Morgunblaðið - 19.12.1933, Qupperneq 6

/
6 ___ MORGUNBLAÐIÐ
Hvar á að reisa
Síldarverksmiðjuna ?
Enginn ágreiningur virðist
manna á meðal um það, jafnvel
ekki meðal alþingismanna, að
nauðsyn bráða beri til þess, að
ríkið sem allra fyrst láti reisa
síldarverksmiðju á Norður-
landi, og hefir Alþingi heimil-
að ríkisstjórninni að láta fram
kvæma verkið. Um hitt hafa
menn síður orðið á eitt sáttir,
hvar verksmiðjuna ætti að
reisa. Hefir þótt kenna allmik-
illar ,,hreppapólitfkur“, þegar
ákveða skyldi staðinn og hafa
margir nefnt það óhæfu, að sú
„pólitík“ kæmist að í jafn-
miklu velferðarmáli. Á þetta
get jeg alls ekki fallist.
I jafn fámennu og strjálbygðu
landi og íslandi, er ekki nema
eðlilegt að hreppapólitík geri
vart við sig, þegar á döfinni
er stórmál, sem snerta afkomu
almennings, stórmál sem þetta,
sem ge'fcur orðið til að viðhalda
eða auka eðlilegan vöxt og víð-
gang heils kauptúns, heils hjer-
aðs, ef vel er á haldið og rjett-
ur staður fundinn.
Húnaflói. Það má ganga að
því vísu, eins og nú er komið
málinu, að eftir tillögum síld-
arútvegsmanna — einkum
þeirra sem herpinótaveiði
stunda — verði að miklu leyti
farið um það, hvar reisa skuli
verksmiðjuna, og hafa þegar
margir látið það álit uppi, að
heppilegast mundi vera að
reisa hana við Húnaflóa, þar
komi síldin fyrst, þar sje síldin
best og þar sje gangan mest.
Til þess að reisa verksmiðj-
una vestanvert við Húnaflóa (á
Reykjafirði), eða á Ströndum
(Ingólfsfirði), sýnist engin
knýjandi þörf, þar sem verk-
smiðjurnar vestan Horns, á
Hesteyri og á Sólbakka, virðast
geta annast bræðslu á þeirri
síld allri, sem veiðist við Strand
ir og í Húnaflóa vestarlega. —
Sýnist svo, að á þessu hafi flest-
ir meðmælendur Húnaflóa átt-
að sig, því þeir telja Skaga-
strönd eina verulega heppilega
staðinn við Húnaflóa fyrir verk
smiðju.
En þá fylgir böggull skamm-
rifi.
Ef reisa skal þarna verk-
smiðju, þá þarf fyrst að gera
þar nægilega stóra og góða
höfn. Er þetta hægt? Og ef
það er hægt, hvað kostar þá
hvorutveggja? Mjer fer sagt, að
verksmiðjan sje ætluð að kosta
um miljó/n krónur og eftir því
sem frjest hefir um hafnargarð
á Skagaströnd, mun hún ekki
kosta minna.
Er nú ástæða til að leggja
í allan þennan kostnað, og
meira, við Húnaflóa, og eru
engir aðrir staðir til sem telja
má eins heppilega fyrir útgerð-
ina og sem sjálfsagðara er að
lyfta undir, heldur en að
stofna á þessum tíma gelgju-
þorp við Skagaströnd.
Við skulum líta í kringum
okkur, athuga staðhætti og í
því sambandi athuga vandlega
göngu síldarinnar á sumrin.
Siglufjörður. Sagt er mjer,
að nokkrir menn á Siglufirði
hafi þegar tekið fram, að verk-
smiðjan væntanlega ætti hvergi
annars staðar að vera en á
Siglufirði. Þeir eru orðnir því
svo vanir, Siglfirðingarnir, að
síldin og Sigluf jörður sje í raun
og veru eitt og hið sama, að
þeir geta með engu móti skilið,
að fyrirtæki sem kend eru við
síld, sjeu annars staðar en á
Siglufirði. Þar eru nú þrjár
verksmiðjur fyrir og jeg býst
við því, að flestir eða allir ut-
an Siglufjarðar verði mjer sam-
dóma um, að það sje að bera
í bakkafullan lækirih, að bæta
enn einni verksmiðjunni þar
við. Okkur finst, sem álengdar
stöndum, að hvorki hafi rekst-
urinn þarna verið svo til fyrir-
myndar, eða framkoma yfir-
manna og undirmanna við rík-
isverksmiðjuna þar svo til eft-
irbreytni, að ástæða sje til þess
að byggja ,,ofaná“ þær verk-
smiðjur, sem þar eru fyrir.
Eyjafjörður. Þarna, við hinn
fagra fjörð, eru vissulega til
heppilegir staðir, en það er nú
hvorttveggja, að mörgum þyk-
ir fulllangur tími fara í það,
að sigla inn fjörðinn og svo
slumsar hin mikla Krossaness-
verksmiðja alt það, sem veiðist
af síld í Eyjafirði og vel það.
Þá þarf Akureyri ekki á bygg-
ingu síldarverksmiðju að halda.
Þar eru svo mörg góð fyrir-
tæki þegar risin, upp, að þeir
Akureyringarnir kæra sig naum
ast um ,,fýluna“ úr Ægisverk-
smiðjunni á sumrin, hvað þá
meira af svo góðu.
Húsavík. Eins og jeg drap á
hjer að framan, segja þeir, sem
halda fram Húnaflóa, í máli
þessu,.að síldin komi þar fyrst.
Þetta er rjett, en þó má heita
að í öllum venjulegum síldar-
árum sje hún komin mjög jafn
snemma að Skaga, á Grímseyj-
arsund og Flateyjarsund sem
á Húnaflóa og aðalveiðistöðv-
arnar, strax og líður á sum-
arið, eru allar þessar stöðvar og |
svo Eyjaf jörður inn að Hrísey j
og Skjálfandaflói allur og alla j
leið austur að Ráuðunúpum.
öll hin síðustu ár hafa einmitt
skipin sótt síldina á nefndum j
svæðum, ekki síður en á Húna- j
flóa og í sumar sem leið var það :
uppburður síldarinnar á svæð-j
inu frá Skaga að Tjörnesi sem j
olli því, að verksmiðjurnar ent- j
ust ekki til þess að taka við
aflanum.
Ástæða er til þess, að skjóta
því fram hjer, að Norðmenn,
sem hingað koma til síldveiða
á sumrin, segja, að síldin sjáist
oftlega fyr við Langanes og
jafnvel austanvert við nesið
heldur en á Húnaflóa. Mætti þá
vel svo fara, ef verksmiðja
hæfileg yrði reist á Húsavík,
að ekki þætti síður heppilegt
að stefna skipunum í síldarleit
austur á Þistilfjörð í byrjun1
vertíðar en vestur, eins og nú
er gert.
Að þessu athuguðu held jeg
því fram, að síldarverksmiðja
a Húsavík við Skjálfanda komi
síldarútgerðinni eins að gagni
eins og verksmiéja á Skaga-
strönd eða á Siglufirði, en til
hagsmuna síldarútvegsmanna
ber fyrst og fremst að taka
tillit, þegar þessum málum er
ráðið til lykta.
En hjer kemur og annað til
greina.
Húsavík, er þegar orðið
stærsta kauptúnið á Norður-
landi, íbúar um 950, og það
virðist því sjálfsagt, þegar rík-
ið ræðst í fyrirtæki sem þetta,
að um leið og aðgætt er, hvar
það kemur síldveiðinni að not-
um, þá sje jafnframt athugað,
hvort þörfin fyrir svona verk-
smiðju sje ekki og aðkallandi
á ákveðnum stað, þar sem sam-
an er kominn álitlegur fjöldi
ríkisþegnanna.
Að Húsavík er orðið svona
stórt kauptún, byggist fyrst og
fremst á útgerðinni á sjónum;
það eru hin fiskisælu mið á
Skjálfandaflóa, kringum Gríms-
ey og norðvestur af Rauðunúp-
um, sem eru aðal-líftaug þorps
ins. En auk þess hafa Húsvík-
ingar lagt hina mestu stund á
jarðrækt og munu á því sviði
hvergi vera meiri framfarir í
nokkru kauptúni, þessa lands,
enda ræktunarskilyrðin ágæt,
en þetta er því miður ekki nægi
legt til þess, að óhult geti verið
um framtíð kauptúnsins, því
hvað skeður ef þorskveiðar
eða landið bregst? Á Húsavík
hafa menn ekki borið gæfu til
þess, að koma upp iðnaði eða
einhverjum þeim rekstri, sem
gefur verkamönnum trygga
vinnu um lengri tíma ársins, og
þetta verður Húsavík að fóta-
kefli, ef ekkfc verður mjög bráð-
lega úr bætt. En bygging síld-
arverksmiðju á Húsavík verður
d þess að bjarga því máli og
til þess að tryggja framtíð kaup
túnsins.
Hvennaskólinn í Reykjavík.
Stúlkur þær, sem komast vilja á síðara húsmæðranámskeið
skólans, er hefst 1. febrúar n. k. og stendur til 1. júnní, sendi
sem fyrst umsóknir til forstöðukonu skólans.
TteimiHI IÖLIEINI ((
*

+---#
£
NÚ ER ÉG KÁ - TUR
raular hinn ánægði eiginmaður
fvrir murtni sjer, þegar hann
sjer að eigi hefir gleymst að láta
Golian’s Mustarð
á kvöldborðið.
Tjil jólagjala
1933:
m*
mmtr.ím
Ekta Knstallsvörur. Módel 1933. Afar mikið úrval.
Matar-, Kaffi-, Ávaxtastell og allskonar Postulínsvör-
uf; aldrei eins mikið úrval og nú.
2 turna Silfurplett borðbúnaður, margar gerðir. —
Skraútvörur ýmiskonar. Barnaleikföng. Dömutöskur og
ótai margt fieira.
Aldrei nokkru sinni höfum við haft eins mikið af vör-
um ágætum til Jólagjafa handa ungum og gömlum og nú,
og aldrei hefir verðið verið eins lágt.
H. Eisarsson 5 Bjðrnsson.
Bankastræt 11.
Hverja kosti hefir þá Húsa-
vík svo rjett sje og sjálfsagt
að velja verksmiðjunni stað
þar?
Eins og þegar fram er tekið,
liggur Húsavík ekki síður vel
við síldarmiðum okkar frá
Skaga að Rauðunúþum, en
Siglufjörður og gerist ekki þörf
að rökstyðja þetta nánar. Öllum
útgerðarmönnum er þetta kunn
ugt. Þá verður að leggja áherslu
á, þar sem ríkið á í hlut, að í
surnar var byrjað á hafnargerð
á Húsavík, sem ríkið ábyrgist
og kostar að 2/5. Virðist tilval-
ið að láta þessi tvö mannvirki,
sem ríkið stendur undir, þygg-
ingu hafnar og byggingu síld-
arverksmiðju á Húsavík, hald-
ast í hendur. Verða fyrirtækin
hin mesta lyftistöng hvort fyr-
ir annað og þarf ekki að óttast
að hafnargerðin beri sig ekki,
ef samtímis henn; rís upp síld-
arverksmiðja á Húsavík, en
staður undir verksmiðjuna er
kjörinn annað hvort í fjörunni
undir bakkanum, þar sem nú
er verið að byggja hafnar-
bryggjuna, eða úti á ,,Höfða“
og verður þá að fuilgera Húsa-
••••••••••••••••••••••••«•••••••••••••••••••••••••••
ðL.
Timbupvepslun
P. W. Jacobsen & Sðn.
Stofnuð 1824.
Si ni>efni: G. anfuru — Car’-Lundsgad?, Köbenhavn C.
Selur timbnr í stærri og smærri sendingum frá Kaupmhöfn.
Eik til skipasmíða. — Einnig heila skipsfarma frá Svíþjóð.
Hefi verslað við ísland í 80 ár.
l
I

Snyrtistofan
Vera Simillon
I/
\í Mjólkurfjelagshúsinu, herbergi 45—46, er opin frá kl.
10—12 og 2—6, á öðrum tímum eftir samkomulagi. Sími
3371. Heimasími 3084. Andlitsfegrun, læknar offeita, of-
þurra og rauða húð, eyðir snemmfengnum hrukkum og
upprætir óeðlilegan hárvöxt. Kvöldsnyrting (kr. 1.50). —
ókeypis ráðleggingar til að varðveita hörund sitt.