Morgunblaðið - 19.12.1933, Síða 7

MORGUNULAÐIÐ

Hýjar bækur.
Fr. Friðriksson: STARFSÁRIN
(framhald Undirbúningsár-
anna), ágæt jólabók. Verð
kr. 7.50 heft, kr. 10.00 í
bandi.
Þorsteinn Gíslason: ÖNNUR
LJÓÐMÆLI (ekki áður prent
að í eldri ljóðasöfnum). Verð
kr. 4.40 heft, kr. 5.50 bundin.
Benedikt Sveinbjamarson Grön-
dal: ÝMISLEGT (bókmenta-
fyrirlestur, leikrit, f erðasaga).
Þetta er annað bindi af eftir-
látnum og áður óprentuðum
ritum Gröndals (hið fyrsta
var Brjef hans, sem út kom
1931). Verð kr. 4.00 heft.
BÓKAVERSLUN
ÞORSTEINS GÍSLASONAR,
Þingholtsstræti 17, Rvík.
Til iíbuuui:
Kventöskur
Herraveski
Buddur
Mikið og
mjög smekklegt
úrval.
VOruhúsii.
Melrose’s
Tea
víkurhöfn um leið, en það telja
menn æskilegast að gert verði,
^ef kostur er á og fje fyrir
hendi.
Á Húsavík er miðstöð (land-
tökustöð) talsímasambandsins
við Flatey og Grímsey og sömu-
leiðis við Málmey á Skagafirði
þegar vill, svo á degi hverjum,
oftlega á dag, má frá þessum
stöðvum fá á Húsavík vitneskju
um göngu síldarinnar, en síma-
samband austur til Raufarhafn-
ar og Þórshafnar er ágætt. Það
má í þessu sambandi geta þess,
að talstöðin á Húsavík er svo
sterk, að hún getur náð til
skipa þeirra allra á veiðisvæð-
inu, sem eru útbúin tilsvarandi
'ækjum (stöðvum).
Þá eru á Húsavík svo marg-
ar og fullkomnar verslanir, að
skipin, sem flytja síldina að
llandi, geta þar fengið alt sem
þau til sín þurfa, svo sem skips-
forða, kol og salt.
Vatnsveitan á Húsavík er á-
gæt og verður álma lögð þann-
ig að skipin geta fengið vatn
við bryggju. Einnig er rafveit-
an þar í besta lagi og má
stækka hana, ef með þarf, með
litlum tilkostnaði.
Rjett er að geta þess, að í 14
kílómetra fjarlægð frá Húsavík
eru hverirnir í Reykjahverfi og
þaðan má gera hitaveitu, sem
fullnægir margfalt stærra kaup
túni en Húsavík er nú og er
mál þetta í höndum ríkisstjórn-
arinnar til nánari athugunar.
Ef til vill má ná hitaveitu, nægi
lega kauptúninu, skamt frá
Húsavík eða rjett utan við þorp
ið. —
í nágrenni Húsavíkur eru
frjósamar sveitir, sem bíða
þess með óþreyju, að koma af-
urðum sínum á markaðinn fyr-
ir sanngjarnt verð, en bílvegir
ágætir liggja úr kauptúninu í
Allar íslenskar bækur
eru, þá þegar er þær koma út, til sýnis og sölu í
sveitirnar og þykir rjett í þessu j
sambandi að taka fram, að Bðkaverslna Sigf. Eymnndssoaar
og í Bókabúð Austurbæjar B, S. E. Laugaveg 34,
og þar eru allir þeir, sem bækur óska að sjá og
kaupa, velkomnir.
enga skemtun fá sjómennimir
hollari og ódýrari, en að taka
sjer bifreiðar um helgar í Ás-
byrgi, að Dettifossi, að Goða-
fossi eða Mývatni, en frá Húsa-
vík endist dagurinn vel í slíka
ferð, sem verður þeim, sem
hana fara í góðu veðri, ógleym-
anleg.
Nú þykist jeg hafa leitt nægi
leg rök að því, að enginn staður
á Norðurlandi á það frekar skil-
ið að fá verksmiðjuna en Húsa-
vík, svo og það með, að enginn
annar er til þess ákjósanlegri,
og við útgerðarmenn á Akur-
eyri og við Eyjafjörð vil jeg
bæta þessu:
Akureyri er viðurkendur höf-
juðstaður Norðurlands og Eyja-
! f jörður er miðstöð . siglinga á
Norðurlandi. Fyrst svo er, finst
mjer rjett af ykkur að gæta
þess sem mest, að þetta eðlilega
ástand haldist, en það gerir það
engu síður þótt Akureyri hafi
Húsavík með höfn og síldar-
verksmiðju sjer til hægri hand-
ar, sem Siglufjörð til vinstri,
heldur en að dreifa siglingun-
um vestur á Húnaflóa.
Við Húnvetninga skal þetta
sagt:
Vissulega skil jeg áhuga ykk
ar í þessu máli og til þess að
sýna sáttfýsi, finst mjer.rjett
að bera fram miðlunartillögu:
Verði ekki talið óhæfilega dýrt
og erfitt að gera höfn við
Skagaströnd, tel jeg rjett, að
ríkið reisi tvær verksmiðjur,
aðra á Húsavík og hina á Skaga
strönd, fyrir 3—4 hundruð þús-
jundir króna, hvora verksmiðju
jog sjeu þá hafnirnar á þessum
Istöðum fullgerðar um leið.
Loks vil jeg nota þetta tæki-
færi til þess, að skora á ríkis-
stjórn og Alþingi að láta rann-
saka kostnað við hafnargerð á
ÍRaufarhöfn, því þar má áreið-
janlega gera einhverja trygg-
justu höfnina á Norðurlandi,
með afar litlum tilkostnaði.
Júl. Havsteen.
Hópflttg Frakka.
Normandie, 18. des. FÚ.
Hópflugi Frakka um Norður-
Afríku nýlendur þeirra er nú í
þann veginn að verða lokið.
Flugvjelarnar eru komnar til
Tunis, á norðurströndinni. Þang
að ætlaði Pierre Cot, flugmála-
ráðherra Frakka, til móts við
flotann, en tafðist vegna óhag-
kvæms veðúrs.
Óbrjótanlegu
úrglerin
fást hfá
ölliim
úrsmitSum.
EGGERT CLAESSEN
hæstar j ettarmálaflntn ingsmaður.
Skrifstofa: OddfeUowhfudð,
Vonarstræti 10.
(Inngangur tun austnrdyr).
HauDinenn!
Nú getið þið fengið þessa litlu,
snotru konfektkassa í
Svöionol.
Sími 1903.
Grand-Hótel. 4.
Hér í forsalnum í Grand Hotel stóð þá Otto bók-
haldari Kringelein, fæddur og búsettur í Freders-
dorf — þarna stóð hann í gamla yfirfrakkanum
og gleypti í sig það, sem kringum hann var, með
augunum. Hann var eins uppgefinn og kapphlaup-
ari, þegar brjóst hans snertir hvítu snúruna (og
þessi þreyta hafði nú sínar orsakir), en hann sá alt,
sem þar var í kring; marmarasúlurnar með gips-
skrautinu, uppljómaða gosbrunna qg skinnstóla.
Hann sá karlmenn kjólklædda og smókingklædda
— skrautbúna heimsmenn og konur með nakta
handleggi í glitrandi búningi, með skrautgripi og
í loðkápum — allt skrautbúnar og undurfagrar kon-
ur. Hann heyrði hljóðfærasláttinn í fjarska, og að
nösum hans barst ilmurinn af kaffi, vindlingum og
ilmefnum, ilmur af matjurtum frá borðsalnum og
af blómum á hinu glæsilega skrautborði. Hann
fann mjúku, rauðu gólfábreiðuna undir gljáfægð-
um stígvélum sínum, og þessi gólfábreiða hafði ein-
kennilega sterk áhrif á hann. Kringelein dró fótinn
varlega eftir henni og drap tittlinga. Forsalurinn
var afar bjartur — þægileg, gulleit birta, og auk
þess voru ljósrauðir lampar með hlífum yfir á veggj-
unum, og loks ljómaði grænt vatnið í venezíuskál-
inni. Þjónn einn leið fram hjá með silfurbakka í
hendi, og á honum víð, flöt glös, en í hverju glasi
var ofurlítil lögg af mógulu koníaki með ísmola í
.... en hvað kom til, að glösin voru ekki full í
bezta gistihúsi Berlínar? Burðarkarlinn, sem tók
handtöskurnar, vakti Kringelein, sem stóð þarna
og gaut augunum og tinaði og næstum gekk í svefni.
Vikadrengur nr. 11 fór með hann framhjá önuga
lyftumanninum einhenta og vísaði honum til her-
bergis.
Herbergin nr. 216 og 218 voru hin lökustu í öllu
gistihúsinu. I 218 bjó Otternschlag læknir, bæði sök-
um þess, að hann var þar svo lengi í einu og hafði
yfir takmörkuðu fé að ráða, en engu síður vegna
þess, að honum stóð svo hjartanlega á sama, hvar
hann var, að honum datt ekki í hug að fara fram á
annað. Nr. 216 lá hornrétt upp að því; bæði her-
bergin voru á milli þjónlyftunnar við bakdyrastiga
nr. 4 og baðherbergisins á þriðju hæð. Inni í veggn-
um suðaði og gjálpaði í vatnsleiðslunni. Kringelein,
sem hafði verið teymdur fram hjá pálmatrjám, kop-
arljósakrónum og veiðimyndum, lengra og lengra,
svo að umhverfið fór stöðugt versnandi, staulaðist
vonsvikinn og aumingjalegur inn í herbergið, sem
hafði verið opnað af gamalli og ljótri stofustúlku.
„Nr. 216“, sagði vikadrengurinn, og setti töskurnar
inn og beið eftir aur, sem hann þó ekki fékk, svo
hann yfirgaf Kringelein, sem virtist alveg klumsa.
Hann settist á rúmstokkinn og leit á herbergið.
Það var langt og mjótt og með einum glugga. í
* því var þefur af köldum tóbaksreyk og sápu og
skápum, sem höfðu verið stroknir að innan með
blautri tusku. Gólfábreiðan var þunn og slitin.
— Kringelein þuklaði á húsgögnunum — þau voru
úr fægðu hnottré. Svona húsgögn voru líka til
heima í Fredersdorf. Mynd af Bismarck hékk yfir
rúminu. Kringelein hristi höfuðið — ekki svo að
skilja, að honum væri neitt illa við Bismarck, en
þessi mynd var líka til .heima. Hann hafði búist
við allt öðruvísi myndum á þessum stað; skraut-
legum, óvenjulegum myndum, með miklu litskrúði,
sem gæti komið í gott skap. Kringelein gekk að
glugganum og leit út. Fyrir neðan sig sá hann
mikla ljósadýrð — það var glerþakið á vetrargarð-
inum, en beint á móti var óendanlega stór bruna-
múr, sem hvergi sást út fyrir. Hann fann eldhúslykt
velgjulegan og óþægilegan þef, sem lagði upp til
hans. Kringelein sló fyrir brjóst og studdi sig við
þvottaborðið. — Nei, jeg er svei mér ekki heilbrigð-
ur, hugsaði hann með sjálfum sér, dapurlega.
Hann settist aftur á upplituðu rúmábreiðuna, og
angist hans fór vaxandi með hverju augnabliki. —
„Hér verð ég ekki áfram“, hugsaði hann, „nei, hér
verð eg að minsta kosti ekki til langframa. Eg er
er ekki hingað kominn til þess arna. Eg vil hafa
eitthvað meira upp úr tiltækinu. Svona þýðir ekk-
ert að byrja og að vera að eyða tímanum í svona
bustað. Enda hlýtur þetta að vera lygi úr þeim —
þeir hafa betri herbergi laus en þetta er. Preysing
býr í öðruvísi herbergjum. Preysing lætur ekki bjóða
sér annað eins og þetta — hann myndi brúka kjaft
. .. já, þeir myndu svei mér fá orð að heyra ef þeir
byðu Preysing svona herbergi ... já, svei mér. Hér
verð eg ekki stundinni lengur“. Kringelein stöðvaði
hugsanaferil sinn. Hann herti sig upp — það tók
einar tvær mínútur — og hringdi síðan á stofu-
stúlkuna til að kvarta. Ef hæfilegt tillit er tekið
til þess, að þetta var í fyrsta sinn á ævinni, sem
Kringelein kvartaði, má telja, að það hafi tekizt all-
vel. Stofustúlkan með hvítu svuntuna sókli í hræðslu
sinni umsjónarkonu, svuntulausa, — burðarkarlinn
birtist í fjarska, og þjónninn, sem kom vaggandi
með kaldan mat á bakka, staðnæmdist fyrir utan
nr. 216 og hlustaði. Síðan var símað niður til Rohna,
og Rohna veitti Kringelein viðtal í litlu skrifstof-
unni, með þeim árangri, að hann neyddist til að
kalla gistihússtjórann — einn af fjórum. Kringelein,
sem ekki lét segjast fremur en maður, sem fær ber-
serksgang, heimtaði að fá fallegt, fínt og dýrt her-
bergi — sem að minnsta kosti stæði ekki Preysings
herbergi að baki. Hann hélt sýnilega, að nafn Preys-
ings væri einhverskonar töfraorð. Hann var enn þá
ekki kominn úr yfirfrakkanum, en stóð með skjálf-
andi hnefana kreppta í vösum um smurða brauðið
frá Fredersdorff, sem var farið að molna, gaut aug-
unum og heimtaði dýrt herbergi. Hann var svo
þreyttur og lasinn, að hann var að gráti kominn —
honum var sem sé grátgjarnt upp á síðkastið, og
stóð það í sambandi við kvilla hans. Og al’t í einu —
rétt þegar hann var að gefast upp, var sigurinn
hans. Hann fékk nr. 70, sem var salur með svefn-
herbergi og baði og kostaði 50 mörk á dag. Hann
diap dálítið tittlinga, er hann heyrði verðið, en sagði
samt: „Gott og vel! Með baði? Er það svo að skilja,
að .... eg geti fengið bað, þegar eg vil?“ Rohna
greifi jánkaði því, án þess að bregða svip. — Og
Kringelein hélt innreið sína í annað sinn.
Herbergi nr. 70 var að óskum. Þar voru rauð-
viðarhúsgögn, mannhæðarhár spegill, silkistólar og
útskorið skrifborð, knipplingagluggatjöld, myndir