Morgunblaðið - 23.12.1933, Page 6

MORGUNBLAÐIÐ

NINON
AUSTURSTRÆTIfí2
JÓLAKJÓLLINN
hvort heldur er
Dagkjóllinn,
SamkvæinjskjóIIinn
eða Ballkjóllinn.
Fallegar Biússur Og
Peysur.
AUir tískulitir!
VerS frá kr. 20.00
upp í 175 krónur.
ÍVINON
OPIÐ FRÁ 2-12
i kvöfld.
Jólavörur.1
Samkvæmis-
töskur
smekklegt úrval.
Kærkomin jólagjöf.
Vðrahislð.
Þjóðverjar
og Austurríkismenn.
Á landamærum
Austurríkis og Þýskalands hafa
Austurríkismenn nú sterk varð-
höld, til þess að hindra það, að
þýskir nazistar fari yfir Ianda-
mærin. Hjer á myndinni sjest
austurrískur landamæravörður
vera að rannsaka vasa grunsam-
legs ferðamanns.
Jeg er kominn
Notið Lillu-búðinga.
Vanillu-, Citron-, Súkkulaði- og
Rom-búðingsduft er framleitt í
H.f. Efnagerð Reykjavíkur,
kemisk-teknisk verksmiðja.
]ðlaðveiiir.
Epli, delicious, 75 aura %
kg. í kössum frá 19.50. Appel-
sínur, vínbe^, bananar. Niður-
soðnir og þurkaðir ávertir.
Jóhannes Jóhannsson
Grundarstíg 2. Sími 4131.
Fyrir nokkru. skeði leiðinleg-
ur atburður skamt frá Erpfen-
dorf í bayemsku Ölpunum. Lá
við sjálft að hann mundi hafa
hinar alvarlegustu afleiðingar.
Þrír austurrískir hermenn
stóðu á verði á landamærunum
í Eggenalpen. Urðu þeir þá
varir við hóp af þýskum S. A.-
mönnum (ríkisvarnarliðsmönn-
um) sem þeir segja að hafi
i'arið yfir landamærin og hróp-
að. ,,Heil Hitler!“ Á landamær-
unum hafa oft áður orðið skær-
ur milli Nazista og austurrísku
varðmannanna, og þess vegna
heldu austurrísku landamæra-
verðirnir nú, að hjer væri um
árás að ræða af Þjóðverja
hálfu, og skutu því á þá. Einn
af Þjóðverjunum, Schumacher
að nafni, varð fyrir kúlu. Kom
hún í höfuð hans og dó hann
samstundis.
Skömmu á eftir sendi aust-
urríska stjórnin út opinbera
tilkynningu, og lýsti yfir því,
að Schumacher hefði verið kom
inn yfir landamærin, og þess
vegna skotinn á austurrískri
grund. Segir þar, að fundist
hafi blóðpollur innan við landa
mærin, en fjelagar hins dauða
hefði þegar í stað flutt líkið inn
yfir landamærin til Þýskalands.
í fyrstu tilkynningu Þjóð-
verja um atburðinn segir, að
flokkur skíðamanna úr bay-
1 ernska herliðinu, haíi verið á
æfingu hjá landamærum Aust,-
urríkis, en alt í einu hefði aust-
urrísku landamæraverðirnir
Jskotið á þá 5 skotum og drep-
jið einn þeirra. Þjóðverjamir
íhefði þá verið 800—1000 metra
jírá landamærunum, og hefði
aldrei farið yfir þau áður. Er
sagt að þýsku hermejrinilrair
hafi glögglega heyrt Austur-
ríkismenn hrópa um leið og
þeir skutu: „Niður með Hitler!
Heil Dollfuss!“
í annari tilkynningu frá Þjóð
verjum var þetta að nokkru
Ieyti leiðrjett. Segir þar að á
landamærunum sje hlutlaust
^væði, sem sje gert til þess að
þar geti farið fram timburflutn
ingar o. fl. án þess að vera
tollað. Og staðurinn, þar sem
þýski hermaðurinn fell, sje 16
metra frá miðju hlutlausa svæð
isins, Þýskalandsmegin, eða
rjett víð hin raunverulegu
Iandamæri.
Hinn fallni þýski hermaður
var jarðaður í Núraberg á rík-
ísíns kostnað og með mikílli
og veglegri viðhöfn. Adolf
Hitler ríkiskanslari var þar
sjálfur viðstaddur og eins her-
varnarráðherrann von Blom-
berg hershöfðingi. Hjá gröfínni
helt Hitler ræðu og sagði þar,
að Schumacher væri einn af
píslarvottum Þýskalands, en að
þá, sem hefði myrt hann, mætti
ekki telja til þeirra miljóna
kynbræðra, sem Þjóðverjar
ætti í Austurríki. Og enn frem-
jur sagði hann: ,,Ef þessir kjrn-
jbræður vorir hefði málfrelsi,
Jmundu þeir hástöfum fordæma
morðingjana, og þá stefnu, sem
kemur fram í þessu níðings-
verki“.
Að svo mælti lagði hann lár-
viðarsveig á leiði þýska her-
rnannsins.
Eftir þetta tilkynti austur-
ríska stjómin að hún mundi
gefa út nýja opinbera tilkynn-
ingu um þetta mál. En sú til-
kynning hefir aldrei komið. —
Dollfuss hefir átt í vök að verj-
ast heima fyrir, því að stöðugt
eykst fylgi þeirri stefnu meðal
þjóðarinnar að taka upp vin-
áttu með frændsemi við Þjóð-
verja. Og þetta manndráp hjá
Erpfendorf varð til þess að
auka þeirri stefnu stórum fylgi,
jenda þótt svo horfði um hríð,
jað fullur fjandskapur yrði milli
Jþjóðanna út af því.
En Dollfuss beygði sig. Hann
jsendi þýska sendiherranum í
jYínarborg tilkynningu um að
jsig tæki það mjög sárt, að
,svona slysalega skyldi til vilja,
og hann ljet sendiherra Aust-
urríkis í Berlín fara á fund von
iNeurath, utanríkisráðherra
Þjóðverja, og tilkynna honum
hið sama. Ljet hann þess og
getið, að undir eins og full-
komin rannsókn hefði farið
fram í málinu, mundi hann láta
:efsa harðlega landamæravörð-
unum, sem skutu, ef svo reynd-
ist að þeir væri sekir. Ennfrem-
ur ljet hann leggja krans frá
austurrísku stjórnini á leiði
Schumacher í Nurnberg.
Hinn yfirvofandi fjandskap-
; ur milli frændþjóðanna út af
þessu atviki, er því úr sögunni,
og er það gleðilegt. Og heppi-
legt var að það tókst að drepa
deilunni á dreif á svo laglegan
hátt, að hvorug þjóðin er særð
út af málalokum. Dollfuss hef-
ir lýst yfir hrygð sinni út af
því að landamæraverðir Aust-
urríkis skyldi skjóta á Þjóð-
verjana og drepa einn þeirra.
Er. hann hefir þó ekki viður-
kent, að Austurríkismenn eigi
sök. á atburðinum. Það verður
útkljáð með rannsókn^í góðu
,+ómi. (Eftir ,,Aftenposten“).
Hunda-bar.
er nýjasta nýtt í London. í
smá skálum geta hundamir
svalað þorsta sínum með ýms-
um svalandi drykkjum. Hefir
þetta gefist afar vel.
)) lNlmHm i Qlseini (CllM
MAGGI’S VÖRUR
eru óviðjafnanlegar.
Áður en þjer
endanlega ákveSið jólagjöfina œttuð þjer að Iíta á úrvalið hjá
okkur konfekt-skrautöskjum, vindlum og reykjarpípum. —
Róma.
Laugaveg 8.
Vegleg minningargjöf
Árið 1855, reistu nýgift, ung
og alveg eignalaus hjón, Tóm-
as Erlendsson og Kristrún Hall-
grímsdóttir, bú á nýbýlinu
Bjargi á Akranesi. Þau bjuggu
þar saman í 26 ár og eignuðust
á því tímabili 17 böm. Þrátt,
fyrir þetta komust þau vel af,
voru mikils metin og Tómas
um eitt skeið hreppstjóri í
hreppnum. En 1881 ljest Tóm-
as, en að honum látnum bjó
ekkjan önnur 26 ár á Bjargi
með börnum sínum og kom
beim öllum vel til manns, þeim
er úr æsku komust. Þetta er
•"ið nóg til þess að sýna, að
kki hefir þessum hjónum ver-
ið fisjað saman.
Af systkinunum á Bjargi, eru
nú níu á lífi: — Kristmann,
Hallgrímur, Erlendur, Bene-
dilct og Hallfríður á Akra-
nesi; Kristín, Öuðrún og Guð-
ón í Reykjavík, og Guðlaug
í Keflavík. Núna fyrir nokkrum
vikum var aldarafmæli móður
þeirra og vildu þau nota það
tækifæri til. þess að minnast
foreldra sinna beggja. Þetta
kom þeim ásamt um að gera á
bann hátt, að gefa Hallgríms-
kirkju í Saurbæ minningargjöf.
'ú gjöf var eigi minni en sjö
bundruð krónur og hefi jeg ný-
lega veitt fjenu móttöku. Eft-
ir fyrirmælum gefendanna hef-
ir það verið lagt í sjerstaka bók
við sparisjóð Borgarfjarðar-
.ýslu og á að geymast þar uns
kirkjan hefir verið reist, en þá
á að kaupa fyrir þessa upp-
runalegu fiárhæð tvo sjö-arma
Ijósastjaka á altari hennar. Af
þeim vöxtum, sem þangað til
afnast, verður hinsvegar íjiynd
aður sjóður, sem verja á smátt
og smátt til viðhalds góðum
griþum kirkjunnar eða til þess
að kaupa, handa henni nýja
gripi eftír nánari fyrirmælum
sem þar um munu verða sett á
sínum tíma.
Ætla jeg ekki að fjasa um
þessa ræktarlegu og veglegu
gjöf, því jeg hygg að það
myndi gefendunum síst af öllu
til þægðar. En jeg man vel
eftir Kristrúnu á Bjargi, hinni
hjartagóðu, tápmiklu og mikil-
hæfu kpnu, og það held jeg að
mjer sje óhætt að fullyrða, að
úr því böm hennar vildu minn-
ast hennar á einhvem hátt, þá
hefðu þau ekki getað fundið til
þess það ráð, sem betur væri í
samræmi við anda hennar og
innræti. Birtan og hlýjan fra
kertaljósunum á altarinu I
helgidómi þjóðarinnar, eru ó-
sköp eðlilegt tákn hjartalags
bess, sem henni var gefið, og
víst líka manni hennar, sem
látinn er löngu fyrir mitt minni.
Hvað er ástar og hróðrar dís,
og hvað er engill úr Paradís
hjá góðri og góðugri móður?
spyr þjóðskáldið mikla. Hjer
er minst einnar slíkrar móður.
Sú minning mun verða að eftir-
dæmi, og það er trú mín, að
margra góðra mæðra, margra
góðra foreldra, muni í fram-
tíðinni verða minst í sambandi
við Hallgrímskirkju í Saurbæ.
( Akranesi 15. des .1933.
ÓI. B. Bjömsson.
Hákarlalegur
og hákarlamenn.
_____
Mjer eru hákarlamennirnir
minnisstæðir frá því jeg var á
Akureyri, og óðar en jeg sá
þessa bók, fanst mjer sjálfsagt
að kaupa hana, þó jeg hafi
fleira að lesa en jeg kemst yf-
ir. Jeg las hana síðan í stryk-
lotu og þótti hún bæði fræð-
andi og skemtileg. Þess vegna
vil jeg benda öðrum á hana.
Að mestu Ieyti er bók þessi
, lýsing á hákarlalegum og há-
, karlamönnum við Eyjaf jörð,
skipunum, lífinu og mönnunum
og eru góðar myndir af mörg-
, um helstu hákarlamönnunum,
skipunum, áhöldum o. fl. —
Stundum líkist þó frásögnin
skáldsögu og verður fjörugri
fyrir bragðið. Annars er líf-
ið á sjónum og allar svaðilfar-
irnar ótæmandi yrkisefni- fyrir
skáld, sem kynni með að fara.
Því miður seilast nú flest af
skáldum. vorum eftir útlendum