Morgunblaðið - 28.03.1934, Blaðsíða 2

2
MORfJTTNRLAÐTF>
2^orgnnHaí>ií>
Útgef.: H.f. Árvakur, Reykjavlk.
Ritstjðrar: Jðn KJartansson.
Valtýr Stefánason.
Ritstjörn og afgreiSsla:
AustuT8træti 8. — Slrai 1600.
Auglýsingastjðri: B. Hafberg.
Auglýsingaskrifstof a:
Austurstræti 17. — Slmi 8700.
Heimasímar:
Jðn KJartansson nr. 3742.
Valtýr Stefánsson nr. 4220.
Árni Óla nr. 304S.
B. Hafberg nr. 3770.
Áskriftagjald:
Innanlands kr. 2.00 á mánuSl.
Utanlands kr. 2.50 á mánuCi
1 lausasölu 10 aura eintakiS.
20 aura meS læsbðk.
Alþýðublaðið.
Vjer birtum á öði’um stað í
blaðinu yfirlýsingu Magnúsar
Guðmundssonar, sem gegnir
störfum forsætisráðherra í fjar-
veru Ásg. Ásgeirssonar, og
Bjarna Ásgeirssonar formanns
utanríkismálanefndar um af-
'skifti Ólafs Thors af hagsmuna-
málúm vorum á Spáni.
Ástæðan til þessarar yfirlýs-
ingar er grein í Alþýðublaðinu
í gær, þar sem því er haldið
fram, að Ól. Th. hafi nýlega gert
sjer leik að því að ’vinna gegn
sameiginlegum hagsmunum ís-
lenskra fiskútflytjenda þar
syðra. Þarf ekki að benda á það,
að slík aðdróttun í garð manns,
sem m. a. er einn af eigendum
stærsta útgerðarfjelags íslands,
er fáránleg og heimskuleg
móðgun við ísl. .þlaðalesendur
Enda tekur fyrnefnd yfirlýsing
af skarið um það, að Ól. Th. hef-
ir ekkert að-Ti'áfMt’í þessum mál-
um nema í fullu samræmi við
ríkisstjórnina og þá stefnu, sem
utanríkismálanefnd hafði tekið.
En greinar Alþbl. síðustu
daga eru fyrir anhað alvarlegri
en það, að þær bera vott um að
blaðið leggur sívaxandi kapp á
að verða illgjarnasta, lítilmót-
legasta og strákslegasta blað,
sem hjer hefir út komið — að
því virðist stjórna maður frem-
ur lítill fyrir sjer að sómatilfinn
ing og ráðvendni, og að eina
eina hugsun hans virðist sú, að
gera blaðið „spennandi“, hafa
einhverjar svívirðingar á forsíð-
unni, sem söludrengirnir geti
hrópað hátt á götunni— svo að
blaðið gangi út.
Greinar blaðsins síðustu daga
eru fyrir það alvarlegastar, að
þær sýna, að þegar ekki býðst
annað efni til að hafa að fífl-
skaparmálum og gera sig gleið-
an yfir á forsíðunni, þá er ekki
hikað við að grípa til hinna við-
kvæmustu utanríkismála —
þeirra mála sem siðuð blöð um
heim allan telja sjer skylt að
ræða af mestri gætni og hóf-
semi, og gera ekki að sundrung-
arefni inn á við fyr en í lengstu
lög.
Slík skrif geta kanske talist
,,spennandi“, aukið sölu blaðs-
ins á götunni dag og dag, og
eru þá vafalaust tilvalin frá sjón
armiði ritstjórans. En viti bornir
menn og vandaðir, af öllum
flokkum, n>unu telja þauóknytti
og undrast slíkan götustráks-
hátt. og slíka hrakmensku.
Yfirlý§ing.
Vegna ummæla Alþýðublaðsins í dag, um fisksölu til
Spánar og afskifti Ólafs Thors af því máli í utanríkis-
nefnd og gagnvart landsstjórninni, þykir rjett að taka
fram, að hættan á að Spánverjar takmarki innflutning
íslensks fiskjar, er því miður enn hin sama og frá hefir
verið skýrt opinberlega, og að umrædd afskifti Ólafs
Thors af þessu máli hafa verið í fullu samræmi við stefnu
landsstjórnarinnar og utanríkisnefndar, að hafa sem
kyrrast um málið í lengstu lög. Annars er rjett að vara
við að gera viðkvæm utanríkismál að flokkadeilumáli.
Reykjavík, 27. mars 1934.
Magnús Guðmundsson. Bjarni Ásgeirsson.
form. utanríkismálan.
—• ----------
Fiskinnflytjendur á Spáni
ráða eindregið til að semja strax.
Ella geti svo farið, að við missum rjettindi.
Richard Thors kemur til Spánar í dag. Sveinn
Björnsson einnig á förum suður.
í gær bárust skeyti frá umboðs-
mömrum Sölusambands ísl. fisk-
framleiðenda á Spáni, þar sem
þeir telja hættuna yfirvofandi og
ráða okkur eindregið til, að farið
sje að semja við spænsku stjórn-
ina hið allra fyrsta, ella getum
við átt á hættu að missa rjett-
indi þar syðra.
Af þessu er Ijóst, að hjer er
ekki neinn leikur á ferðum. Og
það er frámunaleg heimska — ef
ekki annað verra — sem fram
kemur í Alþýðublaðinu þessa dag'-
ana, að við getum sofið á þessu
rnáli, því að innflytjendur á Spáni
muni sjá okkar málstað borgið.
Morgunblaðið átti í gær tal
við Magnús Guðmundsson ráð-
herra. Staðfesti hann fregnir
þær, sem að ofan greinir og taldi
horfur mjög ískyggilegar þar
sýðra, hvernig sem úr rættist.
Ráðherrann skýrði einnig frá
því. að Rich. Tliors væri á léið-
inni til Spánar — myndi senni-
lega koma þang'að í dag. Sveinn
Björnsson sendiherra væri einn-
ig annaðhvort farinn af stað suð-
ur eða á förum.
Nýtt byggingarfjelag
verkamanna og annara.
Listar liggja frammi til áskriftar.
Jón Þorláksson skýrði frá því
á Varðarfundinum á mánudags-
kvöld, að fulltrúar Sjálfstæðis-
flokksins í bæjarstjórn hefðu á-
kveðið að beita sjer fyrir því, að
hjer yrði stofnað nýtt byggingar-
fjelag, til þess að koma
upp íbúðarhúsum, skv. lögum nr.
71 frá 1931, um verkamannabú-
staði.
Samkvæmt lögum þessum er
sjóður myndaður af opinberu fje,
að hálfu úr bæjarsjóði og hálfu úr
ríkissjóði, til þess að koma upp
íbúðum. Sjóður þessi fær á ári
hverju um 60 þús. úr bæjai’sjóði
og' annað eins úr ríkissjóði,
Ætlun fulltrúa Sjálfstæðis-
manna í bæjarstjórn er ,að bygð
verði smá sjerhús, sem bygging-
arfjelagið selji svo fjelagstnönn-
um eins og nánar segir í lögun-
um.
Fjelagar geta þeir einir orð-
ið, sem síðastliðin 3 ár hafa
ekki yfir 4000 kr. árstekjur að
meðaltali, og ef ómagar eru, þá
300 kr. umfram á hvern, þó ei
yfir 5500 kr., og ekki meiri eign
en 5000 kr.
í ráði er, að byg'gja hús þessi
utan Hringbrautar, einbvei-sstað-
ai á hentugum stað.
Ætlunin. er, að fá vitnéskju um
það nú þegar, hvort ekki muni
almennur áhugi meðal verka-
manna og' annara í þessum bæ, sem
hjer geta komið til greina, að
stofna slíkt byggingarfjelag.
Eru því listar lagðir fram á
afgr. Morgunblaðsins, Vísis og
skrifstofu Varðarf jelag'sins, og
eru þeir, sem vilja taka þátt í
fjelagsstofnuninni beðnir að skrífa
nöfn sín þar.
Þess skal getið, að þótt menn
skrifi nöfn sín á listana, skuld-
Jnnda þeir sig ékki til að gerast
meðlimir, heldur verður þeim
einungis gert sjerstaklega aðvart,
þegar fundur vei’ður haldinn til
að ákveða stofnun fjelagsins.
Hjer er um svo mikið nytjamál
að ræða, að ekki þarf að efa, að
þátttakan verður almenn,
Listi liggur frammi á, afgr,
Morgunblaðsins.
Rauðliðar í Vestmannaeyjum
Ieika sjer að því að vekja ótta hjá fólki.
EIl. 12 í gær og' aftur kl. 3 var
útvarpað neyðarskeytum frá Vest-
mannaeyjum, sagt að allir bát-
ar þaðan hefði róið, en vegna af-
takaveðurs væri þeir í stórhættu,
og skip beðin að liðsinna þeim.
Voru skeyti þessi send út á ís-
lensku, ensku og þýsku.
Nú er það venjan, að Björg-
unarfjelag Vestmannaeyja sendi
skeyti, ef báta vantar þar, eða
þeir þurfa á lijálp að halda og snýr
sjer þá jafnan fyrst til Slysavarna
fjelagsins hjer. Morgunblaðið átti
því tal við Slysavarnafjelagið út
af þessum ægilegu frjettum til
þess að fá nánari upplýsingar.
iKom þá upp úr kafinu, að Slysa-
varnafjelag'ið hafði enga tilkynn-
ingu fengið frá Vestmannaeyjum,
en hafði komist að því, að skeyti
þessi væri frá Sjómannafjelaginu
þar, send beint til að útvarpast.
En því þóttu skeyti þessi ein-
kennileg, þar sem það hafði sann-
frjett að veður var orðið sæmi-
legt í Eyjum, og að bátar, sem
komu að landi um morguninn,
væri í'aroir út aftur til þess að
vitja um lóðir sínar, sem þeir
höfðu orðið að liverfa frá.
Morgunblaðið átti nú tal við
Björgunarf jelagið í Vestmanna-
eyjum. Sagði það að allir bátar
hefði róið um nóttina. Var þó
hálfgert rosaveður. Og um kl. 7
í gærmorg'un gerði landnyrðings
hrynu mjög snarpa, svo að bát-
arnir urðu að fara frá lóðum sín-
um og leita hafnar. En kl. rúm-
lega 10 fór að lygna aftur og
batnaði veðrið fljótt, svo um
hádegi yar komið gott veður.
Sneru þá sumir bátarnir aftur út
í sjó, en þeir sem komnir voru
að landi fóru að leggja út að nýju
til þess að ná í lóðir sínar.
Veðrið var sem sagt mjög vont
Iðnaðarmálin.
Yarðarfjelaffið lætur
• mál þessi til sín taka.
Á Varðarfundinum á mánu-
dagSkvöld bar S. Fongner bók-
bindari fram svohljóðandi álykt-
un, sem samþykt var með sam-
bljóða atkvæðum:
„Þar sem reynslan sýnir, að
efnivörur til iðnaðar, sem frá
útlöndum erú fluttar, sæta í
ýmsum tilfellum miklu lakari
tollkjörum en sömu vörur full-
unnar, sem er til hins mesta
hnekkis fyrir ísl. iðnað, og þar
sem iðnlögin gera miklar kröfur
um nám iðnaðarmanna, án þess
að vernda þá á nokkurn hátt
fyrir allskonar „fúskurum“, þá
ákveður landsmálaf jel. „Vörð-
ur“ að skipa 7 manna nefnd, er
sje skipuð starfandi iðnaðar-
' mönnum, er undirbúi tillögur
um iðnaðarmál fyrir næsta
fjelagsfund og landsfund Sjálf-
stæðisflokksins."
Skeiðará beldur enn áfram að
vaxa. Tveir smástaurar austan
árinnar umflotnir í g'ær, en cjkki
fallnir.
Á pálmasunnudag voru telcin
samskot til kristniboðs í dóm-
kirkjnnni og komu inn kr. 340.52
! Kærar þakkir. Stjórnin.
um tíma í gærmorgun, en „Þór“
var þá vestur á miðunum að líta
eftir bátunum. Auk þess hafði
Björgunarfjelagið samband við
ýmsa togara sem þar voru í nánd
(og líklegastir vorn til þess að
(bjarga, ef illa færi.

Um skeytasendingar Sjómanna-
fjelagsins í Eyjum (sem er stofn-
að af rauðliðum) er það að segja,
að þýðingarlaust var að senda
hjálparskeyti á ensku og þýsku
kl. 12 og 3 því að á þeim tíma
hlusta þýskir og enskir togarar
1 ekki. Þeir hlusta aðeins á þeim
tímuin þegar veðurskeytin eru
send út, kl. 10 og' kl. 7. En um
! íslenska skeytið, þá er það ekki
nærgætnislegt. Þáð hefir borist
með útvarpinu upp um allar sveit-
ir. En úr sveitum er fjöldi manna
á Vestmannaeyjabátunum. Skeyt-
ið gat því ekki orðið til annars én
vekja ótta hjá sveitafólki sem á
ástvini sína þar, og er það harla
(ónærgætnislegt.
Það æt.ti að vera harðlega bann
að, að einhverjir og einhverjir
sc-ndi út neyðarskeyti. Með því
móti gæti svo farið, að skip hrekt-
ust á að verða við þeim, því að
svo oft má kalla: „úlfur — úlfur“
að menn hætti að trúa. Og þeir
sem gera sig seka um að hrópa
þannig, stofna lífi sjómanna í voða
og g'era að engu hið aukna ör-
yggi á sjónum, sem fengið er
með starfi Slysavarnafjelagsins.
Kl. 9 í gærkvöldi átti Mbl. tal
við Vestmannaeyjar. Voru þá allir
bátarnir komnir heilu og höldnú
nema tveir, ,,Von“ og „Viggo“.
Var búist við þeim kl. 10. Eru
þetta stórir bátar og var enginn
hræddur um þá.
Fiskafli Norðmanna
orðinn svipaður og
í fyrra, á sama tíma.
Um síðustu helgi var fiskafli
Norðmanna sem hjer segir:
74.604 tonn af hausuðum og
slægðum fiski; þar af var liert
20.949 ton, saltað 46.000 ton.
Um sama leyti í fyrra var afl-
inn: 78.946 ton; þar af hert 17.889
ton og saltað 54.982.
Meðalalýsisframleiðsla Norð-
manna var á sama tíma 48.064
hektolítrar, en 48.333 hl. um
sama leyti í fyrra.
Undanfarin hálfan mánuð hef-
ir mjög mildð aflast í Noregi,
enda sýna síðustu skýrslur, að
þeir liafa um það bil náð sama
aflamag'ni og í fyrra.
Landvarnarráðstafanir
Þjóðverja.
Berlíu 27. mars. F.B.
Samkvæmt hinum nýju fjár-
jlögum eru áætluð útgjöld til hers
| og flota aukin um 150 miljónir
ríkismarka, en aukin útgjöld til
landvarna gegn árásum úr lofti
um 501 miljón ríkismarka.
(ITnited Press.).