Morgunblaðið - 12.05.1934, Page 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
J^torgtraHafcið
Otgeí.: H.Í. Árvakur, Reykjavtk.
Rttstjörar: Jón KJartansson,
Valtyr Stefánsson.
RltstJCrn og afgreítSsla:
Austurstrœti 8. — f*4ml 1*00.
Auglýslngastjörl: E. Haftrerg.
Auglýstngaskrlfstofa:
Austurstrætt 17. — Stsil 8700.
Helmasfmar:
Jön KJartansson nr. 8742.
Valtýr Stefánsson nr. 4220.
Árnl Óla nr. 8045.
E. Hafberg nr. 8770.
Askrlftagjald:
Innanlands kr. 2.00 á aoánuöl.
Utanlands kr. 2.60 á snánuSl
1 lausasölu 10 aura eintakiS.
20 aura saefJ Lesbök.
JrökuIfararnir komnir
ilir á húfi.
'Uiaí:
Pólitíkin i útvarpinu.
Með athygli hlustuðu útvarps-
ntítendur um daginn á málsvörn
þeirra útvarpsiiriflunga, þegar
umræðurnar fóru fram um dag-
skrá útvarpsins.
Þar þóttist útvarpsstjórinn og
pólitískir jábræður hans' halda
vörð um hlutleysi útvarpsins, eins
og Yestumeyjar um liinn heilaga
■ -eld.
Það vantaði ekki orðskrúðíð og
fjálgleikann, þegar þessir menn
voru að- lýsa því, hvílík lífsnauð-
syn það væri Ríkisútvarpinu, að
þar ríkti hið fullkomnasta hlut-
lóysi í stjórnmálum.
Og þetta hlutleysi átti líka að
n í\ til útvarpsnotendafjelagsins.
I>ar mátti heldur enginn pólitísk-
ur andblær eiga sjer stað. 1
En sitt er hvað sagt er og gert
■er.
Ek ki var fyrir skrúfað fyrir um
ræðurnar um hlutleýsi útvarpsins,
on' nokkrir fulltriíar rauðu flokk-
anna lcoma sjer saman um að
stofna nýtt útvarpsnotendafjelag',
pólitískt útvarpsnotendafjelag,
með því há.leita markmiði, að
þræla Jóni Eyþórssyni, eða ein-
hverjum álíka Tímamanni inn í
útvarpsráðið.
Þetta nýja útvarpsnotendaf je-
lag Jóns Eyþórssonar er ný og al-
veg fullgild sönnun ]>ess, að alt
tal þeirra Hriflunga um að þeir
vilji hlutlaust útvarp hefir við
engin rök að styðjast.
Sem fulltrúi pólitískrar klíku
var Jón Eyþórsson settur í út-
varpsráð. Sem fulltrúi sömu klíku
hefir liann þai- unnið. Og þegar
bi’i saina klíka óttast, að Jón Ey-
þórsson verði ekki endurvalinn í
útvarpsráð, er sú ákvörðun tekin, !
að stofna nýtt, hápólitískt út-1
varpsnotendaf jelag utan um Jón, [
til þess að reyna með því að |
þröngva honum inn í útvarpsráð- j
Rannsóknaför þeirra gekk slysalaust.
Dr. Niels Nielsen er ánægður með árang-
ur ferðarinnar.
Rannsóknum lokið eftir viku.
KI. 4
Jí,
aðfaranótt fimtudags að mikil fönn hafði komið á .jök-
komu-þeir að Kálfafelli dr. Niels ulinn síðan. Fannkyngi er á jök-
Niclsen og fielagar hans, ásamt urinn fjell meðan við vorum í
Skaföellingunum þrem, er lögðu ferðinni nam 1 meters dýpt.
I upp 'á jökulinn á miðvikudag til Ekki sagði dr. Nielsen að þeir
j að letta þeirra. fjelagar hefðu orðið fyrir óþæg-
Votu leiðangurs.mónn óþ.jak- indum af brennisteinsfýlu nje af
öskufalli, meðan þeir
þarna.
Ofsaveður og fannkyngi var
aðir og hressir.
Sa|$i dr. Niels Nielsen, að för
j þeírra hefði' ýfirleitt gengið áð
j óskum, nema hvað hríðar og ó-
j færð hefði tafið mjög fyrir þeim.
. Sáti þ'öir brátt, að þeir myndu
j þurfa að spara við sig mat, og
j skömtuðu sjer því af matarforða
j sínum svo hann entist þeim, ali-
j an tímann. Dagana, sem þeir
urðu að halda kyrru fyrir í tjaldi
sínu, sakir ofsaveðurs, gátu þeir
dregið mjög við sig matinn, enda
hefði hann treinst þeim alla leið
til bygða, þó aldrei hefðu þeir
komið við á tjaldstaðnum við
Jökulgnýpu, og fundið matar-
forða þann sem þar var.
Sk'aftfellingarnir, þeir, er
lögðu á jökulinn á miðvikudag
það sem tafði ferð þeirra og at-
huganir. Og erfitt var mjög að
fara um jökulinn meðfram eld-
stöðvadalnum, sakir þess, að
jökullinn var þar allur sundur-
tættur af sprungum. Hefir jök-
ullinn í dalnum og umhverfis
dalinn bókstaflega byltst allur
til, en þykt ösku- og vikurlag
lagst ofan á hið geigvaenlega
jökulhröngl.
Þó tókst þeim fjelögum, með-
an þeir voru við eldstöðvarnar
að komast meðfram dalnum
öðrum megin til athugana, en
umhverfis hann fóru þeir ekki.
Er þeir höfðu verið við eld-
í'fM
lagi minn Milthers og Sigurður
Þórarinsson jarðfræðingur verða
í tjaldi á Skeiðarársandi.
Síðan Milthers varð frískur
eftir hálsbólgu sína, hefir hann
Mjer er ánægja að
votta þeim fjelögum
því að
iihnið að rannsóknunum á Skeið-
árársandi. Hefir hann athugað
, , . „ ,, „ Skeiðarárjökul, einkum jökul-
þakklæti mitt fyrir frabæra að- .. .. ,
, * , . , . . .rondma, þar sem vatnsflaumur-
stoð og osjerplægm. Emkum fry. ,
, . . . , , ■ mn beljaði ut.
ieg Johannesi Askelssyni þakk-
látur fyrir ágæta aðstoð han?, í , Útrásir fl«ðsins á jökulrönd-
hvívetna inni munu hafa verið einar 10 í
i ált, og standa enn sumar jökul-
Athuga þarf vegsummerkin Í hveífingarnar óhaggaðar. En
eftir Skeiðarárhlaupið. aftur eru aSrar hrundar saman.
Þegar dr. Nielsen var að þýí'Hefir Milthers farið inn í nokkr-
spurður hvað hann nú ætlaði fyr; ar t)eu ra sem UPPÍ standa, mæit
ir sjer, sagði hann svo frá: ^æi athugað. Auk þess helii
Fyrsta verk mitt er að taka haiin gert mælingar og athugan-
útbúning minn úr jökulferðinpi, ir uti a sandinum.
og koma honum í lag. Get jeg. j: Nú er eftir að vita hvernig
voru því sambandi tekið fram, að ajl(- ÞaS tekst að fylgja vegsum-
ur útbúnaður okkar reyndist, merkjum jökulhlaupsins upp eft
prýðilega í ferðinni, fylíileg^ ir Skeiðarárjökli. En það reýn-
eins og til var ætlast. 11 m yið áður en lýkur.
En að því loknu, byr.ja jeg)(þ; ,, - Jjeg býst við, sagði dr. Nielsem
rannsóknum á Skeiðarársandi),: : að lokum, að við getum veri'é
Við Pálmi Hannesson föru^! komnir til Reykjavíkur eftir svo
nú austur að Skaftaíelli. En fje-í sem viku tíma.
jod
SlldafvsrKsmiiian ntia.
.a
\erða bygð^r tvær verksmiðjur?
| • j d \\ O
Stjórnskipaðsi nefndin leggur til, að byrj-
að verði á Siglufirði, en önnur verksmiðja
verði reist á .Ingólfsfirði.
mættu Nielsen og f jelögum hans stöðvarnar til athugana í 5 sól-
upp á .jökulbrún.
^mangurinn allan skildu þeir
..Djúpárbotnum. Var hann
sóttur á hestum frá KálfafeÍU á
fimtudag.
ið aftur, þegar kjörtímabil hans
er úti í sumar.
Rauðu flokkarnir vilja í lengstu
liig halda meirihluta í útvarpsráð- j
inu, af þeirri ofur einföldu á- i
stæðu, að forráðamenn allra þess- j
ara flokka vita sem er, að meðan j
s\-o er. er Ríkisútvarpið reiðubúið
að vinna rauðu þólitíkinni gagn,
arhringa, treystu þeir sjer ekki
að treina sjer vistir sínar það
lengi, að þeir væru vissir með
að láta þær nægja allan tímann
meðan þeir væru að komast til
bygða. En sakir sífeldra dimm-
Grímsvatnadalur svipaður öskju viðra og stórhríða þóttust þeir
að jarðmyndun. ekki vissir um, að þeir myndu
í gær átti blaðið tal við dr. hitta á tjaldstaðinn við Jökul-
Niels Nielsen í síma að Kálfa- £nýPu-
felli. Hann sagði m. a.:
Jökulferðin tók í alt 17 dagn.
Af þeim tíma var jeg 5 sólar-
hringa við eldstöðvarnar. Jeg
er mjög ánægður með árangur
af ferð minni. Margar af þeim
athugunum sem við gerðum,
hefði ekki verið hægt að gera
mánuði síðar.
Gosstöðvarnar voru yfirleitt
með sömu ummerkjum og með-
an gosið stóð sem hæst, því gos-
ið var ekki úti er við vorum þar.
Upp úr gígunum rauk mikil
vatns- og brennisteinsgufa, og
30 kílómetrar í þrem
dagleiðum.
Heimferðin gekk líka seint
fyrst framan af, í þrjá daga
brutust þeir áfram vestur eftir
jöklinum í roflausri blindhríð,
nema hvað þeir alls einu sinni
fengu snöggvast upprof svo þeir
gátu áttað sig á hvar þeir voru.
Að kvöldi þess þriðja dags,
það var á mánudagskvöld þ. 7.
maí, tjölduðu þeir í blindbyl.
Höfðu þeir fetað sig áfram þann
dag sem fyrri, með áttavita. En
v,- n>
hjer í
skipaði
Bd
að véra
.m
a
Þess liefir verið getið
blaðinu ,að ríkisstjórnin
6 manna nefnd til þess
. • . , , . « j
sjer til aðstoðar uin va,f á stáo
fyrir síldarverksnnðjuna nýju.
Nefndin hefir lialdið marga
fundi. Nýlega komu nefndarmenn
úr ferðalagi, er þeir höfðu fafið
til þess að athuga ýmsa staði, er
til greina gætu komið. Nefndinm
mun hafa litist best á þrjá staoi •
Siglufjörð, Ingólfsfjörð og Reyft‘j:
arfjörð á Ströndum.
i't f4
nufo
lað til. að verk.smiðjap
verði reist á -Siglufirði. En þar
ar
verður
Frönsk blöð svartsýn.
Jón]Þorláksson
endurkosinn formaður Sjálfstæð-
isflokksins.
Á hverjum landsfundi Sjálf-
stæðisflokksins eru kosnir 3 menn
í Miðstjórn flokksins, og var svo |
gert að þessu sinni. Á fyrsta fundi
miðstjórnarinnar eftir landsfund-
inn var Jón Þorláksson endurkos- j
inn formaður miðstjórnarinnaf j
með samhljóða atkvæðum.
Nú hefir meirihluti nefndarii
lagt
-Siglufirði.
kostnaðurinn við
ingu yerksmiðjunnar talsvert London, 11. maí. FÚ.
minni ,en annars staðar. vegHl 11 Arthur Henderson fór frá
þess, að þar er talið að notast París í kvöld áleiðis til London,
megi við bryggjuí pter og þrær eftir að hafa rætt um afvopnun-
o. fl„ sem síldarverksmiðja ríkis- ármálin við Barthou í síðastliðna
ins hefir yfir að ráða á Siglufirði. 3 daga. Það er ókunnugt, hvort
Þá hefir bæjarstjórn Siglufjayð- nokkuð hefir áunnist við þessar
ar lofað því, að gefa eftir 200 þúfjj, umræður eða ekki, en frönsku
kr. kröfu, vegna lóðarinnar, sepi- blöðin eru m.jög vondauf. Eitt
kaupstaðurinn lagði til undir þeirra segir hispurslaust, að
byggingu fyrri síldarverksmiðju samningatilraunir Mr. Hender-
ríkisins. Ennfr;. hefir bæjarstjórú- sons hafi alls engan árangur bor
in lofað ríkinu að kostnaðarlaúsu, ið og segist hafa spáð því áður,
að láta dýpka og gera við tvær að ekkert hefðist upp úr þessum
afv bryggjumim. svo að tog'afar, viðræðum, þær hefðu ekki orðið
geti lagst þar að. Loks héfir1; til annars en þess, að skerpa til-
bæjarstjórnin lofað að gera upþ'- finningar manna fyrir því,
fyllingu á lóð liinnar nýju vei-k- hversu vonlaust væri orðið um
smiðju á kostnað Siglufjarðár-'I hfdrif afvopnunarmálanna. ,The
„Jegvarðaðsreramittýtrasta“.|kaupstaðar. Excelsior' segir, að enginn efi
Mjer þykir leiðinlegt,, sagði I Giskað er á. að viðbótarbygg- sje á því, að Frökkum verði ekki
dr. Nielsen, að töf okkar á jökl- ingin gem fyrirhuguð er kosti jB— þokað, en „Ecko de Paris“ segir,
inum skyldi verða til þess að 700 þús. kr. og verði því veruleg að þess sje að vænta, að afvopn-
uphæð afgangs af þeirri einni! unarnefndin geti komið saman
fljótlega 0g að" málin skýrist,
við og við komu smávægileg nu þóttust þeii vera komnir ná-
öskugos, sem við gátum athugað. læKt lökulgnýpu.
Kvosin í jökulinn, sem hinn Morguninn eftir rofaði til. Sáu
saénski jarðfræðingur nefndi þeir þá að þeir voru aðeins 1
Svíagíg, en mun vera það sem áð kílómetra frá tjaldinu við Jökul-
ur hefir verið nefnt við Gríms- gnýpu. Þar voru þeir svo þann
vötn, er 7 km. langur og 5 km. dag allan, en lögðu af stað á mið
breiður dalur. vikudagsmorgun þaðan og heldu
Öðrum megin í dal þessum í einum áfanga, sem fyr segir,
eru tveir gígir er gosið hafa. En til líálfafells.
upp úr þeim hefir hkkert hraun
komið, aðeins aska.
Þar eð gosið var ekki úti og
eldsumbrot þarna ennþá hafði
ekki fest snjó á eldstöðvarnar
sj^Jfiar, svo við gátum athugað baka mönnum áhyggju og fyrir-
þær auðar, að visu í nokkurri hafnar. En jeg varð að gera mittjinijjón, scm síðasta Alþingi Iieim
fjarlægð. x ýtrasta til þess að Ijúka athugun ilaði ti
Þá sáum við ennfremur hvern- um mínum eins vel og auðið var.
ig,;jökulflóðið hefir brotist aust- Og töf okkar af fannkynginni
VHTruút úr dalnum. En vegsum- gat jeg ekki sjeð fyrir, því hún
iþetlki frá jökulhlaupinu voru var meiri, en mjer gat til hugar
þarna ógreinilegri fyrir þá sök, komið.
heimildar Alþingis til viðb. fjár-
framlags í jiví skyni. Leggur
meirihlutinn áhersíu á, að sú verk
smjð.ja verðí komin upp fyrir
síldarvertíðina 1936 og' að nauð-
sýnlégur nndirbúningur, áætlanir
ó; þ. h. verði hafinn nú þegar.
Minnihluti nefndarinar legghr
til, að verksmiðja sú, sem nú á að
byggja, verði reist á Ingólfsfirði.
k h'
Hfvopnunarmðlin.
verksmiðjubyggingar. — því að ,,Genf“ hefir nógu lengi
meirihluti nefndarinar ; verið skálkaskjój fyrir vígbúnað
i*ríT)
Ljegg’ur
einnig til, að stjórnin leiti pjer | Þjóðverja. Barthou mun bráð-
heimildar til að reisa verksmiðju | lega fara til Genf til þess að
á Ingólfsfirði og noti til þess það j ræða meir um þessi mál við Ant-
fje, sem afgang's verður og leiti hony Eden.