Morgunblaðið - 08.07.1934, Page 2

>
2
tfctgef.: H.f. Arvakur, Reykjavlk.
KTtstjórar: Jðn KJartanaeoo,
Valtýr Stef&naaon.
Rttatjðm og atfRreiCala:
^(Uaturatrœtl g. — Ptml 1*00.
Aur«rt*0KaatJ6rt: E, Hafberr.
▲urlýalnraakrifatofa:
Auaturatrœtl 17. — StBil 1700.
Helmaafaaar:
Jðn Kjartanason nr. g742.
Valtýr Stef&naaon nr. 4220,
Áml éla nr. S045.
E. Hatbbrr nr. 1770.
Árkrlftar Jald:
Iaaaalanda kr. 2.00 & aa&nuOl.
Utanlanda kr. 2.50 & aa&nuOl
í lauaaaölu 10 aura etntaklB.
20 ttrt at«B Iieabdk.
Frá rauðliðum.
Menn velja sjer niargskonar
aðferðir til þess að gera sig
hlægilég’a.
Alþýðublaðið, málgagn hinnar
tilvonandi ríkisstjórnar liefir val-
ið sjer leið, sem eftirtekt vekur.
Undanfarin ár- hefir blað það
staðið í miðri fylking hinna svo-
nefndu sovjetvina. Hafa þeir
menn myndað með sjer sjerstak-
an fjelagsskap.
Sá fjelag'sskapur, Sovjetvinafje-
lagið, hefir starfað að því mark-
miði að telja almenningi á ís-
landi trú um, að -þessi þjóð ætti
að semja sig að siðuní hinna rúss-
nesku valdhafa.
Sömu menn hafa ekki dregið
dul á, hverjir væru hinir nýju
rússnesku siðir, er einkendi ríki
bolsanna.
Þar er alt lýðræði afnumið.
Flokkur manna í landinu, sem alls
er 1—2% af þjóðinni ræður þar
öllu, þ. e. a. s. fáeinir harðstjór-
ar ráða þeim f’lokki. Alt vald er í
höndum fárra manna/
Og hvernig fara þeir með vald
sitt?
Skoðanafrelsi, trúfrelsi, prent-
frelsi, fundafrelsi, athafnafrelsi
og alt frelsi yfirleitt er þar af-
numið. Flokksmenn hins ráðandi
flokks hafa „handjárn“ sterkari
en nokkur íslensk Hriflustjórn
lætur sig dreyma um. Bn 98—99%
af þjóðinni er undirokaður, kúg-
aður, þjakaður lýður.
Og þegar harðstjórunum býður
svo við að liorfa, telja þeir á
fingrum sjer hve mörg höfuð rúss-
neskra manna skuli sniðin af á
degi hverjum, án dóms og laga.
Þannig er umhorfs í því ríki,
sem íslenskir sovjetvinir og blað
Alþýðuflokksins dásamar ár eft-
ir ár.
En upp er risin önnur harð-
stjórn, sem eigi játast í bræðra-
lag við hinn rauða marxisma.
Við íslendingar, lýðfrjáls þjóð
getum harmað það, að þjóð okk-
ur jafn skyld sem Þjóðverjar skuli
hafa orðið fyrir því óláni, að
þurfa að beita svo harðvítugum
vopnum gegn grimdaræði hins
rússneska bolsivisma, sem raun er
á. Við g'etum harmað það, að eigi
tókst Þjóðverjum að komast hjá
einræðisstjórn. Og það vekur hjá
okkur, sem lýðræði unnum, hrygð,
að valdhafar Þjóðverja skuli hafa
þurft að grípa til óyndisúrræða til
þess að bæla marxismann niðri.
En þegar menn, sem árum sam^
an hafa vegsamað blóðuga harð-
stjórn Rússlands, er hefir marg-
falt fleiri manndráp á samvisk-
unni, en dagar eru í árinu, þá er
ekki hægt annað en brosa að
slíkri tvöfeldni, slíkri hræsni,
Skólaheimsökn.
Einar Andersen rektor
frá Östre-Borgerdyd-
skoien kemur hingað í
heimsókn með 22 nem-
endur sína.
Það er orðið alsiða erlend-
is, að hópar skólafólks fara í
heimsóknir hver til annars
lands á sumrin, og verða þess-
ar ferðir mjög ódýrar, enda er
á allan hátt reynt að greiða
fyrir þessum gagnkvæmu heim-
sóknum. Þykja þær heppilegar
til þess að ungir mentamenn
kynnist annara þjóða siðum og
háttum. Hjer á íslandi hafa
slíkar ferðir, eða gagnheim-
sóknir mentamanna, ekki tíðk-
ast að þessu.
1 vetur skrifaði Einar And-
ersen rektor Östre-Borgerdyd-
skole í Kaupmannahöfn Pálma
Hannessyni rektor og stakk
upp á, að þeir ynni að því í
fjelagi að hingað kæmi hópur
nemenda úr mentaskólanum
danska og annar hópur nem-
enda færi hjeðan til Danmerk-
ur. Tók Pálmi Hannesson
þessu máli vel og hefir unnið
að því að sínum hluta. Og nú
er svo komið, að danski hóp-
urinn er kominn hingað. Kom
hann með ,,Brúarfossi“ í
fyrradag. Eru það 22 nemend-
ur úr Östre-Borgerdydskole,
aðallega úr 5. bekk, og er Ein-
ar Andersen rektor sjálfur
fararstjóri. Hann býr hjá
sendiherra Dana á meðan þeir
dveljast hjer, en nemen.dum
hefir verið komið fyrir í heima-
húsum hingað og þangað um
bæinn.
Flokkurinn dvelst hjer þang-
að til 22. júlí. Verður ferðast
í bílum um nágrenni Reykja-
víkur og austur yfir fjall.
Verða til þeirra ferðalaga not-
aðir bílar, sem eru eign hins
o. inbera, og auk þess hefir
Pálmi Hannesson fengið 500
krónur hjá ríkisstjórninni upp
í annan kostnað við móttökurn-
ar hjer. Auk þess hefir feng-
ist styrkur annars staðar.
Þegar hópurinn fer hjeðan
(með „Islandi“ 22. júlí),
verður honum samferða jafn-
stór hópur nemenda úr Menta-
skólanum hjer, aðallega 5.-
bekkingar, til þess að heim-
sækja Danmörk. Er búist við
að þeir verði mánuð í því ferða-
lagi. Verður fyrst farið til
Kaupmannahafnar og síðan
með járnbrautum eitthvað út
um landið.
Slíkar ferðir sem þessar eru
mjög ódýrar, því að nemend-
ur fá margskonar ívilnanir.
Eimskipafjelag íslands reið t.
d. á vaðið með það að bjóða
mikinn afslátt á farg.jöldum, og
svo gerði Sameinaða slíkt hið
sama. Nemendur fá ókeypis
dvöl í hvoru landi, og er gert
ráð fyrir að ferðalagið kosti
hvem ekki meira en 115
krónur.
slíkum yfirdrepsskap sem Al-
þýðuflokkurinn hefir sýnt og sjer
staklega nú að undanförnu í mál-
fra^ni sínu.
MORGUNBL>
Vppþotið $(öðvað
í Amsferdani.
KoniKiiúiiistafSokkiirinii
♦
í Ilollaiftdfi verður upp-
leystur.
Amsterdam, 7. júlí. FB.
Kunnugt er, að fjórir menn bafi
beðið bana í óeirðunum í gær-
kveldi, en sennileg'a hafa fleiri
verið drepnir. Um sjötíu menn
hafa særst. Verkfallsmenn tóku
sporvagna og veltu þeim um og
rifu upp sporvagnsbrautarteina.
Riddaralið úr lögreglu- og her- og
fótgönguliði tvístraði uppþots-
mönnum, og seint í gærltveldi
var gefin út opinber tilkynning
þess efnis, að yfirvöldin hefði ráð
þeirra, sem til uppþotsins stofn-
uðu, í hendi sjer.
Amsterdam 7. júlí. F. B.
Búist er við frekari óeirðum
í kvöld og hefir mjög aukinn
herafli verið sendur til borg-
arinnar, en lögregluliðið hefir
einnig verið aukið að miklum
mun. Sannast hefir, að leiðtog-
ar kommúnista hafa hvatt tif
óeirðanna og er búist við, , að;
forsætisráðherr.ann fari fram
á heimild þingsins til þess að
■ leysa upp kommúnistaflokk^
í inn. (United Press).
Herliði skipað að skjóta
á verkfallsmenn í San Francisco
ef þeir þeir halda óeirðunum áfram.
Sau Francisco, 7. júlí. FB.
Herliði Kolifomíuríkis, sem
kvatt var til San Franciseo vegna
óeirðanna, sem þar hafa verið að
undanförnu, hefir verið fyrirskip-
að að skjóta á verkfallsmenn, ef
þeir geri árás aftur. Jafnframt er
það tekið fram, að fyrirskipunin
feli það í sjer, að herliðið þurfi
ekkert tillit að taka til afleiðing-
anna, því hjeðan í frá viti verk-
fallsmenn að þeir liætti til lífi
sínu. Leiðtogar verkalýðsins liafa
í hug að stofna til allsherjarverk-
falls. Herlög hafa verið sétt á
sva:ði því, þar sem tveir menn
voru drepnir í gær, en 34 særðust,
United Pre&s.
Ospekta vænst í Paris í dag.
London 7. júlí. F. Ú.
Franska stjórnin kom saman
í dag, til þess að gera sjer
grein fyrir hugsanlegum óeirð-
um, er verða kynnu í París á
morgun, og hvaða ráðstafan-
ir skyldu gerðar, ef til þess
kæmi, að slíkar óeirðir bryt-
ust út. Þjóðernissinnar og and-
Fasistar hafa skipulagt og und-
irbúið miklar kröfugöngur í
borginni, og þó að þessi fjelög
♦
hafi gefið ákveðnar yfirlýs-
ingar um það, að engar óeirð-
ir skuli af hljótast, hefir
stjórnin álitið það nauðsynlegt,
að vera við því búin að grípa
til sinna ráða. Nákvæm skrá
hefir verið gefin út fyrirfram
um ferðir kröfugöngumanna,
ræðuhöld og viðkomustaði.
íslenskir studentar
víð erlenda háskóla.
Skýrsla frá Upplýsingaskrif-
stofu Stúdentaráðsins.
Danmörk. Alls stunda þar
nám 46 ísl. stúdentar í þeim
greinum, er hjer segir: Hag-
fræði 8, Lögfræði 1, Mál og
bókmentasaga 2, Saga 2,
Tannlækningar 4, Náttúru-
fræði 9, Stærðfræði 3, Verk-
fræði 7, Landafræði 1, Vá-
tryggingar 2, Verslunarfræði
4, Lyfjafræði 3.
Noregur. Alls 5. Hagfræði
1, Mál og bókmentasaga 1,
Saga 2, Heimspeki 1.
Svíþjóð. Alls 7. Hagfræði
2, Mál og bókmentasaga 1,
Guðfræði 1, Náttúrufræði 2,
Byggingarlist 1.
Þýskaland. Alls 25. Hag-
fræði 5, Mál og bókmentasaga
1, Uppeldisfræði 1, Dýralækn-
ingar 2, Tannlækningar 1,
Náttúrufræði 4, Stærðfræði 1,
Verkfræði 8, Sönglist 1, Mál-
aralist 1.
Austurríki. AIls 1. Læknis-
fræði 1.
Tala íslenskra stúdenta, við
erlenda háskóla er því 84 og
skiftist þannig á námsgreinar:
Hagfræði 16, Lögfræði 1,
Mál og bókmentasaga 5, Saga
4, Uppeldisfræði 1, Guðfræði
1, Heimspeki 1, Læknisfræði
1, Dýralækningar 2, Tann-
lækningar 5, Náttúrufræði 15,
Stærðfræði 4, Verkfræðí 15,
Byggingarlist 1, Landafræði 1*
Vátryggingar 2, Verslunar-
fræði 4, Lyfjafræði 3, Sönglist
1, Málaralist 1.
Eimskip. Gullfoss er væntanleg-
ur til Kaupmannahafnar í dag!
Goðafoss fór frá Hamborg í gær.
Brúarfoss er í Reykjavík. Detti-
foss var á Akureyri í gær. Lagar-
foss er í Kaupmannahöfn. Selfoss
er á leið frá Kaupmannahöfn til
Leith.
Vestur-íslenskir
gestir.
Með Reliance, hinu þýska
skemtiferðaskipi . komu þau
hingað í gærmorgun sr. Rögn-
valdur Pjetursson frá ,Winni-
peg og kona hans og Árni
Helgason verkfræðingur frá
Chicago.
Sr. Rögnvaldur Pjetursson
er, sem kunnugt er, meðal
þeirra Vestur-íslendinga, sem
mesta alúð leggur við það, að
halda sambandinu sem innileg-
ustu milli íslendinga austan
hafs og vestan. Enda er hann
forystumaður í Þjóðræknisfje-
lagi Vestur-Islendinga, og ræk-
ir samúð sína við ættjörðina
m. a. með því, að koma hingað
heim svo oft sem hann getur.
Þau hjónin verða hjer um
tveggja mánaða tíma.
Árni Helgason verkfræðing-
ur er ekki enn jafn þjóðkunn-
ur maður sem sr. Rögnvaldur.
Hann er aðal-verkfræðingur
við „Chicago Transformer
Corporation“. Verksmiðja sú
býr aðallega til rafmagnstæki,
er breyta spennu. Eru tæki
þau notuð í heimahúsum, t.
d. við útvarpstæki o. fl„ og
eins í bíla. Verksmiðja Árna
gerir t. d. öll slík tæki í Ford-
bíla. Hefir hann um 500
manns í þjónustu sinni.
Árni er ættaður úr Hafnar-
f’ ði. Hann fór þaðan 1912,
þá 22 ára að aldri. Hann hefir
tvívegis komið hingað heim
síðan, 1927 og 1930. Hann ætl-
ar að vera hjer á landi mán-
aðartíma.
Norskfr §káfar
til íslands.
Hingað koma með e.s.
„Lyra“ næst 10 norskir skátar
frá Hammer í Noregi. Skát-
amir fara samdægurs með
Brúarfossi til Isafjarðar, dvelja
þar eitthvað, en ferðast síðan
ásamt um 20 skátum frá ísa-
firði um ísafjarðardjúp undir
forystu Gunnare Andrew,
skátaforingja á ísafirði. Að
lokinni dvöl sinni fyrir vestan
fara skátarnir til Akureyrar
og verða, gestir skátanna þar,
og ferðast með þeim um ná-
grenni Akureyrar. Frá Akur-
eyri koma þeir aftur hingað
til Reykjavíkur og verða á
vegum skátanna hjer í bænum,
og munu ferðast hjer um ná-
grennið, svo sem til Þingvalla
og víðar, ásamt skátum hjeð-
an úr bænum. Foringi norsku
skátanna er Pastor Ole Egge,
sem margir íslenskir skátar
munu kannast við frá ýmsum
skátamótum erlendis.
Málverki sfolið.
Berlín 7. júlí. F. Ú.
Einu frægasta málverki
spánska málarhns Velasquez,
sem var í eign listmálara eins
í Guatemala, hefir verið stol-
ið úr húsi hans. Málverkið var
virt á 100 þúsundir dollara.
I