Morgunblaðið - 08.08.1934, Blaðsíða 2

2
Ai O U (i UNBLAÐIí)
JlorgtmWaftti
Útgef.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Ritstjórar: J6n Kjartansson,
Valtýr Stefánsson.
Ritstjórn og- afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Slmi 1600.
Auglýsingastjóri: E. Hafberg.
Auglýsingaskrif stof a:
Austurstræti 17. — Sími 3700.
Heimasímar:
J6n Kjartansson nr. 3742.
Valtýr Stefánsson nr. 4220.
Árni Óla nr. 3045.
E„ Hafberg nr. 3770.
Áskriftagjald:
Imanlands kr. 2.00 á mánuði.
Utanlands kr. 2.50 á mánuði
í lausasölu 10 aura eintakið.
20 aura með Eesb6k.
Bitlingaliðið sækir á.
Þess var getið hjer í blaðinu,
að Haraldur Guðmundsson at-
vinnumálaráðherra hefði haft að
engu þá kröfu Alþýðublaðsins að
fela öðrum en stjórn Síldarsam-
lagsins á Siglufirði að hafa með
höndum útflutning „matjes“-síldar
samkvæmt bráðabirgðalögunum
nýju. Atvinnumálaráðherrann fól
einmitt stjórn Síldarsamlagsins öll
yfirráð útfutningsins og fylgdi í
þyí efni tillög'um framleiðenda og
ritflytjenda, sem rjett og sjálfsagt
var.
Þessi ráðstöfun atvinnumála-
ráðherra hefir mælst illa fyrir
hjá skriffinnum Alþýðublaðsins.
Hún hefir einnig mælst illa fyrir
hjá því fjölmenna liði, sem nú
daglega gengur í skrokk á nýju
stjórninni til þess að heimta bitl-
inga. Er það Alþýðusamband Is-
lands, sem sækir mál bitlingaliðs-
ins á hendur ríkisstjórninni.
Nri hefir Alþýðusambandið, að
sögn Alþýðublaðsins, liaft það í
gegn, að atvinnumálaráðherra
leyfir því að tilnefna einn eða
tvo „tilsjónarmenn" nleð hinu ný-
stofnaða Síldarsamlagi. Skulu þeir
hafa rjett til að sitja stjórnarfundi
eamlagsins og hafa aðg’ang að
skjölum og reikningum þess, og
svo auðvitað að fá eitthvað fyrir
ómakið. Og Alþýðusambandið hef-
ir tilnefnt þá Jón Sigurðsson rit-
ara Sjómannafjelags Rvíkur og
Óskar Jónsson formann Sjómanna-
fjelags Hafnarfjarðar.
Auðvitað eru störf þessi alger-
lega óþörf og til þeirra stofnað
einungis til þess, að útvega bein
handa þessum pólitísku sendlum
sósíalista.
En vissuleg'a er það hart, að
menn skuli vera að gera sjer leik
að því, að lilaða byrðum á þennan
þrautpínda atvinnuveg.
En Alþýðusamband íslands ætl-
ar ekki að láta sjer nægja að
koma þessum tveim sendlum á
spenann hjá Síldarsamlaginu. Al-
þýðublaðið gefur til kynna, að
næsta krafan verði sú, að bætt
verði nú þegar við tveim mönn-
um í stjórn Síldarverksmiðju rík-
isins, og auðAÚtað eiga þeir að
Arera tilnefndir af Alþýðusamband-
inu. Að vísu mæla lög svo fyrir, að
stjórnendur þessa fyrirtækis skuli
eigi vera fleiri en nú eru.
Menn höfðu haldið, að ástand
atvinnuvega landsmanna væri
ekki þannig núna, að ástæða væri
til, að krefjast þess af þeim, að
þeir tækju á framfæri ómaga Al-
þýðusambands Íslands. En rauða
stjórnin virðist hafa öðrum hnöpp
um að hneppa, en að hugsa um
hag atvinnuveganna.
tJtfor Hlndendurgs
lorseta íór fram í gær
með konunglegri viðliöfn.
Hindenburg forseti
Húskveðja í Neudeck.
Berlín 6. ágúst F.B.
Fjöldi verkamanna, þar af 200
trjesmiðir vinna að því af kappi
að ljúka við að setja upp áheyr-
endapalla í nánd við Hindenburg-
minnismerkið í Tannenberg, þar
sem ]ík Hindenburgs forseta verð-
ur jarðsett. Eru menn þegar farn-
ir að flykkjast til Tannenberg
í þúsundatali úr hinum ýmsu
borgum og hjeruðum Þýskalands.
Minnismerkið sjálft hefir alt ver-
U: h.júpað svörtu klæði, en á það
mitt hefir verið fjestur afar stór
járnkross. ,
Seinasti þáttur sorgarathafnar-
innar í Neudeck-kastala fer fram
í dag' í viðurvist nánustu skyld-
menna og vina hins látna forseta.
Á miðnætti verður kistan sett á
fallbyssuvagn og flutt til Tannen-
berg í viðurvist fjölmenns riddara-
liðs. ' '
United Press.
Kristján konungur vottar
samhrygð sína.
Kjalundborg 6.’ág. F. ÍJ.
Kristján konungur X. fór í
opinbera heimsókn til þýska
sendiherrans í Kaupmanna-
höfn, í tilefni af jarðarför
Hindenburgs.
Viðhöfnin hjá Tannenberg.
Berlín 7. ágúst. FB.
Húskveðjan í Neudeck-kast-
ala fór fram án viðhafnar.
Voru aðeins skyldmenni Hind-
enburgs viðstödd og nokkrir
vinir hans. Átta yfirforingjar
báru kistuna frá kastalanum
að fallbyssuvagninum og var
hún hjúpuð hvítu klæði. Lík-
fylgdin lagði af stað frá Tann-
enberg kl. 8,30 e. h og var
komin til Hohenstein kl. 3,45
í'. h. Á hæðinni, þar sem Hind-
tnburg dvaldist meðan hann
gaf rnikilvægustu fyrirskipanir
sínar í Tannenbergorustunni,
var staðnæmst í 2 mínútur og
var fáninn, sem notaöur var í
orustunni, látinn blakta yfir
kistúnni. Urn leið og líkfylgd-,
in lagði af stað frá Neudeck
var kveikt á blysum á turnum
minnismerkisins í Tannenbf"-
Verða blys látin loga við
hinsta hvíldarstað hins látna
forseta næsta hálfan mánuð.
(U. P.).
Sorgarhátíð í Berlín.
Þingfundur.
Kalundborg, 7. ág. FÚ.
í gær fóru fram í Berlín mik
il sorgarhátíðahöld í tilefni af
jatð.arfcr Hindenburgs. Meðal
annars var þingið kvatt saman.
Við þetta tækifæri flutli Hitl-
er ríkisleiðtogi ræðu, að við-
stöddum þingheimi Þýska-
lands og fjölda erlendra full-
frúa. í ræðu sinni fórust hon-
um meðal annars orð á
þessa leið: „Þegar vjer np er-
um saman komnir, til þess að
votta hinum IMha forseta,'
Hindenburg, hinn síðasta heið-
i ur, getur ekki hjá því farið, að
jhverjum fyrir sig af oss hljóti
!að vera það ljóst, að hann var
;óvenjulega stórfengleg per-
: sóna, og að hjer er einni hinni
; mikilfenglegustu mannsæfi lok
ið, sem sagan veit að greina
frá. Því betur sem vjer kynn-
um oss æfi Hindenburgs, því
stórbrotnari og mikilfenglegri
verður maðurinn í augum vor-
um“r -
Því næst rakti hann aðalat-
riðin í æfisögu: Hindenburgs,
og leifaðist yjð-að sýna frfim á,
hvernig hann hefði jafnan ver-
ið fremstur í flokki sem her-
tnaður og herforingi á tima
keisarans, sem stjórnmálamað-
úr og Íeiðtogi á lýðy.eldistíma-
biljnu, og loks sem verndari
|<íazistabyltingafinnar og for-
áeti hins . Nýja Þýskalands.
Iíann kvað þýsku þjóðina
mpgp, vera hreykna af því, að
hafa .átt að hlíta forustu slíks
manns. Að lokum komst hann^
svo að orði: „Hindenburg er
þkki dáinn. Hann lifir áfram í
ýaxandi veg og vaxandi heiðri
hinnar þýsku þjóð'ir. Vjer
,þökkum guði fyrir Hinden-
burg, og vjer erurn stoltir af
honum, bæði sem manni, her-
manni og aðalsmanni".
í 46 ár hefir minhing þjóð-
höfðingja í Prússlandi ekki
verið heiðruð eins.
Berlín, 7. ágúst. FB.
Frá Tannenberg er símað, að
þegar lík Hindenburgs var jarð-
sett hafi verið skotið af eitt
hundrað og einni fallbyssu, eins
og siðnr var á fyrri tímum, er
lík prússneskra konunga voru
jarðsett. Er það í fyrsta skifti frá
því í júlímánuði 1888, að minning
þjóðhöfðingja hefir verið þannig
heiðruð í Prússlandi.
Útförin fór fram með afar-
mikilli liernaðarlegri viðhöfn og
hefir eigi annað slíkt sjest í Þýska
iandi frá því er hernaðarveldi
þeirra var mest fyrir heimsstyrj-
öldina.
Ástandið í Þýskalandi
og horfurnar
í heiminum.
Frjettaritari enska blaðsins
Daily Mail átti samtai við
Ilitler í gær um ástandið í
Þýskalandi og horfurnar í
heiminum. Um friðarmálin
kcmst Hitler svo að orði í því
viðtali: „Vjer krefjumst cin-
ungis þesf , að fá að vera í friði
með landamæri vor. Vje mun-
um aldrei ráðast með ófriði á
nokkurt land. Þýskalpmd mun
i}ldrei franjar heyja r>t íð,
nema ,varnarstríð“. Að því cr
snertir nýlendur þær, sem
ÞjtVðverjar áttu fyrir sfríð,
kvað Hitler þýsku stjórnin i
engar kröfur gerá í þeim efn-
um, og vel sætta. sig við, að
þær va ru á þeim' Wndu m, seni
þær eru nú. Þjóðverjar mvndu
að sjálfsögðu aldrei ráðast á
Austurríki, en þýska stjornin
hlyti að vinna að því, að auka
viðskifti og menningarlega
samvinnu þessara þjóða, sem
BBaaasBBaaam
væru svo skyldar. Þar væri
ekki að ræða um neinar til-
raunir til pólitískrar undirok-
unar, heldur það eitt, að
tengja þessi ríki saman traust-
um vináttuböndum. Að lokum
mælti Hitler á þessa leið: „Það
þarf að vinna af alefli gegn
stríðshyggjunni í álfunni, og
það má aldrei til þess koma,
að Þjóðverjar og Englendingar
berist á banaspjót. Vjer mynd-
um líta á slíka styrjöld sem
glæp gegn kynstofninum, en
vjer höfum orðið fyrir miklu
tjóni í fráfalli Hindenburgs.
Hann var maðurinn til að bera
fram friðarhug Þýskalands“.
Þá spurði, blaoamaðurinn
Hitler, hvort það væri ráðstöf-
un, sem ætti að gildá æfilarigt,
að hann gegnai stöjfum bæðí
kanslara og forseta. Hitler
svaraði á þá leið, að svo þyrfti
ekki að vera, en þessi skipan.
j: r I
myndi vera á höfð, þangað til
þjóðaratkvæðagreiðslan sýndi,
að þ.jóðin kysi fremur annað
fyrirkomulag.
Þá ræddu þeir nokkuð um
hag og ástæður Þýskalandsi’’
og viðskiftaerfiðleika þá, seni
Þjóðverjar eiga nú við að
stríða. Um þau efni fórust1
Hitler svo orð, að innari
skamms mætti vænta þess, að
Þýskaland yrði óháð öðrum
ríkjum um öflun hráefna, og
gaf yfirleitt í skyn, að fremur
væri að greiðast úr viðskifta-
érfiðleikunum.
lusturrfkiskeisari ?
Otto af Habsburg.
Oslo, 8. ágúst. FB.
IJndanfarna daga hefir eflst á
ný orðrómurinn um, að Otto erki-
bertogi muni hverfa heim til Aust-
urríkis, tii þess að taka við keis-
aratign. í símskeytum frá Róma-
borg til Aftenposten, segir, að
Mussolini sje mjög mótfallinn því,
að Otto verSi gerSur að keisara í
Austurríki. Eru því minni líkur
qn ella væri fyrir því, að áform
í þessu efni nái fram að ganga.
Schuschningg kanslari fer til
þómaborgar í næstu viku til fund-
ar við Mussolini.