Morgunblaðið - 21.09.1934, Blaðsíða 8

MORGUNBLAÐIÐ
1
| Smá-aug!ý$ing$r|
Herbergi fyrir einhleypa með
hita, ljósi og fæði. Uppl. í Café
Svanur við Barónsstíg.
Skóli minn, fyTir börn innan
skólaskyldnaldurs, tekur til starfa
um mánaðamótin. Guðrún Björns-
dóttir frá Grafarholti. Sími 3687.
Tækifærisverð. Svefnherhergis-
og borðstofuhúsgögn, vönduð, til
sölu og sýnis í Aðalstræti 16.
kl. 5—6 í dag.
— Hefdur fiú að Adolf veroi
trúr Grjetu, }>egar þau eru git't?
— Það tel jeg alveg víst. TJ...,,n
hefir altaf verið svo hrifinn af
giftum konum.
Borðið í Válholl. Bestur rnatur í
Valhöll. Mjólkurfjelagshúsinu, —
gengið inn frá Naustgötu.
Stúlka eða unglingur óskast
í ljetta vist, vegna veikinda annar-
ar. Helene Kummer, sími 4750,
Scljaveg 25,
Kaupum gamlan kopar. Vald.
Paulsen, Klapparstíg 29. Sími
»024.
Nýir kaupendur að Morgunblað-
inu fá blaðið ókeypis til næstkom-
andi mánaðamóta.
Dívanar, dýnur og allskonar
stoppuð húsgögn. Vandað efni,
vðnduð vinna. Vatnsstíg 3. Hús-
gagnaverslun Reykjavíkur.
Að gleypa sverð.
Einu sinni var fakírinn Abd-ur-
Rama að sýna listir sínar á mark-
aði einum í nánd við Simrisham.
M. a. g'leypti hann sverð, en með
þeim árangri, að það varð þegar
að flytja hann á sjúkrahús. Með
góðri aðstoð læknanna varð lífi
hans og listinni borgið, en það
var meira en nokkur hafði húist
við.
Þegar hann kom úr sjúkrahús-
inu liafði blað eitt í Kristianstad
við'tal við hann.
— Hvernig í ósköpunum fóruð
þjer að því að gleypa sverðið ?
spvr blaðamaður.
— .Teg veit ekki, Annars er það
ofur .einfalt að gleypa spjót. Fyrst
er að þjálfa kokið. Jeg hyrjaði
á því að renna sleifarskafti upp
og niður hálsinn, uns jeg var orð-
inn æfður í því. Því næst tók jeg'
sverð og' fór eins að.
— Já, nú líst mjer á. En
hvernig fanst yður þetta?
— Ágætt, svaraði fakírinn, á-
líka og þegar maður gleypir of
stóra kaútöflu. En margir hafa
haldið að þetta væri undrasverð,
sem hyrfi -af sjálfu sjer, þegar
jeg þrýsti á taug. Einu sinni var
jeg svo gramur yfir slíkri firru.
að jeg þreif stafinn af einum á-
liorfendarfna og gleypti hann. Jeg
vildi sýna honum það svart á
hvítu, að hjer væri engin svik
í tafli.
Bandarfkin sieppa Haiti.
Þann 25. júi. 1915. tóku Banda-
ríkin við stjórn eyjunnar Haiti.
Þann dag setti Caperton aðmíráll
sjóliða sína þar á land og hafa þeir
liaft umráð með eyjunni síðan.
14. ágúst s. 1. var Bandaríkjafán-
inn dreginn niður og hermennirnir
sendir heim. Fá nú eyjarskeggjar
að sýna, enn einu sinni, hvort þeir
eru færir til sjálfsstjórnar.
Eitthvað eftirlit með fjármál-
um mun Bnadaríkjastjórnin hafa
fyrst um sinn, eða þar til skulda-
brjef Hait-i-stjórnar falla í gjald-
daga. órið 1942.
IliKi rússneska
„paradís".
Otto Miiller foringi rauða vernd
arsambandsins í Wien og einn
þeirra jafnaðarmanna, sem liarð-
j vítugast barðist í Karl. Max-hús-
! inu, 12. fehr. s. L, hefir nú náðst
. og verið dæmdur í 6 ára fangelsi.
Eftir bardagana í febrúar flýði
hann til Tjekoslovakiu og þaðan
til Rússlands. í byrjun júlí kom
liann svo aftur til Wien,
í rjettarhaldinu lýsti hann því
yfir, að hann heldur vildi talca á
sig hvaða dóm sem væri, og hversu
harður sem væri, heldur en að
vera í Sovjet-Rússlandi, því að
ástandið þar væri svo hræðilegt.
K.
(Tekið eftir Politiken 29. ág.).
SLÁTURTÍÐIN
FER í HÖND
I
SMÁANN OG GÓÐANN
FÁIÐ ÞIÐ HJÁ OKKUR.
Xýjar bækur:
Jonas Lie: Davíð skygni: Þýðing eftir Guðm. Kambaiu
Verð: heft 3.80. ib. 5.50.
Páll ísólfsson: Þrjú píanóstykki kr. 3.00.
Tónar I. Safn af lögum fyrir ha tmóníum Eftir
lenska og erlenda höf. Páll ísólfsson bjó ti! prentnw-
ar. Verð kr. 5.50. — Fást hjá bóksölum.
Bikaverslii S!gL Efmadssoiar
og Bókabúð Austurbæjar BSE, Laugaveg 34
111
álltr In
SYSTURNAR. 21.
— Lotta. kallaði jeg.
í sama vetfangi stóð hún við rúmstokkinn minn.
— Jeg á að fá að leika! sagði hún másandi af
ákafa, og andlitið ljómaði yfir náttkjólnum hvíta,
víða.
Og svo kom löng og sundurlaus skýrsla um það,
• sem gerst hafði um kvöldið. Fjöldinn allur af fólki
hafði komið inn í stúkuna til þeirra, fólk, sem kem-
ur í blöðin annanhvern dag og fólk, sem skrifar í
blöðin, bankamenn, blaðamenn, herforingjar af að-
alsættum .... En þú heldur kannske, að þeir
tali öðruvísi en við? — alls ekki! Þeir voru allir
svo kurteisir og elskulegir og báru svo djúpa lotn-
ingu fyrir Ried gamla; hann hlýtur að hafa verið
afskaplega voldugur!
Og svo gömul greifafrú, sem hafði gert boð fyrir
Lottu, þegar hún heyrði, að hún væri bróðurdóttir
hershöfðingjafrúar Hessel, og hún hafði fundið, að
hún var eitthvað vensluð Hesselsættinni og boðið
þeim til kvöldverðar eftir sýninguna. Hr. Kleh
hafði ekki getað hafnað því boði, og svo höfðu þau
öll farið til Sacher og borðað þar í sjerstöku her-
bergi.
— Ó, það var svo hundleiðinlegt, Eula, svo þú
getur yfirleitt ekki gert þjer hugmynd um það;
mig langaði mest til að fara að gráta, ef jeg hefði
ekki verið svo dauðþreytt .... en loksins kom það
skemtilegasta, . . . . jeg á að — heyrirðu það —
jeg á blátt áfram að leika í sjónleik, sem verður
leikinn í góðgerðaskyni í Esterhazy-höllinni. Það er
gamla konan, sem stendur fyrir þessu og það er
aðeins fínt fólk, sem leikur þarna — mest aðals-
fólk — nema bara hvað ungfrú Mislap frá Burg-
teater leikur aðalhlutverkið. Pabba líkaði þetta nú
ekki allskostar — en hvað gat hann sagt? Vitan-
lega varð hann að segja já. Og hugsaðu þjer: Á
morgun fæ jeg leikritið og á sunnudaginn er æfing.
Hlutverkið varð Lottu vonbrigði. Það var ekki
nema örfáar setningar, sem ekkert tækifæri gáfu
henni annað en sýna sitt fagra andlit á leiksviðinu.
.Samt slepti hún ekki hendi af leikritinu í bláu káp-
unni; hún hafði það hjá sjer meðan hún svaf og
opnaði það um leið og hún vaknaði.
Næsta sunnudag hófst æfingin heima hjá greifa-
frú Tiirkheim í stórum sal, þar sem engin húsgögn
voru inni nema tvær eða þrjár tylftir af stólum,
sem stóðu meðfram vekgjunum. Á stólunum sátu
ungir menn og konur, og brátt suðaði alt af skrafi
inni í þessari stofu, en í henni miðri stóð borð og
við það sátu gömul kona og mjög gamall maður.
— Þetta er greifafrúin, hvíslaði Lotta. Við geng-
um til hennar. Hún bætti úr ágöllum ellidaufra
skilningarvitanna með hlustarpípu og gleraugum.
Minninu var einnig farið að förla. Lotta varð hvað
eftir annað að æpa nafn sitt inn í hlustarpípuna.
— Þetta er litla ungfrú Kleh, sagði greifafrúin
áberandi hátt við gamla manninn, sem sat hjá
henni. —— Hún er frænka Hessels sáluga hershöfð-
ingja. Þjer munið — bróðir hans giftist frænku
mannsins míns sáluga; fæddri Westphal .... Þetta
er hr. Plock, sagði hún og kynti gamla manninn
fyrir mjer.
Lottu fanst ekki neitt vera á þessu Plock-nafni
að græða, en hjá mjer vakti það gamlar endur-
minningar, því Plock hafði í æsku minni verið ein-
hver helsti munaðarseggur, jeg hafði verið leyni-
lega skotin í honum og oft staðið við leiksviðsdyrn-
ar, aðeins til að sjá hann rjett í svip, nógu nærri.
Svo hafði hann hætt leikstarfsemi og jeg hjelt, að
hann væri dauður fyrir löngu. Og nú var hann
þarna kominn, gamall og með stóra poka undir
daufum augunum og í treyju sem var gljáandi og
slitin á alnbogunum. — Þetta er leiðbeinandinn
okkar, sagði greifafrúin. Vafalaust hefir það verið
einn liðurinn á góðgerðastarfseminni að útvega
honum þessa atvinnu.
Svo hófst æfingin. Það virtist ekki vera sú fyrsta.
Unga fólkið var þegar farið að gera í bestu mein-
ingu ýmsar hreyfingar, sem ekki voru sem allra
liðlegastar, og Plock sagði hvað eftir annað: —
Hversvegna leikið þið svona mikið, dömur mínar
og herrar? Maður á ekki að leika á leiksviðinu —
aðeins vera. Því meir sem þið leikið, því viðvanings-
legra verður það — megið þið reiða ykkur á.
Atriði Lottu var alls ekki tekið fyrir fyrst. Það
voru aðeins aðaiatriðin, sem voru æfð og Plock
stóð með. handritið í hendinni og las hlutverk leik-
konunnar frá Burgthetter, því auðvitað kom hún
ekki fyr en á síðustu æfinguna. Leikritið hjet
„Marietta". Fyrir ófriðinn var það venja á viðvan-
ingasýningum sem þessum að nota leikrit eins og
„Glas af vatni“ eða ,,Bunbury“ — meinlaus og
skemtileg leikrit, sem ekki „fjellu í gegn“. En á
ófriðartímunum var auðvitað ekki hæg't að leika
verk eftir enska eða franska höfunda, og því hafði
verið pantað hjá talsvert þektum höfundi leikrit,
sem vitanlega dró taum hins þjóðlega. Jeg man nú
ekki innihaldið lengur, en það var þó eitthvað um
barn franskrar ijettúðardrósar, sem alið var upp
af þýskum hjónum í einhverri landamæraborg,
Barnið var Marietta. í ófriðnum koma franskir
strokuhermenn til borgarinnar og Marietta kemst
í vandræði með, hvort meta skyldi meira franska
upprunann eða þýska uppeldið . . . . í öðrum þættl
er hún ;— vitanlega af ást — óvinanna megin, en
í þriðja þætti hreinsast hún siðferðilega fyrir hrak-
mensku Frakkans, sem hún hafði elskað — sú
hrakmenska var uppmáluð þykt með sterkum lit-
um — og loks lætur hún sigrast af þýska mannin--
um, sem er meðalmaður, en tryggur með afþrigð-
um. Leikritið mátti heita ógurleg þynka og flat-
neskja, en eina málsbótin var, að samskonar bók-
mentir voru vitanlega framleiddar í óvinalöndun-
um, „fyrir fólkið“.
Plock var að æfa samtalið milli Mariettu og"
elskhuga hennar í öðrum þætti, þar sem þýska
stúlkan er að reyna að beina Mariettu, sem er á
báðum áttum, á rjetta braut. Marietta þumbast
fyrir fyrst, síðan mótmælir hún ákaft og loks end-
ar alt í gráti og ósköpum. Plock ljet sjer auðvitað
næg.ia að lesa bendiorðin, því að hjervar aðeins um
það að ræða, að tilburðirnir væri rjettir, sem litla
greifadóttirin Spiegelfeld átti að hafa með orðum
sínum. En tilburðir hennar voru vandræðalegir,
Laglega andlitið varð að tómum grettum af ein-
tómu skilningsleysi og færðist svo í lag aftur og
svona gekk á víxl. Og öðru hverju pataði hún eitt-
hvað út í loftið með annari hendi.
— Jeg verð víst að hafa þetta fyrir yður, sagði
Plock. — Hver vill lesa það, sem Marietta á að
segja? Hann leit kring um sig í hópnum, en eng-
in ungu stúlknanna gaf sig fram. — Kannske þá
einhver af herrunum vilji þá lesa þetta — það
þarf ekki nema bara lesa það. En undirtektirnar
urðu engu betri hjá karlmönnunum.
— Þið ættuð að skammast ykkar fyrir að vera
svona hjegómleg, sagði greifafrúin gamla. — Ef
jeg væri svolítið skárri í fótunum, skvldi jeg gefa
mig fram og gei’a ykkur skömm til.