Morgunblaðið - 08.11.1934, Blaðsíða 6

6
Ný epli
komin.
KíDDABÚÐ
kostnaðar, er af veikindunum stafa.
Fívért skólabarn v e r 8 u r að eiga
góðar yatnsverjur, kápu stígv.jel og
hatt.
Fjöimargt fleira væri ástæða til
að minnast á. Hjer hefir ekki verið
nefnt hið raunverulega nám barns-
ms. Er þar þó ærið efni til að ræða
um.'Einkum hvernig börnin standa
að sínu heimanámi, og á hvern hátt
heimilin gætu greitt þar veg barn-
arma um leið og kennurunum væri
gert, auðveldara fyrir.
Kennari.
Gullbrúðkaup
eiga í dag sæmdar og merkishjón,
Jón Eiríksson bóndi í Nýjabæ í
Garði og kona hans Kristín Hall-
dórsdóttir. Þau haía dvalið alla
sína lijngu hjúskapartíð í Garð-
inum og' munu ávalt hafa búið á
sama stað. Hann er 79 ára að
aldri en hún 72 ára. Hann hefir um
dagana lagt stund á formensku á
opnum skipum og jafnframt og
eingöngu síðari árin á smíðar, því
að þótt ekki muni hann hafa lært
þá hann þjóðhagasmiður, bæði
á járn og trje og fer það hvort-
tveggja jafnvel úr hendi. Er hann
aldrei verklaus þegar heilsa leyfir
og jafnvel þótt hún ekki leyfi,
því að löngum hefir hann vanheill
verið, en harðneskjumaður hinn
mesti að harka af sjer þrautir
sínar. Jeg sendi þeim hjónum
bestu árnaðaróskir mínar og munu
margir vinir þeirra vilja undir
það taka.
Kr D.
Kosningasvikin
í Noregi.
Nýjar kosningar
fara fram.
Osló 7. nóv. F.B.
Kosning fer fram á ný í einu
kjördæmi í Bjömeskinnhjeraði 16-
nóv., vegna galla, sem reyndust
vera á kosningunni þar. A. Sörfold
verður sennilega kosið á ný í öllu
hjeraðinu.
MORGUNBLAÐIÐ
Tveir menn brennast
hættnlega
við sprengingu i verk-
siKiiðiixnni Freyju.
Klukkan 9 í gærmorgun sprakk
gufusuðupottur í súkkulaðiverk-
smiðjunni Freyja, Lindargötu 4.
Tveir unglingspiltar voru þarna
við vinnu og brendust þeir báðir
iiættulega. Piltarnir heita Sigurð-
ur Jónsson og Stefán Jónsson.
Brendist Sigurður allmikið á baki,
cðru læri, á kálfa og handlegg.
Stefán fekk brunasár frá miðjum
kvið og upp eftir. Þeir voru báðir
fluttir á Landsspítalann og' leið
eftir vonum í gærkvöldi, er blað-
ið átti tal við læknir þeirra. Þó
gat læknrinn að svo stöddu ekk-
ert sagt um hve sárin yæru djúp,
en taldi hinsvegar hættu á ferð-
um fyrir báða piltana sökum þess
hve bruninn væri á stóru svæði.
Gufusuðupottur þessi hefir
sprungið áður, en ekkert slys
hlaust, af í það skifti. Var pott-
urinn þá settur í viðgerð og voru
sett í hann bönd, sem áttu að
styrkja hann, en verkstæðinú,
sem gerði við pottinn, h.f. Hamar,
þótti potturinn samt ekki trygg-
ur og varaði við að hann yrði not-
aður. Þó var hann settur í sam-
band fyrir beiðni verksmiðjunnar.
f potti þessum voru búnar til
I karamellur. Þær eru búnar til á
jþann hátt, að sykursýróp er brætt
í pottinum, síðan er látin i mjólk
j og önnur efni, og þetta alt síðan
jsoðið. Það varð piltunum til láns,
. að ekki var orðið heitara í pott-
j inum en ca. 60 stig, því þegar
sykurleðja sýður og kemst í föt
eða á hold mamnna límist hún
(föst og storknar afarfljótt og er
i þá erfitt að ná henni burtu. —
Sigurður, sá pilturinn, sem meira
|
meiddist ,stóð nær pottinum, og
helt hann á loki af öðrum potti og
bar það fyrir sjer. Var hann hálft
í gamni að segja við þá, sem inni
voru, að best væri að hafa skjöld,
ef potturinn springi. Um leið og
hann sagði þetta sneri hann sjer
við, en í sömu andránni varð
sprengingin. Fleira fólk var inni,
þar sem sprengingin varð, en eng-
an sakaði nema þessa tvo pilta.
Ný þingmál.
Fyrning verslunar- fullu gildi, enda hefir málið
skulda og vaxtataka. síðan hlotið stuðning manna
víðsvegar um landið og almenn-
Gísli Sveinsson, Jón Pálma-,ur bændafundur. j Rvík á S.L
son, Jón Sigurðsson og Þorberg- yetri hallaðigt eindregið að frv.,
ur Þorleifsson flytja frv. um með þeirri breytingu einnij að
fyrning verslunarskulda og um fyrningartíminn yrði tvö ár í
vaxtatöku af verslunarskuldum. I gtað eing> svo gem nú er lagt til
Þarsegirsvo: | að verði.
1. gr. Verslunarskuldir, þ. e. | . „ „ . . ,
, , Af framkvæmd þessa mals
skuldir, sem stafa af uttekt í ... , ^ „ ..... .. .,
, , . , , ætti það að fljota sem ohja-
buðum og verslunum, fyrnast a, , *..
- , .,,,,, . kvæmilegt atnði, að hafist yrði
2 arum, og ems þott þær sjeu í , . .. , , •» . .
. 11 alvoru handa um stofnun
viðurkendar og sammngur um
þær gerður, eða viðskiftum hald
ið áfram milli kaupanda og selj
anda.
Fyrningarfrestur telst frá ára
mótum næstu á eftir að verslun-
arskuld var stofnuð.
2. gr. Bannað er að reikna
vexti af skuldum þeim, er 1. gr.
ræðir um, og er samningur um
vaxtatöku af þeim ógildúr.
rekstrarlánafjelaga úti um hjer-
uðin, svo að viðskifti almenn-
ins verði rekin á heilbrigðum
grundvelli, sem svo mjög hefir
skort á undanfarna áratugi.
Berklavarnakostnað-
urinn.
Gísli Sveinsson, Jón Sig. og
Guðbr. Isberg flytja frv. um
3. gr. Ákvæði 1. og 2. gr. breyting á j. 60, 1929, um varn-
' ir gegn berklaveiki. Þar segir
ávo:
1. gr. í stað orðanna ,,2 krón-
um“ í 14. gr. tjeðra laga komi:
gilda einnig um þær verslunar-
skuldir, eða kröfur út af skuld-
um fyrir úttekt, sem þegar eru
stofnaðar, nema seljandi og
kaupandi hafi gert upp viðskifti 1 krónu.
sín og samið um þau skriflega, 2. gr. Lög þessi öðlast þegar
fyrir 1. janúar 1936, en eigi má gildi, og tekur ákvæði þeirra
þó reikna eða semja um vexti einnig til gjalds sýslu- og bæj-
af þeim skuldum. í arfjelaga fyrir árið 1934.
I grg. segir:
Frv. þetta var flutt á auka-
þinginu í fyrra, og var þá í
í grg. segir:
Með lögum nr. 43, 27. júní
1921, um vamir gegn berkla-
greinargerð við það komist svo veiki, var svo ákveðið í 14. gr.,
að orði: ,,Verslunarskuldirnar
eru orðnar þjóðarböl. Nú má
gera ráð fyrir, að hreinsað verði
að nokkru til um skuldir bænda
með tilstyrk Kreppulánasjóðs,
og er þá hin mesta nauðsyn að
um kostnaðinn við berklaveika
á sjúkrahúsum landsins, að hjer
uðin greiddu alt að 2/5, en rík-
ið að 3/5 hlutum. Með lögum
nr. 44, 20, júní 1932 var bætt
við þessa grein því ákvæði, að
láta ekki fara í sama farið aft- ef útgjöld sýslu- eða bæjarfje-
ur, heldur reisa nokkrar skorð- ■ lags til þessa yrðu á einhverju
ur við því. Að því miðar þetta 1 ári meiri en 2 kr. á hvern heim
frv.“ — — Þessi rök eru enn íljlisfastan mann í lögsagnarum-
•
dæminu, skyldi ríkissjóður end-
urgreiða mismuninn. Loks var
með 1. n. 42, 31. maí 1927 gerð
sú gagnbreyting á þessu fyrir-
komulagi, að allur berklakostn-
aður skyldi greiddur úr ríkis-
sjóði, en hvert sýslu- og bæj-
arfjelag greiddi þó upp í þann
kostnáð gjald til ríkissjðs, er
„nemi 2 krónum fyrir hvern
heimilisfástan mann í lögsagnar
umdæminu,/ eins og það er orð-
að, — en ef það gjald færi fram
úr 2/5 kostnaðar við sjúklinga
hlutaðeigandi hjeraðs, skyldi
endurgreitt úr ríkissjóði það,
er umfram var, ákvæði, sem
aftur var kipt burtu með 1. nr.
46, 23. júní 1932, svo að nú
standa hjeruðin með gjaldið
eitt, án nokkurrar vonar um
nokkra endurgreiðslu. Þannig
eru þá að þéssu leyti orðin á-
kvæði 14. gr. berklavarnalag-
anna sem í heild sinni teljast
nú vera frá 1929.
Þetta afdráttarlausa gjald,
upphæð tvöföld við íbúatöluna,
hefir orðið hjeruðunum næsta
þungbært, enda er það, að segja
má, hæsti fastagjaldliðurinn hjá
öllum sýslufjelögum landsins,
enda skiftir það mörgum þús.
kr. á ári hjá meðalstórum sýsl-
um. Með dýrtíð og þar af leið-
andi sveitarþyngslum, verður
brátt ekki undir þessu gjaldi
risið, því að, eins og kunnugt
er, verða hrepparnir að stand-
ast allan kostnað sýslufjelags
hvers, og er ekki um neina
tekjustofna þar að ræða aðra
en þennan eina: að leggja á
mannfólkið „eftir efnum og á-
stæðúm“, sem með hækkandi
gjöldum til ríkissjóðs á alla
vegu verður allsendis ófullnægj
andi tekjuöflunarleið; sumir
hreppar eru og alveg að gef-
ast upp og verða gjaldþrota.
Nú er ekki líklegt, að sveitar
eða sýslufjelögunum verði í
bráð sjeð fyrir nýjum tekju-
stofnum, og hinsvegar má á-
fram gera ráð fyrir, að byrðar
þeirra aukist á ýmsa lund, svo
að til einhvers ráðs þarf að
grípa. I sjálfu sjer voru það
frá byrjun ólög, að demba
berklakostnaðinum á þennan
hátt á hjeruðin, og ætti því
helst að fella gjaldið alt burtu.
En flm. frv. þessa hafa þó eftir
atvikum eigi talið rjett að fara
þá leið um sinn, heldur „með-
alveginn", að lækka gjaldið
um helming (úr 2 kr. í lkr.),
og má það a. m. k. sanngjarnt
þykja.
Stjórn Kreppulána-
sjóðs.
Hjeðinn Vald. og P. Zoph.
flytja frv. um breyting á lög-
unum um Kreppulánasjóð og
snertir breytingin eingöngu
stjórn sjóðsins.
Þar segir:
1. gr. 20. gr. laga nr. 78 frá
19. júní 1933 orðist svo:
Stjórn Búnaðarbankans ann-
ast stjórn Kreppulánasjóðs án
endurgjalds. Þó er ráðherra
heimilt að ákveða, að banka-
stjórum Búnaðarbankans, nema
aðalbankastjóra, sje greidd alt
að 3000 kr. aukaþóknun hvor-
um úr Kreppulánasjóði árið
1935.
Epli «g
Vínbei
best £
ea. mánaðartíma í kanpstað n
lægt Reykjavík. Nánari uppty
ingar í Ingólfsstræti 21A.
Kjðlar.
Mest árval.
Lægst verð.
Kfólabúðin,
Vestargötii 3.
Rósol-Goldcrean
(næturcream)
hefir í sjer þ<
efni sem hreiní
öll óhreinindi 1
húðinm og ges
hana hvífcJ <
mjúka.
Rósól-snow
(dageream)
er hið ágætasta cream undir pú
ur og hefir alla þá kosti sem
verður kosið um besta dagcreai
H.f. Efnagerð Reykjavíkn
Kem. tekn. verksmiðja.
Mðr - Svið
Lifur og hjörtu).
KaupQelng
Borgfirðlnda.
Sími 1511.
Blásið var af norðri nóg
naumt er metinn skaðinn.
Tryggja mætti mörgum þé
mótorbát í staðinn.
Enskur togari kom hingað í g«
kvöldi með veikan mann.
Hjálpræðisherinn. Opinber saa
koma í kvöld kl. 8%. Mikill sönj
ur og' hljóðfærasláttur. Allir ve
komnir.