Morgunblaðið - 10.11.1934, Síða 5

WORGUNBLAÐIÐ

Pemr.
Jonathan
Delicious
ítölsk
Epli
Vinb er
fást bes( í
\iiiann hafði komist á skip, ætl-
aði að flýja til Frakklands, en
var tekinn áður en hann komst
þangað.
Þegar borgarstjóri Barcelona
hafði verið tekinn' höndum og
var leiddur fyrir hershöfðingja
þann er stjórnaði áhlaupinu á
ráðhúsið, á borgarstjóri að hafa
komist svo að orði:
— Leiðinlegt að þetta skyldi
hafa mistekist svona, eins og
•tækifærið var einstakt.
— Jeg dáist að kjarki yðar
og hugprýði á hershöfðingi að
hafa svarað.
Annars er það eftir á, alveg
óskiljanlegt hvernig þeir skiln-
aðarmenn skuli hafa undirbúið
uppreisn án þess að vita hverj-
um megin herinn væri. Þeir
treystu því víst, að þegar Cam-
panys borgarstjóri tilkynti skiln
aðinn í útvarpinu, þá myndi
herinn sem einn maður verða
hliðhollur skilnaði og hlýða í
-engu skipunum frá Madrid.
1 Marseille og hjá
Mussolini.
Morguninn sem við fórum frá
Marseilles voru morðin framin.
En um það frjettum við ekki
fyrri en í næturstað í Nissa.
Engum sýnilegum æsingum
• ollu þeir viðburðir þar.
Er til Genúa kom sagði jeg í
: gamni við mann einn hvað þar
myndi nú gerast stórtíðinda.
Hann svaraði: ,,Hjer gerist
ekkert sem með hinum þjóðun-
um. Hjer höfum við Mussolini“.
Er við komum til Milano,
hafði Mussolini nýlega verið á
ferð þar. Hann gerði ekki boð
á undan sjer. Enginn vissi þar
um ferðir hans fyrri en hann
steig þar út úr bíl sínum. Hann
heimsótti þar ýmsar verksmiðj-
ur og skoðaði þær. Hann heim-
sótti þar klaustur eitt í nágrenn
inu. Gaf hann sig á tal við einn
munkanna og spurði hann hvað
þeir hefðu aðallega fyrir stafni.
Við vinnum að vísindastörfum
og biðjums't fyrir, einkum fyrir
þeim sem ekki biðja sjálfir,
sagði munkurinn.
Þá ættuð þið að biðja fyrir
mjer um leið, sagði Mussolini,
því jeg hefi svo lítinn tíma til
þess. —
Hríð í Ölpum.
Við fórum frá Ítalíu norður
yfir Alpana um Sct Gotthards-
skarð. Undanfarna 3 daga hafði
sú leið verið tept vegna fánn-
kyngis. En um morguninn þenna
dag fór herdeild yfir skarðið og
notuðum við okkur af því að
fara í slóðina.
Mikil fönn var þar uppi, enda
er þetta 7000 fet yfir sjó.
Jeg stóð jafnan í sambandi
við ítalska bílaklúbbinn til þess
að hafa fregnir af veginum yfir
Alpana, þótt auðvelt væri að
flytja bílinn með járnbraut, þá
hefðu það orðið mjer vonbrigði,
mig langaði undarlega mikið til
að aka þessa leið, þótt erfið
væri, síðasti spölurinn er 35 km.
mjög brattar beygjur í röð. En
sú fyrirhöfn borgaði sig, þeirri
fegurð gleymum við seint. Jeg
fjekk merki ítalska bílklúbbs-
ins til minja um það, að jeg
mundi vera fyrsti íslendingur
sem ekið hefði í bíl þenna fjall-
veg.
Þetta sem jeg hefi sagt hjer
frá ferð okkar, 'er vitanlega
hvorki fugl nje fiskur, sagði
Magnús að lokum, slíkt
ferðalag í bíl í suðrænni sól og
um ýms fegurstu hjeruð álf-
unnar er svo ánægjulegt og við-
burðaríkt, að við gætum spjall-
að um það allan dagin, en það
sem jeg hefi lært á þessari ferð
sem bílstjóri og þýðingu hefir
fyrir þá, sem ferðast vilja á
sania hátt, eftirleiðis mun jeg
skýra Fjelagi ísl. bifreiðaeig-
enda frá, svo reynsla mín komi
fjelögum þess að gagni.
Stíflan iosnar.
Atkvæðagrelðslur í Eá.
4
Eftir margra daga stíflu varð
efri deild loksins svo vel skipuð
stjórnarliðum, að atkvæða-
greiðslur gátu hafist. Voru mál-
in þá afgreidd hvert eftir ann-
að. —
Hlutaruppbótin til síldveiði-
manna, þar sem þeir eiga að fá
mesta uppbót, sem skársta af-
komu höfðu, var samþykt og er
nú orðin að lögum.
Sama er um frumvarp Finns
um bæjarstjóra. Getur atvinnu-
málaráðherra, hvað sem bæjar-
stjórn segir þar um, látið fram
fara bæjarstjórnarkosningar
hvað eftir annað, ef ekki fæst
meiri hluti bæjarstjórnar með
ákveðnum manni í bæjar- eða
borgarstjórastöðu.
Bifreiðaeinkasalan o. fl. fór
til 3. umr. með breytingum
meiri hluta fjárhagsnefndar.
Raufarhafnarverksmiðjan
sömuleiðis til 3. umr.
Aftur á móti var frumvarpi
Sigurj. Ól. um loftskeytastöðvar
á flutningaskipum breytt eins
og minnihluti fjárhagsnefndar
(Jón A. Jónsson) lagði til, þann
ig, að talstöðvar skuli hafa í
skipunum. Fór það frv. þannig
til 3. umr.
Vinnumiðlunin fór til 2. umr.
og nefndar.
Breytingin á útvarpslögunum
var til 1. umr. Magnús Jónsson
gerði nokkrar athugasemdir við
frvv og var því síðan vísað til 2.
umr. og mentamálanefndar.
Horoafiarðar-
Rartöllor
í lieiiuKin
pokum.
Liverpool.
Ásvallagötu 1. — Sími 4203.
R$úpur.
Nýreykí kjöt.
Dllkukjöt.
Ennfremur allskonar
grænmeti.
Etiðtbúð
Hsgelrs Hsgelrssonar,
Þinglioltsstrajti 15. — Sími 3416
Nýtt
nautakjðt
af ungu.
Kjötbúðin
Herðnbreið.
Hafnarstræti 18.
Sími 1575.
Skriftarnámskeið
Guð dnar Be rsdóttur
byrjar í næstu víkti.

nýjustu skjnnsortir og gerðir.
Verð við allra hæfi.
Fíngerðar og
kærkomnar
tækífærísgjafír:
KVGNVESKI
1 Mramistlslir i 7,75.
FER9AÁHÖLD
fyrir dömur
- - herra m. rakvjel.
Fer ðarakvjelasett
nýjar gerðir.
rnmmi oj BiBDiii
I
óteijandi sortir úr að velja.
Skrifmöppur —
vísitkort amöppur.
SI]lE.niBSKIIf - SKÓLRIOSKBI
Pennastokkar — vasaspeglar
greiðnr — cigarettuhylki —
myndarammar úr leðri.
BARNAIOSKUR
a
fallegar og ódýrar.
HANDIÖSKUR

og koffort, ódýrar. Merkí-
spjöld úr leðri o. fl. o. fl.
Leður vörudeildir
Bankastræti 7 og
Htlabdðar
Laugavegi 38.
SmiOr. egg
og estar.
Verslunin
Kjöt & Fiikur.
Símar 3828 og 4764.
herslur stundum rangar og með-
ferð málsins áfátt. Og það kemur
alstaðar í ljós, að höfundinum er
tamara að láta hugsanir sínar í
Ijós með hinu almenna og alhæfa
" orðalagi heimspekingsins, en að
velja þeim að búningi hlutstæð
■ orðatiltæki og líkingar, sem
bregði upp skýrum myndum. —
Samt sem áður á jeg bágt með að
trúa því, að nokkur sá, sem les
: þessi ljóðmæli með alúð og skiln-
ingi, verði ekki snortinn af þeim
og það meir eri ýmsu öðru, sem
miklu betur er ort. Þau eru þrung
in af reynslu, sem er ekki hvers-
dagsleg, andlegri baráttu og leit,
sársauka og vonbrigðum, sigrum
■ og gleði. Þau eru ort af innri
þörf; það er ekki andagiftin, sem
brestur, eins og hjá mörgum
' leiknum hagyrðingi, heldur tök-
in á því að klæða hana í rjett orð.
Það er eins og stundum muni ekki
■ nema hársbreidd, að þetta sé mik-
ill skáldskapur. Þessi kvæði gefa
hverjum þeim, sem vill kynnast
hinu torvelda sambandi milli
: skáldlegs innblásturs og hæfileik-
ans að láta hann í ljós, svo að
.aðrir njóti hans, tilefni margvís-
legra athugana og lærdóms.
En auk þessa — og það er frá
mínu sjónarmiði ekki minna virði
— bregða þessi ljóðmæli marg-
víslegu ljósi á persónulegt líf mik-
illar og merkrar konu, sem önnur
ritstörf hennar gefa litla eða enga
hugmynd um. Þau eru í raun og
veru full af djörfum og hrein-
skilnum skriftamálum um tilfinn-
ingalíf hennar og „instu þrá“. Á-
takanlegt er t. d. kvæðið: Orða-
bókinni miklu lokið, eftir 20 ára
starf:
Ó, fjötrarnir hrundu, sem ár eft-
i r ár
í álögum sálu mína bundu!
og læstu í huga mér frostnótta
tár,
sem feldu hrím á unga gróðrar-
lundu.
Ó, þrautirnar unnar, sem skapa-
norn mjer skóp,
er skráfesti’ hún urðarrúnir
mínar!
Þó orðabókin þegi um anda míns
óp,
um aldir þögul ber hún minjar
sínar.
* * *
Und ösku var falinn minn fjör-
neisti klár
og felhellu, er andans glóðir
svæfði.
Og tíminn og gleymskan að verki
voru um ár, —
jeg vissi ei lengur, hvort mjer
frelsið hæfði.
Sem vorsól úr hrími fær vakið
daggtár nótt,
svo vermir hug og frjóvgar neisti
hulinn.
— Hann lífglóðum örþyrstum
anda vekur þrótt,
uns aftur lifnar gróður sálar
dulinn.
■ Sum af ástarkvæðunum í bók-
inni, t. d. Skot og ást og Faðm-
lag, verða manni líka minnisstæð,
þó að jeg hirði ekki um að birta
sýnishorn af þeim hjer. Og þessi
barnlausa kona yrkir langt kvæði,
sem heitir Móðurljóð, og liíirþar
í ímyndun sinni þær tilfinningar,
sem ,,veruleikinn“ neitaði henni
um. En mikið af skáldskap allra
tíma er um það, sem aldrei var,
og er þó veruleiki á sinn hátt:
Hvad du föler, tænker,
dig jo lykken skænker,
det er virkeligt, det lever du.
Þá kemur víða fram í kvæðun-
um tilhneigingin að glíma við
síðustu rök tilverunnar og fá í
augnabliks djúpsýn þann skiln-
ing lífsins, sem engin vísindi geta
veitt. Jeg ^kal ekki dæma um,
hversu langt höfundurinn hefir
komist á þessum óravegum, því
að það er ekki nema snillingum
gefið að veita öðrum mönnum
hlutdeild í slíkri reynslu. Margir
menn kunna á bestLi stundum sín-
um að komast Lipp í sjöunda
himin,
Thovgh they come back
and cannot tell the world,
eins og Browning segir. En jeg
vil benda á kvæði eins og Spurn-
ing og Draumur, og þó einkum
það síðarnefnda, sem dæmi þess-
arar viðleitni:
Duftsins ár og aldir hverfa,
efnishugsun þver.
— Nakta sál að himins herja
hæsta veldi ber.
Þá eru ennfremur í bókinni
kvæði, er lýsa hug höfundarins
til íslands og íslendinga, lang'
kvæði um París, ádeilukvæði o. s.
frv. Og, að bókarlokum er eins-
konar leikrit í ljóÖLim, Jólanótt-
in, „táknræn mynd, er sýní bar-
áttu andstæðra eiginda mannssál-
arinnar í nútíð eigi síður en for-
tíð“.
Höfundur þessara Ijóðmæla
hefir sjálfsagt aldrei hugsað sjer
að keppa með þeim um neinn sess
á skáldabekk. Því getum vjer
dæmt bókina fremur eftir því,
sem hún hefir til að bera, en
hinu, sem á skortir. Enginn mun
taka þessi kvæði sjer til fyrir-
myndar sem listaverk. En hins
mætti óska mörgum skáldum, ao
þau hefðu jafnauðuga reynslu
og fjölbreytt sálarlíf til brunns
að bera í ljóðum sínum.
Sigurður Nordal.