Morgunblaðið - 03.01.1936, Blaðsíða 5

Föstudaginn 3. janúar 1936.
MORGUNBL A-ÐI Ð
Sjávarútvegurinn 1935.
Eftir Kristján Bergsson.
Veðráttan.
Það er sagt um íslendinga,
að þegar þeir komi saman sje
umræðuefnið oftast veðráttan,
enda er það ekki neitt óeðlilegt,
því að við eigum við erfiða
veðráttu að búa yfirleitt hjer á
landi, enda eru atvinnuvegir
okkar og afkomumöguleikar
meira háðir því, en hjá flestum
öðrum þjóðum, sem hafa marg-
breyttari atvinnuvegi að byggja
á heldur en við.
Þegar við lítum til baka yf-
ir árið, sem nú er að líða, og
tölum um veðrið, er ekki hægt
annað að segja, en að veðrátt-
an hafi verið frekar erfið og
öhagstæð að undanteknum
haustmánuðunum, en síðustu
mánuðina hefir veðrátta yfir-
leitt verið mjög hagstæð, að
undanteknu ofviðrinu, sem
Æ^ekk yfir mestalt landið þann
14. des. og olli miklu tjóni og
mannsköðum.
Framan af vertíðinni var
veðrátta mjög umhleypingasöm
og dró það mjög úr afla bát-
anna, sem annars mundi hafa
verið allgóður, en árið hófst
með verkfalli á togurum, sem
endaði ekki fyr en 28. janúar.
í Vertíðin.
Þegar kom fram í febrúar
kom ágætur afli sunnanlands,
og hjelst úr því alla vertíðina
íram í aprfllok, en fiskur hvarf
fyr en vant er og varð því ver-
tíðin frekar endaslepp.
Þorskafli togaranna á ver-
tíðinni var töluvert minni en
vant er. Flestar verstöðvar í
Sunnlendingafjórðungi að Akra
nesi undanteknu fengu álíka
vertíð og árið áður.
I öllum hinum landsf jórðung-
únum var aflinn iniklu minni
en undanfarin ár, sömuleiðis
var afli togaranna í Reykjavík
og Hafnarfirði mun minni, en
árið áður.
Þorskaflinn á öllu landinu
var samtals 50 þús. smálestir
miðað við verkaðan fisk og er
það 11 þús. smálestum minni
afli en árið áður og sú minsta
saltfiskframleiðsla, sem við
höfum haft í mörg ár, en þrátt
fyrir það hafa fiskbirgðir safn-
ast fyrir hjá okkur og eru nú
um áramótin 18,500 smáh, en
það er um 700 smálestum
meira en um síðustu áramót.
Af þorskaflanum eru 39 þús.
smálestir veiddar og lagðar á
land í Sunnlendingafjórðungi
og eru það 5 þús. smálestum
minna en í fyrra. í Vestfirð-
ingafjórðungi 6 þús. smál., en
8 þús. árið áður. í Norðlend-
ingafjórðungi 2 þús., en tæpar
4 þús. árið áður. í Austfirð-
ingafjórðungi 2700 smál., en
4400 smál. árið áður.
9
Harðfiskverkun.
Á árinu var byrjað á nýrri
verkunaraðferð á fiski, sem
legið hefir niðri nú um tíma,
en það er harðffskverkun. Var
það Fiskimálanefnd, sem hafði
framkvæmd í því máli og gekst
hún fyrir því að settir voru upp
fiskhjallar í nokkrum stöðum á
landinu, þar sem hægt var að
fá samvinnu við fiskeigenduv
um að gera tilraun með þessa
verkun. Efnið í hjallana kom
að vísu seint, svo að víða var
farið að draga úr afla þegar
búið var að setja þá upp og
voru þeir því hvergi notaðir
eins og skyldi og á sumum stöð-
um alls ekki, en tilraun þessi
gaf góðan árangur og hefir
fiskur þessi allur selst og með
mun hærra verði en ef sama
fiskmagni hefði verið breytt í
saltfisk. En ýmsir byrjunarörð-
ugleikar og skortur á æfingu
við þessa nýju verkun hefir
orðið þess valdandi að fram-
leiðslukostnaður hefir orðið
meiri en nauðsynlegt er. Það
má því ganga út frá því sem
gefnu, að töluvert meira verði
hert af fiski næsta ár og að þeir
hjallar sem nú eru til í land-
inu verði notaðir til fullnustu.
Alls hefir verið flutt út af harð-
fiski á þessu ári 150 smál. og
ætti sú framleiðsla að geta
margfaldast á næsta ári.
ísfiskssalan.
Togararnir hafa stundað ís-
fiskveiðar á árinu líkt og árið
áður, en afli þeirra var mjög
tregur, einkum síðari hiuta
ársins og auk þess hefir orðið
að spara svo við þá lönd-
unarleyfin til Englands og
magn það, sem þeir mættu
landa í hverri ferð, sökum þess
hve fiskmagnið er takmarkað
sem leyft er að flytja þangað,
að þeir hafa hlífst við að
leggja sig eftir því að veiða
verðminni fisktegundir þegar
annað hefir ekki verið hægt að
fá.
Til Englands fóru togarar
173 ferðir á árinu og er það
sama tala veiðiferða og árið
áður og hafa þeir selt afla sinn
í þessum veiðiferðum fyrir tæp-
ar 4 milj. króna eða að meðal-
tali £ 1032 í veiðiferð, en í
fyrra var meðaltal sölu í Eng-
landsferðum £ 1255.
Til Þýskalands hafa togar-
arnir farið 35 ferðir og er það
4 ferðum fleira en árið áður
og selt fyrir nærri 1.5 milj. kr.,
eða fyrir 1895 £ að meðaltali
í hverri veiðiferð. Árið áður
seldu þeir fyrir að meðaltali
£ 1618 í hverri ferð.
Síldveiðin.
Síldveiðin hófst síðari hluta
júnímánaðar eins og vant er,
og var veiðin þá strax mjög góð
og fram eftir júiímánuði, enda
fyltust fljótlega þrær verk-
smiðjanna eins og vant er, með-
an síldarhlaupin standa yfir,
enda voru sumar nýju verk-
smiðjurnar eins og t. '' Djúpa-
vík ekki tilbúnar til þess að
taka á móti síld til þess að
byrja með. En því miður varð
þessi sildarganga ekki úthalds-
góð og dró skyndilega úr henni
þegar kom fram í seinni hluta
júiímánaðar, eða um það ieyti,
sem síldarsöltun hófst, um 22.
júlí.
Síldin var snemma mjög feit
og hefði verið hæf til söltunar
nokkru fyr, en sökum andstöðu
kaupmanna við því að taka á
móti eða kaupa snemmveidda
síld, sem vanalega heldur sjer
ver og geymist illa, hefir síld
ekki verið söltuð fyr en þetta
að neinu ráði undanfarin ár,
enda óvanalegt að hún hverfi
svona fljótt ef hún á annað
borð kemur á miðin.
Útlendu veiðiskipin, sem komu
hingað til lands fyrir þennan
tíma munu þó hafa byrjað að
salta fyr, að minsta kosti sum
þeirra, því fyrsta veiðiskipið
frá íslandi kom til Noregs með
síld 3. ágúst.
I lok júlímánaðar var búið
að salta kringum 15 þús. tunn-
ur og eftir það var síldveiðin
samfeld hörmungarsaga og
þrátt fyrir leit fjölda skipa um
veiðisvæðið, var ekki síld að
finna nema endrum og eins.
Nokkur skipanna hættu snurpi-
nótaveiðum þegar kom fram í
ágúst og sjeð varð hvert stefndi
með síldina og stunduðu rek-
netaveiðar það sem eftir var,
þó var reknetaveiðin einnig
treg fyrir Norðurlandi.
Verkafólk það, sem safnast
hafði saman til Norðurlandsins
í atvinnuleit eins og úndanfarin
ár, stóð uppi atvinnu- og bjarg-
arlaust og tap útgerðarmanna
og sjómanna varð mikið, því þó
verð á síldinni hækkaði mikið
þegar leið á sumarið, þá dugði
það ekki til.
I ágústlok var aðeins búið
að salta 72 þús. tunnur, eða um
þriðja hluta af því, sem saltað
var árið áður og af því voru
7 þús. saltaðar við Faxaflóa.
Þegar síldveiðin brást svo
algerlega fyrir Norðurlandinu,
fóru menn að snúa sjer að sölt-
un á síld við Faxaflóa, sem
annars hefir ekki verið notuð
fyr til söltunar og voru saltaðar
þar fram að áramótum 52 þús.
tunnur.
Karfinn.
Þegar síldarverksmiðjurnar
urðu að hætta störfum vegna
hráefnisskorts, var farið að
gera tilraun með að fiska og
bræða karfa, en af honum veið-
ist oft mjög mikið á ýmsum
djúpmiðum, en hann hefir verið
verðlaus og honum kastað aftur
í sjóinn þegar hann veiðist,
nema lítilsháttar sem flutt hef-
ir verið af honum til Þýska-
lands í ís, af þeim skipum, sem
stunda ísfiskveiðar fyrir þann
markað.
Var það fiskiðnfræðingur
Þórður Þorbjarnarson, sem
frumkvæðið átti að þessum til
raununi og sá hann um undir-
búning og framkvæmd starf
rækslunnar, en Ríkisverksmiðj-
urnar gerðu tilraunirnar með
fjárhagslegum stuðningi Fiski-
málanefndar. Stunduðu 6 tog
arar þessa veiði nokkurn tíma
og veiddu samtals rúmar 6 þús
TUkfnning.
um breytingar á ferðum Strætisvagna Reykjavíkur hi1.
Frá 3. janúar breytast nokkrar af ferðum Strætis-
vagna Reykjavíkur, svo sem hjer segir:
1. Seltjarnarnesbíll: Vagninn gengur á hverjum
heilum og hálfum tíma út að Mýrarhúsaskóla,
nema kl. 12 á hád. og í síðustu ferð alla leið að
Nýjabæ. Engin ferð kl. 12y2 á daginn. Vagninn
fer um Bræðraborgarstíg.
2. Vesturbær: y^ og % tíma um Sólvelli, Sellands-
stíg, Framnesveg,,Öldugötu, Garðastræti, Vestur-
götu, Hafnarstræti á Lækjartorg. Annar bíll
gengur ekki um Vesturbæinn, nema Seltjarnar-
nessbíll, svo sem áður er,sagt. —
3. Suðausturbær: Á 1/1 og 1/2 tíma um Skóla-
vörðustíg, Baldursgötu, Freyjugötu, Mímisveg,
Barónsstíg, Laufásveg.
Á i/4 og % tíma Lækjargötu, Laufásveg, Bar-
ónsstíg, Sjafnargötu, Bergstaðastíg og niður
Skólavörðustíg.
4. Fossvogsbíll: gengur eins og áður á hverjum
klukkut., en framvegis um Lækjargötu, Skál-
holtsstíg, Bjargarstíg, Óðinsgötu, Bergstaða-
stræti, Barónsstíg, Laufásveg í Fossvog og til
baka um Laufásveg, Barónsstíg, Njálsgötu og
niður Skólavörðustíg og Bankastræti.
5. Kortjersferðir inn að Vatnsþró á morgnana og
eftir að Sundlaugabíllinn hættir,,falla niður.
Aðrir bílar fjelagsins ganga óbreytt frá því s^m áð-
ur var.
Strætisvagnar Reykjavíkur h.f.
Kanpmenn!
Hrismföl,
Kartöflumföl.
m'-

•wasQ
P
A
smál. af karfa og fengust úr
honum 1060 smái. af mjöli og
346 smál. af lýsi, auk þess sölt-
uðu þeir þann þorsk sem þeir
veiddu og sumt af upsanum var
hert. Voru tilraunir þessar að-
allega gerðar frá verksmiðjun-
um á Önundarfirði og einnig
nokkuð frá Sigiufirði. Tilraunir
þessar gáfu svo góðan árangur
að búast má við að þeim verði
haldið áfram eftirleiðis og þá
fenginn útbúnaður til þess að
vinna lýsi úr lifur karfans, en
það er mjög verðmætt. t sumar
var ekki til útbúnaður til þessa
og varð því að selja lifrina
óunna til Englands.
Ýmsar framkvæmdir.
Á árinu var unnið talsvert
mikið af ýmsum umbótum og
byggingum á hafnarmannvirkj-
um og öðrum umbótum sem
standa 1 sambandi við sjávarút-
veginn.
Tvær nýjar síldarverksmiðj-
ur tóku til starfa á árinu, en
það var verksmiðjan H.f.
Djúpavík á Reykjarfirði og hin
nýja síldarbræðsla ríkisins á
Siglufirði.
í Vestmannaeyjum var keypt
nýtt dýpkunarskip og hefir það
unnið að dýpkun hafnarinnar
þar með góðum árangri. Á ísa-
firði var fullgerð bátahöpn sú,
sem unnið hefir verið að md-
anfarin ár. Þá var og unnið
mikið að bryggjugerðum á
Húsavík, Skagaströnd, Suuðár-
króki, Bolungarvík, Óla.fsvík,
Akranesi og ennfremur nokkr-
ar bryggjugerðir á ýmsum öðr-
um stöðum.
Þá var unnið töluvert viY um-
bætur á Reykjavíkurhöfn ‘ ft-
ur á móti var lítið gert a? *a-
byggingum á þessu ári og ‘Vir
svo verið nú um nokkur i bó
var byrjað á byggingu F ”a-
nesvitans á Skagafirði og verð-
ur því verki lokið næsta ár.
31. desember 1935.