Morgunblaðið - 10.03.1936, Side 3
Þriðjudaginn 10, mars 1936.
MOR6JKB1.A3IÐ
3
„lnnlen(“ ríkis&án
tm
í sferlingspundum!
Olfufjelogin tryggja sig gegn gengislækkun
á innstæöum sínum.
Kristinus Arndal ber verkamanri
lognum sökum. :: |
Ríkisstjórnin gefur stórhættu-
legt fordæmi. '
Eftirtektar-
VERÐAR umræður
fóru fram á Alþingi í
gær, í sambandi við
frumvarp Ólafs Thors
og Sigurðar Kristjáns-
sonar, um að leyfa út-
gerðarmönnum að nota
hluta af gjaldeyri þeim,
er útgerðin lætur í tje,
til þess að kaupa fyrir
nauðsynjar til útgerðar-
innar.
Ólafur Thors hreyfði því í
umræðunum um þetta mál, að
heyrst hefði, að ríkisstjórnin
væri búin að tryg-gja oííufje-
lögunum yfirfærslu á miklum
hluta þess fjár, sem þau hefðu
átt „inni frosið“ í bönkunum
hjer.
Þetta hefði gerst með þeim
hætti, að ríkisstjórnin hefði
Ieyft Skuldaskilasjóði vjelbáta-
eigenda að taka iy2 milj. kr.
Ián af þessu „innifrosna" fje,
en lánið skyldi greiðast í ster-
iingspundum og • með gengi
22.15.
Ríkisstjórnin hefði m. ö. o.
trygt olíufjelögunum fulla
greiðslu í sterlingspundum,
hvað sem fyrir kynni að koma.
Binnig kvaðst Ólafur Thors
hafa heyrt, að olíufjelögin
hefðu fengið loforð fyrir gjald-
eyri framvegis, fyrir allri
þeirri vöru, sem þau seldu
íandsmönnum.
Ef þetta væri rjett, væri
þessi ráðstöfun harla undarleg,
því hjer væri þá um að ræða
lántöku í ísl. krónum, sem
greiða skyldi í erlendri mynt,
sterlingspundum.
Eysteinn Jónsson fjármála-
ráðherra upplýsti nú það, að
rjett væri hermt, að þetta lán
hefði verið tekið. Skuldaskila-
sjóður vjelbátaeigenda hefði
tekið lánið, með samþykki rík-
ástjórnarinnar og ríkissjóður
ábyrgðist lánið. Lánið væri tek-
ið hjá olíufjelögunum af fje
því, sem „frosið hefði inni“ í
bönkunum þjer og ætti það að
greiðast í pundum, með gengi
22.15. Lánið væri til 15 ára.
Þar sem þetta væri „innifros-
ið“ fje, væri í raun og veru um
erlenda lántöku að ræða, sagði
ráðherrann.
Pjetur Halldórsson kvaö það
merkileg tíðindi, að þessar er-
lendu inneignir skuli hafa ver-
íð festar þannig í verði. Kvaðst
vilia spyrja ráðherra, hvort
olíufielögin hafi fengið loforð
um "'’vfærslu»’ áfram a sama FRAMHALD
eða svípaðan hiitt. Nú væri vit-
anlegt, að fleiri en olíufjelög-
in ættu fje „frosið“ hjer í
bönkunum. Og það væri víst,
að fleiri vildu tryggja inneign
sína á sama hátt, ef í boði
væri. Væri því æskilegt að fá
að heyra, hvort það væru ein-
göngu olíufjelögin, sem væru
þessara sjerstöku hlunninda
aðnjótandi, eða hvort öllum
væri gefinn kostur á sama.
Eysteimi svaraði þeirri fyrir-
spurn P. H., hvort olíufjelög-
unum væri trygðar yfirfærslur
í framtíðinni, neitandi. Hins-
vegar hefðu olíufjelögin sett
það skilyrði fyrir afhendingu
olíufarma í framtíðinni, að
hankatrygging fengist fyrir
greiðslu.
Annars hefði hjer ekkert
óeðlilegt fyrirbrigði skeð. Hjer
væri um að ræða fje, sem átti
að vera búið að greiða út úr
landinu, en það væri í okkar
þágu, að greiðslan dreifðist á
mörg ár.
ólafur Thors: Fjármálaráð-
hei-ra heldur því fram, að þeir
atburðir, sem hjer hafa skeð,
sjeu ekki óeðlilegir — þetta sje
ekki annað en lán tekið í pund-
um. Þetta er rangt. Þetta er
lán, tekið í ísl. krónum, sem
svo á að greiðast í pundum.
Þetta voru „innifrosnir“ pen-
injfar, sem voru háðir sömu
reglu og aðrir peningar, sem
ekki hefir verið hægt að
standa skil á.
Ráðherrann veit ekkert um,
hvaða verð verður á pundinu
að ári, hvað þá næstu 15 ár.
En hann veit, að allir, sem
eiga peninga „innifrosna“ hjer,
telja þá í hættu. Því var auð-
velt að fá þetta fje lánað með
mjög hagstæðum kjörum, ef
gefin var trygging fyrir
greiðslu í pundum. Jeg spyr
því ráðhen-ann: Var öðrum
gefinn kostur á að lána fje sitt
þannig, eða var olíufjelögun-
um einum gefin þessi vildar-
kjör. Hafi olíufjelögunum ein-
um verið veitt þessi hlunnindi,
þá verðuf að víta þessa ráð-
stöfun, því hún getur skapað
hættulegt fordæmi.
Ráðherra segir, að þetta sje
erleot lán. Vil jeg þá spyrja
ráðherra, hvort þessi „erlenda
lántaka“ geti samrýmst þeirri
yfirlýsingu, sem ráðherrann
gaf 1934, í sambandi við enska
Jánið þá?
Eysteinn svaraði fyrirspurn
Ólafs þannig, að lántaka þessi
Locarno-
sátfmálinn.
Sigurjén Kristjánsson, verka-
maður, svarar honum.
Undirskrift Loearno-samningsins: Hans Luther, þáverandi
forsætisráðherra Þjóðverja, nú sendihe'rra þeirra í Bandaríkj-
unum, Stresemann Vandervelde, Belgi, Briand, Stanley Bald-
win, Austen Chamberlain, Vittorio Scialoja (fulltrúi ítala).
Verkfallið við Sogsvirkjun-
ina heldur áfrara.
A
Á SJÖTTU SÍÐTJ.
laug’ardaf>'inil hóf Dags-! koma fram fyrir hönd verkamanna
brún verkf all við SoRÍð J ^nvart vinnuveitenda. Þe-ssi
og’ fengu Dagsbrúnarmenn í
lið við sig: þá Sjómannafje-
lagsmeðlimi, sem þar höfðu
vinnu. Fjelag járnsmiða fyr-
irskipaði samúðarverkfall
sinna meðlima. Eru þá ekki
eftir aðrir verkamenn við
Sogið en trjesmiðir.
Verktaki Sogsvirkjunarinnar
skýrir svo frá upptökum verkfalls-
ins, að Þórður Jónssön verbamaður
hafi látið vagnstjóra á dráttar-
vagni stöðva vagninn anuars stað-
ar en verkstjóri hafði fyrirskipað,
og hafi Þórður látið velta þar
grjóti af vagninum. Það hafði
komið fyrir áður, að ve*rkamenn
hafi ekki fylgt fyrirskipunum
verkstjóra; þótti þetta ganga of
langt og var Þórði því sagt upp.
Samkvæmt samningi þeim, sem
verklýðsfjelögin gerðu við verk-
talca að afstöðnu verkfallinu við
Sogsvirkunina í vor, er svo á-
kveðið að verktaki ráði alla metin
og segi þeim upp. Þóttist hann
því hafa fulla heimild til að segja
Þórði upp vinnunni.
Nú liafa verklýðsfjelögin trún-
aðarmann þar eystra, sem á að
trúnaðarmaður skrifaði verkfræð-
ingnum brjef daginn eftir, skýrði
| frá því að verkamenn hefði á
i fundi samþykt áskorun til lians
að taka Þórð aftur í vinnuna og
hótaði að láta annars bart mæta
hörðu.
Á þriðja degi komn þeir anstnr
formaður og ritari Dagsbrúnar og
áttu fund með verkamönnum, og
á fjórða. degi fekk yfirverkfræð-
ingurinn brjef frá Dagsbrún, þar
sem tilkynt er verkfall, ef Þórðnr
hafi ekki verið tekinn aftm í
vinnuna kl. 3 á laugardag. Því
skeytti yfirverkfræðingurinn ekki,
og skall svo á verkfallið.
1 samningi þeim, sem áður er
getið, er svo ákveðið að öll deilu-
mál milli verkamanna og verk-
taka við Sogið, skuli leggja í
gerðardóm. Hefir lögfræðingur
verktaka því skrifað lögmanni og
beðið hann að skipa ger&ardqm-
inn. Samkvæmt samningunnm á
lögmaður að skipa 3 menn í gefðar
dóminn og er einn þeirra odda-
maður, verklýðsfjelögin skipa
einn m'ann og vinnnveitandi einn
mann.
Kristínus Arndal forstjórj
V innumiðlunarskrifstof unnar
reynir að afsaka framferði Ái|t
í úthlutun atvinnubótavintnrh-m
ar, s.l. sunnudag í Alþýðublað-
inu.
Forstjóranum fer þefta sem
von er illa úr hendi. Vörn hana
snýst eingöngu í persónulegpr
svívirðingar á atvinnulausa
verkamanninn, sem átti ial; við
Morgunblaðið, og hann lætur
sjer mjög tíðrætt um prent-
villu, sem var í greinijani, ep,
hún var sú, að verkamaðurinn
var nefndur Sigurður i stað,
Sigurjón.
En þetta er of alvarlegf,,piál
til þess að Kristínus geti skot-,
ið sjer á bak við prentvillur og
afsakað framferði sitt með þyí
að bera hinn fátæka verka-
mann lognum sökum. Nafn
verkamannsins skiftir hjpr
minstu máli, enda er hann el^ki
sá eini, sem hefir orðið fyrir
órjettlæti frá Kristínusi Arn-
dal.
í eftirfarandi grein skýrir
Sigurjón Kristjánsson verka-
maður mál sitt enn betur en
hann gerði í áðurnefndu við-
tali, og hrekur þar rógburð
Kristínusar Arndals.
Svar til Kristínusar
Amdal.
Kristínus Arndal! Jeg bjÓst
satt að segja ekki við því, að
þú gerðist svo bíræfinn að gera
að blaðamáli viðskifti okkar í
gegnum Vinnumiðlunarskrif-
stofuna; til þess er málstáður
þinn of slæmur. Enda hefir það
komið fram, að þín einasta
vörn eru. upplognar sakiF á
mig og heimili mitt.
Jeg vil nú biðja þig að svara
því afdráttarlaust, hvenær jeg
hefi komið drukkinn á skrif-
stofu þína og hvaða ástæðu þú
hefir til að kalla mig „þéktan
óreglumann“.
Þeir húsráðendur, sem jeg
hefi leigt hjá, geta borið um
það, hvort borið hafi á óreglu
á heimili mínu, nema hvað
kann að stafa af fátækt vegna
atvinnuleysis, en fátækt er
kanske synd í þínum augum?
Það er rjett, sem þú segir,
að jeg kastaði í þig vinnukort-
inu 21. janúar. En fleirum
mundi hafa sárnað það órjett-
læti, sem búið var að beita
mig í bágindum mín'um.
Hvað stjúpsonum mínum við-
víkur, .veistu vel að sá, sem þú
segist hafa komið fyrir í vinnu
hjá Guðmundi Breiðfjörð, er
ekki lengur á mínu heimili.
Hans vinna er því engin stoð
fyrir mig.
Aftur á móti er það ósatt, að
jeg hafi neitað vinnu fyrir hinn
stjúpson minn, — þar ferð þú
vísvftandi með rangt mál, en
FRAMHALD Á SJÖTÍTJ SÍÐU.