Morgunblaðið - 13.03.1936, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudaginn 13. mars 1936,
Uppboðið i Hafnarfirði.
FRAMHAJLD AP ÞRIÐJTJ SSÐU
aósíalistar, sem þarna voru, að
|ieir teldu sig illa svikna á mann-
iram.
Ljetu þeir óspart í ljósi, að þeir
nayndu muna framkomu hans við
^æstu kosningar á viðeigandi hátt.
^igðu þeir m. a. að í atvinnu-
leysi og vandræðum bæjarmanna,
yrðu hinir gulu seðlar hæjarsjóðs
Sjettir í maga.
Tvær kýr höfðu verið teknar
lögtaki hjá Ólafi.
KÝRNAR PARA í BRENGL.
Hafði uppboðshaldari tvo að-
stoðarmeim með sjer til að leiða
kýrnar út úr fjósunum. Önnur
kýrin, sem selja skyldi hjá Guð-
mundi var svarthúfótt. Bn að-
•toðarmenn uppboðshaldara leiddu
mt svartskjöldótta kú. Varð hlát-
i«r út af því meðal áhorfenda, er
þeir gátu ekki rambað á rjetta
Ikú. Bnn fóru þeir í fjósið og
leiddu út aðra. En e'kki var það
sú svarthúfótta sem kom út fyr-
ir, en í þriðju ferð þeirra í fjós-
«5.
| Kýr Guðmundar keypti Þor-
varður Þorvarðarson, Hafnfirðing-
»r, aðra á 115 kr., hina á 85 kr.
ÁVÍSANIR Á BÆJARSJÓÐ
HAFNARPJARÐAR EKKI
TEKNAR GILDAR.
Þá var farið að fjósi Þorsteins
Bjömssonar.
? Þar gerði mannfjöldinn hark og
tj læti, sleit upp girðingar og skemdi
I hey, sem stóð nálægt fjósinu og
t breiddur var segldúkur yfir.
Þegar lögtak var gert hjá Þor-
»teini, framvísaði hann engum
sjerstökum, en sagði að hann ætti
10 kýr í fjósinu. En auk þess
vorn þar nokkrar sem hann átti
ekki.
Var því gert lögtak í kúnum
10, án þess að gera á þeim nokkra
skilgreiningu.
Uppboðshaldarinn kom að fjós-
inu lokuðu. Vildi Þorsteinn að
kýr þær, sem selja skyldi, yrðu
seldar ósjeðar og vildi ekki opna
fjósið. En uppboðshaldarinn neit-
aði því, og ljet brjóta fjósið upp.
Þá var leidd út ein kýrin. Var
strax gert boð í hana og boðnar
400 krónur. Kaupandi var Jón
Guðnason, bóndi að Úlfarsá.
Þegar honum var slegin kýrin,
þreif hann úr vasa sínum visk af
hinum alþektu hafnfirsku „gulu
seðlum“, ávísunum á bæjarsjóð-
inn.
Spurði uppboðshaldari umboðs-
mann mjólkursölunnar, fulltrúa
Stefáns Jóhanns Stefánssonar,
hvort hann teldi þetta fullgilda
greiðslu. Umboðsmaðurinn var
Sigurgeir Sigurjónsson og hafði
lítt haft sig x frammi.
Hann þvertók fyrir, að taka
ávísanimar gildar sem gjaldeyri.
Var því salam ógild gerð og
kýrin boðin upp að nýju.
Þá bauð Jón Guðnason enn —
og sagðist nú bjóða 10 krónur í
peningum.
Honum voru slegnar báðar
kýrnar sem seldar voru, önnur á
135 kr., hin á 285 kr.
Að uppboðinu loknu skýrði Þor-
steinn Björnsson frá því, að hann
hefði e'kki átt nema aðra kúna
af þeim, sem seldar voru(!)
FINNUR í BÍÓ.
Skömmu eftir að uppboð þessi
voru úti, flutti Finnur Jónsson
alþingismaður ræðu í Gamla Bíó,
þar sem hann meðal annars tal-
aði um ótætis íhaldið í Noregi,
sem hefði látið halda nauðungar-
Sogiverkfalllð.
Skoraðáverkamennað
taka upp vinnu á n$.
Lðgmanni falið að
skipa menn i
gerðardóm.
17 erkfræðingafirmað Höjgaard
• og Sehultz hefir sent lög-
manni brjef og farið fram á við
hann að hann skipi 3 menn í gerð--
ardóm til þess að taka til með-
ferðar deilumál það, sem hefir
komið upp milli verkamanna í
Sogsvirkjuninni og verkfra;ðings
firmans.
Einnig hefir umboðsmaður Höj-
gaard og Sehultz farið fram á við
stjórnir Dagsbrúnar, Sjómanna-
fjelagsins og Iðnsambands bygg-
ingamanna, að þeir aðiljar skipi
menn í gerðardóminn.
Verkfræðingafirmað hefir skor-
að á verkamenn að taka upp
vinnu á ný, að minsta kosti þar
til úrskurður gerðardómsins ligg-
ur fyrir.
Höjgaard & Schultz hefir af
sinni hálfu tilnefnt Magnús Guð-
mundsson alþingismann, til þess
að taka sæti í gerðardómnum.
uppboð á nautgripum fátækra
bænda. — Það væri öðruvísi hjdr á
landi, sagði þingmaðurinn. Hjeír
heldist „íhaldinu“ ekki uppi slík
ósvinna.
Áheyrendum fanst mikið til um
þessi ummæli Finns. Þau minna á
hin alkunnu vísuorð:
„Bara ef lúsin íslensk er,
er þjer bitið sómi“!
Ef það eru sósíalistar sem
standa fyrir nauðungaruppboðum
á búpehingi bænda, þá er alt gott
og blessað í augum þeirra rauðu.
Þeir lofuðu okkur
vinnu ...
FRAMH. AF FIMTU SÍÐU.
hlutaði tveimur kunningjum sín-
um, sem hann var með í drykkju>-
svalli milli jóla og nýárs atvinnu-
bótavinnu strax eftir nýár. Báð-
ir þessir menn voru einhleypir og
voru að koma úr fastri atvinnu. •
Auk þess, lætur Kristínus
venslafólk sitt hafa stöðuga at-
vinnubótavinnu. T. d. mun mágur
hans ekki þurfa að kvarta um at-
vinnuleysi.
Annar verkamaður sagði blað-
inu frá því að eitt sinn er hann
hefði verið vikutíma í atvinnu-
bótavinnu, hafi hann vitað til þess
að einn af vinum Kristínusar hefði
verið búinn að fá úthlutað 12
daga vinnu. Þegar hann var bú-
inn að vinna 6 daga, kom Súðin
með timburfarm. Verkamaðurinn
hætti þá í atvinnubótavinnunni og
fór að vinna við Súðina. Þegar
þeirri vinnu var lokið, kom hann
aftur í atvinnubótavinnuna og
fekk þá sex daga í viðbót.
Dæmi eru þó til þe)ss að Kristín-
us hefir neitað mönnum um at-
vinnubótavinnu ef hann hefir vit-
'að til að þeir hefðu haft einn til
tvo daga á Eyrinni.
Verkamenn verða að sameina
sig um þá kröfu að Kristínusi
Arndal ve*rði tafarlaust vikið úr
stöðu sinni og staðan verði
fengin hæfum manni í hendur,
eða að Ráðningarstofa Reykjavík-
ur verði látin annast úthlutun-
ina eins og gert var í fyrra og
reyndist þá vel.
K. F. U. M. og K. Á Samkom-
unni í kvöld kl. 8V2 talar stud.
the'ol. Jóhann Hannesson. (Efni:
Ertu hreinskilinn). — í Hafnar-
•firði er samkoma á sama tíma. All-
ir velkomnir.
Nýreykl
hangikjöt
Allskonar grænmeti,
ísl. rófur og kartöflur.
Kjötbúðin Herðubreið.
Hafnarstræti 18. Sími 1575.
Þýska vetrarhjálpin:
FRAMH. AF FIMTU SÍÐU.
rjett til miðdegisverðar. Mismun-
urinn á verði þessarar máltíðar
og þeirrar, sem ella myndu borðuð>
er látinn renna til Vetrarhjálpar-
innar. Þessi „eini rjett,ur“ hefir
fært Vetrarhjálpinni s. 1. starfs-
tímabil nærri 30 miljónir ríkis-
marka.
Það mætti skrifa langt og ýtar-
legt mál um þessa stórkostlegu
og merkildgu hjálparstarfsemi
þýsku þjóðarinnar en hjer skal að
sinni staðar numið. —
Gísli Sigurbjörnsson.
f. II. bls. 50: „Og þótt hann
ætti góða hrúta og vænt fje,
þá ruglaði hann aldrei saman
óskyldum hlutum, hann vissi á
hvern hann trúði“, o. s. frv.
Hann er hjer að tala um sinn
fyrverandi sóknarprest.
Annars skal jeg taka það
fram strax, að jeg tel mikinn
mun á „Sjálfstætt fólk“ I. og
S. f. H. í S. f. I. er Bjartur yf-
irleitt sjálfum sjer samkvæmur,
heilsteypt persóna, líklega sú
besta, er enn þá hefir komið
fram í sögum H. K. L. Bjartur
er hinn ósveigjanlegi vilja-
gterki maður; það kemur því
eins og skollinn úr sauðarleggn-
um hjá höf., að Bjartur getur
ekki látið dóttur sína, Ástu
Sóllilju, 13 ára, í friði, þegar
hann hefir sparað sjer 25 aura
í gistihúsinu í Firðinum, með
því, að þau sofi saman. Bjartur
▼issi reyndar að hún var ekki
dóttir hans, en hún var talin
það, og honum virðist þykja
vænt um hana. Aldur hennár
átti að iiægja manni með heil-
brigða hugsun, til þess að gera
freistinguna litla og maður með
▼iljaþreki Bjarts átti síst að
falla.
Mjer þykir þetta stærsti gall-
inn á S. f. I., og jeg hefi leitað
að tiígangi höfundarins, ef vera
kynni, að hann afsakaði að
einhverju leyti eða bætti úr fyr-
ir höfundinum, en jeg hefi ekki
getað fundið neitt annað en
hneigð höfundarins til þess að
draga fram alt hið ógeðsleg-
asta er fundið verður, og átt
getur sjer stað í mannfjelaginu.
Jeg hygg að höf. hafi fundið
sárt til þess sjálfur að þessu
var ofaukið í sögunni. I S. f. II.
kemur hann að þessu hvað eft-
ir annað, sumpart til þess að
reyna að draga úr því og sum-
part til þess að reyna að láta
líta svo út, að þetta hafi áhrif
á örlög Ástu Sóllilju seinna í
lífinu. Hið síðarnefnda tekst
ekki, en þessar tilraunir höf-
undarins verða aðeins til þess
að skemma seinni hluta sög-
unnar.
Sem dæmi upp á brjóstvit
bændanna í „Sjálfstætt fólk“,
vil jeg leyfa mjer að taka upp
það, sem hjer fer á eftir (S. f.
I., bls. 29—31) :
„Bændumir stóðu á hlaðinu eða
hölluðu sjer upp að bæjarveggnum,
sugu tóbak upp í nefið með stórum
grettum og töluðu við brúðgumann.
Þáð voru hin óumbreytilegu umræðu-
efni vorsins, með höfuðdvöl við hiná
ýmsu kvilla sauðfjárins. Lengi hafði
bandormurinn verið einn af helstu
óvinum þjóðarinnar, en með vaxandi
framförum í hundahreinsun hafði
þessi vágestur mjög orðið að lúta í
lægra haldi. Aftur hafði á síðustu ár-
um tekið að bera á nýjum ormi í fje,
síst þjóðhollari hinum foma, það var
lungnaormurinn. Og þótt bandorm-
urinn hætti aldrei til fulls að vera
tímabært umræðuefni, þá fjölgaði
þeim vorum, að hann yrði í umræðum
að víkja fyrir hinum nýja ormi.
— Það hefir altaf verið mín trú,
sagði Þórir á Gilteigi, að svo framar-
lega sem manni tækist að halda því
skotufríu að vetrinum, þá væri ekk-
ert að óttast. Jafnvel þó maðkamir
gengju fram úr nefinu á því, þá hjelt
jeg, að ekkert væri að óttast, meðan
maginn væri hreinn, og meðan mag-
inn er hreinn, þá skyldi maður þó
ætla, að það þyldi vomálina. En það
getur Vel verið að jeg fari vilt í þessu
eins og öðru.
— Nei, sagði brúðguminn. Þetta
reyndist líka honum Þórarni í Urðar-
seli, sem ku liggja fyrir dauðanum:
hann var snilling- * að fást við skotu.
Hvað lömb áhrærði, þá hafði hann
bestu trú á skrotóbaki. Jeg man hann
sagði mjer hjer um árið, jeg gisti hjá
honum, að þegar vetur kemur, að
hann gæfi sínum lömbum alt upp í
fjórðung af sterkri rullu, og heldur
sagðist hann spara kaffi við heimilið,
jeg tala nú ekki um sykur, heldur en
skro við lömbin.
—> Ja, jeg hefi nú eiginlega aldrei
þótt mikill búmaður, sagði Einar í
Undirhlíð, sálmaskáld hreppsins og
erfiljóða, — enda hefi jeg tekið eftir
því, að þeim vegnar verst, sem mest-
ar hafa búsorgirnar, það er eins og
forsjónin dragi einkum dár að þeim.
En ef jeg ætti að láta uppi mína
skoðun, samkvæmt mínu eigin hyggju-
viti, þá álít jeg, að ef fóðrið getur
ekk> haldið maðkinum fró ungviðir.u,
þá géri skrotóbakið það enn þá síður.
Það getur hugsast, að skrotóbakið
hjálpi eitthvað,þegar komið er í óefni.
En þegar öllu er á botninn hvolft, þá
er skrotóbakið skrotóbak og fóður er
fóður.
— Það er náttúrlega hverju orði
sannara, sagði Ólafur í Ystadal, fljót-
mæltur og dálítið skrækur í rómi, —
fóður er alltaf fóður. En það er þó
engu síður munur á fóðri og fóðri,
hjelt jeg, enda ætti hver maður að
geta sagt sjer það sjálfur úr því jafn-
vel dýrafræðingar hafa hvað eftir
annað tekið það fram í blöðunum.
Og það eitt er alveg áreiðanlegt, að
í sumu fóðri þá leynist helvítis sjúk-
dómsbakterían, sem maðkurinn
sprettur upp af. Baktería er þó alt-
af baktería og það er enginn
maðkur sem skapast án bakt-
eríu, það hjelt jeg hver maður gæti
sagt sjer sjálfur. Og hvar er þá bakt-
erían í upphafi, ef hún er ekki í fóðr-
inu, mér er spurn?
— Jeg veit það ekki, jeg fortek
ekki neitt framar, sagði Þórður í Gil-
teigi. Maður reynir að vanda fóðrir
í skepnurnar; og maður reynir að
vanda kristindóminn í börnin. Það er
ómögulegt að segja hvar ormurinn á
-upptök sín, — hvorki í dýraríkinu nje
mannf jelaginu".
Embættismenn höfundarins
hafa flestir hingað til verið fyr-
ir neðan allar hellur, eða „und-
er al Kritik“, eins og Danir
segja, og það svo bókstaflega,
að jeg man ekki eftir því, að
ritdómarar hafi yfirleitt á þá
minst þegar um bækur hans
hefir verið ritað. Síra Guð-
mundur, í S.f. I., er engin und-
antekning frá þessari megin-
reglu. Lýsing höf. sjálfs á síra
G. er á þessa leið: „Hann vár
óútreiknanlegur 1 andstæðum
sínum eins og landið, þessi
prestur: Trúmaður af þrjósku
við andlausa sauðamenn og
hunda, f járkynbótamaður vegna
fyrirlitningar á sauðkindinni, ís-
lenskur prestur samkvæmt þjóð-
sögum gegn úm þúsund ár, nær-
vera hans ein var þess holl
trygging, að alt var með kyrr-
um kjörum“. (S.f. I. bl. 214).
„Jeg ansa ekki því, sem ekki
stendur í kirkjubókunum“, seg-
ir sami prestur við þann, sem
trúir á huldufólk. (S.f. I. bl.
197).
Þegar Bjartur í Sumarhúsum
kemur til hans, til þess að biðja
hann að jarða konu sína, fer
þessi samræða fram: (Sf. I. bl.
188—191).
„Jeg held það megi staursetja hana
til vorsins, sagði prestur. — Ekki fer
jeg að vaða upp á háfjöll í þessu tíð-
arfari, langþreytt gamalmenni, brjóst-
veikur að eðlisfari og sennilega með
krabbamein í lifrinni. Auk þess er
ekkert sannað um þessa konu, á hvern
hátt hennar aldurtila hefir borið að
höndum. Þið getið altaf borið því við,
dalakarlarnir, að þið hafið verið að
elta fje í óbygðum, þegar konurnar
ykkar hrökkva upp af. Jeg veit samt
ekki betur en kvenfólk þurfi sinna
muna með, engur síður en g-rasbítnr.
Og ekki yrði mjer skotaskuld úr því
Meira.
Jf