Morgunblaðið - 17.09.1936, Blaðsíða 5

Fimtudagur 17. sept. 1936.
MORGUNBLAÐIÐ
Pourqoui pas?
I heimsókn
á Pourqoui pas?
! Fyrir viku síðan fór tíðindaxnaSur frá Morgunblaðinu í
5 heimsókn um borð í Pourqoui pas? Hann segir frá heimsókn
sinni m. a. á þessa leið:
i
■j-^EGAR jeg skoðaði ,,Pour-
qoui pas“ fór jeg að skilja
hvernig á því stendur að vís-
indamenn sækjast eftir heim-
;skautaferðum eins og ævintýri.
Þarna var alt á tjá og tundri.
Fram á var verið að ferma kol,
aftur á var verið að þvo þilfar-
ið. T'veir grænlenskir hundar
voru að leika sjer með hvolpum
sínum. Skipshöfnin var í alla
vega búningum. — Alt
þetta sýndi hið franska
frjálslyndi og fyrirlitning vís-
indamannanna fyrir öllum smá
munum. Alt var þetta svo hisp-
nrslaust, viðfeldið og notalegt.
Hjer var margt að skoða. —
Niðri í herbergi yfirmannanna
"var fult af allskonar kyndugum
lilutum. Þar var meðal annars
brúða, sem verið hafði sem
-,,mascot“ í heimsstyrjöldinni.
J>essi brúða var útbúin eins og
franskur flotaforingi. Dr. Char-
'Cot klæddi hana daglega í ein-
Jtennisbúning, sem fór eftir því
hvernig viðraði. Og á hverju
kvöldi var „hengikojan“ henn-
ar fest upp í herbergi dr. Char-
•cots.
Yfir borðinu var kassi og í
honum máfur, sem hafði komið
fljúgandi til þeirra, þegar skip-
ið var við Grænland. Máfurinn
hafði afar gaman af að ,snapsa‘
sig dálítið úr koníaks og líkjör-
glösunum á borðinu. Og það
var afarspaugilegt að sjá hann
á eftir, þar sem hann stóð á
borðröndinni og þandi út væng-
ina, eins og hann vildi hrópa
„vive la France“. Það er hætt
við að hann hafi ekki fengið
mikið af þesskonar taktering-
um á grænlensku jöklunum.
Svefnklefarnir voru ákaflega
óbrotnir að öllum búnaði. Jeg
tók sjerstaklega eftir því, hvað
þyktin ái skipinu var mikil. Að
framan voru byrðingarnir þrír,
og um tvö fet á þykt. Þetta er
gert til þess að standast þrýst-
inginn í ísnum.
Yfirmannaherbergið var hit-
að með gamaldags ofni og með
fram veggjunum voru bókahyll-
ur fullar af þykkum bókum.
Fyrir miðju borði var önd-
vegi. Það var venjulegur garð-
bekkur. Þetta var sæti dr. Car-
cots.
í vísindadeildinni, sem var
bak við yfirmanna herbergið,
á stjórnborða, var meðal annars
tilraunastofa.f skúffum og skáp
um, á hyllum og borðum, var
alt fult af krukkum, reagens-
glösum og flöskum, sem fullar
voru af fiskseiði og plankton,
svifi, sem margar fiskateg-
undir lifa á. í skotinu voi'u
hreinsaðar hauskúpur af tveim
hvítabjarnarhúnum.
En þótt alt bæri hjer vitni
um nákvæmt vísindalegt starf,
(þá undraði mig mjög, hvað alt
jVar hjer einfalt og óbrotið. Hjer
jvar fjöldi af glerkrukkum og
jflöskum, nákvæmlega raðað,
jmeð latneskum áletrunum. En
flöskurnar voru af ýmsum gerð-
um, gamlar gin-flöskur og not-
aðar efnaflöskur frá ljósmynda-
deildinni.
Og alt af bar nýtt og nýtt
fyrir augun, eins og á kvik-
mynd. Alt í einu kemur fyrsti
vjelstjóri inn. Hann var alveg
eins og „Gokke“, sem við höf-
um öll sjeð á bíó. Hárið var
rauðleitt og stóð út í allar áttir,
og skeggið þannig, að sýnilegt
var, að hvorki hnífur, skæri,
bursti nje greiða höfðu komið
nálægt því. Maðurinn var svo
feitur að undrum sætti. Hann
var í buxum, blárri skyrtu, með
uppbrettar ermar og einkenn-
ishúfu. Hann bar það allur með
sjer að hann hafði fengist mik-
ið við sót og olíu, en ekki vatn.
Þessi afar skrítni maður var
rjóður og brosandi, augun full
af góðmannlegri glettni.
Er hjer dregin upp lítil mynd
af lífinu á þessu skipi, sem nú
er farið ásamt öllum skipverj-
um sínum, að einum undantekn-
um.
Skipstapar
& Mýrum.
48 menn fórust
þar 1906.
FJ ÖRTÍJJ og átta
menn af tveim
skipum fórust á
sömu slóðum og Pour-
qoui pas strandaði í
gær árið 1906, í aftaka-
veðri, sem gerði daginn
fyrir pálmasunnudag 7.
apríl.
Annað skipið var „Sophie
Wheatly“, eign Jafets Ólafs-
sonar skipstj. o.fl. og hitt „Eme-
lie“, eign Th. Thorsteinssonar.
24 menn voru á hvoru skipi.
11. desember 1926 fórust
þarna 23 manns af norska skip-
inu „Balholm“. Voru það 18
Norðmenn og fimm Islendingar.
Tvö skip Speyder (enskt, og
þýskur togari strönduðu á sömu
slóðum 1927 og 1928, en mann-
björg varð af báðum skipunum.
21. mars 1981 strandaði Ed-
wardian, enskt skip, á sömu
slóðum. Skipshöfnin komst í
bátana og komu skipbrotsmenn
hraktir til Sandgerðis. Einn
mann hafði kalið í hel.
Á sömu slóðum hefir fjöldi
smærri skipa strandað. (Eftir
upplýsingum frá Slysavarnafje-
laginu í gær).
r ■■
K. F. U. M.
Eins og að undanförnu tek-
ur skólinn til starfa 1. október,
og eiga umsóknir um skólavist
að vera komnar til Sigurbjörns
Þorkelssonar kaupm. í verslun-
inni Vísi, Laugaveg 1, fyrir 25.
sept. í síðasta lagi.
Skólinn starfar í tveim deild-
um (byrjunar- og framhalds-
deild). Ekkert inntökuprói
þarf, en inntökuskilyrði eru, a'?
nemendur hafi lokið fullnaðar-
prófi barnafræðslunnar og hafi
engan næman sjúkdóm. Lækn-
isskoðun fer fram í byrjur
skólaársins.
Kvöldskólinn er bæði fyrii
pilta og stúlkur, og eru þai
kendar eftirfarandi námsgrein-
ar: íslenska, enska, danska
kristin fræði, reikningur, bók
færsla og þýska í framhalds-
deild. Auk þess er námsmeyjurr
kend handavinna.
Aðsókn að skólanum hefii
aukist ár frá ári, og var byrj
unardeildin þrískift s.l. skólaár
en auk þess fullskipuð fram
haldsdeild. Að þeirri deild haft
eldri nemendur skólans for
gangsrjett, og ættu þeir að inn
rita sig í hana hið fyrsta. Skól
inn hefir úrvalskennurum á ai
skipa, og fá nemendur þar góðí
undirstöðufræðslu fyrir lág
skólagjald. X.

DRÍ JEAN CHARCOT
Bi . í
Dr. Jean Charcot var
mörgum íslendingum
að ffóðu kunnur. Sumar eft-
ir sumar kom hann hingað
til lands á rannsóknarferð-
um sínum norður í höf.
Kunnugur maður sagði blað-
inu í gær, að liann myndi hafa
komið 14 sinnum hingað til
lands.
Allir, sem honum kyntust, lieill*
uðust af glæsilegri og göfug-
mannlegri framkomu hans.
En áður en hann tók að venja
komur sínar hingað norður í höf,
hafði hann hlotið heimsfrægð fyr
ir rannsóknaferðir sínar í Suður-
höfum og ýms vísindastörf.
Hann hafði þar kannað lönd,
sem áður liöfðu verið ókunn með
öllu. Hann hafði fundið strand-
lengjur, sem enginn vissi um, er
skiftu þúsundum kílómetra að
lengd. Hann komst lengra suður
í íshafið á skipi, en nokkur hafði
komist áður.
í hópi vísindamanna var liann
nefndur ,,The polar gentleman“.
Árið 1908 fjekk hann hygt
þetta skip sitt, sem nú er að lið-
ast sundur vestur undir Mýrum,
um leið og foringinn liggur lið-
ið lík í Straumfirði.
Síðan hafði liann siglt þessu
skipi sínu svo að segja heim-
skautanna á milli. Skipið nefndi
hann „Pour poui pas? (Hvers
vegna ekki?), segir frk. Thora
Friðriksson í grein, er hún hefir
skrifað um hann í Eimreiðinni,
af því að orðtak hans var við föru
nauta hans: Alt gengur vel. —
Hvers vegna ekki?
Skipið var smíðað samkvæmt
uppdráttum hans, og eftir hans
óskum. Enda var það talið, að það
væri að útbúnaði svo vandað og
hentugt, sem frekast varð á kos-
ið á þeim tímum.
Skipið fór að mestu undir segl-
um, en hafði gufuvjel.
■ ^.^aaEam
Pjettir Magn'fisson
Einar B. Guðnrandsson
Guðlaugur Þorláksson
Símar 3602, 3208, 2062
Austurstræti 7.
Skriístofntími kl. 10—1-2 wg 1—6.
Dr. Jean Charcot var fæddur
í einni af * útborgum Parísar,
Neuilly-sur-Seine, árið 1867. Hann
var því nálega sjötugur að aldri,
En áhuginn .fyrir rannsóknum
var óbilaður. Ferðir hans til Aust-
ur-Grænlands hin síðari ár voru
farnar til þess að rannsaka eðH
hafs, dýralíf og veðurfar, auk
þess sem hann starfaði að ýms-
um mælingum. Hafði hann jafn-
an nokkra unga vísindamemi
með sjer, er unnu að þessum
rannsóknaefnum.
Framh. af 2. giðo:
Ferðir
Pourqonl pas?
þetta í gær, er stöfuðu af því
að á ræðismannsskrifstofunni
var ekki til skrá yfir skipverja,
og bárust ágiskanir um þetta
fjarri lagi, að þarna hefðu ver-
ið um 60 manns.
En að athuguðu máli kom það
í ljós, að þarná hafa farist færri
en ætlað var í upphafi.
*
Pourqoui pas? kom hingað
fyrir einum 10 dögum síðan frá
Grænlandi. Hafði skipið fengið
vjelabilun, og var „Hvidbjörn-
en“ fenginn til þess að koma
með það hingað. Átti að fara
fram á því lítilsháttar viðgerð
á katlinum, og búist við að hún
tæki ekki nema 2—3 daga.
En þegar þessari viðgerð var
lokið, reyndist það svo, að frek-
ari aðgerða var þörf. Var það
Stálsmiðjan, sem annaðist við-
gerðir þessar. Var ketillinn
prófaður mjög rækilega hjer,
áður en skipið lagði úr höfn
ög reyndist full-öruggur.
Dr. Charcot ætlaði hjeðan til
Kaupmannahafnar. — Hafði
,Landfræðifjelagið danska boð-
ið honum þangað til þess að
,hann hjeldi þar fyrirlestur um
rannsóknir sínar og vísinda-
störf.
M.s. Dronning Alexandrine fór
frá Akureyri í ger, og er vænt-
anlegt hingað að norðan á morg
un eða laugardag.