Morgunblaðið - 14.02.1937, Blaðsíða 2

2
MORGUXBLAÐIÐ
Suimudnrur 14. febr. lSDf
27 rússneskjr skriðdrekar
í gagnárás sijórnarinnar
við Valeneiaveginn.
Vegurinn er ennþá
í höndum sljórnar-
innar (segir Kcufer)
Giimmar orustur á öllum
Madrid-vlgstöðvunum.
FRÁ FRJETTARITARA VORUM.
hí, . KAUPMANNAHÖFN í GÆR.
Við Arganda, 25 km. fyrir suð-austan
Madrid — þ>ar sem vegurinn frá Val-
encia til Madrid liggur yfir Jarama-
fljót — gerðu hersveitir stjórnarinnar gagnárás
á uppreisnarmenn í dag. Frá aðalbækistöð upp-
reisnarmanna í Salamanca er tilkynt að árás
þessari hafi verið hrundið.
I tilkynningu frá Valenciastjórninni segir aft-
ur á móti, að grimmileg orusta hafi staðið yfir á
þessum slóðum og að stjórnarliðið hafi náð aftur
Valenciaveginum á sitt vald, með því að hrekja
uppreisnarmenn burtu úr hæðunum við veginn.
Frjettaritari Reuters, sem verið hefir á vígstöðvunum
við Arganda, símaði frá Madrid í gær að það væri
rangt að uppreisnarmenn hefðu hluta af Valenciaveg-
inum á sínu valdi. Hann segist heldur ekki hafa sjeð
að uppreisnarmenn hefðu enn komist nokkursstaðar yf-
ir Jaramafljótið.
í tilkynningu frá uppreisnarmönnum segir aftur á móti, að
herdeildir undir stjóm Varela hershöfðingja hafi komist yfir
Jarama fljótið og hafi marga kílómetra af Valenciaveginum á
sínu valdi.
Segjast uppreisnarmenn halda áfram sókn austur á bóginn.
TO<yrcrttttHa&t$
H.f. JLrraknr, RerkJaTfk.
Rltatjðr&r: Jðn EMrtUMOB «r
Valtfr Stnfftjtnoa —
ðbrrrðarmfttar.
Rltatjðra *g afmlMft:
▲•■taratraU t. — Blmt lttt.
Hftlaftilmar:
Jða Cjftrtaaftioft, ar. tTil
Vftltfr Stftfftmssoa, mr. 4M0.
Áral ólft, ar. t04f.
ijkrlftagjald: kr. t.M & mftftnll.
t lftuaaaöla: lí &ara alfttaklt.
IS aor& a«l laaMk
Moskva.
í 19 ár hafa kommúnistar
*llra landa litið til Moskva
með eftirvænting og hrifningu.
Þaðan hafa þeir átt von á
frelsun mannkynsins. Þar hafa
þeir sagt að væru hinir útvöldu
foringjar, er leiða myndu
þjóðirnar hvorar.af annari úr á-
nauð fátæktar og ófrelsis. Lof-
söngurinn um forystumelmina
í Moskva, hefir engan enda
tekið.
Allmargir af þessum ítur-
mennum og tilvonandi frels-
urum eru nú dauðir. Þeir hafa
ekki orðið sóttdauðir, sem
kunnugt er. Þeir hafa verið
kærðir í sínu föðurlandi fyrjr
allar stærstu tegundir glæpá.
Einn þeirra var t. d. ákætð-
ur fyrir að hafa komið til'Iéið-
ar 2000 járnbrautarslysum á
einu ári. Þessu var rússneskuih
blaðalesendum og kommúnist-
um allra landa ætlað að trúa.
Þessu átti einn einasti maður
að hafa komið til leiðar án þess
allur herskari njósnara Og
leynilögreglumanna Stalins
hefði komist að þessu fyrri
en seint og síðarmeir. Það ef
ekkert ljettmeti Sem Stalin-
klíkan í Moskva lætur fylgis-
menn sína renna niður hugsuu-
ar- og gagnrýnislaust.
Islenskir menn, sem gleypt
hafa í sig pestarloft kommún-
ismans munu skilyrðislaust í
þessu sem öðru, hlýða fyrirskip-
unum hins rússneska einræðis-
herra og trúa þessu sem öðru
er þaðan kemur.
Þegar Stalin segir, að hán-
ustu samverkamenn hans, sem
hafa verið dáðir og virtir í ís-
lenskum kommúnistaritum, sjeu
mannhundar og jiíðingar, þá
jeta hinir þægu aðdáendur
hans hjer á íslandi þetta upp
eftir honum, samkvæmt skip-
un og Stalin og þeir aðrir, sem
hafa yfirhöndina, eru í augum
flokksmannanna tárhreinir
englar.
Því það er eitt höfuðeinkenni
kommúnista hjerlendra sem er-
lendra, að þeir hafa lagt vits-
muni og dómgreind á hilluna,
gerst einskonar „sellur“ í hinni
asiatisku ófreskju, sem teygir
arma sína um öll lönd og nefnd
er einu nafni kommúnismi.
Ungir menn, sem tína sjálf-
um sjer á þenna hátt, dóm-
greind og vilja eru sannarlega
brjóstumkennanlegir. En brjós-
umkennanlegri verður sú þjóð,
sem reynist eigi fær um að
leiða kommúnista sína frá villi-
götum þeirra, og gera þá þátt-
takendur í frjálsu hugsanalífi.
Orustumar um Valencia-
veginn hafa nú staðið yfir
í nokkra daga og hafa |
verið einar hinar grimm-
ustu í borgarastyrjöldinni.
Uppreisnarmenn segjast hafa
grafið 1800 manns úr liði óvin-
anna á Jaramavígstöðvunum
undanfarna daga.
' Madrid:
London í gær F.Ú.
f gagnárás þeirri, sem stjórn
arliðið gerði í dag segja upp-
reisnarmenn að verið hafi 27
rússneskir skriðdrekar og 5
þeirra hafi verið teknir her-
fangi.
Vestan við Madrid og í
háskólahverfinu er einnig
barist af mikilli grimd.
Uppreisnarmenn segja að
hjer hafi stjórnarherinn einn-
ig gert gagnárás en henni hafi
verið hrundið og hafi stjó^nar-
liðið heðið mikið manntjón.
í tilkynningu frá varnarráði
Madridborgar segir, að orust-
ur hafi átt sjer stað við Guad-
alajara, austan við Madrid, og
hafi uppreisnarmenn beðið þar
algerðan ósigur. Uppreisnar-
menn segja aftur á móti um
bardaga við Renale, og hafi
þeim tekist að ná því þorpi.
Frá stjórninni.
Varnarráð Madridborgar
tílkynnir að síðan umsátrið um
Madrid hófst fyrir þremur
mánuðum, hafi 2458 manns
látið lífið, í orustunum og í
loftárásum þeim, sem borgin
hefir orðið fyrir. Þar af eru
laldar 161 kona og 218 börn.
Þessa dagana berst stjórninni
á Spáni mikið af sjálfboðalið-
um úr öðrum löndum. Til dæm-
is er nýkominn til Spánar frá
Hollandi hópur atvinnulausra
verkamanna, sem gefa sig fram
til herþjónustu í liði stjórnar-
jnnar. (Skv. Ósló-fregn FÚ).
Stalin
„hreinsar til“.
f Rússlandi heldur hand-
tökum merkustu manna
sovjet-ríkjanrsa áfram. —
„Daily Telegraph“ segir
frá því, að GPU-leyniIög-
reglan hafi nú tekið fastan
fyrverandi forstjóra sinn,
Jagoda.
(Samkvæmt einkask.)
Franco
nálgast
Almeria.
LONDON í GÆR. FÚ.
í frjett frá Bilbao er sagt,
að stjómin geri nú skyndi-
ráðstafanir til þess að verja
Almeria, en þangað sækja nú
hersveitir uppreisnarmanna
frá Malaga, og gera sjer von-
ir um að komast svo langt
áleiðis í dag, að þeir sjái til
borgarinnar.
Bilbao-frjettin hermir, að
óvopnfæru fólki sje hraðað á
brott úr borginni, en allir
vinnufærir karlmenn hafi ver-
ið settir í það að grafa skot-
grafir, og nndirbúa á annan
bátt vöm borgarinnar.
í gærkvöldi gerðn flugvjel-
ar nppreisnarmanna loftárás
á verkamannabverfi borgar-
innar (símar frjettaritari vor)
og ljetu 8 manns lífið.
Blöðin í Madrid krefjast
þess í dag, að stjómin á
Spáni láti fara fram liðsöfnun
í þeim hluta Spánar, sem npp-
reisnarmenn hafa á sínn valdi.
Síðan Malaga f jell, hafa þess-
ar kröfur komið fram allviða.
(Samkvæmt FÚ.).
DANIR ÆTLA AÐ
SELJA STÖLUM
FÆREYSKAN
BLAUTFISK.
að eru tíu þús. smálestir af
blautum Færeyja-salt-
fiski, sem Danir eru að reyna
að selja ítölum fyrir 3 milj.
króna.
I sambandi við þessa sölutil-
raun Dana, hefir færeyski
fiskkaupmaðurinn Magnus Dahl
látið svo um mælt „að óhjá-f
kvæmilegt sje að atvinnuleysi
aukis^ stórum í Færeyjum og
tekjur verkafólks minki um
sjö hundruð þús. krónur, ef
meginhluti af veiði Færey-
inga verði seldur sem blaut-
fiskur“.
Magnus Dahl bendir einnig
á það að Færeyingar hafi und-
anfarið látið gera dýra fisk-
reiti til að þurka fisk sinn.
Innan skamms mun ungur,
færeyskur kaupmaður, Daniel
Niclasen leggja af stað til
Cuba, Brasilíu og Bandaríkj-
anna til þess að leita þar
markaðs fyrir færeyskan fisk.
(Samkvæmt einkask.)
Átökin um nýlendnmar.
„Herveldi lýð-
ræðisrfkjanna“
gegn herveldi
Hitlers.
Hótanir fransks
stjúrnmálamanns.
FRÁ FRJETTARITARA
VORUM.
KHÖFN í GÆK.
amtímis því, sem veg-
ur von Ribbentropi
sendiherra Hitlers í
London (með því sjer-
staka hlutverki að
heimta gömlu þýsku
nýlendumar úr höndum
Breta), fer stöðugt mink
andi, auka Þjóðverjar
heimafyrir áróður sinn
fyrir endurheimt ný-
lendnanna.
„Við munum halda áfraia
að krefjast þess, að okkur
verði skilað aftur nýlendun-
um“, segir þýska nýlendusam-
bandsfjelagið í ávarpi, — „og
við munum fá þær að lokum".
Fjelagið segir að það muni
tryggja friðihn í heiminum, ef
nýlendunum verður skilað aft-
ur.
„Sumir halda því fram“,
sagði dr. Göbbels í raeðu
í gærkvöldi, „að nýlend-
umar, sem við áttum áð-
ur sjeu einskisvirði. Hvers-
vegna. segja Bretar þá
ekki: Gerið svo vel, hjer
fáið þið skran-nýlendur
ykkar aftur“.
í grein eftir formann frönsku
utanríkismálanefndarinnar,
Henry Beranguer, segir í dag
„að hvorki Frakkar nje Bretar
muni láta af hendi nýlendur
við Þjóðverja, hvorki í Afríku
nje annars staðar“.
„Þjóðverjar ætla að reyna að
fá því framgengt 1938, sem
þeim mistókst ápð 1914“.
„En Þjóðverjar mega vita
það, að lýðræðisríkin samein-
uð, eru allmikið herveldi".
Háskólafyrirlestrar á frönsku.
Franski sendikennarinn, lic. P.
Naert, flytur annað kvöld fyrir-
lestur í háskólanum um æfi Le-
comte de Lisle. Fyrirlesturinn
hefst kl. 814.