Morgunblaðið - 14.03.1937, Blaðsíða 4

MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 14. mars 1937.
VERTÍÐIN.
Afli hefir þessa viku verið
mjög tregur í öllum ver-
stöðvum hjer sunnan og suðvestan
lands. Aðeins fáir bátar hafa
fengið góða hrotu. Það eru bálar,
sem náð hafa í loðnu til beitu. En
það hefir gengið erfiðlega að ná
í loðnuna.
Af 35 togurum í Reykjavík og
Hafnarfirði eru 19 í höfn, 8 í ís-
fisksferðum eða viðgerðum erlend-
is, 6 á upsaveiðum og 2 á saltfisks-
veiðum.
Upsaveiðin virðist heldur farin
að tregðast, og mjög tregur afli
til þessa verið hjá þeim skipnm,
sem á saltfiskveiðum eru.
ÍSFISKSALAN.
Markaður hefir verið mjög
slæmur í Englandi þessa
riku. Skipin hafa komið með full-
fermi og ágæta markaðsvöru, þar
sem venjulega hafa verið þetta
400—800 körfur af ýsu, en salan
hefir aðeins verið 7—800 sterlings-
pund. Er því mikið tap á hverri
ferð. Þessi slæmi markaður í Eng-
landi stafar af því, að óhemju-
mikið berst að af fiski frá Noregi
og Bjarnareyju. Togarar munu nú
hætta ísfisksveiðum.
AFLINN
í NOREGI.
Pann 6. mars nam allur fisk-
aflinn í Noregi 42.923 tonn-
um, miðað við hausaðan og slægð-
an fisk. Um sama leyti í fyrra
yar aflinn 33.357 tonn. Aflinn
hefir verið verkaður þannig (í
svigum samsvarandi tölur í fyrra)
í herslu 8.733 tonn (6.332). í sölt-
un 27.325 tonn (20.128). Meðala-
lýsi Norðmanna nam 6. þ. mán.
23.243 hl. (16.422) og hrogn 14.340
tunnur (7.825).
INFLÚENSAN.
Pað er inflúensan, sem hefir
sett svipinn á Reykjavíkur-
bæ vikuna, sem nú er að líða.
Það er orðið all-langt síðan að
læknar töldu inflúensuna komna
hingað til bæjarins, og var þá
slakað til á eftirlitinu með að-
komuskipum.
Nú munu margir læknar komnir
á þá skoðun, að það hafi alls ekki
verið inflúensa kvefslæmska sú,
sem gekk hjer í hænum fyrir 1
nokkru, og aðallega lagðist á börn.
Svo mikið er víst, að eftir að hin
virkilega inflúensa kom, tók hún
— Keijkjavík írbrjef --
13. ma s.
einnig þá, sem fengið höfðu kvef-
slæmskuna áður.
SNÖGG
UMSKXFTI.
En það var upp úr síðustu helgi
sem umskiftin urðu snögg
hjer í bænum, og þá leyndi það
sjer ekki að inflúensan var komin
í algleyming.
Lyfjabúðirnar urðu lítillega
varar við það fyrir helgina, á
föstudag og laugardag, að inflú-
ensan var að færast í aukana, en
alt var þetta smátt. En strax á
mánUdagsniorgun varð blindös í
lyfjabúðunum og hjeist hún lát-
laust allan daginn. Og þenna dag
sáu læknar hæjarins ekki út yfir
það, sem þeir höfðu að gera.
Hjeraðslæknir reyndi að koma
tölu á þá sjúklinga, sem læknar
vitjuðu á mánudag, og eftir því
sem næst varð komist, voru þeir
16—1700 talsins í 500 húsum.
SKÓLA- OG
SAMKOMU-
BANN.
Þessi skjmdilega og öra út-
breiðsla veikinnar kom
læknum mjög á óvart, og var þeg-
ar í stað gripið til ýipsra ráðstaf-
ana til þess að draga úr útbreiðsl-
unni. Þannig var öllum skólum
lokað strax á mánudag, og allar
samkomur bannaðar.
\
Skóla- og samkomubannið vai-ð
til þess, að útbreiðsla veikinnar
varð nú jafnari. Telur hjeraðs-
læknir að útbreiðslan hafi verið
nokkuð jöfn fimm daga vikunnar,
mánudag til föstudags, og að
þriðjungur bæjarbúa hafi tekið
veikina þessa daga.
HJÁLPAR-
STÖÐVAR.
Strax á þriðjudag var komið
upp hjálparstöðvum hjer í
bænum til aðstoðar þeim heimil-
um, sem verst voru stödd. Skátar
höfðu sjerstaka hjálparstöð, og
hafa þeir unnið mikið og gott
starf. Öll þeirra vinna er sjálf-
boðavínna.
Borgarstjóri lagði einnig fyrir
Ráðningarstofu bæjarins, að ann-
ast hjálparstarfsemi fyrir bág-
stödd heimili. Var það gert sum-
Engin veröhækkun
hefir ennþá orðið hjá okkur. Við seljum allar okkar vörur
með sama lága verðinu og áður, svo sem: Postulíns-, leir-
og glervörur. Borðbúnað úr stáli og pletti, Keramik, Krist-
allsvörur, Bamaleikföng og ýmsar smávörur.
K. Eioarsson & Bjornsson.
Bankastræti 11.
Kartöflumjöl
í 50 og 100 kg. pokum.
5ig. t?. Skjalðberg,
(HEILDSALAN).
part með sjálfboðaliðum og sum-
part með*öðru starfsfólki. Einnig
lagði borgarstjóri svo fyrir, að
bágstödd heimili gætu fengið
brýnustu nauðsynjar, svo sem kol4
og mjólk, og ljet Vetrarhjálpin
þetta í tje.
Þessi hjálparstarfsemi hefir orð-
ið að miklu liði.
ÞINGIÐ,
AAlþingi hefir verið aðgerða-
lítið þessa viku, og á in-
flúensan sinn þátt í því. Á mið-
vikudag var svo komið, að ekki
varð fundarfært í efri deild, sakir
þess að helmingur deildarmanna
voru sjúkir. í neðri deild var að-
eins fundarfært, en nefndir voru
óstarfhæfar. Forsetar sáu því ekki
annað ráð, en að fresta fundum
um óákveðinn tíina, og hafa þing-
fundir ekki verið haldnir síðan.
Af sömu ástæðu hefir einnig
verið aðgerðalítið í stjórnmálun-
um upp á síðkastið, nema hvað
Alþýðublaðið er altaf að krefj-
ast þess að .Kveidúlfur verði lagð-
ur í rústir.
MÁLIÐ SKÝRIST.
Það er nú öllum orðið Ijóst
fyrir löngu, að ofsóknin
gegn Kveldúlfi er pólitísk. Með
ofsókninni á að reyna að hnekkja
Sjálfstæðisflokknum og Reykja-
víkurbæ.
Þetta kemur greinilega í ljós í
einni nýrri samfylkingarritgerð
Einars Olgeirssonar, foringja kom
múnista. Hann ræðir þar um
„tromp, sem íslenska auðmanna-
kiíkan treystir á“. Þessi ,tromp'
eru m. a. að sögu E. O.: 1) yfir-
ráð íhaldsins í Reykjavík, 2) yfir-
drotnunin yfir togaraflotanum.
„Þessi tromp verður að slá úr
hendi hennar“ (þ. e. auðmanna-
klíkunnar), segir E. O. Og hann
bætir við: „Að íhaldið skuli hafa
meirihluta í Reykjavík, er smán
fyrir verklýðshreyfingu íslands.
Reykjavík er eina höfuðborg
Vestur- og Norður-Evrópu, sem
ekki er rauð.------------íhaldið
má ekki vinna Reykjavík 1938 —
— og til þess að hindra það, verð
ur eining (þ. e. samfylking)
vinstri flokkanna — — að kom-
ast á strax í ár, og hamröm út-
breiðslustarfsemi að íylgja á eft-
ir“.
Þessi „útbreiðslustarfsemi" er
nú þegar hafin, með kröfunni um
að stærsta atvinnufyrirtæki bæj-
arins verði lagt í rústir.
Ekki munu þeir verða margir
verkamennirnir hjer í bænum,
sem fylgja þeim rauðu í þessari
„útbreiðslustarfsemi1 ‘.
Atvinna og
kröfur.
Kommúnistar og samherjar
þeirra í liði sósíalista hafa
einnig á öðru sviði reynt að hefja
einskonar „útbreiðslustarfsemi“
meðal verkamanna hjer í bænum.
Á aðalfundi verkamannafjelags-
ins „Dagsbrún", sem haldinn var
fyrri hluta vetrar, var fyrir áróð-
ur kommúnista samþykt að gera
nýjar kaupkröfur. Kröfurnar voru
þessar:
1. Dagkaup í stað tímakaups í
allri vinnu við höfnina.
2. Stytting vinnudagsins (í 8
tíma) og kauphækkuu.
Um þessar kröfur var látin fara
fram atkvæðagreiðsla í Dagsbrún.
En hvað skeður?
Þátttakan í atkvæðagreiðslunni
var svo dræm lengi vel, að „Dags-
brún“ varð æ ofan í æ að fram-
lengja tímann, sem atkvæða-
greiðslan skyldi standa yfir. Og
þegar atkvæðagreiðslan hafði stað
ið í rúman hálfan mánuð, og eft-
ir að blöð kommúnista og sósíal-
ista höfðu daglega skorað á verka
menn að greiða atkvæði, verður
útkoman þessi:
Með kröfunum 747.
Móti kröfunum 194.
En alls voru skráðir fjelagar í
„Dagsbrún" 1661 talsins. Svo út-
koman verður sú, að ekki fæst
helmingur fjelagsmanna til þess
að greiða atkvæði með þessum
glæsilegu boðum um kjarabætur.
Hvað veldur?
Menn spyrja hvað því valdi að
verkamennirnir Jjetu sig
svona litlu skifta þessi atkvæða-
greiðsla. Allir vita að kjör verka-
manna hjer í bænum eru nú mjög
slæm, þar sem vinnan er lítil og
stopul. En þar við bætist svo sí-
vaxandi dýrtíð, sem stjórnarvöld
landsins hafa skapað með síhækk-
andi sköttum og tollum, og með
heimskulegri framkvæmd inn-
flutningshaftanna.
Verkamennirnir væru því síst
ofsælir, þótt kjör þeirra yrðu
bætt.
En verkamennirnir vita það, að
atvinnan í bænum eykst ekki við
það, þótt gerðar sjeu nýjar kaup-
kröfur. Þeir vita vel hvernig á-
stand sjávarútvegsins er nú, að
hann er rekinn með tapi ár frá
ári. Þeir vita, að vegna þessa bága
ástands sjávarútvegsins fer at-
vinnan í bænum stöðugt mink-
andi. Þeir vita, að nýjar kaup-
kröfur bæta ekki agnar ögn úr
þessu ástandi, þvert á móti.
Nokkrar tölur.
Til þess að sýna enn betur
hvernig viðhorf þess at-
vinnuvegar er, sem mesta og
besta vinnu hefir í tje látið á
undanförnum árum, en það er tog
araútgerðin, skulu hjer nefndar
fáeinar tölur.
Þann 15. mars 1933 nam aflinn
sem á land var kominn í Reykja-
vík 15.801 tonni, miðað við full-
verkaðan fisk. Á sama tíma 1934
nam aflinn 10.272 tonnum, 1935
8.267 tonnum, 1936 4.429 tonnum,
en 1. mars í ár aðeins 1.943 tonn-
um, og hefir sáralítið bæst við
síðan.
Sjá allir í hvert óefni hjer er
komið. Og þetta sjá verkamenn-
irnir fyrst og fremst. Þeir vita
mjög vel, að nýjar kaupkröfur
bæta ekki ástandið. Þessvegna
sitja þeir heima við atkvæða-
greiðsluna, þrátt fyrir hin bágu
kjör sem þeir eiga nú við að búa.
Út úr
ógöngunum.
Verkamenn skilja það, engw
síður en útgerðarmenn sjálf
ir, að leiðin út úr ógöngunum er
ekki sú, að gera nýjar kröfur til
hins hrynjandi togaraútvegs. Það
eykur ekki atvinnuna; þvert á
móti eykur það atvinnuleysið.
Leiðin er hin, að stöðva hin»
sífelda taprekstur útgerðarinnar,
og koma þessum atvinnuvegi á
heilbrigðan grundvöll.
Þetta hafa ráðandi menn stjóra
arflokkanna aldrei skilið. Þess:
vegna hafa þeir aldrei fengist til
að rjetta þessum atvinnuvegi
minstu hjálparhönd. Þeir hafa,
þvert á móti, gert alt til að auka
erfiðleikana. Þeir hafa stórhækk-
að tollana og skattana, og ekk-
ert sem þessum atvinnuvegi til-
heyrir er undan skilið.
Sýnilegt er af öllu, að það er
kommúnistastefnan, sem hjer ræð-
ur hjá stjórnarflokkunum, sú
stefna, að koma öllu í rústir, og
skapa almenna eymd hjá almeim
ingi.
Þegar því marki er náð, hefst
ný „útbreiðslustarfsemi" og nýjar
kröfur verða gerðar.
Á köldum og dimmum vetrar-
morgni förum við oft á móti okk-
ar góða vilja fram úr rúminu. Við
eigum erfitt með að trúa að kom-
inn sje fótaferðartími. Við erum
úrillir, í vondu skapi og leiðir á
lífinu. Allan mOrguninn erum við-
ef til vill utan við okkur og ekki
upplagðir til vinnu. Við getum
ekki áttað okkur á, hvernig á
þessu stendur, við þekkjum ekki
sjálfa okkur, en skellum skuld-
inni á veðrið, fólkið — yfirleitt á
alt nema hið rjetta.
Hvað get jeg gert við ölln
þessu? munt þú spyrja. Er ekki
hjer að ræða um venjulegau
„skammdegisdrunga“ ?
Frægir vísindamenn hafa lagt
fram krafta sína, til þess að
finna ráð við orkuskorti og sljó-
leika manna í skammdeginu. Þeir
hafa komist að raun um, að mik-
ið megi hjálpa með breyttu mat-
aræði, og þá sjerstaklega benda
þeir á, að nauðsynlegt sje að
borða liolla fæðu að morgninum
áður en menn fara til vinnu.
Sú fæðutegund, sem yfirleitt er
fyrst nefnd í því sambandi, er
hafragrautur.
Við viljum gefa þjer eitt ráð:
Gerðu tilraun í eina viku með að
borða vænan disk af hafragraut
úr góðu haframjöli, til dæmis
Gull-ax haframjöli. Það fæst í
pökkum í flestum verslunum.
Það er hressandi að fá góðan
kaffibolla á eftir, en mundu að
borða hafragrautinn fyrst. („Gott
kaffi“ er gott, en það er ekki holt
á fastandi maga.
Eftir vikuna skalt þú svo
gera upp við sjálfan þig út-
komuna. — Það er sannfærinp
okkar, vegna niðurstöðu rann-
sókna þektra vísindamanna og af
reynslu oklcur kunnugra manna,
að þú finnur á þjer stóran mun.
Skammdegisdrunginn verður horf
inn, og vinnugleðin endurv^kin.