Morgunblaðið - 23.03.1937, Blaðsíða 5

I»riðjudagur 23. mars 1937.
MORGTJNBLAl.lt
Minningarorð tim
Hálfdán Guðjénsson
vígsiubiskup.
I dag verður jarðsunginn frá
sóknarlíirk j u sinni á Sauðár-
jkróki vígslubiskupinn í hinu
tforna Hólastifti Hálfdán Guð-
jónsson, er eins og áður er get-
ið í blaðinu andaðist þar á
sjukrahusi, eftir uppslcurð við
hotnlanga-bólgu, sunnudaginn 7.
|). m. Má óhætt gera ráð fyrir,
að þar verði mikið fjölmenni
aaman komið til að heiðra minn-
ingu hans.
íHálfdán vígslubiskup Guð-
jönsson var fæddur 23. maí
1863 að Flatey á Breiðafirði.
Þar bjuggu þá foreldrar hans
fijera Guðjón Hálfdánarson
(prófasts síðast á Eyri í Skutuls-
firði Einarssonar) þá sóknar-
prestur jþeirr-a Flateyinga, og
kona hans frú Sigríður Stefáns-
<dóttir (síðast sóknarprests á
Keynvöilum Stefánssonar amt-
ananns á Hvítárvöllum). Var
sjera Guðjón albróðir Helga
lectors. En móðir þeirra var
Alfheiður Jónsdóttir (lærða
prests í Möðrufelli). Þau urðu
forlög vígslubiskupsins að eign-
;ast heimilisfang í öllum fjórð-
íungum landsins: í Flatey á
iBreiðafirði, á Glæsibæ í Eyja-
firði, á Dvergasteini í Seyðis-
firði og á Bergþórshvoli í Rang-
.árvallasýslu. En síðast fluttist
hann að Saurbæ í Eyjafirði og
átti upp frá því heima í Norð-
urlandi um 55 ára skeið, eða
til dauðadags.
Vorið 1879 gekk hann inn
í Latínuskólann og útskrifaðist
þaðan vorið 1884 sem utanskóla
nemandi, því að haustið áður
hafði hiann sagt sig úr skóla, til
'þess að „taka“ 5. og 6. bekk á
einum vetri. Tveim árum síð-
ar iauk hann prófi á prestaskól-
.anum .með góðri 1. einkunn,
fékk skömmu síðar veitingu fyr-
ir Goðdalaprestakallij og tók
prestsvígslu af hendi Pjetri
hiskups 12. september. Voru
þeir 10 samtals, er vígslu tóku
þann dag qg mun það vera ein-
asta skifti hjer á landi, er jafn-
margir kandídatar hafa vígslu
tekið á einum og sama degi. —
Goðdalaprestakalli þjónaði
sjera Hálfdán í 8 ár. Rómaði
hann til æfiloka alla þá ástúð,
sem sóknarbörnin þar hefðu
sjer í tje látið árin, sem hann
dvaldist þar. Sumarið 1893 var
honum, samkvæmt kosningu
safnaðarins, veitt Breiðabólstað
ar-prestakall í Vesturhópi og
fluttist hann þangað í fardögum
1894. Því kalli þjónaði hann í
20 ár og var síðustu sjö árin
jafnframt prófastur í Húna-
vatnsprófaStsdæmi. Vann hann
skjótt hylli og álit sóknarbarna
sinna og samsýslunga yfirleitt.
Sýndu Húnvetningar i verki,
hvílíkt traust þeir báru til vits-
rnuna hans, er þeir árið 1909
kusu hann tíl alþingissetu sem
fulltrúa sinn. Átti hann sæti á
Alþingi 1909—11. Haustið 1913
flosnaði Reyriistaðaklausturs-
Hálfdán Guðjónsson.
prestakall í Skagafirði. Sótti
sjera Hálfdán um það, hiaut
kosningu safnaðarins og síðan
veitingu 14. febr. veturinn eft-
ir. Fluttist hann um vorið til
Sauðárkróks og starfaði þar
það sem eftir var prestsskapar
hans, eða til 30. júní 1934, er
honum vegna áfallinnar heilsu-
bilunar var veitt lausn frá em-
bætti; 15 síðustu árin var hann
jafnframt prófastur í Skaga-
fjarðarprófastsdæmi. Haustið
1927 var sjera Hálfdán við
kosningu presta norðanlands
kjörinn vígslubiskup fyrir Hóla-
biskupsdæmi hið forna, eftir
Geir vígslubiskups Sæmundsson,
sem andast hafði þá um sumar-
ið. Hlaut hann síðan 2. mars
1928 konungsskipun til þeirrar
þjónustu og var vígður biskups-
vígslu í hinni fornu Hóladóm-
kh’kju 8. júlí sumarið eftir. —
Þessari þjónustu sinni hjelt
vígslubiskup til dauðadags, og
hafði hann sem vígslubiskup
vígt einn prest í forföllum hins
reglulega biskups landsins.
Hinn 25. október 1897 hafði
Hálfdán vígslubiskup gengið að
eiga Herdísi Pjetursdóttur
(bónda Pálmasonar á Álfgeirs-
völlum). Misti hann hana eftir
rúmra 30 ára sambúð 23. jan.
1928) og var hún honum mjög
harmdauði, enda í alla staði
hin ágætasta kona og samhent
manni sínum í öllum hlutum.
Af 5 börnum þeirra lifir nú að-
eins einn sonur, Helgi, lyffræða-
nemi í Reykjavík.
Um það blandast engum hug-
ur, sem eitthvað kyntist hinum
látna vígslubiskupi, að þar eigi
þjóð vor og kirkja lands vors á
bak að sjá einum sinna mæt-
ustu sona um langt skeið. Em-
bætti sitt stundaði hann með
stökustu alúð og samviskusemi
alla prestskapartíð sína og sem
prófastur átti hann því láni að
fagna að njóta velvildar og al-
úðar embættisbræðranna, sem
undir hann voru gefnir. Af sókn
arbörnum sínum í öllum þrem-
ur köllunum, sem hann þjón-
aði, var hann elskaður og virt-
ur, enda gæti jeg best trúað
því, að hann hafi aldrei óvin
átt um æfidaga sína. — Hann
þótti ágætur kennimaður, bæði
til prjedikunarstarfs og kenslu-
starfs ungmenna til fermingar,
og sálusorgari með afbrigðum
góður, enda hvorttveggja í senn
raungóður maður og ráðhollur
hverjum, sem leitaði fundar
hans með vandamál sín. Hann
var laus við allan veifiskata-
hátt og fór ekki dult með skoð-
anir sínar á almennum málum.
Hann var prýðilega máli farinn,
en þótt hann ætti talsvert geð-
ríki í fari sínu, þá ljet hann
það aldrei ná valdi yfir sjer, en
fylgdi sínu fram með stillingu
prúðmenskunnar, sem honum
var svo eiginleg. Öll áreitni við
skoðanaandstæðinga sína var
honum fjarri skapi og hann gat
því jafnan haldið fullri vináttu
einnig við þá, sem voru annarar
skoðunar en hann á opinberum
málum. — Þeir munu alls yfir
fljótt taldir, sem notið hafa
meiri vinsælda en Hálfdán
vígslubiskup, enda átti hann
flesta þá mannkosti í fari sínu,
sem laða mann að manni: Al-
vörugefni og ljúfmensku, greið-
vikni og hjálpfýsi, eftir því sem
efni leyfðu, grandvarleik og
hispursleysi í allri framkomu.
Gestrisni hans var viðbrugðið og
hefir margur lifað ánægjustund
á heimili hans. Því að hann var
viðræðisgóður og allra manna
skemtnastur í viðtali, en gam-
anið jafnan græskulaust. Hann
kunni hvorttveggja: að fagna
með fagnendum og gráta með
grátendum. — Hvílíkur bróðir
hann reyndist systrum sínum
og skylduliði þeirra, hvílíkur
heimilisfaðir hann var, er kunn-
ugt öllum, sem þar komu. Vina-
trygð hans var órjúfanleg og
trúfesti hans við vini sína stóð
jafnan eins og klettur í hafi.
En það sem öllu öðru fremur
einkendi hinn látna vígslubisk-
up, var hin djúpsetta og ein-
læga, kristilega trúrækni, sem
hiann átti í fari sínu alt frá
æskuárum, en þroskaðist vitan-
lega ár frá ári og varð honum
haldbesta stoðin í öllum raun-
um lífsins, sem hann fór ekki
varhluta af fremur en aðrir,
sem fá yfir langa æfi að líta.
Við fráfall Hálfdánar vígslu-
biskups er því áreiðanlega
harmur kveðinn, ekki aðeins að
ástvinum hans (systrum, syni,
tengdadóttur) og írændliði nær
og fjær, heldur og öllum þeim,
sem kyntust honum nánar á lífs-
leiðinni, þótt það hinsvegar
mýki harminn og söknuðinn,
að allir þeir, sem þektu þenn-
an einn hinn prestslegasta prest
á meðal vor á síðari árum, geti
kvatt hann í þeirri öruggu vissu,
að þar sé oss sýnum horfinn
maður, sem „átti góða heim-
von“.
Blessuð sje minning hans á
meðal vor. J. H.
Sundhöll Reykjavíkur
vlgð i dag.
að fyrsta sem mjer datt
í hug er jeg kom inn í
sundlaugarsalinn í Sundhöll-
Reykjavíkur á sunnudaginn,
var, að það væri í rauninni
ekki láandi raupsömu gamal-
menni, þótt það vildi eigna sjer
eitthvað af þessari skemtilegu
sundhöll, því Sundhöllin, og
)á sjerstaklega sundlaugarsal-
urinn er óneitanlega stór-
skemtilegur eins og hann er
orðinn nú.
En miklar eru þær breyt-
ingar, sem búið er að gera frá
>ví fyrsta teikningin kom fram
frá húsameistaranum og mikið
fje hafa þær breytingar kost-
að. Einn af þeim mönnum úr
hópi íþróttamanna, sem mest
og best barðist fyrir Sundhall-
armálinu var Kjartan Þorvarð-
arson. Fyrir hans forgöngu var
ýmsu breytt sem miður fór í
upphafi. Einu sinni bentr
Kjartan á 20 höfuðókosti á
Sundhöllinni, eins og hún var
hugsuð. Margar af bending-
um hans voru teknar til greina,
sem betur fór.
Aðalgallanum var þó ekkert
gert við, en það er sá
galli, að ekki er gert ráð fyr-
ir neinu áhorfendasvæði í
Sundhöllinni. Má þetta teljast
fullkomið hneyksli, sem seint
eða aldrei verður bætt úr. Öll-
um er eflaust ljóst, að fyrir
fjarhag Sundhallarinnar hefði
aðgangseyrir áhorfenda á
sundmót og sýningar orðið
mikil búbót.
*
Þrátt fyrir gallana sem á
Sundhöllinni eru frá hendi
húsameistarans, er hún, eins
og áður er sagt, ljómandi
skemtileg og verður án efa
einn vinsælasti staður bæjar-
ins.
Bæjarstjórn Reykjavíkur
hefir verið umhugað um að
gera alt sem best úr garði, eft-
ir því, sem föng stóðu til. —
Ljóskastarar hafa verið settir í
sundhalarsalinn og hátalara,
sem útvarpar músik hefir verið
komið fyrir.
*
Aðalinngangur í Sundhöll-
ina er frá Barónsstíg. Þegar
gestur kemur í Sundhöllina,
kaupir hann aðgöngumiða í
anddyrinu. 1 anddyrinu er
' einnig afgreiðsla Sundhallar-
innar, þar sem menn fá sápu,
sundföt, handklæði og núm-
er á klefa. Einnig tekur af-
greiðslan við geymslu fjár-
muna af Sundhallargestum, ef
þeir óska þess. í afgreiðslunni
er borð, þar sem öll númer eru
skráð og við hvert númer er
úrskífa og eru vísarnir settir
þannig, að þeir segi til hvenær
gesturinn kom, en hver gestur
hefir rjett til að vera einn
klukkutíma í Sundhöllinni og
er þar með talinn tími til að
afklæðast og klæðast.
Búningsklefar karla eru á
sömu hæð og sundlaugin, en
klefar kvenna í kjallara. Alls
geta klæðst og afklæðst í einu
83 karlar og 73 konur, bæði í
einmenningsklefum og sam-
klefum. Er sundhallargestur
hefir afklæðst, fer hann í bað
áður en farið er í laugina.
Suhdhöllin verður vígð í dag
ög hefst athöfnin kl. 2. Borg-
arstjóri framkvæmir vígsluna
og síðan fara fram sundsýning-
ar. —
Frá klukkan 4—7 í dag,
verður Sundhöllin opin fyrir
almenning til sýnis og á morg-
un verður hún opnuð til af-
nota fyrir bæjarbúa. Vivax.
Kjpt af fullorðnu fje.
Saítkjöt.
Miðdegispylsur og kinda-
bjúgu.
Versl. Búrfell,
Laugaveg 48. Sími 1505.
Mönd'ur,
Sýróp
dökt og ljóst.
Kókósmjöl.
Súccat o. m. fl. í bakstur
Vers' Visir.
Sími 3555.
Nýtt nautakiöt,
I súpu 1,50 pr. kg.
í steik 1,90 pr. kg.
1 hakkað buff 2,40 t»r. kg.
í nautabuff 2,90 pr. kg.
Milnorw Rjöfbúð.
Leifsgötu 32. Sími 3416.