Morgunblaðið - 15.04.1937, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Fimtudagur 15. apríl 1937.
—
Blóðug þriggja daga
orusta stöðvar sókn
ranðliða við Madrid
• /AtJfréíifa- V-,
Alþjóðasveit
car*
rauðliða tortímt
nær að fullu.
„Stríðsgæfan
lieflr snúi$l“.
FRÁ FRJETTARITARA VORUM.
KAUPMANNAHÖFN í GÆR.
Uppreisnarmenn segja, að stríðsgæfan
hafi snúist með þeim í gær, er þeir
stöðvuðu sókn rauðliða vestan við
borgina eftir þriggja daga orustu. Þeir búast við
að geta komið fjelögum sínum í háskólahverfinu
til hjálpar innan skamms.
Ýarnarráðið í Madrid segir aftur, að 10 þús.
mánna her uppreisnarmanna í háskólahverfinu
skorti matvæli, og muni þess vegna neyðast til að
gefást upp innan skamms.
Milli Casa-del-Campo hers uppreisnarmanna, sem gerði
árangurslausa tilraun til að brjótast í gegnum vamarlínu
stjómarinnar í gaer og uppreisnarmanna í háskólahverf-
inu, ent aðeins 100 kílómetrar.
En vegurinn, sem tengir þessa tvo staði saman, er undir
iátlausni vjelbyssuskothríð rauðliða.
„Daiíy Mail“ lýsir því
er gagnsókn rauðliða vest-
an við Madrid var stöðvuð
og segir að í orustunum
undanfama þrjá daga hafi
fimtán hundruð rauðliðar
beðið bana eða særst.
Uppreisnarmenn segja, að al-
þjóðasveit rauðliða hafi verið
tortímt nær að fullu í þessum
orustum.
Orustumar náðu hámarki í
gær. Madridiherinn gerði harð-
vítuga árás í gærmorgun og
studdíst við á'ó skriðdreka.
En rauðliðar urðu að láta
undan síga fyrir látlausri vjel-
byssukúlnahríð uppreisnar-
manna.
Skelfing greip hermennina
og í glundroðanum, sem
af því hlaust, skutu þeir
jafnvel á sínar eigin her-
deildir.
Skömmu fyrir sólsetur í gær-
kvöldi gerði Madridherinn aðra
árás, en hún mistókst einnig.
MÍáramir stöðvuðu atlöguna
eftir ógurlega orustu í návígi í
kolsvarta myrkri.
Manntjón rauðliða er sagt
hafa verið hræðilegt.
(Það er eftirtektarvert, að í
Lundúnafregn FÚ segir í gær-
kvöldi um sókn Madridhersins
vestan við Madrid, að hersveit-
ir stjórnarinnar sækja nú vestur
á bóginn í Estramadurahjeraði,
og segir stjómin að þær sjeu nú
aðeins 1 70 mílna (112 km.)
fjarlægð frá landamærum Port-
úgals).
ORUSTUR Á
Á BASKA-
VÍGSTÖÐVUNUM
London í gær. FU.
Bardagar hófust á ný á
Baskavígstöðvuiium í dag.
Baskastjórain heldur því
fram, að hersveitir hennar hafi
tekið þorp eitt á sunnanverð-
um vígstöðvunum, en þorp þetta
höfðu uppreisnarmenn áður
tekið.
Uppreisnarmenn viðurkenna,
að til bardaga hafi komið, en
bera á móti því, að þeir hafi
nokkru tapað af svæði því, em
þeir höfðu áður náð á vald sitt.
Uppreisnarmenn hafa hótað
því, að skjóta eða stöðva öll
þau skip, sen^reyni að sigla til
Bilbao, og tilkynt, að þeir ætli
að leggja fleiri tundurdufl inn-1
an landhelgi við norðurströnd-
ina til viðbótar þeim, sem þeir
hafi þegar lagt.
STAUNING KEMUR
HEIM FRÁ ENG-
LANDI.
Kalundborg í gær. FÚ.
tauning forsætisráðherra Dana
kom til Esbjerg í dag úr
Englandsför sinni. Var honum
tekið með mikilli viðhöfn af borg-
arstjóra og bæjarstjórn í Es-
bjerg og einnig hafði mikill mann
fjöldi safnast saman á bryggj-
unni.
í viðtali við blöð segir Staun-
ing, að hann hafi ekki farið í nein
um samningaerindum, en hinsveg-
ar átt tal við stjórnmálamenn.
Franco.
St j órnarskrárdeilan
í Indlandi.
Verða kjósendur
látnir ráða.. ?
London í gær. FÚ.
C* ylkisleiðtogar Con-
* gressflokksins ætla
að koma saman á ráð-
stefnu ásamt Gandhi í
Bombay-h.jeraði næst-
komandi föstudag.
Lothian lávarður hefir ritað
grein í ,,Times“ um ágreinings-
mál það. sem komið er upp milli
fylkisstjóranna í Indlandi og
leiðtoga Congressflokksins. —
Ilann leggur til, að ef um á-
greining yrði að ræða milli fylk-
isstjóra og fylkisstjórnar, yrði
gengið til kosninga og kjósend-
ur látnir skera úr ágreinings-
málinu.
Pandit Nehru, foringi Con-
gressflokksins, hefir .tekið þess-
ari tillögu lávarðarins mjög vel.
Hann segir, að aðaldeiluefn-
ið sem stendur, sje ekki það,
hvort fylkisstjóramir brjóti
stjórnarskrána ef þeir afsali1
sjer valdi sínu til þess að gera
ráðstafanir til verndar innbyrð-
isfriði, heldur hitt, hver eigi j
að fara með völdin.
Virðist honum Lothian lávarð-,
ur benda á leið út úr ógöng-
unum.
Bæjarstjómarfundur verður
haldinn í dag á venjulegum stað
og tíma. Tólf mál eru á dagskrá. 1
------Leggur Franco----------------------
niður herstjórn ?
FRÁ FRJETTARITARA VORUM:
KAUPMANNAHÖFN 1 GÆR.
Iskeyti frá Berlin til Daily Telegraph segir, að sá orð-
rómur gangi, að Mussolini ætli að knýja Franco
til þess að leggja niður yfirstjóm í liði uppreisnarmanna
á Spáni, en helga krafta sína í stað þess alla ríkisleið-
togastarfinu.
Segir sagan að Mussolini sje óánægður með herstjórn
Francos.
Um þetta segir í Lundúnafregn FÚ.:
Sá kvittur hefir gosið upp, að Franco ætli sjer að
fela einum manni alla herstjóm uppreisnarliðsins fyrir
sína hönd.
Er þetta sett í samband við þá lausafregn, að ítalir og
Þjóðverjar krefjist íhlutunar um herstjóm uppreisnar-
raanna á Spáni.
Skúli Guðjónsson
segir frá
,Islands‘-strandinu
Skipið næst ekki út.
FRÁ FRJETTARITARA VORUM:
KAUPMANNAHÖFN 1 GÆR.
Gs. ,,Island“ er orðið fult af sjó, þar sem
það stendur á klettinum á May-eyju
,,og litlar líkur eru til þess að hægt
verði að bjarga skipinu“, eins og haft er eftir
stýrimanni björgunarbátsins, sem hafður hefir
•vV> *iV> 1» »vV»
venð við skipið.
Skipverjar voru fluttir í land í gærkvöldi ásamt farþega-
farangri og pósti.
Ekki er enn vitað hvort bögglapósti hefir vei'ið bjargað.
Fullkominn listi yfir þá
farþeiga, sem með skipinu
eru, er ekki fyrir hendi
hjer í Kaupmannahöfn.
Jeg hefi þó fengið þær upp-
lýsingar að þrettán af farþeg-
unum ætluðu til Reykjavikur
og fimm til Færeyja.
Farþegarnir til Reykjavíkur
fara frá Leith með Brúarfossi
þ. 21. þ. m.
Það er nú talið að auk
þokunnar hafi sterkur
straumur, sem borið hafi
skipið afleiðis, orðið orsök
til strandsins.
Skúli Guðjónsson hefir skýrt
frá því, ,,að ástandið í gær-
morgun hafi| engan veginn verið
hættulaust“.
„Mikill leki ihafi komið að
skipinu og brim hafi verið á
alla vegu“.
„Línu var skotið í land og
björgunarbátar skipsins voru
hafðir viðbúnir, ef eitthvað
skyldi verða að á meðan far-
þegarnir biðu eftir björgunar-
bátnum frá Anstruther, sem
kallað var á með SOS merkj-
um“.
Skúli Guðjónsson fór aftur
til skipsins í gær til þess að hafa
eftirlit með björgun rannsókn-
artækjanna, er hann ihafði með
íe'rðis og nota á við matvæla-
rannsóknimar í Færeyjum.
Lydersen skipstjóri gekk síð-
astur frá borði í gærkvöldi, og
gisti á May-eynni í nótt.
Norska skipið, sem
strandaði um leið
og ísland.
Osló í gær.
Eimskipið Rein frá Bergen
strandaði í gær í nánd við Wick
á Skotlandi í niðaþoku. Áhöfn-
inni bjargaði breska eimskipið
Smiling Horn og flutti til Wick.
Skipstjórinn á Smiling Horn
segir, að það hafi verið ógerlegt
að komast nálægt Rein, Varpaði
hann akkeri og ljet skip sitt reka
eins nálægt Rein og hann þorði.
Settu skipsmenn á Rein því
næst út tvo björgunarbáta og eftir
mikla erfiðleika tókst að koma
öllum skipsmönnum út í Smiling
Horn, sem var í námunda við
Rein alla nóttina.
Þegar birti fóru skipsmenn af
Smiling Horn í björgunarbátum
út í Rein og björguðu fatnaði og
munum skipverja.
Samkvæmt Lundúnaskeytum
óttast menn, að eigi verði unt að
ná Rein út. (Skv. FB.).
STÓRBRUNI í
OSLÓ.
Oslo í gær.
Sex hæða verslunarhús eyði-
lagðist af eldi í Osló í gær.
Tjónið er áætlað 700.000 kr.
(NRP—FB).