Morgunblaðið - 16.05.1937, Blaðsíða 5

‘.Sunnudágur 16. niaí 1937
MORGUNBLA.ÐIÐ &
H.f. Árvakur, Reykjavtk.
KftMtjftrnrt J6n KJartansson og ValtÝr StefAnsson (ALT'ry'ðaraaaOur).
AtiurlýNinsrnrt Árni óla.
KttstK'rn. nnglýilnKar o* aftrreltlilai Austur«tr»tl S. — 81»1 1600.
Anlr' tft«r>r.)nl#lt kr. 3.00 A mAnuBi.
í V.16 aura eintaklB — X6 aura weO Losbók.
Á EKKI AB BREYTA TIL?
Ikosningunum í vor eiga kjós
endur laudsins til sjávar og
•sveita a<5 segja til um það, hvort
Jþeir vilja að svo haldi áfram,
sem gengið hefir hin síðustu ár,
eða hvort þeir vilja breytingu.
Þetta verða meiin að gera sjer
Ijóst.
Ef vel hefir geugið, þá eiga
merm ekki að hvika frá þeirri
'Stefnu, eða láta sveigja sig inn
• á nýjar brautir.
En hafi illa gengið, þá á eng
In vanafesta eða flokksfylgi að
aftra möiumm frá því, að taka
til nýrra ráða og fela öðrum
rmönnum og stefnum forsjá
Tandsins mála.
*
An þess að rekja einstök mál
Mýtur svo að segja hver maður
í landinu íið finna, að stefnt hef-
ir til ófarnaðar.
ILandbimaðurinn hefir orðið
að ganga gegnum nokkurskon-
.ar .sraxfðasamninga. Og þó að
«ekki sje Ifengt síðan, er þó nú
(þegar farið að bera á því, að
bændur eiga erfitt með að
sitanda undir þeim parti skuld-
.anna, sem eftir var skilinu, og
Jþeiin lækkuðu vöxtum, sem þeim
voru veittir.
Straumurinn frá sveitunum
hefir ekki rjenað, heldur þvert
Á móti.
Pleiri og fleiri ganga frá jörð
Kum sínum, og' ríkið notar tæki-
færíð til þess að svæla undir
sig jarðeignirnar fyrir lítið verð.
Sjávarútvegurinn hefir ýmist
orðið að ganga gegnum svipaða
vnauðasamninga og landbúnað-
lurinn, eða berjast um á barmi
gjaldþrots. Sósíalistar heimta
beinlínis, að stórútgerðin sje
lögð niður við trog, því að hún
sje nú þegar orðin gjaldþrota.
Atvimiuleysi eylcst ár frá ári.
Dýrtíð vex og gjaldeyris-
ástandið versnar í sífellu. Skuld-
ir út á við aulcast um miljónir
árlega.
Skattar hækka og menn fá
því með hverju ári minna fyr-
: ir sína fáu skildinga.
*
Vilja menn nú halda áfram
á þessari sömu braut?
Það má náttúrlega segja, að
óvíst sje, hvað við tekur ef
' breytt er til. En ])að er eðli
hvers þess manns, sem ekki er
. dauður úr öllum æðum, að reyna
nýjar leiðir ef þær fyrri reyn-
ast rangar.
Þjóðin hefir verið á röngum
' leiðum.
Um það getur engum bland-
. ast liugur, sem hefir opin aug-
un og litur í kring' um sig.
Henni er bent á aðrar leiðir.
Og það eru ekki neinar óþekt-
. ar og því hættulegar Teiðii*. Það
eru þær leiðir, sem þjóðin gekk,
þegar hún hóf sig á legg eftir
margra alda áþján. Það eru þær
leiðir, sem þjóðin gekk þegar
hún heimti í sínar hendur með-
ferð allra mála, sótti verslun
sína úr höndum útlendinga, bóf
innlendan iðnað, skóp innlend-
.■ an sjávarútveg í stórum stíl og
braut landið til nýrrar ræktun-
ar.
Það eru leiðir einstaklings-
framtaks og sjálfstæðis í hugs-
un og starfi.
Hví ekki skifta um!
Hví ekki varpa nú af sjer ok-
ínu þegar tækifærið er lag't upp
í hendur manna í vor, og reynsl
an hefir sýnt svo rækilega nauð
syii þess 1
Hví ekki ganga nú frjáls-
mannlega og djarflega beint út
úr böndum og „skipulagningu“
og taka ófjötruðum höndum til
verkefnanna og örðugleikanna ?
Það skal sjást, að þeir víkja
enn sem fyr þegar frjálsir menn
og frjálsar konur ganga beint
framan að þeim.
Sameinumst og tökum stórt
tak, menn og konur allra stjetta.
Skiftum um stefnu og vald-
hafa 20. júní!
Frelsi verklýðs-
fjelaganna.
Eiii grýlan, sem sósíalistar eru
að reyna að hræða fyrverandi
kjósendur sína á nú fyrir kosn-
ingarnar er sú, að Sjálfstæðis-
menn vilji „afnema frelsi verk-
lýðsfjeTaganna“.
Þetta rökstyðja þeir náttúr-
lega ekki frekar, því að þá kæm
ust þeir í ófæru. Sjálfstæðis-
menn yiðurkenna fullkomlega
rjett verklýðsfjelaganna, eins og
m. a. kemur fram í frv. þeirra
til vinnulöggjafar, þar sem þau
eru viðurkend sem jafnrjetthár
samningsaðili.
Eh það eru aðrir menn, sem
sitja á svikráðum við „frelsi
verklýðsf jelaganna“.
Það eru sósíalistaforingjarnir
sjálfir.
Iðja þeirra í þessa átt hefir
nú byrjað innan stærsta verk-
lýðsfjelags landsins, Dagsbnm-
ar. ,
Það er nú búið að skerða mjög
frelsi f jelagsmanna, og það
verður sennilega afnumið alveg
bráðum, ef í sömu átt miðar.
Einstakir verkamenn í Dags-
brún eru nvi orðnir valdalausir,
jafnvel um sín viðkvæmustu
hagsmunamál. Þeir fá að vísu
að „kjósa menn, sem kjósa
menn“, eins og einn fyndinn
maður orðaði það. En þegar þeir
hafa kosið, þá er þeirra vald
búið.
Verkamaðurinn í Dagsbrún
hefir svo sem ekki lengur venju
leg fjelagarjettindi. Pjelagsfund
ir þar eru bara venjulegir
„bumbufundir“, venjulegur „tal
kór alþýðu“, en ]>að vald, sem
slíkir fundir annars hafa, það
er farið. Það er komið í vasa
þeirra manna, sem nú tala um
að aðrir vilji „afnema frelsi
a erklýðsfjelaganna14.
*
Þettfi æt.tu verkamenn að
muna þeim, ]iegai" þeir liafa öll
völdin í sínum höndum — á
kjördegi.
Kosningahræðslan.
að er vitað og viðurkent, að
stjórnarflokkarnir efndu til
kosninga í ár veg'na þess fyrst og
fremst, að forráðamenn flokkanna
litu svo á, að kjósendur væru yfir-
leitt að hverfa frá þeim. Vonir
þeirra um sigur færu minkandi
með ári hverju. Ef beðið yrði uns
kjörtímabilið væri á enda, þá væri
orðið alveg vonlaust fyrir rauðu
flokkana um sigur.
Þannig bygðist þingrofið á van-
trausti stjórnarflokkanna á sjálf-
um sjer, vantrú á sínum eigin
málstað. I þeirri von að kjósendur,
sem ókunnugri eru stjórnmálum
landsins, ókunúugri fjármálaóreið-
unni, ókunnugri hinu ískyggilega
útliti, en stjórnarklíkan sjálf,
fj’lgi enn valdhöfunum að málum,
var efnt til þeirra kosninga í vor.
Því alt tal stjórnarsinna um að
ósamkomulag milli Alþýðu- og
Framsóknarflokksins hafi valdið
þingrofi, hefir Haraldur Guð-
mundsson gert ómerkt og að engu
hafaudi, með því að hann situr
seni fastast í ráðuneyti Hermanns
Jónassonar eftir alt saman.
Kosningahræðsla.
nginn getur furðað sig á því,
að menn sem þannig byrja
kosningabaráttu með því að sýna,
að þeir beri fult vantraust til
sjálfs sín, sjeu. smeykir við kosn-
ingarnar þegar úrslitastundin
nálgast.
Þetta hefir líka eftirminnilega
komið á daginn. Blöð stjórnarinn-
ar birta þessa dagana hverja
greinina af annari, sem þrungnar
eru af ofsalegri hræðslu. Ymist er
þar allskonai' fáránlegur tilbún-
iugur um stefnu og starf Sjálf-
stæðismanna, ellegar „hysterisk-
ar“ kvartanir yfir þverrandi fylgi
rauðliða í landinu.
Eitt er það, að Sjálfstæðismenn
ætli að afnema skoðauafrelsi,
fundafrelsi og hefja lijer bar-
smíða- og' ógnaöld, leggja verka-
lýðsf jelögin að velli og kúga vinn-
andi stjetfír þjóðarinnar með öllu
móti, og þar fram eftir götum.
Er ekki' ástæða til að eyð;i
mörgum orðum að svona fávísleg-
um fullyrðingum, því allur lands-
lýður veit sem er, að Sjálfstæðis-
flokkurinn byggir stefnu sína ög
framtíð á íslenskum þjóðaranda
og- þá fyrst og fremst á fullkomnu
lýðræði.
Það er Sjálfstæðisflokkurinn
fyrst og fremst sem verndar lýð-
ræðið í þessu landi, skoðanafrelsi,
prentfrelsi og' almenn mannrjett-
indi. Lýðræðisflokkur hlýtur jafn-
an að byggja tilveru sína fyrst og
fremst á því. Rógur í garð Sjálf-
stæðismanna um að þeir ætli að
bregðast öndverðir gegn almenn-
um mannrjettindum fellur því
máttlaus niður.
Úlfaldinn o^
mýfhiffan.
Hvað eftir annað liafa blöð
rauðliða sagt. frá nætur-
„æfintýri“ nasistanna, er þeir að-
faranótt 2. maí áreittu Sigurð
uokkurn Guðmundsson starfs-
mann Dagsbrúnar, með því að slá
af honnm höfuðfatið og nefna
hann „kratahullu1‘, en hann svar-
aði með því að kalla piltana ýms-
um ónöfnum upp úr Alþýðublað-
inu. Með þciin tilsvörum sínum
æsti hann piltana upp, svo að þeir
gerðu aðsúg að honum svo lög-
reglan varð að skerast í leikinn
og taka Sigurð upp í bíl sinn og
flytja hann lieim.
Um þetta næturgöltur og ó-
spektir nasistanna hafa blöð
stjómarsinna skrifað, eins og
að þeir liefðu í laudiuu
gert skipulagða árás á lýðræði og
frelsi landsmanna. Arásin á „lýð-
ræðið“ í . mynd þessa Sigurðar
Guðmundssonar á að vera einhver
liin voveiflegasta hætta sem steðj-
að hafi að þjóðinni síðan á Sturl-
ungaöld.
En skipulögð árás Alþýðusam-
bands íslands á húsgagnameistar-
ana á Skóhivörðustíg, er þeir
voru þrír dregnir út úr húsi og
lamdir, það á að vera ímynd hins
rauða lýðræðis, sem alþýða manna
á Tslandi, sem sósíalistúm fylgir,
á að líta til sem „frelsis úr aust-
urátt“.
Þó þeir sósíalistar sjeu gleymn-
ir á alt sem þeir illa gera, ættu
þeir að muna, að þá sömu lög-
regluþjóna, sem tóku Sigurð
þenna í híl sinn, frá hinum ölv-
uðu nasistum, ætlaði stólfóta-
Hjeðinn og lið hans 9. nóvember
um árið að lemja til bana.
Utrýming lögreglunnar í land-
inu var þann daginn það „lýð-
ræði“ sem Alþýðuflokksbroddarn-
ir boðuðu þjóðinni.
Flóttinn frá
rauðliðum.
inn daginn núna í vikunni
bar Alþýðublaðið sig sjer-
staklega aumlega. Þá skýrði póli-
tískur frjettamaður blaðsins frá
því, að mikill meirihluti sjómanna
á togaraflotanum legðu. nú fram
fje í kosningasjóð Sjálfstæðis-
flokksins.
Það er ekkert undarlegt þó Al-
þýðuflokksbroddunum verði bylt
við ér þeir frjetta með öruggri
vissu um það, hve fylg'i þeirra er
að fjara út meðal sjómannastjett-
arinnar.
En þann sannleika getur Al-
])ýðublaðið ekki dulið lengur. Þó
blaðið reyni að skrökva því upp,
að sjómenn sjeu kúgaðir til að
leggja fram þetta fje, þá bætir
það ekki málstað sósíalista lif-
andi vitund. Allir vita, að Sjálf-
stæðismenn beita aldrei slíkum
í'áðum til þess að afla sjer braut-
argengis. Allur stuðningur sem
Sjálfstæðisflokkurinn fær, í hvaða
mynd sem er, er veittur af fúsum
og frjálsum vilja.
En menn vita jafnframt, að
rauðliðar hafa beitt og' beita enn
margskonar ógnunarvaldi og kúg-
un við alþýðu manna til þess að
afla sjer fjár og annar stuðnings,
Einmitt þess vegna ekki síst vex
andúð alþýðumanna á framferði
rauðu #flokkanna og öllu athæfi
þeirra.
Hvers vegna —
vegna þess.
að er ekki vandi að sjá hvers
vegna sjómenn yfirleitt snúa
baki við stjórnarflokkunum. Á-
stæðan er fyrst og fremst sú, að í
treysta Sjálfstæðismönnum
best t.ii þess að sjá sjávarútveg-
inum borgið. Þetta liefir reynsTan
kent þeim. Og vonandi á hún eftir
að kenna þeim það ennþá betur.
En Alþýðublaðið liefir ekki síð-
ur harmað það undanfarna daga,
hve mjög kvenþjóðin snýr nú baki
við stjórnarflokkunum.
1 forystugrein hjer um daginn
benti blaðið sjálft á ástæðuna til
þessa. Þar segii* að húsmóðirhi
fiimi ekki síður en luTsbóndinn til
þess, hvernig atvinnuleysi og ör-
birgð sverfa að heimilunum.
Og einmitt l>ess veg)ia er það,
að húsmæðurnar sjá sem er, að
þær þurfa að beita sínu áhrifa-
valdi, sínu atkvæði til þess að
steypa núveraudi stjórn af stóli.
Þær finna meira að segja
kamíske betur en hændur þeirra,
hvernig dýrtíðiw í landinu fer sí-
felt vaxandi, eftir því sem skattar
og- tollar hlaðast á nauðsynjavör-
ur heimilanna.
Það eru Iivorki meira nje minna
en 180—190 krónui' sem menn nú
greiða í tolla á sama vörumagn og
greitt var 100 krónur fyrir fyrir
10 árum síðan.
Ungir og gamlir.
egar sósíalistabroddarnir söfn-
uðust saman 1. maí á til-
teknum stað, til þess að hefja
kröfugöngu sína, og þeir sáu
hversu fáment lið þeirra ætlaði að
verða að þessu siimi, stakk einn
þeirra upp á því, hvort ekki
myndi ráðlegast að hætta við alt
saman og aflýsa kröfugöngunni.
Veður var svalt og hryssings-
legt nokknð. Benti tillögumaður
starfsbræðrum sínum á, að flokks
menn þeirra væru yfirleitt gaml-
ir, og myndu lítt treysta sjer út
í þetta veður. En þá var alt orð-
ið um seinan. „Gangan“ varð að
hlaupa af stokkunum, þó fámenn
væri.
En menn sem hlýddu á þessa
tillögu sósíalistaus og rökstuðn-
ing hans, liugleiddu síðar hve við
urkenning hans var nöpur um
það, að unga fólkið fylgdi ekki
stjórnarflokkunum lengur.
Yaxtabyrðin.
llir liugsandi menn meðal
yngri kynslóðarinnar líta tiT
þess með kvíða, live mjög vaxta-
hyrði þjóðarinnar hefir aukist í
tíð rauðliða. Samkv. opinberum
skýrslum voru skuldir þjóðarinn-
ar við útlönd í árslok 1923 66,7
milj. kr. Meðan Jón Þorláksson
var fjármálaráðherra minkuðu
skuldirnar um 17,4 milj. kr., í
49,3 milj. kr. En í tíð Framsókn-
arstjórnarinnar árin 1927—31
jukust erlendu skuldirnar um 32,3
milj. kr., í 81.6 milj. Undir eins
og dregur úr áhrifum rauðliða áv-
in 1932—33 minka skuldirnar um
7 milj. kr., í 74,6 milj. En síðan
rauðliðar tóku síðast við, og Ey-
steinn Jóusson undirskrifaði
skuldbindinguna við llambros-
hauka um að ríkissjóður tæki
ekki frekari erlend lán, hafa
sknldirnar við útlönd hækkað um
27,6 milj. ki’.. í 102,2 miljónir.
Það er unga kynslóðin í landinu
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU.
-- Keykjavíkurbrjef
—------- 15. mai. -
þeir