Morgunblaðið - 03.07.1937, Blaðsíða 2

MORGUN£LAÐIÐ
Laugardagur 3. júlí 1937.
Ekkert samkomulag um
gæslustarf við Spán.
Fundí hiutleysisnefndarinnar
frestað um óðkveðinn tfma.
Afstaða uppreisnarmanna og
rauðliða á Spáni eins og
hún er í dag.
Bretar telja nefndína
úr sögunni.
E
Eftir hálfan mánuð — 17. júlí — er ár liðið síðan
styrjöldin á Spáni hófst. Kortið sýnir hvernig Spánn
skiftist milli rauðliða og Francos eftir heils árs blóðuga
styrjöld. Svörtu reitirnir sýna landrýmið, sem upp-
reisnarmenn lögðu undir sig í júlí í fyrra. Það sem er
krossstrikað sýnir þau svœði, sem Franco hefir lagt
undir sig á undanförnu ári. Lóðrjett strikaður er sá
hluti af Spáni, sem enn er í höndum spönsku rauðlið-
anna.
Dýrtíðin
óx um þriðjung hjá alþýðu-
fylkingarstjórninni.
FRÁ FRJETTARITARA VORUM.
KAUPMANNAHÖFN í GÆR.
Verð á lífsnauðsynjum í Frakklandi hækkaði síðast-
liðið ár, eða árið, sem alþýðufylkingarstjórnin fór
með völd um þirðjung.
Á sama tíma hækkaði heildsöluverð um 47%-
Franska stjórnin hefir nú gefið út tilskipun um há-
marksverð og eftirlit með verðlagi.
Verðhækkun bönnuð.
LONDON f GÆR. FÚ.
Með tilskipun þessari er öll verðhækkun, í heildsölu
og smásölu bönnuð, nema á vissum landbúnaðarafurðum
og vörum sem fluttar eru frá öðrum löndum og hafa
hækkað þar í verði. Má verðhækkunin ekki nema meiru
en sem svarar verðhækkuninni á útlendum markaði og
sköttum og tollum er á vöruna kunna að vera lagðir.
Eina undantekningin frá þessu eru matvörur, eins
og til dæmis kjöt og grænmeti.
Frankinn var í dag skráður 128 fyrir stpd.
FRÁ FRJETTARITARA VORUM.
KAUPMANNAHÖFN í GÆlt.
kkeft samkomulag náðist á fundi und-
irnefndar hlutleysisnefndarinnar í
dag um eftirlit við Spánarstrendur.
Fundinum var frestað þar til í næstu viku, án þess
að tiltekinn væri neinn ákveðinn dagur.
I morgun skrifuðu bresk blöð á þá leið, að,
hlutleysisnefndin væri úr sögunni, ef ítalir og
Þjóðverjar neituðu að samþykkja að Bretar og
Frakkar hefðu einir á hendi eftirlit við Spán.
Á fundi undirnefndarinnar í dag lýstu Þjóðverjar og
ítalir yfir því, að þeir gætu ekki fallist á eftirlit af hálfu
Breta og Frakka einna, þar sem með því væri ekki
trygt að fullkomins hlútleysis væri gætt.
í stað þess lögðu þeir frain gag'ntillögur á þá leið:
1) að báðum ófriðaraðiljum á,:Sþáni yrði veitt venju-
leg ófriðarrjettíndn ' *
2) að gæslustarf hlutíéýSisnefmiarinnar meðfram
ströndum Spánar yrði jáínframt látið falla niður,
3) að eftirlitinu á landi ýrði haldið áfram.
Þessum gagntillögum ljetu fulltrúar ítala og Þjóðverja
fylgja þau ummæli, að þeir aðhyltust enn sem fyr grundvallar-
stefnu hlutleysisins.
Þeir gerðu ráð fyrir að eftirlit yrði haft eftir sem áður með
flutningum til hafna á Spáni, en því yrði þannig fyrir komið, að
hver þjóð sæi um eftirlit fyrir sig.
Eins myndi hver þjóð gæta hagsmuna sinna við Spán upp
á eigin spýtur, ef stríðsaðiljum á Spáni ýrðu veitt ófriðarrjett-
indi.
KOLANÁMUSLYS í ENGLANDI.
IChesterton í nánd við Stoke
on Trent, varð í morgun
mikið slys í kolanámu.
Varð sprenging í kolanám-
unni og því næst kom upp í
henni eldur á meðan menn voru
að verki niður í henni.
Það er ekki ennþá kunnugt,
hve mörgum mönnum slys þetta
hefir orðið að bana, en menn
halda að tuttugu og tveir menn
sjeu þegar dánir, og nokkrir
slasaðir.
slasaðir. (FÚ.).
Á fundi síðdegis í dag
lýstu fulltrúar Breta og
Frakka yfir því, að þeir
myndu ekki geta fallist á
þessar gagntillögur. —
Maisky, fulltrúi Rússa,
studdi þessa afstöðu Breta
og Frakka.
Hlutleysisnefndin
úr sögunni.
Endalok hlutleysisnefndar-
innar (en þeösi málalok eru
talin tákna ekkert áhnað en að
nefndin sje nú úr sögunni) eru
alment álitin geta haft hinar al-
varlegustu afleiðingar. „The
Times“ birti í morgun aðvör-
un til Þjóðverja og ítala og
benti á hve auðvelt það væri
fyrir Frakka að senda vopn til
Valenciastjórnarinnar yfir
fransk-spönsku landamærin,, ef
starfi hlutleysisnefndarinnar
yrði hætt.
Þýsk blöð ræða mikið um
þetta mál í morgun (segir í
Lundúnafregn F.Ú.) og vilja
halda því fram að það sjeu af-
skifti Breta og aðgerðir þeirra í
hlutleysisnefndinni, sem eigi
ök á því að starf nefndarinnar
er raunverulega farið út um
þúfur.
ítalir ráðast
á Breta.
Málgagn Mussolinis II Po-
polo d’Italia birtir nýja
árásargrein á Breta í morg
un.
í greininni segir, að það sjeu
ekki ítalir heldur Bretar, sem
hafi hug á því, að leggja undir
sig Baleareyjarnar (undan
austurströnd Spánar).
„Jafnvægið í vesturhluta
Miðjarðarhafsins raskast“, seg
ir í greininni, „ef Bretar leggja
undir sig Baleareyjarnar og
Frakkar Kanariueyjarnar“.
Lítið er lagt upp úr þess-
ari ásökun ítala í garð
Breta úti um heijm.
ítölsk blöð virðast hafa feng-
ið fyrirskipun um að magna
áróður sinn gegn Bretum, með
það fyrir augum að telja ítölsku
þjóðinni trú um, að nauðsyn-
legt sje að ítalir sjeu á varð-
bergi gegn þeim hættum, sem
hagsmunum þeirra í Miðjarðar-
hafi stafi frá Bretum, Frökkum
og Rauð-Spánverjum.
Frjettir í stuttu máli.
Baskaland
á valdi
Francos.
FRÁ FRJETTARITARA
VORUM.
KHÖFN í GÆR.
Hersveitir Francos eru
nú komnar að vesturmörk-
um Baskahjeraðsins. Baska
herinn hefir hörfað undan
inn í Nýju Kastilinu.
I samtali við breskan
frjettaritara hefir Aguirre
forseti Baskahjeraðsins lát-
ið svo um mælt, að Baskar
hafi verið yfirgefnir af öll-
um, jafnvel þeim sem
skylda bar til að veita þeim
stuðning.
*
Loftárás á Santander.
London í gær F.Ú.
Tvö bresk skip fóru í
dag með flóttamenn frá
Santander til Frakklands.
Meðan að þau voru aS
leggja úr höfn, hófu upp-
reisnarmenn loftárás á
Santander.
*
Skrifstofum mótþróa-kirkju-
fjelagsins í Berlín hefir
verið lokað af þýsku leynilög-
reglunni.
Niemöller prestur, sem tekinn
var höndum í gær, er í varð-
haldi í Moabit-fangelsinu í
Berlín.
*
Deilu Japana og Rússa út af
árekstri þeim sem varð millií
rússneskra og japanskra her-
skipa á Amur-fljótinu er nú
lokið. Tókust sættir í gær milli
Litvinoffs utanríkismálaráðh.
Rússa og sendiherra Japana í
Moskva.
*
53 % af gullforða heimsins er
nú í höndum Bandaríkjanna.
FYRIR BÁGSTADDA
Á SPÁNI.
Khöfn í gær F.Ú.
Fyrir nokkru var opnuð í
Kaupmannahöfn lista-
sýning sem var kölluð „Spánar^-
sýning danskra listamanna“.
Var til hennar efnt með það
fyrir augum að allur ágóði af
sýningunni rynni til bágstaddra
manna á Spáni.
íslensku listamönnunum Jóni
Engilberts, Þorvaldi Skúlasyni
og Sigurjóni Ólafssyni mynd-
höggvara, var sjerstaklega boð-
ið að taka þátt í þessari sýn-
ingu. Sýndi Jón sex málverk,
Þorvaldur Skúlason tvö og Sig-
urjón Ólafsson tvær höggmynd-
ir.
Næturvörður er í nótt í Reykjá-
víkur Apóteki og Lyfjabúðinni
Iðunn.