Morgunblaðið - 05.08.1938, Blaðsíða 2

2
MÖRGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 5. ágúst 1938.
Tillögur
Japana um
sættir við
Rússa
Báðir aðilar, Rússar og
Japanar, virðast hafa
lagt fram tillögur um það,
hvernig leysa skuli deiluna,
• um Changku-feng, segir í
frjett frá París (skv. F.Ú.).
Japanski utanríkismála-
ráðherrann hafnaði tillögum
Rússa, sem sendiherra þeirra
bar fram, er þeir ræddust
við í Tokio í morgun í eina
klukkustund.
En tillögur Japana, sem sendi-
herra þeirra í Moskva lagði
fram í rússneska utanríkismála-
ráðneytið í gærmorgun, eru
þessar (skv. Lundúnafregn
FÚ).
Japanar hverfi með herlið
sitt frá hinu umþráttaða
svæði, en Rússar skuld-
bindi sig til að hertaka það
ekki.
Deilumálið verði því næst
tekið til meðferðar af
hlutlausri nefnd.
Rússar eru beðnir að svara
þessari málaleitun sem
fyrst.
JAPANAR VILJA
FRIÐ.
Fulltrúi japanska sendih. sagði
í dag, að Japanir gætu engu
um það spáð, hverju Rússar
myndu svara, en það væri al-
gerlega undir þeim komið hvort
deilan leystist. En hann sagði
að augljóst mætti nú vera að
Japanir vildu samkomulag.
Rússneska stjórnin segist hafa
í höndum landabrjef, er sanni
að Changku-feng, hið umdeilda
svæði sje rússneskt land.
Landabrjef þetta er með und-
irskriftum rússneskra og kín-
verskra embættismanna, sem
undirrituðu á sínum tíma samn-
ing þar að lútandi.
Rússnesk blöð birta landa-
brjef þetta, er gert var á þeim
tíma, er samningur Rússa og
Kínverja var gerður 1866, og
samkvæmt uppdrættinum er
svæðið vissulega innan landa-
mæra Rússlands.
Æsingar í Þýskaiandi er
Runciman hefur starf sitt
Tjekkneskar flugvjelar fijúga
yfir þýsku Mamærin
Barist í fyrrinótf
i skioinn frá sterku
magniumljósi
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
Ifregnum frá Moskva og Tokio greinir á um það, hvorir
hafi Changku-feng hæðirnar á valdi sínu. Rússar segj-
ast hafa náð hæðunum aftur úr höndum Japana, en Japanar
segjast hafa hrundið gagnárásum Rússa. Hið sanna mun
vera, að báðir aðilar hafi náð hæðunum á sitt vald á
víxl, hvað eftir annað, síðan á sunnudaginn.
Rússar gerðu árás á Chahgku-feng í nótt og tefldu fram
stórskotaliði sínu. Var barist í skininu frá sterkum magn-
iiun-Ijósum.
Japanar segja að 200 menn hafi fallið af Rússum.
Samtímis gerðu flugvjelar Rússa loftárásir á borgirnar
Sozan og Ojo í Kóreu.
(Loftvarnaráðstafanir eru nú gerðar alt frá norður-Kóreu
og austur á Japans-eyjar. Einkum er mikill viðbúnaður í
Tókíó. Bönnuð hefir verið notkun bjartra ljósmerkja, eins
og Neon-auglýsingar, og íbúunum hefir verið skipað að
vera við því búnir að verða að slökkva öll ljós fjnrirvara-
Laust. Skv. FÚ).
VIÐBÚNAÐUR BEGGJA AÐILA.
I Rússlandi eru daglega haldnir æsingafundir meðal
verkamanna, þar sem samþ. eru ályktanir um að sýna Jap-
önum enga miskunn og láta knje fylgja kviði,
Ein fregn hermir að Rússar hafi boðið út þrem árgöngum
í Síberíu til herþjónustu. í somu fregn segir, að mestur
hluti af setuliðinu í Kharbarovsk hafi verið sent til landa-
mæra Rússlands og Mansjukuo. Lundúnaútvarpið segir frá
því, skv. FÚ, að Japanar segi að Rússar dragi saman lið
skamt frá landamærunum og hafi það 50—60 flugvjelar og
15 skriðdreka.
HVORIR ÁTTU UPPTÖKIN ?
I Evrópu er horft með kvíða á hemaðarviðbúnað Japana
og Rússa. Er bent á það, að lítilvæg atvik geti haft í för
með sjer að herjunum lendi saman án vitundar og vilja
stjórnanna í Moskva og Tókíó.
Sumir telja að hershöfðingi Japana í Kóreu hafi átt upp-
tökin að deilunni um Changku-feng, til þess að undirstrika
nauðyn þess að stjórnin í Tókíó sendi sjer liðsauka, vegna
„rússnesku hættunnar“.
Aðrir álíta aftur á móti að Rússar eigi upptökin að deil-
unni og að markmið þeirra sje að styðja Kínverja, með því
að neyða Japana til þess að draga lið frá vígstöðvunum í
Kína og senda það til vígstoðvanna , Kóreu.
HITLER í EVRÓPU.
London í gær. FÚ.
Hitar miklir ganga nú yfir
mikinn hluta álfunnar.
Mestur hiti, sem um getur í dag
í Evrópulöndunum, er á Suður-
Spáni, 41 stig á Celsius í for-
sælu. I Budapest var svo mik-
il aðsókn að stöðum, þar sem
seldir eru kaldir drykkir og
slíkt, að ríðandi lögregla var
kvödd á vettvang til þess að
halda uppi regrlu.
Fyrir 24 árum
London í gær. FÚ.
T Belgíu var þess minst sjer-
staklega í dag, að þennan
dag 1914 rjeðust Þjóðverjar
m eðher inn í Belgíu.
Sjerstaklega var Alberts heit.
Belgíukonungs minst hátíðlega
og þess þáttar, er hann átti í því
að landið tók upp vörn gegn
þýska hernum.
Steindór Steindórsson menta-
skólakennari frá Akureyri og frú
haiis eru nýlega komin til bæjar-
ins frá Isaf jarðardjúpi. Hefir
Steindór unnið þar mánaðártíma
að gróðurathugunum. Hann hefir
í smíðum tvær ritgerðir í érl. vís-
indarit um íslenska grasafræði,
aðra um öræfagróðurinn, en hin
um íslenskar nytjaplöntur, sem á
að koma út í hinu mikla ritverki:
„Botany of Iceland".
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
að er búist við að Runciman lávarður — sem
nú er kominn til Prag — ræði við fulltrúa
Sudeten-Þjóðverja og Tjekka, hvora í sínu
lagi, ferðist síðan um Sudeten-þýsku hjeruðin og fari að
því loknu til London til þess að gefa bresku stjóminni
skýrslu.
Hið raunverulega málamiðlunarstarf hans hefst að
líkindum ekki fyr en hann kemur aftur til Prag.
Auk þess sem menn gera sjer vonir um, að Runci-
man lávarði takist að miðla málum a. m. k. í bili, með því
að fá báða aðila til þess að slaka til og brúa á þann hátt
það djúp, sem er á milli þeirra, er aðalþýðing séndifarar
hans álitin fólgin í því, að hún a. m. k. fresti því að Þjóð-
verjar eða Tjekkar grípi til vopna. Er talið ólíklegt, að
Þjóðverjar geri loftárás á Prag, fyr en Runciman lá
varður hefir lokið starfi sínu.
Á það er líka bent, að með því að senda Runciman lávarL
til Prag, hafi breska stjórnin, þótt opinberlega sje látið í veðri
vaka að hvorki hún nje nein önnur ríkisstjórn, beri ábyrgð á
gerðum hans, viðurkent að Tjekkóslóvakíudeilan sje henni ekki
óviðkomandi.
Ýmiskonar viðbúnaður, sem fullyrt er að Þjóðverjar hafi
við landamæri Tjekkóslóvakíu, er stöðugt kvíðaefni í Englandi
og ennfr. hinn mikli undirbúningur, sem nú fer fram í Þýska-
landi, undir það að skapa. þýska „M.aginot“-línu við frönsku
landamærin.
---------------------------- LEIKUR MEÐ ELD
London í gær. FÚ.
I Þýskalandi er mikið veð-
ur gert úr atburði, oem
sagt er að hafi átt sjer
stað í gær, er tveir tjekk-
neskir flugbátar hafi flogið
inn yfir þýsku landamær-
i.n, alla leið til Glatz, sem
er 19 km. frá landamær-
ununum. Glatz er víggirt
nmiuiiimiiniy
IIIIIIIIIIIIIIUU
£
Runciman
biöurum þolinmæði
FÚ.
Runci-
Gistihús á Núpi
í Dýrafírði
I" sumar er haldið uppi gisti-
-*• húsi á Núpi í Dýrafirði,
enda er nú bílfært þaðan til ísa-
fjárðar og Önundarfjarðar. Er
það fyrsta gistihús til sumar-
dvalar á Vesturlandi.
Núpur Iiggur mjög vel í sveit
og greiðfært þaðan um Vestur-
land. Þaðan er gott að fara 1
gönguferðir um fjöll og dali, og
berjaland ágætt fyrir börn. —
Ferðir um Önundarfjörð, Dýra-
fjörð og Arnarfjörð eru mjög
hagkvæmar. Mun marga t. d.
fýsa að koma að Rafnseyri,
fæðingarstað Jóns Sigurðssonar.
Má segja að Vesturland sje nú
opnað fyrir sumargestum, og
mun margan langa til að nota
sjer þessa möguleika, og er þá
Núpur sjálfsögð miðstöð fyrir
ferðamenn. Það fer vel á því að
London í gær.
1 I yfirlýsingu, sem
| man lávarður gaf blaða-§
I mönnum, er hann kom til 5
| Prag, segist hann á 40 ára §
1 starfsferli hafa sannfærst um |
| það, að friður og ró ríkja í |
| milli gæti einungis bygst á |
| gagnkvæmu samkomulagi og jj
= góðvild, og að með þolinmæði |
| mætti jafnan takast að leysa |
= hvert vandamál.
1 í viðtali við blaðamenn |
| í dag, sagði hann, að hann |
1 gerði, sjer vonir um, að geta |
| þegar þar að kæmi farið frá |
| Prag, sem allra vinur, og án |
| þess að nokkur bæri til hans |
1 óvild.
| Runciman lávarður gekk í \
| dag á fund dr. Edouard Ben- =
i es, forseta Tjekkóslóvakíu og i
| dr. Hodza, forsætisráðherra. \
| Henlein, leiðtogi Sudeten- |
| þýskaflokksins, heimsótti lá- !
| varðinn á gistihús hans.
1 í skejrtum frá Prag eru |
| heimsóknir þessar kallaðar |
| kurteisiheimsóknir.
ÍTllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIinilllllllllllllllllllHHIIIIIIIIIlÍ
Eimskip. Gullfoss er í Reykja-
vík. Goðafoss er í Reykjavík. Brú-
arfoss er á leið til Kaupmanna-
hafnar frá Grimsby. Dettifoss er
í Kaupmannahöfn. Selfoss er á
leið til landsins frá London.
borg.
Engar fregnir hafa borist um
þenna atburð nema frá Þýska-
landi.
Þýska blaðið Deutsche All-
gemeine Zeitung segir að þetta
sýni best hve Tjekkar álíti sig
örugga síðan Runciman lávarð-
ur kom í sáttasemjara erimdum
sínum, að þeir skuli leyfa sjer
slíka ósvinnu.
„Völkischer Beobachter“ seg-
ir um þennan atburð að hann
sje samviskulaus leikur með eld
inn og líti út fyrir að þeir menn
sem að honum standa, haldi að
Evrópa vilji láta fórna sjer á
altari hins tjekkneska stór-
mensku brjálæðis.
Hodza forsætisráðherra hefir
tilkynt, að Pragstjórnin og full-
trúar þjóðernislegra minnihluta
hafi komið sjer saman um að
halda áfram viðræðum á sama
grundvelli og áður. Hodza sagði
ennfremur að Pragstjórnin j æri
fús til þess að taka til athug-
unar allar breytingartillögur, er
fram kynnu að koma við til-
lögur hennar.
Esja fer frá Reykjavík kl.
kvöld um Vestmannaeyjar
Glasgow.
8 í
til