Morgunblaðið - 15.12.1938, Blaðsíða 3

Fimtudagur 15. des. 1938.
MORGUNBLAÐIÐ
3
Atvinnumálaráðherrann felst
á jafna viðbót við
bæinn í atvinnu-
bótavinnunni
Atvinnumálaráðherra ákvað í gærmorgun, að taka
50 manns til viðbótar í vinnu hjá ríkissjóði
nú fyrir jólin.
Kröfur meirihluta bæjarstjórnar um aukin framlög ríkisins
til atvinnubótavinnu hjer í bæ á þessu ári hafa þannig að lok-
um borið nokkurn árangur.
Hitt skiftir vitanlega miklu
minna máli, að ráðherrann segist
ráða 25 þessara manna í „vega-
vinnu“ en alls ekki atvinnubóta-
vinnu, og hina 25 í atvinnubóta-
vinnu „1939“ en ekki ,,1938“.
Þessir orðaleikir ráðherrans
valda Alþýðublaðinu í gær mikill-
ar gleði — og sýnast þeir nokk-
urnveginn sætta það við, að ráð-
herrann hefir þannig að nokkru
leyti fullnægt brýnustu þörf
verkamanna í bænum. Er það
skiljanlegt, að ráðherrann verði
jiokkuð að vinna til að halda
fylgi svo gáfaðs málsvara sem
Alþýðublaðsins.
Eftir fyrri framkomu ráðherr-
ans og málsvara hans, sem fram
til þessa hafa sagt atvinnuleysi
svo lítið í bænum, að óþarft væri
þess vegna fyrir ríkið að standa
við gerða samninga, bregður hins-
vegar nú svo kynlega við, að ráð-
herra setur það sem skilyrði fyrir
fjölgun af sinni hálfu, að bær-
inn fjölgi að sama skapi.
Með þessu viðurkennir ráðherr-
ann tvent. í fyrsta lagi óvenju-
lega ríka þörf fyrir atvinuubóta-
vinnu í bænum. Og í öðru lagi, að
úr slíkri þörf skuli bætt með jöfnu
framlagi frá hvorum, ríki og bæ.
Meii'ihluta bæjarstjórnar var
frá upphafi um það hugað, að
knýja þessar viðurkenningar
fram. Þar sem þær voru nú fengn-
ar og ráðherrann alveg fallinn
frá þeim tilliboðum, sem liann
var með í fyrradag, var af bæjar-
ins hálfu ákveðið í gær að verða
við þessu skilyrði af hálfu stjórn-
arinnar um, að bærinn fjölgaði
af sinni hálfu um 50 í atvinnu-
bótavinnunni.
Hefir þá, auk viðurkenuinga
ráðherrans, náðst það, sem mes.t
Var um vert, að ráða sæmilega
fram úr atvinnuleysisbölinu nú
fýrir jólin.
SUEZG J ÖLDIN
LÆKKA.
London í gær (F.Ú.).
ilkynt hefir verið að gjöld
skipa, sem fara um Suez-
skurðinn verði lækkuð frá ára-
mótum. Lækka þau úr 6 shill-
ings í 5 shillings og 9 pence
á smálest.
Einn stjórnarnefndarmaður Suez-
sKurðsins hefir lýst yfir því, að þessi
lsekkun standi ekki í sambandi við
kröfur ítala, því að lækkunin hafi
verið ákveðin snemma í september-
mánuði síðastliðnum.
Kaupmenn
verða að lela
jólaávextina
Hvernig er það, koma ekki
neinir jólaávextir að þessu
sínni? spurði tíðindamaður Morg-
unblaðsins einn af matvörukaup-
möimum bæjarins í gær.
—- Jú, svo á það víst að heita,
var svarið; en það verður lítið sem
hver einstakur fær, ef skifta á
jafnt milli allra bæjarbúa.
• Upphæð sú, sem kaupmenn og
heildsalar í Reykjavík mega flytja
inn ávexti fyrir, nemur alls 12500
kr. og munu áðallega verða flutt
inn epli fvrir upphæðina. Þó kann
að vera, að einhverjir heildsalar
hafi notað sitt leyfi til þess að
flytja inn rúsínur og sveskjur,
því þessar vörur eru hjer ófáan-
legar og hefir svo lengi verið.
En vegna þess live upphæðin er
lág, sem leyft er að kaupa ávexti
fyrir, verður svo lítið sem kemur
af vörunni, að ekki verður viðlit
að hafa hana á boðstólum í búðun-
um eins og aðra vöru, heldur verða
kaupmenn beinlínis að fela ávext-
ina, til þess að geta miðlað ein-
hverju til sinna föstu viðskifta-
manna.
— Eft.ii’ þessu verður ekki við-
lit að fullnægja eftirspurninni
fyrir jólin?
— Nei, ekki nálægt því.
— En hvenær koma eplin?
— Þau koma með Gullfossi í
kringum 20. þ. m.
— Vitið þjer um yerðið á þeim?
— Ekki með vissu, en þau verða
verulega ódýrari en undanfarið,
sem stafar af því, að nú var leyft
að kaupa þau inn á frjálsum
markaði, en áður varð að kaupa
þau frá Suðurlöndum.
— En þurkaðir ávextir; fást
þeir þá ekki?
— Nei.
VANTRAUST Á
CH AMBERLAIN.
London í gær (F.Ú.).
erkalýðsflokkuripn breski
hefir borið fram tillögu
um vantraust á ríkisstjórnina
fyrir stefnu hennar í utanríkis-
málum og fara umræður um
tillöguna fram næstkomandi
mánudag.
Sveinn Björnsson, sendiherra
og Georgia Björnsson, kona
hans. Myndin er tekin á heim-
ili þeirra 1. des.
1800 jólatrje
í Reykjavík
Þyrfti helmingi
fleiri
Hvað getið þjer sagt okkur
um. jólatrjeii; verður nóg
til af þeim að þessu sinni? spurði
tíðindamaður Morgunbl. Pjetur Þ.
J.« Gunnarssou kaupmann, eu
hann hefir. aðalíega annast. inn-
kaup á jólatrjám.
— Með Goðafossi þann 4. des.
komu ca. 3000 trje, svarar Pjet-
ur Gunmu’sson. og auk þess tals-
vert af ..greinum til _ skrauts.
Þessi trje voru samkvæmt fyr-
irmælum • ríkisstjórnai’innar strax
sett í sottkví, vegna. gin- og
klaufaveíkiíínár, .sem géisar í ná-
gramialÖnduuum; 'Trjen verða í
sóttkví- þar til 20. des., en þá
koula..[j;tu á ínafkaðinn.
..Verða. iill þessi jólatrje á
marfcáðmim j í,©eykjavík ?
—- Neij- ijin 1000 þeirra hafa
verið .send út, um land og eru nú
geymd í jsójákví þar, á sama hátt
og hjer. Á markaðnum í Rvík
koma því til að verða ca. 1800
trje. L ■
' —riEfftí ’ þ;F-Htki fleiri jólatrje
væútitnle^ f *J:;
— Nei; það tel jbgnilveg af og
ff9f |mð,’nÍýndV ekki þýða að fá
þb<$ú*i*'því bau myndu ekki
lö&ftá úrr'‘sðftkyíiiiiS;’rfýrir'!<jói. -
— Hvað teljið Ijer að þrrfi
mörg jólatrje Aþs(. fyiir alt landið.
til þess að fuflnægja eftirspurn-
inni f .,
í Vt. 4;—5000 trje, og áf því tæki
Reykjavík ,um % hluta.
Vjelbáturinn Eggert kom í gær
með 14Ó"túiiÚur síldar til Kefla-
víkur. Síldin var fryst og söltuð.
Aflalihiti ákiþvei’ja úr þessum
róðri íliií- 85 ’krónur. Þorsteinn
E^gertssott er skipstjóri á bátn-
um. (FÚ).
Vetrarflug
með TF-0rn
Flugfjelag Akureyrar hefir ákveðið að halda
uppi flugferðum í vetur með flugvjel sinni
TF-Örn.
Nokkur vafi ljek á því um skeið, hvort fjelagið myndi
telja sjer fært að halda uppi vetrarflugi, þar sem það er tals-
vert áhættusamara fjárhagslega, heldur en sumarflug. Flug-
timi skemmri og flutningar allir minni.
Þessvegna mun fjelagið hafa leitað til ríkisstjórnarinnar
um styrk til flugs í vetur, meðan verið væri að afla reynslu um
íjárhagslega möguleika vetrarflugs.
Hæstirjettur.
Gaskolafarmur
og sterlingspund
Hæstirjettur kvað í gær upp
dóm í málinu: Egggert
Claessen f. h. Ðet Danske Kul
kompagni gegn Gasstöð Reykja
víkur.
í máli þessu var deilt um það,
hvort Gasstöð Reykjavíkur bæri
skylda til að greiða gaskola-
farm í sterlingspundum, eða í
íslenskum krónum. Kolafarm
þenna ^eldi Det Danske Kul-
kompagni (D. D. K.) Gasstöð-
inni samkvæmt útboði. I 4. gr.
útboðsskilmála var svo ákveðið:
„Tilboösverðið, þ. e. andvirði
farmsins, ásamt flutningsgjaldi
og vátryggingargjaldi greiðist
með 4 mánaða víxli frá afskip-
unardegi í sterlingspundum á
Landsbanka íslands, Reykja-
vík“.
Samkvæmt þessari grein taldi
D. D. K. að Gasstöðin væri
skyld að greiða farminn í enskri
mynt, og krafðist í málinu, að
viðlögðum 500 kr. dagsektum,
greiðslu á £ 3815—15—4, sem
var VÍxilupphæðin. Varakrafan
var upphæðin í ísl. krónum,
samkv. gengi á greiðsludegi,
auk innheimtulauna, samkv.
gjaldskrá Málaflutningamanna-
fjelagsins,
Gasstöðin taldi sjer ekki skylt
að greiða farminn í pundum,
og mótmælti aðalkröfu stefn-
anda. Hinsvegar viðurkendi hún
varakröfuna að öðru leyti en
því, að hún mótmælti að greiða
innheimtulaun.
í undirrjetti (bæjarþingi
Reykjavíkur) fór málið þannig,
að aðalkrafa stefnanda var ekki
tekin til greina, en hann fjekk
tildæmda várakröfuna og 500
kr. í málskostnað, sem bygðist
á því, að eigi þótti sannað að
boðin hafi verið greiðsla á farm
inum (í ísl. kr.) fyr en við
þingfestingu málsins.
Þessum dómi áfrýjaði E.
Claessen f. h. D. D. K. og krafð
ist enn að aðalkrafan yrði tekin
til greina. Varakrafa hans var
og hin. sama.
I forsendum dóms Hæsta-
rjettar segir m. a.:
„Með því að aðiljum máls
FRAMH. á sj&tjndu sí»u.
Ríkisstjórnin mun að vísu
hafa synjað um þenna styrk, en
aftur á móti heitið að leggja
fyrir þingið tillögu um að ríkið
legði fram 10 þús. krónur í
hlutafje til flugfjelagsins. Með
auknu hlutafje myndu skapast
möguleikar til að kaupa vara-
hreyfil, og með því föst trygg-
ing fyrir því, að flug þurfi ekki
að falla niður á meðan vjelar-
skoðun fer fram vor og haust.
AF EIGIN RAMLEIK
I vetur ætlar fjelagið þó að
halda uppi flugferðum af eigin
rammleik. Verður flogið til Ak
ureyrar og Siglufjarðar, altaf
þegar veður leyfir og flutning-
ur fæst, til ísafjarðar að lík-
indum einu sinni í viku, til Borg
arness tvisvar í viku, og annað
eftir því sem beðið verður um.
í gær flaug flugvjelin t. d. með
póst til Stykkishólms og Búðar-
dals og síðan hringflug yfir
Búðardal.
Yfirleitt verður flugið að styðj
ast að nokkru leyti við póst-
flutninga, enda hlýtur póst-
stjórnin að nota sjer þenna
möguleika til góðrar póstaf-
greiðslu, meðan ferðir eru jafn
strjálar og hjer vill oft verða
á veturna.
í svartasta skammdeginu er
ekki búist við að flugvjelin geti
flogið samdægurs nema aði'a
leiðina til eða frá Akureyri.
HAGNAÐUR Á FLUG- %
INU í SUMAR
Flugið síSastliðið sumar bar
sig ágætlega f járhagslega,
og mun ágóðinn yfir sum-
arið hafa orðið 7—8 þús.
krónur (frá 2. maí til 30.
sept.).
Kostnaður við rekstur flug-
vjelarinnar mun á sama tíma
hafa orðið 35—40 þús.
Alls flutti TF Örn 750 far-
þegá, rúma 50,000 flugkiló-
metra. Alls voru flogin 358 flug.
— Flugvjelin leysti af hendi
99,3% af þeim verkefnum, sem
hún tók að sjer.
Flugvjelin flutti liðlega 1/2
smálest af pósti á skömmum
tíma fyrsta mánuðinn, en eftir
að bifreiðar fóru að ganga
fjekkst póstur ekki fluttur.
Milli Reykjavíkur og Akur-
eyrar var flogið 60 sinnum, og
til Siglufjarðar 61 sinni.
ísfisksala. Gvllir seldi afla sinn
í Englandi í gær, 1518 vættir fyr-
ir 1386 sterlingspund.