Morgunblaðið - 17.09.1939, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Saiumdagiir 17. sept. 1939.
Þátttaka Rússa í stvrjölöinni
Vináttusáttmáli
við Japana
getur dregist
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
AFSTAÐA Rússa í styrjöldinni og spádómar um
fyrirætlanir þeirra er það, sem mesta athygli
vekur nú.
í fregn frá Moskva er það gefið í skyn, að það hafi
verið Þjóðverjar, sem komu því til leiðar að friður komst
á milli Japana og Rússa í Mansjúríu.
Japanar segja um það mál, að ekki sje þar með sagt.
að þeir geri með sjer vináttusamning, eins og Þjóðverjar
og Rússar. Um ekkert slíkt geti verið að ræða fyrst um
sinn. Því þeir þurfi að jafna mörg mál sín á milli, Japan-
ar og Rússar, áður eh fullkomin sætt sje komin á milli
þeirra.
FRJÁLSARI HENDUR!
{ M. a. þurfi að ræða um hjálp Rússa, er þeir láta Kín-
verjum í tje. Verði Japanar að fá trygging fyrir því, að
hún sje úr sögunni, og þeir Japanar, fái óáreittir af Rúss-
uín í alla staði að hafa frjálsar hendur í Kína.
Er alment álitið, að friður sá, sem kominn er á milli
Rússa og Japana, geri Japönum það mögulegt að láta til
skarar skríða í Kína meira en nokkru sinni áður.
En um leið gerir þessi friðarsáttmáli Rússum auðveld-
ara fyrir að gera það sem'þá lystir heima fyrir í Evrópu.
Samkomulagið í Mansjúríu vekur ugg meðal Banda-
ríkjamanna. Er búist við því, að sá atburður flýti heldur
fyrir því, að Bandaríkjamenn nemi úr gildi bannið um
hertækjaútflutning til ófriðarþjóðanna.
Flotastjórnin í Noregi tilkynti í dag, að skipaútgerð-
armenn í Finnlandi gerðu ráð fyrir því, að eigi líði á löngu,
uns Rússar væru komnir í styrjöldina til styrktar Þjóð-
verjum.
FYRIRHUGUÐ SKIFTING PÓLLANDS.
Daily Telegraph skýrir frá bollaleggingum Þjóðv. hvernig
þeir ætli sjer að fara með Pólland, að unnum sigri. Hefir blaðið
fregn sína frá einum fulltrúa Stalinstjórnarinnar.
Að Rússar þeir, sem verið hafa innan landamæra Póllands
verði látnir óska eftir því, að komast undir Moskvastjórnina.
Er það álit sumra kunnugra manna, að Rússar grípi til vopna, til
þess að sjá um að þessum óskum verði fullnægt. En að Rússar
hugsi sjer ekki að taka þátt í styrjöldinni að öðru leyti.
Talið er líklegt, að Hitler ætli sjer að afhenda Rússum
Hvít-Rússa-hjeruð Póllands. En óljósara er hvað hann ætlar sjer
með Ukrainisku hjeruðin. Getur verið að meiningin sje að láta
þau hjeruð vera sjállfstæð, a. m. k. að nafninu til.
Að öðru leyti verði farið þannig með Pólland: Þjóðverjar
taki vesturhluta landsins. Lithauen fái Vilnahjeraðið. En mið-
hluti landsins verði sjálfstætt ríki, undir vernd Þjóðverja. Á þann
hátt komast þeir hjá því, Þjóðverjar og Rússar, að hafa sameig-
inleg' lándamæri.
Bardagarnir i Póllandi
Hvað sem þessum bollalegg-
ingum líður, þá er eitt víst, að
enn er barist í Póllandi. Fregn-
irnar um það, hvernig þeim
þardögum reiðir af, eru enn
sem fyr ósamhljóða. Varsjá er
ekki fallin enn. En hringurinn
þrengist um borgina. Segir í
Berlínarfrjett, að hersveitir
Þjóðverja nálgist borgina að
austanverðu. Fyrir norðan og
sunnan borgina er einnig barist
af grimd.
Borgarbúar í Varsjá eru nú
farnir að taka því með meiri
ró, að Þjóðverjar gera loftárás-
ir á borgina. Menn ganga út
frá því sem gefnu, að loftárás-
irnar verði daglegir viðburðir
framvegis. TiL marks um ró-
semi og stillingu fólksins, er
þess getið, að unt sje að halda
góðri reglu á allri umferð á
götum borgarinnar, þrátt fyrir
loftárásirnar.
Á ÖÐRUM VÍGVÖLLUM
PÓLLANDS
I þýsku tilkynningunni segir,
STILLLING VARSJÁ-MANNA
I Lundúnafregn segir:
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU.
Hiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii(mmmHiiiiiiiliililiiiiiiiilii„lilMiliiHimMintmMnt!inmmliliiiiiliiiiiii|lii<liilimiiim!i.
Allstaðar mvrkur
iMargvíslegar ráðstafanir eru gerðar í stórborgum ófriðarþjóðannfi
til varnar loftárásúm óviuauna. Ein ráðstöfunin er sú, að g’æta þess
vandlega... að hvergi sj’áist ljósglæta á nóttunni, því að jiá' eiga óvina-
jflugvjelarnar erfiðara með að finna borgirnar. Myndin sýnir hjúkis
Unarkonur á sjúkrahúsi í. London. Þær byrgja á Javerjþ. k.yöldi; g:lugg>
ana með undirdýnum, svo hvergi sjest ljósglígta utan, fyá,.
Gagnárás Þjóðverja
hrundið í Saarhjeraði
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
FRJETTARITARI frá Reuter á vesturvígstoðv-
unum segir, að gagnsókn sú, er Þjoðverjar hafi
tekið upp í Saarhjeraði, hafi algerlega mistek-
ist. Var hún gerð í því skyni að koma í veg fyrir, að
franski herinn gæti húið um sig í sínum nýju vígstöðvum.
Gagnsókn þessi Þjóðverja var tekin upp með svo miklu
forsi, að auðsjeð var að þýsku berstjórninni var full alvara, og
alveg Ijóst, að hjer er mikið í húfi fyrir þýska herinn. En þeim
mun eftirtektarverkara er það, að Þjóðverjum skyldi ekkert
verða ágengt í árás þessari.
Frakkar hafa nvi búið sjer örugg vígi á austurbakka Saar-
fljótsins.
Eiga sjálfir
að sækja
hergögnin
Londort í gær. FÚ.
amkv. áreiðanlegum heim-
ildum í Washington er tal-
ið, að þjóðþingið ameríska, er
það kemur saman á aukafund
21. sept., taki nokkuð aðra
stefnu að því er hlutleysislögin
snertir, en á síðasta þingsetu-
tímabili. Tilkynningar Þjóð-
verja og Breta um ófriðarbann-
vörur eru svo víðtækar, að.það
getur bakað amerískum sk'ipum
erfiðleika hver svo sem farmur
þeirra er.
Ef bannið gegn útflutningi
hergagna yrði afntimið, er ekki
ólíklegt, að þjóðþingið krefjist
þess, að kaupendurnir greiði
fyrir hergögnin í reiðu fje og
sæki þau sjálfir í sínum eigin
skipum. Ef þetta yrði, ofan á
yrði að sjálfsögðu best aðstaða
þeirra þjóða, sém hafa sterk-
asta aðstöðu á siglingaleiðun-
um.
Þátttaka U. S. A.
vitfirring
- ségir Lindbergh
London í gær. FÚ.
harles A. Lindbergh flug-
kappi flutti útvarpsræðu í
Bandaríkjurrum, í gærkvöldi og
studdi eindregið einangrunar-
stefnumennina, sem vilja fyrir
hvern mun, að Bandaríkin sitji
hjá í styrjöldinni.
,,Vjer verðum annað tveggja“,
sagði Lindbergh, ,,að hafa eng-
in afskifti af deilumálum Ev-
rópu, eða vera þátttakendur í
þeim að staðaldri. Ef vjer berj-
umst fyrir lýðræðið eríendis,
getur farið svo, að vjer glötum
því heima fyrir“.
Lindbergh sagði, að það væri
vitfirring, að senda Bandaríkja-
menn til þess að láta drepa þá á
vígvöllum Evrópu.
Japanar treysta
sterlingsgenginu
London í gær. FÚ.
apanskir bankar líta björt-
um augum á framtíð ster-
lingspund3, og spá því að puhd
ið muni brátt ná sjer í New
York og komast í sitt eðlilega
gengi. Þeir álíta það fljótfærni
að binda hina japönsku niynt
við dollar, og telja óhætt að
láta hana fylgja sterlingspundi.
Hjónaband. í gær foru gefin
samau í hjónáband ungfrú Sigríð-
ur Nikulásdóttir, Túngötu <30 og
Sigurjón Auðunsson frá Yest-
mannaeyjum.
London í gær. FÚ.
í hálf-opinberu yfifliti Hav-
as frjettastofunnar, um viður-
eign Frakka og Þjóðverja á
vesturvígstöðvunum segir, að
nýr þáttur sje hafinn, þáttur
stöðugra vopnaviðskifta, og
hvarvetna sje barist á þýskri
grund.
Heriiaðarsjerfræðingar eru
þeirrar skoðunar, að Frakkar
hefðu fyrir nokkru getað skýrt
frá því, að þeir væru búnir að
‘taka Saarbrúcken, en að
franska herstjórnin hafi beðio
með slíka tilkynningu þangað
tiJ franski herinn hafði einangr-
að borgina svo, að engin. leið
væri til að stöðva úrslitaáhlaup
hans.
FRAMH. Á SJÖUNDU SÍÐU.
2000 sandpokar m
Hróarskeldudómkiikju
Kalundborg í gær. FÚ.
000 sandpokar hafa nú ver-
ið fluttir til Hróarskeldu-
dómkirkju og er ákveðið að
nota,þá til varnar kirkjunni, ef
til árásar kæmi þar í nánd.
GengisfalliÖ á sterlings-
pundinu hefir orðið þess vald-
andi að verð á dönsku fleski
tii útflutnings hefir fallið um
16—20 aur. kg.
Fimtug var í gær frú Sigríður
Hel ga cíöttir, Yer ka m a nn a skýlinu.