Morgunblaðið - 22.09.1939, Qupperneq 2

2
MORGUNBLAÐIl)
Föstudagm* 22. sept. 1939.
Forsætisráðherra Rúmena
m y r t ii r
Morðingjarnir úr
Járnvarðarliðinu
(nazistaflokk
Rúmena)
iiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
| Hvernig Þjóö-)
' verjar ætla (
að sigrast |
á Bretum I
F
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í qtær.
‘ORSÆTISRÁÐHERRA RÚMENÍU, Arraand
Calinescu, var myrtur á götu í Búkarest kl.
2 í dag. í kvöld var Rúmenía lýst í hernað-
arástandi.
1 opinberri tilkynningu, sem rúmenska stjórnin gaf
út um morðið í dag, segir að morðingjarnir hafi verið úr
járnvarðaliðinu (er svarar til nazistaflokks annara landa).
HÖfuðpaurinn er sagður hafa verið Dimitrescu, sem verið
hefir foringi járnvarðaliðsins síðan Codreanu, sá sem
skiþulagði liðið, var drepinn í vetur.
Járnvarðarliðið var bannað í vetur, en hefir þó starfað á-
fram leynilega.
SEX MORÐINGJAR
Calinescu, sem verið hefir forsaetisráðherra í Rúmeníu
síðan í febrúar síðastliðnum og kunnur hefir verið að því,
að sýna járnvarðarliðsmönnum enga miskunn, var á leið-
inni í bifreið heim til sín þegar tilræðið var gert. Flutn-
ingabifreið ók í veg fyrir bifreið hans, svo að hún varð
að staðnæmast. I sama vetfangi hlupu að 6 menn úr
bifreið, sem ekið hafði verið upp að forsætisráðherrabif-
reiðinni og lyftu skammbyssum sínum.
Fjórtán skot hæfðu Calinescu. Tvö skot hæfðu hann í hjart-
að og eitt fór í gegnum augað.
iiiiiliiliiiniiliiiilili
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
Líklegt er talið, að öllum
vopnum Þjóðverja verði
stefnt gegn Bretum, eftir að
fullnaðarsigur er unninn í
Póllandi. Fyrst og fremst er
talið að Þjóðverjar tefli
fram flugvjelum sínum og
kafbátum.
Litið er á að sigurhorfur
Þjóðve.rja og Vesturríkjanna
sjeu nokkuð: svipaðar á vest-
urvígstöðvun um.
Báðir eru sagðir jafii ófúsir tiT
þess að fórna blóði sími í von-
lausar árásir á óyfiritígánleg
varnarvirki.
En Þjóðverjar eru sagðir ætla
að ná sjer niðri á Bretum á sama
hátt og Bretar reyiia að sigra þá:
með því að stöðva aðfiutninga til
þeirra. Eru Þjóðverjar sagðir vera
að undirbúa sameiginlegar árásir
kafbáta og fhtgvjela á bresk skip,
sem hafa herskipafylgcl. Þeir gera
sjer vonir um að árásir flragvjel -
anna tvístri herskipunum svo, að
þau verði viðskila við kaupskipin,
sem kafbátarnir geti síðan nálg-
ast og sökt.
Roosevelt biður Bandaríkjaþing að af-
nema útfiutningsbannið á hergögnum, en
Engin U. S. A.-lán
til ófriðarþjóða
pær verða að flytja vör-
urnar á eigin ábyrgð
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
ROOSEVELT lagði í dag fram tillögu sína um
afuám útflutningsbannsins á hergögnum frá
Bandaríkjunum. Þetta bann hefir verið í gildi
síðan árið 1935 og felst í hlutleysislögum sem þá voru
samþykt. ' ; i ; ■■•■J :
Um þessi lög sagði Roosevelt í ræðu, sem harni: flutti
í þinginu í Washington í dag og útvarpað var um allar
stÖðvar í Bandáríkjunum, að hann vildi óska.-þess að
þingið hefði aldrei samþykt þau og hann hefði aldrei und-
irskrifað þaú.
Lögin væru ekki í anda þeirrar utanríkismálastefnú, Sém
Bándaríkin hefðu fylgt frá því saga þeirra hófst. Bandaríkin
hefðu þar til 1935 bygt hlutleysi sitt á alþjóðalögum, og sú
stefna hefði gefist vel. Aðeins einu sinni hefði verið horfið frá
henni, í Napöleonsstríðinu, og afleiðingarnar hefðu veriði
hræðilegar.
Þjóðverjar
Roosevelt sagði, að; hann vildí:
aftur taka upp þá stefnu, að
fylgja alþjóðalögum um hlut-
leysi Bandarfkjanna. Tlann
trevsta ekki lenö" a<5 afnám útflutnings-
*• ö bannsins, sem hann færi fram á
væri besta tryggingin fyrir því,
að Bandaríkin gæti varðveitt
hlutleysi sitt.
ur Frökkum
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
TILKYNT I ÚTVARPIÐ
Morðingjarnir óku síðan r bifreið til útvarpsstöðvarinnar
í Bukarest. Ruddust þeir þar inn og inn í útvarpssalinn. Út-
varpshlustendur heyrðu skyndilega mikið háreysti og að ein-
hyer kom að hljóðnemanum og tilkynti að Járnvarðarliðið hefði
drepið forsætisráðherrann. Síðan varð alger þögn.
Stundarfjórðungi síðar hóf útvarpsstöðin aftur útsendingar
og- var þá skýrt frá morðinu og þess getið, að morðingjarnir
hafi verið teknir fastir.
Strax eftir morðið kallaði
Karl konungur saman ráðu-
neytisfund og var ríkisstjórnin
þar endurskipulögð. Hinn nýi
forsætisráðherra er Balliff hers-
höfðingi, sem kunnur er að and-
úð við jámvarðarliðsmenn eins
og Caíinescu.
MORÐINGJARNIR
SKOTNIR.
Að ráðuneytisfyndinum lokn-
um var gefin út tilkynning um
að .Rúmenar myndu gæta strang
asta hlutleysis eftir sem áður.
I hinni opinberu tilkynningu,
sem birt var í kvöld um morðið
segir, að 8 menn hafi verið tekn
ir fastir og að tveir hafi framið.
sjálfsmorð þegar átt hafi að
handtaka þá. Aðstoðarmenn
Dimitrescus (sem er málfærslu-
maður í Bukarest) eru sagðir
vera stúdentar sem stunda
læknisfræði.
í Fregn frá Þýskalandi seg-
Þjóðvsrjar
saka Pólverja
og Breta um
morðtð
Pýska útvarpið sakar í kvöld
Pólverja og Breta urr að
standa að morðinu á C'alinescu,
forsætisráðherra Rúmena.
f þýsku fregninni segir, að
Calineseu hafi fyigt fast fram
blutleysi Rúmeníu og með því vak
ið óánægju í Englandi oð Pól-
landi. Sjeu því allar líkur til þess
að leiguliðar Pólverja eða Breta
hafi myrt Calineseu, til þess að
----- fá Rúmena til að hverfa frá blut-
FRAMH. Á SJÖUNDU SÍÐU. leysi sínu.
; Pólverjar
verjasl
emii —
London í gær F.Ú.
Tx ýska herstjórnin viðurkenn
ir í tilkynningum sín-
um í dag, að Pólverjar veiti
viðnám á fjórum stöðum, við
Varsjá, Moldinvígi, á Helaskag-
tinum og *við borg nokkura
suð-vestur af Varsjá. f tilkynn-
ingu herstjórnarinnar segir, að
170.000 pólskir hermenn hafi
verið teknir til fanga vestan
við Varsjá í dag, 320 fallbyss-
ur og 40 brynvarðar bifreiðar.
Á VESTUR-
VlGSTÖÐVUNUM.
Franska hermálastjórnin til-
| kynnir í dag, að framvarða-
sveitir hafi átt í bardögum við
íramverði Þjóðverja. Stórskota-
hríð var haldið uppi af báðum
aðilum á Saarvígstöðvunum
síðastliðna nótt.
Til Hafnarfjarðar kom í fyrra-
dag vjelbáturinn „Helgi Hávarð-
arson“. Ætlar Beinteinn Bjarna-
son útgerðarmaður að gera bátinn
út á reknetaveiðar í Faxaflóa frá
Hafnarfirði.
Daladier forsætisráðherra
Frakka flutti ávarp til
frönsku þjóðarinnar í dag. Hannt
gat þess m. a., að áróður Þjóð^
verja beindist að því, að sundra
Bretum og Frökkum og sagði,
að þetta myndi aldrei takast.
Hann sagði, að Hitler lofaði
því, að ráðast ekki á Frakk-
land. En við þekkjum þessi lof-
orð hans, sagði Daladier. Við
gleymum ekki örlögum Tjekkó-
slóvakíu, Austurríkis og Pól-
lands.
Hann sagði, að Hitler myndi
ekkert heldur vilja en eyði-
leggja Frakkland ef hann hjeldi
að hann gæti það.
Við höfum heitið að berjast
fyrir frelsinu, eða deyja ella,
sagði Daladier.
ÁRÓÐUR.
Það hefir vakið athygli, að
þýska útvarpið hóf í dag áróð-
ur gegn Frökkum. En fram til
þessa hefir áróður Þjóðverja
beinst allur gegn Bretum.
í dag mun hafa verið gefin
út fyrirskipun um að hlífa
Frökkum ekki lengur. Þýska út
varpið skýrði frá slagsmálum,
sem það segi að átt hafi sjer
stað í franska, þinginu. Einnig
skýrði það frá liðhlaupi í her
Frakka á vesturvígstöðvunum.
„CASH AND CARRY“.
Til þess að halda Bandaríkj-
unum utan við styrjö.ldina, sagði
Roosevelt að hann mýndi gera
alt sem í hans valdi stæði til að
hindra að Bandaríkjaþegnar
væru á ferð á ófriðarsvæðinu.
Þeir myndu þá ekki verða fyrir
neinum árekstrum, sem orðið
gætu stríðsorsök. Hann myndi
einnig krefjast þess, að allir,
sem keyptu hergögn eða aðrar
vörur í Bandaríkjunum, flyttu
þær sjálfir á eigin skipum og
á eigin ábyrgð. Og í þriðja lagi
myndi hann setja að skilyrði
fyrir öllum vörukaupum, að
vörurnar yrðu borgaðar út í
hönd.
í þinglnu fengu ummæli Roose-
Vel'ts um staðgreiðslu og flutn-
inginn á eigin ábyrgð („cash and
carry“) ágætar undirtektir. Banda
ríkjamenn hafa ekki gleymt því
að þjóðirnar, sem eiga í ófriði
núna, og margar fleiri, hafa ekki
greitt skuldir sínar frá því í stríð-
inu 1914—1918.
MIKILVÆG ÁKVÖRÐUN.
Roosevelt sagði í ræðu sinni að
hann myndi ekki leggja aðrar til-
lögur fyrir þingið að þessu sinni,
en þessa um afnám ivtflutnings-
bannsins. (Þingið átti ekki að
koma saman fyr en í janúar, en
FRAMH. Á SJÖUNDU SÍÐU.