Morgunblaðið - 08.10.1939, Blaðsíða 2

MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 8. október 1939.
Rússar hafa
í hótunum
við Finna
Finnar kveðja varalið
til vopna
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
OPINBER TILKYNNING hefir verið gefin út
í Helsingfors (Finnlandi), þar sem það er
staðfest, að Rússar hafi farið fram á að
finska stjórnin sendi samningamann til Moskva til samn-
inga um stjórnmál og viðskiftamál.
t hinni opinberu tilkynningu segir, að stjórnmálalegir og
viðskfftaíegir samningar hafi farið fram milli Finna og Rússa
undanfarið og að þeim hafi miðað vel áfram.
1 áframhaldi af þeim, hafi Rússar farið fram á að Finnar
sendu sjerstakan samningamann til Moskva.
Finska stjórnin segist hafa það til yfirvegunar, hvernig
snúast skuli við þessari ósk.
í fregn frá Rómaborg seg-
ir, aS útvarpið í Moskva
hafi í gær skýrt frá því, að
rússneska stjómin hefði
farið fram á að Finnar
sendu utanríkismálaráð-
herra sinn til samninga við
hana og að finska stjómin
hefði neitað. Rússneska
stjómin áskilur sjer nú —
þannig lauk frásögn
Moskvaútvarpsins — rjett
til að gera þær ráðstafan-
ir, sem nauðsynlegar kunna
að þykja.
í Rómaborgarfregninni segir,
að Finnar hafi fallist á að
senda viðskiftasamningamann
til Móskva — en ekki stjórn-
málamann.
I frjett frá Stokkhólmi segir,
áð finska stjórnin hafi kvatt
varalið til vopna til þess að vera
við öllu búin.
Talið er, að Rússar ætli að
krefjá.st þess af Finnum að fá
þrjár finskar eyjar sem bæki-
stöðvar fyrir flugvjelar . sínar;
í stað þess ætla þeir að styðja
kröfu Finna um að þeir fái að
gera varnarvirki á Álandseyj-
um.
Fram til þessa hefir strandað
á Rússum að stórveldin gæfu
samþykki sitt til að Álandseyjar
yrðu viggirtar.
EISTLENDINGAR
OG ROSSAR.
Fregn frá Stokkhólmi
hermir að Rússar sjeu að
herða á kröfum sínum
gagnvart Eistlendingum
fram yfir það, sem ákveð-
ið er íeistlensk-rússneska
samningnum, sem undir-
skrifaður var fyrir rúmlega
viku.
Þeir krefjast þess nú m. a.
að fá alger yfirráð á eyjunum
Dago og Ösle. Þeir hafa auk
þess krafist að fá íbúðarhúsa
(,,villu“) hverfið við Laulas-
maaflóann, svo að hermenn
þeiiTa geti tekið sjer þar bú-
stað.
Hitler
framkvæmir..
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
Hitler er þegar byrjaður að
framkvæma stefnu sína, sem
hann setti fram í ræðu sinni
í gær, um það, að leysa þjóða-
brota-vandamálin í Austur-
Evrópu með íbúaskiftum.
Sendiherra Þjóðverja í
Riga fór í dag á fund lett-
neska utanríkismálaráðherr-
ans og fór þess á leit, að
lettneska stjórnin aðstoðaði .
stjórnina í Berlín við það, að
flytja þýska menn, búsetta í
Lettlandi, til Þýskalands.
Eistlendingar reyna að rísa
gegn þessum kröfum
Samningum Rússa við Lit-
haua verður að líkindum
Iokið í kvöld.
Talið er að þessir samn-
ingar verði að því leyti
frábrugðnir lettnesk-rússnesku
og eistlensk-rússnesku samning-
unum að Lithauar fái nokkurn
hluta af Vilna-hjeraðinu í Nforð
ur-Póllandi og gefi í stað þess
Rússum land, sem þeir geta not-
að sem flugvjelabækistöð. Lett-
ar og Eistlendingar leigja Rú-s-
um landið sem þeir hafa orðið
að láta af hendi undir flug-
v.ielabækistöðvar þeirra.
Auk þess er búist við að Rúss-
ar bjóðist til að víggirða landa-
mæri Lithauens og Þýskalands.
Blöðin í Stokkhólmi vekja
athygli á því, að flugvjelabæki-
stöðvarnar, sem Rússar hafa
fengið í Eystrasaltsríkjunum
gjörbreyti hernaðaraðstöðu
Norðurlanda. Rússar nái nú
með sprengjuflugvjelum sínum
alla leið til Sjálands í Dan-
mörku, til Suður-Svíþjóðar og
til Eystrasaltsstrandar Þýska-
lands.
„Síðustu 24 klst. hafa ekki breytt áliti manna:
Friðartillögur Hitlers eru óaðgengilegar
Biöur Roosevelt
um vopnahlje?
Mussolini flytur ræðu:
Minnist ekki á stríðið
Nýjasta myndin af Hitler.
Alt rólegt
á Balkanskaga
Frá fyjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
Balkanskaginn er nú að
verða friðsaralega horn-
ið í Evrópu. i
Rúmenar og Ungverjar
hafa komið sjer saman um
að senda heim nokkuð af
herliði því, sem kallað hafði
verið til vopna undanfarna
mánuði.
Landamæralið }>eirra á ungversk
rúínensku landamærunúni, verðuj;
ekki fjölmennara en venjulegt er
á friðartímum. , ,
Er talið að samkomulag þetta
liafi orðið fvrir tijstpðlaiv Júgó-.
slafa. , - ,i
Samkvæmt fregn frá Moskva
lýkur samningum Tyrkja og Rússa
sennilega í kvöld. Talið er að
Rússar lofi að virða ,,status quo‘‘
á Balkanskaga, 'gegn' því að Tyrk-
ir banni Bretúm og Frökkúm sígl-
ingar um Dardanellásund.
Sjóorusta
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
Dýskar flugvjelar rjeðust á tvo
breska tundurduflabáta í
Norðursjónum síðdegis í dag, að
því er breska flotamálaráðuneytið
skýrir frá.
Skothríð flugvjelanna var svar-
að úr loftvarnabyssum bátanna.
Viðureigninni lauk án þess að
nokkurt tjón yrði hjá hvorugum.
eða friðartillögurnar
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
ÞAÐ er enn barist um friðinn.
Þjóðverjar hafa ekki gefið upp vonina
um að hægt sje að knýja Breta og Frakka
til þess að semja frið. Markmið þeirra er að sameina hlut-*
lausu ríkin til þess að leggjast á sveif með friðartillög-
um Hitlers.
ROOSEVELT NEITAR
Sú fregn komst á loft í dag —< sögð vera runnin und-
an rif jum nazista — að Roosevelt forseti ætlaði að sker-
ast í leikinn og fara fram á að vopnahlje yrði samið.
Þetta hefir ekki fengist staðfest í Bandaríkjunum.
Cordell Hul,l sagði í dag, að Bandaríkjastjórn hefðu engin
tilmæli borist frá Þýskalandi um að taka að sjer málamiðlun.
Sjálfur er Roosevelt í sumarheimili sínu í Hyde Park.
Blaðamenn, sem spurðu hvort það væri rjett, að hann
ætlaði að skerast í leikinn, fengu það eina svar hjá að-
stoðarmanni hans, að Roosevelt hefði ekkert við þá að
segja. Þeir spurðu þá hvort skilja bæri þetta svar sem
neitun frá Roosevelt við spumingu þeirra og aðstoðar-
maðurinn svaraði: Þið getið lagt þann skilning í það,
sem þið viljið.
---- OG MUSSOLINI?
Þótt ýmsir telji enn að Mussolini ætli að skerast í leikinn,
þá gerði hann sjálfur ekkert til þess að ýta undir þá von, er
hann flutti ræðu yfir fasistaforingjum frá Sardiniu í Róma-
borg í dag. Hann mintist í þessari ræðu hvorki á stríðið nje
friðartillögurnar.
ítölsk blöð hafa þó yf-
irleitt tekið friðartillögunum
mjög vel, Það er líka athygl-
isvert að í Ítalíu er því haldið
fram, á sama hátt og í Þýska-
landi, að tillögunum hafi yfir-
leitt verið vel tekið í heiminum
— nema í Englandi og Frakk-
landi.
Og jafnvel í þessum löndum hafi
þeim ekki verið teki'ö illa, þar sem.
stjórnir þeirra hafi ákveðið að taka
þær til rækilegrar yfirvegunar.
Sum ítölsk blöð segja, að friðartil-
iögur Hitlers sjeu mjög. svipaðar til->
lögum, sem Mussolini hafi oft verið
með á prjónunum.
,,NEI“.
í London er viðhorfið í kvöld
dregið saman í eina setningu : Síð-
ustu 24 klukkustundir hafa í engu
breytt skoðun manna um það, að
friðartillögur Hitlers sjeu óhæfar
sem samningagrundvöllur.
Ensk og frönsk blöð og blöðin í sam-
veldislöndunum eru sammála um að
ekki sje hægt að svara þeim nema
með: NEI.
Franska blaðið „Joumal de I)ebat“
segir, að ef Hitler hefði gert sjer von
um að geta gert út af við Breta og
Frakka með einu höggi, þá hefði hann
gert það. En hann sje farinn aö ótt-<
as-t langvarandi styrjöld.
„Intransigeant“ segir að Hitler vilji
halda áfram ,að leggja undir sig heim-
Þjóðverjar að
undirbúa sókn?
Ijondyn'í gær. FÚ.
¥ tilkynningu frönsku hermála-
* stjórnarinnar í dag segir, að
býskar hersveitir hafi gert ítrek-
aðar tilraunir til þess að ráðast
ihn yfir frönsku landamærin á
svæðinu milli Saarbrúcken og Rín-
ar. Tólf sinnum gerðu Þjóðverjar
áhlaup í þessu skyni í gærkvöldi.
Frakkar svöruðu með fallbyssu-
og vjelbyssuskothríð og var öllum
áhlaupunum hrundið.
Frakkar ætla að Þjóðverjar sjeu,
með áhlaupumi þessum, að þreifa
fyrir sjer til þess að komast, að
hvar Frakkar eru veikastir fyrir,
með það fyrir augum að hefja þar
sókn.
KOMMÚNISTAR
1 FRAKKLANDI
66
London í gær. FÚ.
kömmúnstiskar bæjarstjórn-
ir voru leystar upp í ná-
grenni Parísarborgar í dag, og
þær 377, Sém þá eru eftir í Fraklc-
landi, verða leystar upp í dag og
næstu daga.
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐIJ.