Morgunblaðið - 19.05.1940, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 19. maí 1940.
JÞ
Ur daglega lífinu
Frásðan læknis um loftðrðsir
Matthías Asgeirsson garðyrkju
ráðunautur bæjarins kom á skrif-
Stofu Morgunblaðsins nýlega, og bafði
orð á því, að mjög væri enn ábóta-
vant umgengni á grasblettum og
í skrautgörðum hjer í bænum.
Skemdafýsn manna fær þar enn ein
kennilega útrás.
T. d. segir hann eru skiltin á hlið
unum í Tjarnargarðinum hvað eft-
ir annað mölvuð og rifin af, þar sem
fólk er beðið um að loka hliðunum
og Þar sem þar er einnig auglýst,
að hjólriðar sjeu bannaðar um
garðinn. þegar svo skiltin hafa ver-
ið rifin burtu, hjóla menn inn í
gangstígana og hamast þar aftur á
bak og áfram.
★
Sjaldan sjest til fólks sem gengur um
grasreitina á Austurvelli. En Matthías
segir, að það hafi oft komið fyrir, að
smáskiltin sem þar eru höfð, þar sem
vegfarendum er bent á, að ekki megi
ganga. á grasinu, sjeu rifin upp, og
þeirn fleygt í burtu. Og hraunhellur all -
margar, sem reistar voru í fyrra í götu-
FRAMH. AF ÞilIBJU SÍÐU jeg áður átti heiina. Því aldrei,
er. Þar eð hjer var um borg hvorki fyrr nje síðar,' hefír verið
ar Reykjavíkur með beiðni um, að' arastyrjöld að ræða, var grimd- gérð lofárás á borg með eitur-
hún kalli þa hr. Emil rhoroddsen, gegT1 almeningi hvað mest. gasi. Þetta er líka naumast mögu-
píanóleikaia, Túngötu 1~, hjer í bæ, pæstar loftárásir voru gerðar í legt, svo að það næði tilgangi
og hr. Olaf Halldorsson, sknfstofu- . _ . . _ , .
mann, Bergstaðastræti 50B, hjer í hernaðarskym, flestar bemlmis smum. Eiturgas verkar ekln nema
bæ, fyrir sig á sáttafund ásamt mjer, með Það fynr augum, að skelfa
til þess að reyna að fá þá til þess alþýðu manna Og skapa örvingl-
að sættast á aftUrkalla fyrgreind un í borginni. Slíkar árásir, eins j meira af gasbombum en voldug
ummæli og fella þau niður, greiða og t. d. árásirnar á óvarðar finsk! flugvjelafylking gæti flutt með
sekt fyrir þau, og til þess að greiða'ar borgir voru í vetur, eru sem ! sjer. Til þessa væru sprengjuskot
]iað hafi ákveðinn styrkleika. Til
þess að koma þessu í kring þarf
injer skaðabætur in solidum að upp betur fer sjaldgæfar. En vitan-
hæð kr. 3.000,00 og loks allan kostn- \ lega er það erfitt að skilja greini
að af sáttatilraun þesaari" lega hjer j miUif þegar t d_
Ferming í Hafnar-
fjarðarkirkju
i dag
rafmagnsstöðvar eða aðrir stað-
ir, sem hafa hemaðarlega þýð-
mikilvirkari. En að flytja hvort-
tveggja með sjer er ógerlegt, Slíkt
gas fer auk þess að litlu leyti inu
í vel hygð hús.
Til varnar gegn þessu hafa
ingu, eru inni í miðjum borg- Reykvíkingar auk þess til varnar
Aslaug Einarsdóttir, Austurg. 6.
Asta Ingimundard. Suðurg. 30.
Bryndís Guðjónsdóttir, Gunnarss. 6.
köntunum hafa veriö lagðar út af, eðajElín Arnúrsdóttir, Jófríðarst.v. 5.
þær teknar upp. -Esther Jónsdóttir, Hverfis. 19B.
Er einkennilegt, að nokkur skuli hafa Guðbjörg Friðfihnsd., Hlíðarbr. 7.
gat»i
Stúlkur:
Aðalheiður G. Brynjólfsd. Brunn. 4. gtyrjöldinni
Anna R. Jrlendsdóttir, Reykjavv. 26. beint niður j skrúðgöngu barna
á kirkjuhátíð kaþólskra manna.
um, verksmiðjur eða annað slíkt.
Loftsprengjur geta líka altaf
komið niður á alt öðrum stöð-
um en þeir er ætlað, eins og t. d.
þegar það kom fyrir í heims-
að sprengja hitti
Vafalaust hefir sprengjunni ekki
verið ætlað að lenda þar.
Ósjaldan kemur það fyrir, að
menn að nauðsynjalausu setja
* , , , ,r ,, „ _ TT „ „ _ sig í hættu af ljettúð einni. Hvað
an að svona skemdaverkum. Matt- Guðborg H. Guðjonsd., Gunnarss. 7. _ , „. . . v,
f„imrðr,G t ........ o eftir annað hefl ^eg sjeð menn
t. d. hlaupa út á götu til þess
að glápa á loftorustur, enda þótt
þeir með því móti geti átt á
hættu að kúlnabrot úr skothríð-
inni lendi á þeim. En forvitnin
hefir verið óttanum yfirsterkari.
Það eykur líka að óþörfu á hætt-
una, er menn þeytast aftur á bak
og áfram eftir götunum í vit-
leysu í stað þess að flýja í skjól.
Enn er það, að ef bæklaðir
menn og haltir, sem varla geta
hías fullyrðir, að það sjeu fullorðnir
menn sem versta umgengni sýni, bömin
sjeu prúðari. Enda er sumt af þessu
skemdabardúsi sem á sjer stað, ekki'
jbamameðfæri. Eins og t. d. þegar ein-
hverjir náungar hafa dundað við það
hjer um nóttina, að rífa upp bekkina
sem settir hafa verið á vestanvert
Kirkjutorg, austan við Alþingishúss-
garðinn. Til þess hefir þurft mikla fyr-
irhöfn og talsverð átök.
Á grasblettinum við Hringbrautina
hafa menn sparkað, svo þar eru víða
fög, óg eins hafa bílar ekið yfir þá og
sett þar djúp hjólför. Þarf að tyrfa
þessa bletti að nýju. Og öllu þessu þarf
að koma í lag, sem skemt er. Því bæj-
arbúar verða að læra að ganga betur
um hæinn. Ekki má gefast upp við að
kenna ungum sem gömlum þá sjálfsögðu
mannasiði.
Svohljóðandi sáttakæra barst blaðinu
í gær. Þareð hún snertir skemtanalíf
hæjarins, kunna ýmsir að hafa gaman
af að sjá hana.
Kærandinn er Guðbrandur Jónssón.
í gamanleiknum „Forðum í Flosa-
porti", sem um þessar mundir er
teikinn lijer í Reyjavík og saminn
er-ttf þeim Ernil Thqpoddsen, píanó-
leikara og Ólafi Halldorssyni skrif- polt)jy,.g Vigfúsd., Hverfisg, 31B
stofumanni, hjer í bæ, var komist pórlaug ó Júlílisdóttil. Brnnn. 2.
ÍVo að orði um mig undirritaðan, _
, , . . Drengir:
áíð jeg „greiddi hvorki har mitt nje , * ___
T ' . ... .... Arni Hélgason, Hvaleyri.
reiknmga . þar sem jeg taldi um- J
rtiæli þessi meiðandi fyrir mig og Baldur Árnason, Reykjavv. 23.
sjerstaklega til þess fallin að spilla Bened. B. Sigurðard., Hverfisg. 7.
lánstrausti mínu, átti jeg tal við Bergur H. Gíslason, Hvaleyri.
fýrnefnda höfunda leiksins i því Bjarni Bjarnason, Kirkjuv. 5.
skýffHað fá þá til þess að fella nið- Brynjólfur Sv Brynjólfsson, Strand.41
yr úr leiknum nefnda málsgrein og Guðm. H. Valdemarsson, Hraunsholti
til þess að greiða mér hæfilegar j-jinrik Hinriksson Hansen, Reykja-
|kaðah<r'tur fyrir að raska þannig víkurveg 31
stöðu minni og högum. Varð Þetta Jóhann jg, Kristjánsson, Miðengi,
samtal til þess, að nefndir höfund- _ _ ,
, , , , . Garðahreppi.
pr hafa nu, eftir að hafa leikið gam
anleik þennan með fyrgreindum um '1<>n fonasson> Mjósundi 15.
Hiælijm um mig í fimm eða sex lon Þestin Jónsson, lempl. 3.
kvöld fyrir troðfullu húsi, breytt J°n Jónsson, Merkurg. 2,
Ummælum þessum á þá leið, að ég Jón K. Kristjánsson, Laikjarg. 22.
,jgreiddi hvorki hár mitt nje annað“, Karl Brynjólfsson, Garðaveg 6.
en skaðabætur neituðu þeir alveg Kristján E. Krjstjánsson, Garðav. 9.
að greiða. Um hina síðar tilfærðu Magnús Jónsson, Hverfisg. 21.
málsgrein er það að segja, að jeg Qskar Gunnarsson, Norðurbr. 11B.
rl hana einniK meiðandi fyrir mig> Ríkharður Kristjánsson, Selvogs. 9.
og til þess fallna að spilla láns- _ _
Sigurður L. Einksson, Krosseyrrav.2
trausti mínu. • , .
Skuh Ingvarsson, Hverfisg. 9.
Guðfinna Nikulásd., Langeyrarv. 2.
Guðlaug Bjarnad., Suðurg. 13.
Helga J. Jensdóttir, Selvogsg. 7.
Hélga Steingrímsd., Álfaskeiði.
Hulda R. Guðmundsd., Læk. 14.
Ingibj. S. Sigurðard. Langeyrarv. 12.
Jóhanna E. Hinriksd., Suðurg. 37.
Jónasína Jónsd., Nönnust. 6.
Lilja H. Guðjónsdóttir, Kirkjuv. 29.
Margrjet Albertsdóttir, Selvogsg. 10.
Margrjet þorleifsdóttir, Nönnust. 3.
Oddný J. þorsteinsd., Merkurg. 14.
Ragnheiður E. Jónsdóttir, Hveíf. 23. JT « ,
r) . .« „ . ,. „ stigið í fæturnar, ætla að þjota
Ragnheiður Knstinsdottir, Nonnu. 2 , , . „ , , . ,.
r>„„„x 0 tviniður 1 kjallara i hendmgskasti,
ef loftvarnarmerki er gefið, þá
!eru þeir í meiri hættu fyrir því
^að þeir meiði sig í óðagotinu, en
að loftsprengja nái til þeirra.
I Sú hætta er hjer í Reykjavík
yfirleitt, eftir minni skoðun hverf
andi lítil, og alveg ósambærileg
I við hættuna í löndum, sem eru
umkringdar hernaðarþjóðum. Há
! ar samstæðar byggingar eru hjer
ekki til. íbúðarhverfi bæjarins
Ragnh. S. Vilmundard. Króki,
Garðahreppi.
Ragnh. þ. Óskarsd., Langeyrarv.l2B.
Sesselja Guðmundsd. Dysjum,
Garðahreppi.
Sigríður þorkelsdóttir, Vesturbr. 1.
Sigurlaug J. Hallgrímsd. Urðarst. 1.
Sigrún Guðjónsdóttir, Tjarn. 5.
Sigrún þorsteinsd., Amt. 4. Rvík.
Steingerður Sigurðard., Straumi,
Garðahreppi.
Svava Júlíusdóttir, Brunnst. 8.
Unnur J. Kristjánsdóttir, Suðurg. 54.
Valgerður Jónsd., Öhlug. 7.
Vigdís Jensdóttir, Suðurg. 50.
frá náttúrunnar hendi vindinn og
regnið. Lítil g-ola dreifir eiturgasi
og gerir það óvirkt. Þó hjer i
Reykjavík sjeu engar gasgrímur
til, þá kemur það að éngri sök.
Kbmi einhver slík hætta fyrir
hjer, stæði hún aldrei nema stutta
stund og þá er nóg að halda rök-
um klút fyrir vit sjer á meðan.
Sumir halda að mesta tjónið af
loftárásum stafi frá hræðslu þeirri
sem grípa kann fólk. En hún er
líka minni en menn halda. Jeg
hefi oft haft tækifæri til þess að
furða ímig á því með hve mikilli
stillingu menn hafa tekið loftá-
rásum, og eins stórskotaliðsárás-
um sem gerðar hafa verið á þorp
og borgir. Tilfæri jeg hjer nokkur
dæmi.
Þorp eitt rjett hjá vígstöðvun-
um hafði alveg sloppið við alla
skothríð og íbúarnir því ekki flú-
ið þaðan. Alt í einu var gerð mikil
stórskotaliðsárás á þorpið. íbú-
arnir flúðu í kjallara sína eins og
fyrirskipað var. Kona ein, er kom-
in var niður í kjallara sinn, sá að
hún hafði gleymt að taka köttinn
sinn með sjer. Hún fór í miðri
skothríðinni upp úr kjallaranum
til að ná í köttinn. Svipaða at-
burði hefi jeg lifað marga. Og
sögur t. d. frá Barcelona henda í
það sama.
Fólk, sem stóð og heið eftir út-
hlutun fyrir framan matvælabúð,
varð óánægt vegna þess að út~
*'i þar sem jeg hefi þannig árangurs
Ihust reynt að ná samkomulagi í Steingrímur Kristjánsson, Norðbr. 3,
ftiáli þessu, neyðist jeg til að snúa H'austi Ingvarsson, Selskarði,
mjer til hinnar heiðruðu sáttanefnd
Garðahreppi.
eru hjer að mestu leyti sjerstæð i hlutunin var látin hætth er loft-
lág hús, með görðum umhverfis.!aras dnndi yfir. Það vildi heldur
Vegna þessa og eins vegna þess
að húsin efu úr steinsteypu er
eldhættan ekki, eins og t. d. í
Finnlandi og Noregi. Svo að í
versta falli eru það ekki nema
stöku manneskja, sem getur orð-
ið fyrir þessu, og þær geta með
tilstyrk Rauða krossins og sam-
taka læknanna fengið mjög skjót
lega alla nauðsynlega hjúkrun.
Slysahættan af loftárásum
ef þær kunna að koma, er ekki
meiri en sú slysahætta, sem
yfirleitt altaf vofir yfir manni
og fólk telur sem sjálfsagðan
hlut.
Ennþá minni ástæður eru til
þess að óttast gasárás. Því hætta
á slíku er, að minni meiningu, al-
veg útilokuð. Sem. kunnugt er,
hafa í ýmsum löndum starfað loft-
varnanefndir um lengri eða skemri
tíma, er hafa líka undirbúið varn-
ir gegn eiturgasárás og útbýtt
gasgrímum til almennings. Slík
áhöld eru óþörf og gera ekki ann-
að en vekja ótta fólks. Jeg af-
þakkaði slík varnartæki fyrir mig
og mína í þeirri borg, þar sem
halda áfrajn að standa á götunni
óvarið en að þurfa að verða af
skanitinum.
Og sama er að segja um börniii
sem þá fullorðnu. Menn hafa álitið
að svo óvæntir viðburðir hefðu
sjerstaklega mikil áhrif á barns-
sálirnar. En svo er ekki. Skýrsl-
ur lækna úr ýmsumt löndúm styðja
þetta álit mitt og reynslu, hve
lítil áhrif slíkir atburðir hafa á
börn. Hvað eftir annað taka menn
eftir því, að jafnskjótt og flug-
árás er liðin hjá koma börnin út
á göturnar og taka upp leiki sína
að nýju. éíiis og ekkert hefði í
skorist. Og lítið her á því, að
fólk fái af þessu varanlega kvíða-
kend, órólegan svefn eða þess-
háttar.
Þegar um alvarlegar varanlegar
afleiðingar er að ræða, þá eru það
jafnan börn sem áður voru með
veiklað taugakerfi er eiga í hlut.
En slík taugaveikluð börn eru
best komin í sveit og eins tauga-
veiklað fólk, sem fullorðið er. í
borgum verður þetta fólk til þess
að breiða út frá sjer kvíða.
REYKJAVÍKURBRJEF
FRAMH. AF. FIMTU SÍÐU.
leysi vort, okkar ,,Maginot“-línu,
verðum. við að vera samtaka í
hlutleysi okkar, hver maður á
sínum verði ekki síður en í hern-
aði.
Verði hin þunghæru erlendu á-
hrif, sem við nú verðum fvrir, til
þess, að fjöldi manna missi sjónar
á þessu marki ,menn taki að skifta
sjer í sveitir, að því er lmgarfar
snertir, með eða móti ófriðaraðil-
um, 6n gleymi þjóð sinni, þá er
úti um okkui' íslendinga sem
sjálfstæða þjóð, hvernig sem styrj-
öldinni reiðir af.
Tilraunir kommúnista, hinna
viðurkendu fjandmanna þjóðar-
innar, til þess að skifta almenn-
ingi í flokka eftir afstöðu til ó-
friðaraðila, ættu að geta bent á,
að hjer er hætta á ferðum. Þvf
þeir Þjóðvilja-menn, sem vinna að:
upplausn þjóðfjelagsins, vita sem
er, að nú er þetta helsta leiðin til
þess.
En yfir þá hundaþúfu föður-
landssvikaranna á sjálfstæðisþrá
þjóðar vorrar að gnæfa svo hátt,
að menn hrátt viti ekki af að
slík smámenni sem, kominúnistav
sjeu hjer til.
Ferðafólk.
Meðan ár voru lijer flestar ó-
brúaðar og landsmenn ferð
uðust einungis á hestbaki, þektu
allir ferðamenn, er fóru í fjöl-
menni, hvernig þögn sló oft á hóp-
inn þegar ferðafólk nálgaðist fljót
er tvísýn voru yfirferðar.
Þann 10. maí gerðist lítið atvik
í Borgarnesi, sem minti á þesSa
þögn ferðafólksins, er það nálg-
aðist hættuna á leið sinni.
Það hafði frjest þann dag, að
Laxfoss ætti að flvtja þangað
breskt herlið 'um kveldið. Fólk var
venju fremur margt á hafnarbakk-
anum við Brákarey er skipið lagð-
ist þar að. En það vakti eftirtekt,
að enginn af þeim mannfjölda
mælti orð af vörum. Fyrri en það
kom í Ijós, að engir hermenn voru
í skipinu. Þá tók fólk upp tal sitt
og gleði að nýju.
Er ferðamannahóparnir nálguð-
ust hinar óhrúuðu ár, þá bannaði
hið íslenska lundarfar að hrópa
npp um hættuna sem framundan
var. Menn einbeindu huganum að
því, að hópurinn allur, hver ein-
asti einn kæmist klakklaust leiðar
sinnar.
Það er affarasælast fyrir þjóð-
ina að fara eins að nú. Þær ráð-
stafanir, sem kynnu að vera æski-
legar, framltvæmanlegar til að af-
stýra hættunum sjeu gerðar .með
festu og sem fæstum orðum. Eng-
inn veit hvernig móðan reynist
sem framundan er. En hún verð-
ur því aðeins fær, að þjóðin ein-
beini huga sníum að því, hvað sem
í skerst, að ná bakkanum hinum
megin.
Hjálpræðisherinn. Samkomur í
dag: Kl. 11, 4 og 8V2. Kapt. Andre-
sen og Solhaug o. fl.
Barnablelur
úr hinu ívíofna, mjúka blejuefni,,
fást nú aftur í
Laugavegs Apóteki.