Morgunblaðið - 09.07.1940, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLA ÐIÐ
Þriðjudagur 9. júlí 1940.
Sjálfstæðismenn
fjölmentu að
Tryggvaskála
Asunnudaginn var efndi Samband Sjálfstæðis-
fjelaganna í Árnessýslu til hjeraðsmóts og
skemtifundar að Tryggvaskála við Ölfus-
árbrú. Hófst mótið með sameiginlegri kaffidrykkju í
Tryggvaskála kl. 3, og tóku þátt í henni um 200 manns.
Formaður sambandsins, Sigurður Óli Ólafsson, setti sam-
komuna með ræðu.
Sigurður lýsti aðdragana að stofnun hins nýja Sjálfstæð-
issambands í febrúar síðastl. Voru það 6 Sjálfstæðisfjelög, er
stóðu að stofnuninni, er ölj höfðu verið stofnuð á síðustu 2
árum. Hann skýrði síðan tilgang sambandsins, stefnuskrá þess
og starfstilhögun, og eggjaði Sjálfstæðismenn lögeggjan til
öflugrar starfsemi.
Þá tók til máls Bjarni Bene-
diktsson, prófessor, og
^ar síðdegis, og hafði hún verið með
... . . , , . „ ,\ afbrigðum
kveðjur og arnaðaroskir fraj
í, n • „ , ,. . var akjosanlegt, og fjolmenni
miðstjorn flokksms. Rakti hann , . , ,. , ..
,, , , , . ... . . *mxklu meira en buist var við,
siðan í itarlegri og gloggri ræðu .
f ® , . svo að kaffidrykkjan varð að
stjornarsamstarfið, arangunnn, , . ... , . . .
„ , . tara fram í tveim hopum. Að
af myndun þjoðstjornarmnar og , .... , , . . , , . . , ,. ,
, ,, T’,,. , / , kaffidrykkjunm lokinni hofst
þatttoku Sjalfstæðismanna
henni og skýrði ýmis ágreinings
mál, er uppi væru milli stjórn-
arflokkanna.
Eiríkur Einarsson,
dans, er stóð nokkuð fram eftir
kvöldi.
Sjálfstæðismenn í Árnessýslu
eru hlaðnir áhuga og starfs-
Datt af hastbaki
09 beið bana
, , ,, , , ^ , þrotti og horfa vonglaðir fram
maður hof ræðu sma með þvi; .
* • x u- a vegmn
að mmnast hms agæta manns,
Guðlaugs Þórðarsonar gestgjafa
1 Tryggvaskála, er ljest á síð-
asta ári, og var langan aldur
einlægur og ötull forvígismað-
ur Sjálfstæðismanna í Árnes-
sýslu. Eiríkur ræddi síðan öll
helstu hjeraðs- og áhugarhál Ár-
nesinga: Samgöngumálin, mjólk jt, ;nar Brynjólfsson frá
urbúin, raforkumálið, nýbýla- jCi Hrafnabjörgum á Hval-
málin Og fjölmargt fleira. fjarðarströnd datt af hestbaki
Gunnar Thoroddsen bæjarfull náiægt Kalastöðum í gærmorg-
trúi talaði næstur og gerði að- un Qg beið bana_
allega utanríkis- og sjálfstæðis- Slys þetta vildi þannig til. Ein
málin að umiæðuefni. Lýsti ar beitjnn var þarna á ferð á
hann atburðunum 10. apríl, er jejð tjj vegavinnu. Nýtt trjeræsi
vjer tókum öll vor mál í eigin er þarna á veginum. Hestur
hendur, hernáminu 10. maí og bans fseldist þetta nývirki og
afleiðingum þess. Skýrði hann; tók svo snögt viðbragð, að Ein-
frá því, sem gert hefði verið • ar f jejj af babi 0g niður á veg-
síðan í meðferð utanríkismál-j inn Hann hefir komið niður
anna og fyrirhugað væri um gvo barkalega, að botn höfuð-
þau mál. Loks mintist hann á j^úpunnar hefir sennilega brotn-
að. Engir áverkar sáust á hon-íj
horfurnar í fullveldismálum
vorum, og nauðsyn þess að
halda við ættjarðarást, þjóðern-
isvakningu, kjarki og bjartsýni.
Þegar þessir þrír fulltrúar
miðstjórnarninar höfðu lokið
máli sínu, hófust frjálsar um-
ræður, og tóku þessir til máls:
Steinþór Gestsson bóndi á Hæli,
Jón Sigurðsson frá Hjalla í Ölf-
usi, Einar á Hæli, síra Eiríkur
Stefánsson á Torfastöðum, Jó-
hann G. Björnsson bóndi í
Brandshúsum, Marteinn Björns-
son, Jón Brynjólfsson bóndi á
Ólafsvöllum, Sveinbjörn Kristj-
ánsson frá ísafirði og Sigurður
Óli Ólafsson, Selfossi.
Umræður þessar voru hinar
fjörugustu, og kom sjerstak-;
lega skýrt í ljós, að meðal æsku-
lýðs Árnessýslu liggur straumur-
inn til Sjálfstæðismanna.
Fundinum barst heillaóska-
skéyti frá Páli Stefánssyni
bónda á Ásólfsstöðum ívÞjórsár-
dal, sem eigi gat sótt fundinn,
og þökkuðu fundarmenn kveðj-
una að maklegleikum.
Samkomunni var slitið kl. 8
„Harmleikurinn
i Oran"
1- Á ulltrúi frönsku sendisveitar-
■*- innar í London fór í gær í
breska utanríkismálaráðuneytið
og skýrði frá því, að franska
stjórnin hefði ákveðið að flytja
sendisveitina frá London yfir til
Frakklands.
í London er frá því skýrt, að
breska stjórnin ætli að svara
frönsku stjórninni, og þar til
svar sje fengið aftur frá Frakk
landi sje enga glögga grein
hægt að gera fyrir stjórnmála-
sambandi landanna.
Það er hinsvegar talið, að
franska sendisveitin geti ekki
farið frá London fyrst um sinn,
vegna örðugleika á samgöng-
um við Frakkland.
de Gaulle flutti í gær erindi
í breska útvarpið, þar sem hann
bað m. a. breska hlustendur að
líta ekki á það, sem hann kall-
aði harmleikinn í Oran, sem sig'
ur breska flotans. Frönsku her-
skipin hefðu legið við akkeri
og gðstaða þeirra hefði á allan
hátt verið örðugri en bresku
herskipanna.
Bresku herskipin hefðu haft
aðstöðu til að hleypa af fyrstu
skotunum, og þeir, sem kunnug-
ir væru sjóhernaði vissu, hve
mikilvægt það væri.
En hinsvegar bað de Gaulle
frönsku þjóðina að dæma ekki
hart þennan harmleik. Sjálfur
kvaðst hann vilja heldur ’sjá
,,Dunkerque“ liggja uppi í land
steinum, heldur en að Þjóðverj-i
ar gætu notað þetta glæsilega
skip í hernaði gegn Bretum.
Skemtunin að Eiði
FRAMH. AF ÞRIÐJXJ 8ÍÐU
Þá ljek Lúðrasveit Reykjavík
ur og söng Pjetur Jónsson no.kk-
ur lög með henni við mikinn
fögnuð áheyrenda.
Að lokum var svo stiginn
um, nema hvað blóð vætlaði j dans fram á kvöld og lek
út um annað eyrað. Var hann jhljómsveit Bernburgs fyrir hon-
borinn heim að Kalastöðum, um-
þá með nokkru lífsmarki, en Þótti þessi Eiðisskemtun tak-
andaðist mjög skömmu síðar.
Var kallað í lækni í síma af
Akranesi. En er hann kom í
Kalastaði var Einar dáinn fyrir
nokkru. Einar var 31 árs, ó-
kvæntur.
„Fimta
herdeildin“
náðuð
F
rá því var skýrt í gær, að
samkomnlag hefði orðið í
Wiesbaden milli þýsku vopnahljeg
samninganefndarinnar og frönsku
nefndarinnar, að allir menn í
Frakklandi, sem herteknir hafa
verið fvrir að starfa fyrir Þjóð-
verja, skyldu verða lát-nir lausir.
Er hjer um að ræða menn af öll-
um þjóðernum, þ. á. m. Þjóðverja,
sem handteknir liafa verið í Eisass
ast prýðilega og er vonandi að
Sjálfstæðismenn eigi þess kost
bráðlega, að hittast á Eiði til
svo góðs fagnaðar. Staðurinn er
dásamlegur á sólbjörtum sum-
ardögum og tilvalinn skemti-
staður þeim, sem ekki hafa
kost til lengri ferðalaga um
helgar. Staðhættir þar hafa upp
á margt að bjóða, fagurt lands-
lag og útsýni, gróna jörð og
heilnæm sjóböð.
Sjálfstæðismenn hafa líka
sýnt að þeir kunna að meta
þessa hluti og þeir munu einnig
kunna það í framtíðinni.
Tvo vana sjómenn
vantar nú þe^ar til Raufar-
hafnar. UpiJlýsingar í síma
5773 osr 1080.
Sigurður Sigurðsson
fyrv. búnaðarmálastjóri
FRAMH. AF. FIMTU SÍÐU.
taka um framfaramál. Hvar sem
hann kom, hvort heldur það var
á afskekt afdalakot eða á fjöl-
meiinan fund í stórum salarkynn-
um ,flutti Sig'urður með sjer fjör
og áhuga. Framkoma hans var
jafnan frjálsmannleg, stundum
svo gáskafull, að líkara var ao
þar færi unglingur en fulltíða eða
roskinn maður. En hann þoldi
ekki deyfð, eða neitt sem minti.
hann á kyrstöðu. Til þess var
maðurinn of ákaflyndur.
Frá stjórnarárum hans við Bún-
aðarfjelag Tslands má gera ráð
fvrir að .Jarðræktarlaganna verði
dinnía ltengs/t minlst. Því hvað
sem þátttöku annara liður í laga-
setning þeirri, þá er það alveg
víst, að Jarðræktarlögin hefðu
aldrei komist á, og þær fram-
kvæmdir, sem þau hafa hrint af
stað, ef Sigurðar liefði ekki not-
ið við. Ber margt til þess. M. a.
það, að útgjöld Gk.isfijóðs til
framkvæmda laganna uxu mönn-
um svo í augum í byrjun, að til
þess þurfti mann eins og Sigurð
að fá menn úr öllum flokkum og
áttutó til þess að sameinast um
þessa nýbreytni.
En það var sama á hvaða sviði
að hvetja þurfti menn til átaka í
framfaramálum búnaðarins. Sig-
urður var jafnan manna líkleg-
astur til þess að örfa framkvæmd-
ir manna og afla málunum fylgis.
Hugsjónamaðurinn.
Það korn fyrir, að öllUm fjöld-
anum fanst Sigurður fara geyst í
fyrirætlunum sínum, hugsjónir
hans viðvíkjandi framfaramálum
landbúnaðarins væru helst til
langt fyrir utan og ofan væruleik-
ann. Og það er alveg rjett, að
hanii átti stundum erfitt með að
fella sig við, að viðurkenna hve
leiðin væri torveld milli veru-
leikans og hugsjóna hans. En ein-
mitt þetta, sem kyrstæðari menn
fundu a.ð honum, var styrkur
lians í því starfi sem hann vami
fyrir þ.jóð sína. Sem hugmynda-
ríkúr framfaramaður verður Sig-
urður ógleymanlegur öllum þeim,
er hiifðu af honuiri náin kvnni.
eða störfuðu með honum. Svo
helg voru honum áhugamál hans
er skvldu verða bændastjett
landsins að liði, að hann glevmdi
oft gersamlega sínum eigin hags-
munum. Þeir voru honum full-
komið aU.kaatriði. Heildin sem
Jiaiin vann fyrir, var honum alt.
Alt, sem hann vann að og hafði af-
skifti af vildi haiin að gengi sem
allra hraðast. Það var engu lík-
ara en hann fyndi til þess alla
sína æfi hve gamall hann var orð-
inn er hann fjekk tækifæri til þess
að beita kröftum sínum í þágu
búnaðarframfaranna. Þess vegna
þyrfti hvert ár, hver stund sem
eftir var æfinnar að notast sem
best.
Árið 1923 leitaði nýlendustjórn-
in grænlenska. til Sigurðar og
fjekk hann til þess að fara til
Grænlands til að athuga þar stað-
hætti til búnaðarframkvæmda.
Samdi hann ítarlegar tillögur í
því máli, sem fylgt hefir verið
þar vestra. Mun Sigurður síðan
hafa verið ráðunautur nýlendu-
stjórans Daugaard-Jensen um ým-
islegt, er að þessum málum laut,
uns Ðaugaard-Jensen fjell frá í
fyrra.
Fjölmargar fjelagsstofnanir var
Sigurður riðinn við og vann að.
T. d. Skógræktarfelagið er stofn-
að var 1930. Þar var hann aðal-
hvatamaður a.ð. Fjelagið Land-
nám, sem um skeið hafði for-
göngu í nýbýlamálinú, mun og
að miklu leyti hafa verið af sötnu
rót runnið.
Vorið.
Um nýár 1935 1 jet Sigurður af
búnaðarmálastjórastöðunni. —-
Nokkrum árum áður hafði hann
komið sjer upp nýbýli austur í
Hveragerði ,er hann nefndi Fagra-
hvamm. Þar sat hann löngum hin
síðustu ár og f.jekst við ýms störi',
en börn hans Ingi'mar og Ragna
liafá þar garðyrkjustöð mikla.
Þar hafði hann g'ott bókasafn og
þar safnaði! liann miklum fróð-
leik um búnaðarsögu landsins
fyrr á tímunr. En hann hirti máske
einna minst um sögu síðustu
30—40 ára. Því búnaðarsaga þjóð
arinnar það tímabil er æfisaga
hans sjálfs. Enginn Islendingur á
lífsferil sinn ofinn eins marg-
þættan í búnaðarsögu vora eins og
hann, alt frá því hann ungur
prikaði um túnþýfið í Fnjóskadal
og þar til hann reisti sjer ellisetur
innan um jarðhitagróðurinn í
Fagrahyammi.
Þegar jeg sá hann síðast ,var
orðið tvísýnt um heilsu hans og
Tíf. „Ef vorið læknar mig ekki“,
sagði hann, „þá er úti um mig. Þó
læknarnir sjeu góðir, meðul og'
aðhlynning, Jrá er ekkert sem
jafnast á við vorið“. Hann sagði
þetta með þeim innileik að jeg
fann hve mikið hann .með þessu
sagði urn líf sit-t alt. Hvernig vor-
ið hafði vakið hann ungan til
dáða, vakið stórhug hans, dirfsku,
ættjarðarást hans og fram-
faraþrá. Og þegar jég hvarf frá
honum, þá hvarflaði mjer í hug,
að í fáum orðum yrði ekki skap-
lyndi og starfi hans betur lýst.
en með því að líkja honum við
vorið. Hið vekjandi hvetjandi starf
þessa manns var vorleysing í ís-
lenskum búnaðarframkvæmdum,
bjart, hlýtt, ákaft, sem leysti bund
ið gróðurmagn úr klaka. kyrstöð-
unnar. V. St.
RÚMENÍA
í DEIGLUNNI
ikil ókyrð ríkir enn í st.jórn-
málum Rúmena. Það varð
kunnugt í gær, að 4 ráðherrar úr
járnvarðarliðinu hefðu sagt sig úr
sambræðslustjórn Gigurtu, sem
mynduð var fyrir aðeins 5 dögum.
Talið er að „Járnvarðaliðið“
krefjist þess að mynduð yrði hrein
járnvarðaliðsstjórn — og að Karo!
konungur eig'i ekki annars kost,
en að ganga að kröfu þess.
TJtanríkismálaráðherra Rúmeiia
skýrði frá því í gær, að ráðstaf-
anir myndu verða gerðar til þess
að Gyðingar gætu ekki átt blöð
eða tímarit, eða verið blaðamenn.