Morgunblaðið - 21.07.1940, Blaðsíða 3

3
Sunnudagur 21. júlí 1940.
MORGUNBLAÐIÐ
Siarfsfólk
S. í. F.
Faxasílðin eftirsótt vara
á heimsmarkaðinum
Svartur sjór
af|ild
Nýr stofn
Reykt I niOursuBuverksmiOjQ
S. í. F. og lögð i dósir
Notar verksmiðjan 30 þús.
tunnur síldar i ár?
Starfsfólkið í niðursuðuverksmiðju S. í. F.
Hvað líður fram-
kvæmdum loft-
varnanna?
BÆKLINGUR sá, sem Loftvarnanefndin gaf út,
með leiðbeiningum til almennings um það,
hvernig menn skuli haga sjer, ef loftárás ber
að höndum, er fyrir löngu kominn í hendur almennings
í þessum bæ.
Bii ekki er blaðinu kunnugt um, að skipuieg eftirgrenslan hafi
átt sjer stað um það, hvort Reykvíkingar hafi alment gert þær ráð-
stafanir, sem loftvarnauefnd benctir % að æskilegar sjeu.
T. (I. að atlir bæjarbúar hafi
gert s.jer grein fyrir því, hvar
þeir eigi að leita sjer hælis, ef á-
rás ber að döridum meðan þeir
eru á heimilum sínum, ellegar
meðan þeir eru á vinnustöðvum.
Ætlast er til þess, að í hverju
húsi sje nokkur viðbúnaður, t. d.
gegn íkveikjusprengjum. En hafa
menn gert hami! Þannig mætti
iengi spyrja.
Pyrir nokkru átti blaðið tal um
þettá við einn loftvarnanefndar-
manna. Hann benti á, að starf
nefridarinnar væri ekki nema leið-
beinandi. Menn yrðu að ráða því
sjálfir, hvort þeir færu eftir þeim
leiðbeiningum, sem nefndin gæfi.
Lagaheimild alla skorti til þess
að menn yrðu skyldaðir til eins
eða neiris í þessu efni.
Það kann að vera, að einhverj-
um þyki það frjiálsíegast, að lofa
mönnum að ráða því sjálfum,
hvort þeir hafa þenna viðbúnað
éða ekki. En þegar á a-lt er litið,
ei’ það ekki einkamál. T. d. ef
þær mjög einföldu og framkvæm-
anlegu ráðstafanir, sem nefndin
bendir á, til þess að gera íkveikju , Ii^AÐ er nn aKeg verið að
sprengjur óskaðlegar, koma að j ganga frá afhending dóm-
notum í eiriu timburhúsi, þá er kirkjunnar í hendur safnaðar-«
það langt frá því þeim húseig- ins, samkvæmt lögunum frá
anda eða íbúum hússins óviðkom- ‘ síðasta þingi.
andi, hvort sami viðbúnaður hefir j Þegar afhendingin hefir far-
verið gerður á timburhúsi ná- ið fram, verður Reykjavík skift
granuans. Ef kviknar í því, og í sóknir. Er búist við, að þessu
það stendur í ljósum loga, má ef verði lokið innan skams. En
til vill einu gilda, hvort eldur- þá verður strax farið að aug-
inn breiðist þaðan í hin næstu lýsa prestaköllin. Verða þau a.
hús, ellegar kviknað hefir í öllunv m. k. þrjú nýju prestaköllin
samtímis. ' hjer í Rvík, sem auglýst verða
Því verður víst ekki neitað, að til umsóknar, þ. e. Laugarnes-,
hin alveg nýja og nýshárlega að- Skólavörðu- og Nesprestaköll.
staða okkar gagnvart styrjöldinni
er mörgum íslendingum enn svo
ótrúleg, að þeir eiga erfitt með
að átta sig á henni, sætta sig. við
liana.
Og það er ótrúlegt, að niönn-
um skuli í alvöru getu dottið í
hug, að til vopnaviðskifta milli
stórveMa geti komið hjer á iandi,
að hernaðárþjóðir velji sjer þann
orustuvöll. En alveg á sama eða
svipaðan hátt gátu Norðmenn
hugsað fyrir 9. apríl. Nema hvað
lega, lands þeirra er nær fyrri Víg-
slóðum og þeir liafa með vígbún-
aði sínum sýnt, að þeir hjuggusr,
við að svo gæti farið—- en við er-
uiu algerlega varnarlausir, af eig-
in rammleik.
Eðlilega eru menn tregir á að
trúa því versta í þessu efni. Og
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU.
Þrjú íiý prestakölí í
Reykjavfk á næstunni
Frjettaritari Mbl. á Siglu-
firði símar í gær:
Ohemju mikil síld hefir borist
að síðasta sólarhringinn.
Um 40 skip hafa komið til ríkis-
verksmiðjanna, öU með fullfermi.
TJm eða yfir helmingur af síld-
inni veiddist á Grímseyjarsúndi,
þrátt fyrir mikinn sjo og óhag-
stætt veiðiveður.
Sum skipin þúrftu ekki að
hreyfa vjel meðan þan voru að
fylla sig, því Mldin var alstaðav.
hvar senr kastað var. Afli skip-
anua fer eftir burðarmagni; öii
hafa fullfermi.
Stærri skipin liafa verið send
tii Djúpuvíkur, til losunar þar.
Veður var þatnandi.
Samtal við Árna
Friðriksson.
Prjettaritari Mbl. hefir átt tal
við Árna Priðriksson fiskifræð-
ing.
, Árni segir, að síldin sje nú
smærri en vanalega. Aldursákvarð
‘anir er ekki unt að gera fyr en
kemur til Reykjavíkur. En stærð
síldarinnar bendir til lægri ald-
urs. En stofninn e'r óvenjulega
mikill, átan að sama skapi mikil og
nálega hrein rauðáta.
Átumagnið er nú, miðað við
heildarveiðisvæðið, 12.6 tenings-
sentim. að meðaltaíi í hverri síld,
én er vánt að vera 6.7 tcm. á sama
tíma árs. Hefir átumagnið aldrei
verið hærra en í ár, sein sje: Við
Langanes 17.7 tcm., Grímseyjar-
sund 21.3, Haganesvík og Siglu-
firði 31.8 tem.
Rannsóknir, sem Oðinn fram-
kvæmdi fyrir nokkru, sýndu rítu-
laust á vestursvæðinu, alt aust-
ur að Haganesvík. Hjá Langanesi
var mikii áta, en sunnar engin.
Nokkru síðar var orðið fult ai
átu frá Sljettu til Siglufjarðar.
Sjávarhiti er nú 6—7°, eða 2J
lægri en saina tíma í fyrra og
einnig lægri en árið þar áður.
Hjalteyri.
Þessi skip lönduðu í gær á
I Hjaltevri: Ólafur Bjariiason 1063
mál, Vöggur 641, Próði 753,
Reykjanes 634, Pjölnir 895,
Hrefna 646.
Djúpavík. ,
Á fimtudagskvöld var lokið við
að vinna úr þeirri síld, sem þang-
að hafði borist þá, en á föstudags-
morgun komi síld að nýju. Verk-
smiðjan vinnur nú úr 5000 síldar-
málum á sólarhring. f gærkvöldi
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU.
ÞAÐ eru allar líkur til þess, að niðursuðuverk-
smiðja S. I. F. vinni þegar á þessu ári úr ca.
30 þúsund tunnum af Faxasíld og ef vel geng-
ur með öflun markaðs má vænta stóraukningar á þessari
vinslu í framtíðinni.
Það A’ aðallega reykt síld (Kipper snacks), sem hjer
er um að ræða. Þessi meðferð á síldinni hefir náð mikilli hylli
meðal kaupenda erlendis. Meðferðin er sú, að síldin er reykt
og flökin lögð í dósir; tvær síldir í dósina.
Minkur
skotinn
í gær við
Elliða-
árnar
Varðmaðurinn við Elliðaárnar,
Valdimar Guðjónsson frá
Hábæ, skaut í gær einn mink við
árnar fyrir neðan brúna.
Þetta var um kl. .5^2 í gærmorg-
un.
VaMiihar sjer, að niinkúr ér að
stiuga sjer í áua. Hann hafði byss
una tilbúna. Bftir stutta stund
kémúr minkurinn upp úr og er þá
með ál í kjaftinum. Valdimar
hleypir af 'og hittir. minkinn, svó
að hann l«á steindauður með
spriklandi bráðina í kjaftinum.
I fyrrakvöld sá VaMimar tii
ferða annars 'minks- á sönni slóð-
um. • Haón var að stinga sjer í
áua og var með ál í kjaftinum.
Valdimar gat gripið í álinn nm
leið og minkurimi stakk sjer.
Minkurinn sá þann kost vænst-
an að sleppa bráðinni og bjarg-
aðj þannig lífinu.
Þessar skepnur, minkurinn og
álamir tveir, vóru til sýuis í
glúgga Morgunhlaðsiris í gær og
staðnæmdust margir vegfarendur
ti! þess að horfa á þá.
Valdimar varðmaður telur, að
mjög mikið sjé af viliiiriink við
Elliðaárnar. í fyrradag sá hann
12 minka, 9 við brúna, sem get-
ið var í blaðinu í gær. En svo sá
iiann 3 minka á öðrum stað, iangt
frá þessum. Ekki er Valdimar í
vafa úm, að þarna éru bæði full-
orðnir minkar og ungar.
Það er undravert hvernig þeir
haga sjer í vatninu, segir Vaidi-
mar. Þeir stinga sjer óhikað í
ána, hvar sem' þeir koma að. Sje
mikill straumþungi fyrir, stinga
þeir sjer til botns og skríða síð-
an með botninum.
Niðursuðuverksmiðja S. I. F.
hefir stækkað mjög reykhúsið
frá því í fyrra, bygt stóra ný-
byggingu áfast við verksmiðju-
húsið við Lindargötu. Með þeim
reykofnum, sem verksmiðjan
hefir nú yfir að ráða, getur hún
reykt og lagt niður í ca. 30
þúsund dósir á sólarhring. Þeg-
ar síld veiðist, er unnið dag og
nótt í verksmiðjunni.
Til þess að menn fái ein-
hverja hugmynd um hve stór-
felt þetta fyrirtæki, S. í. F.,
þegar ér orðið, má geta þess,
að þegar verksmiðjan var í
fullum gangi hjer á dögunum,
notaði hún ca. 1000 tunnur af
síld á 11 dögum. Keypti verk-
smiðjan þá frá 50—250 tn. af
síld á dag.
Þessa dagana unnu í verk-
smiðjunni 130—140 manns dag
lega. Unnið var allan sólar-
hringinn.
Síðastliðna viku hefir vinn-
an í verksmiðjunni legið niðri,
sem stafar af því, að nú er
-síldin að hrygna. En vinna hefst
aftur af fullum krafti fyrir eða
um mánaðamótin næstu. Verð-
ur svo haldið áfram viðstöðu-
laust, meðan nokkur síld fæst.
Markaður fyrir þessa reyktu
síld er í Ameríku og Englandi.
Er markaðurinn allgóður eins
og stendur, því að varan fær
hvarvetna hið besta orð.
Framkvæmdastjóri verksmiðj
unnar, Þorvaldur Guðmundsson,
er á förum til Ameríku. Hann
fer vestur með umboðsmanni
S. í. F. í New York, Olav Hertz-
wig, sem hjer hefir dvalið um
hríð. Olav Hertzwig hefir reynst
verksmiðjunni hið besta í öllum
viðskiftum og mun áreiðanlega
eiga eftir að auka stórlega
sölu á niðursuðuvöru okkar
vestra.
Það er ekki lítill fengur fyr-
ir báta hjer við Faxaflóa, ef
niðursuðuverksmiðju S. í. F.
tekst að koma Faxasíldinni í
vöru, sem verður eftirsótt í
miljónalöndunum.