Morgunblaðið - 24.05.1941, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 24. maí 1941.
Fjórði dagur orusfunnar um Krit
„Þjóðverjar hafa að eins ejnn
„stærstu |mikilvægan stað á eynni“
bardagarnir
milii herskipa
og steypi-
flugvjela"
Þýska herstjórnin hefir undan-
farna daga skýrt frá gífur-
legu herskipatjóni, sem hún segir
að Bretar hafi orðið fyrir í Mið-
jarðarhafi. f þýskum blöðum er
talað um að breski Miðjarðarhafs-
flotinn hafi beðið hinn alvarleg-
asta hnekki og að herskipatjón
Breta muni ráða miklu um úrslit
styrjaldarinnar á Miðjarðarhafi.
Það eru þýskar steypiflugvjelar,
sem sagðar eru hafa valdið bresku
herskipunum hinu mikla tjóni. Or-
usturnar uiidanfarna daga milli
herskipanna og steypiflugvjelanna
eru taldar vera hinar mestu, sem
nokkru sinni hafa verið háðar
milli herskipa og flugvjela.
Breska flotamálaráðuneytið hef-
ir enga tilkynningu birt um
þetta skipatjón, en í fregnum frá
London í gær var kýrt frá því, að
þótt þýsku fregnirnar um þetta
tjón.væru stórum ýktar, þá væri
ekki nema eðlilegt, að Miðjarðar-
hafsflotinn hefði orðið fvrir
nokkru tjóni, þegar tillit væri
tekið til þess, hve mikilvægt hlut-
verk hann hefði með höndum, en
það væri að hindra að Þjóðverjar
gætu flutt her eða hergögn sjó-
leiðina til Krítar.
' í tilkynningu þýsku lierstjórn-
arinnar í fyrradag var skýrt frá
því, að eldur hefði verið kveikt-
ur í 5 breskum beitiskipum, og
auk þess hefði verið valdið tjóni
á tundurspillum.
í aukatilkynningu, sem þýska
herstjórnin birti á fimtudagskvöld,
var skýrt frá því, að 4 beitiskip-
um og nokkrum tundurspillum
hefði verið sökt. Auk þess voru
tveir tundurspillar og eitt orustu-
skip hæft.
í gær tilkynti þýska lierstjórniu
að 3 tundurspillum hafi verið sökt,
en tveir voru laskaðir. Binnig voru
mörg minni herskip hæfð.
Ennfremur var 5 af 6 tundur-
skeytabátum, sem voru á leiðinni
til breskrar flotahafnar, sökt.
ftalska herstjórnin tilkynti í
gær, að ítalskir kafbátar hefðu
hæft tvö bresk beitiskip með
tundurskeyti.
ftalska Stefani-frjettastofan
birti í gær vfirlit yfir herskipa-
tjón Breta á Miðjarðarhafi, bygt
á tilkynningum herstjórna Þjóð-
verja og ítala, á tímabilinu 9.—
23. maí. Samkvæmt þvx hefir ver-
Þjóðverjar hafa
ekkert minst á
innrásina ennþá
\ . . .
FJÓRÐA DEGI orustunnar um Krít lauk án þess
að Þjóðverjar hefðu skýrt nokkuð frá því,
hvað þar er að gerast. En samkvæmt fregnum
frá London og Kairo halda Þjóðverjar áfram að senda
þangað fluglið og fallhlífarhermenn, en þegar síðast frjett-
ist í nótt hafði þeim ekki tekist að koma þangað neinu liði
sjóleiðina (að því er segir í fregn frá London).
Orustan um Krít er alment talin undarlegasta orust-
an, sem nokkru sinni hefir verið háð. í þessari orustu er
engin framlína og engin baklína, heldur geta þýskar her-
sveitir lent mitt á meðal bresk-grísku hersveitanna.
Þxxð er þessvegna erfitt að fá heilsteypta mynd af ástandinu
á eynni. En samkvæmt breskum fregnum hafa Þjóðverjar lagt
aðaláherslu á að ná hafnarborgunum á norðurströnd Krítar á
sitt vald.
.1 fyrradag höfðu þeir um skeið tvær mikilvægar borgir,
Heraklyon "(Kandia), en þar hafði gríska stjórnin og Georg
Griklcjakonungur aðsetur sitt, og Rhethymnon, á sínu valdi. En
í tilkynningu herstjórnarinnar í Kairo í gær, segir að bresk-
grísku herirnir hafi sótt að þessum borgum og að ástandið þar
sje nú „eins og á verður kosið“.
FRAMH Á SJÖTTU SÍÐB
Hinsvegar hafa Þjóðverj-
ar nú um tveggja daga
skeið haft einn af þremur
aðal-fíugvöllum eyjarinn-
ar, hjá Malemi, á vaid,i
sínu. Malemi er um 15 km.
frá höfugborginni Khan-
ia.
Khania er hernaðarlega mik-
ilvægasta borgin á eynni, því
að hún er við Suda-flóann, þar
sem er eina örugga herskipa-
lagið við Krít.
Breskar hersveitir reyndu í
fyrradag að ná Malemi-flug-
vellinum frá Þjóðverjum, og
gengu hernaðaraðgerðir þeim
að óskum, en þá barst Þóðverj-
um liðsauki úr lofti og í til-
kynningu Kairo-herstjórnarinn-
ar í gærkvöldi segir, að bardag-
ar standi þar enn yfir.
SJERKENNILEGASTA
ORUSTAN
Mr. CHurchill lýsti því í í'æðu
í bxæska þinginu á uppstigning-
ardag, hve sjerkennileg orust-
an er, sem háð er um Krít, er
hann skýrði frá því, að Þjóð-
verjar yrðu að berjast án
þungra fallbyssna og skrið-
dreka, en Bretar yrðu að berj-
ast án flugvjela. Bresku orustu
flugvjelarnar, sem voru á Krít,
hafa verið fluttar þaðan, vegna
þess, að hættulegt þótti að hafa
þær á flugvöllunum á eynni, þar
eð Þjóðverjar höfðu miklu
betri aðstöðu til að gera loft-
árásir á þessa flugvelli, heldur
en breskar flugvjelar, hafa til
að verja þá, en þeir verða
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐTJ
Georg Grikkjakonung-
ur sagfiur farinn
frá Krit
Dótt ekkert sie minst í Þýska
landi á bardagana um
Krít, var skýrt frá því í fregn
frá Berlín í gær. að Georg
Grikkakonungur væri farinn
frá Heraklyon, þar sem hann
hafði haft aðsetur sitt eftir að
hann flúði fi'á Aþenu, og að
hann sje kominn til Kairo.
Þegar hann kom til Kairo,
voru þar fyrir allir ráðherarn-
ir í gríska ráðuneytinu, sem
komið hö.fðu þangað á undan
honum (segir í fregninni).
Frahbar eiga um liff
eða danða að velja
„PETAIN VALDI
LÍFIÐ
u
Franskur heríoringi
í Sýrlandi gengur i lið
með de Gaulle
Kolle, herforingi '(colonel),
„einn af ágætustu herfor-
ingjum Frakka í Sýrlandi11, hefir
(að því er segir í fregn frá Lond-
on) haldið burtu þaðan og er far-
inn til Transjordaniu til að ganga
í lið með frjálsum Frökkum þar.
í ávarpi til franskra hermanna í
Sýrlandi hvetur Kolle þá til að
hindra, að Þjóðverjar fái fótfestu
í nýlendum Frakka.
Það hefir verið staðfest í Vichv,
að Kolle sje farinn frá Sýrlandi.

F
RAMTÍÐ FRAKKLANDS veltur á úrslitum
þeirra samninga, sem nú standa yfir milli
Frakka og Þjóðverja“, sagði Darlan aðmír-
áll, í útvarpsræðu til frönsku þjóðarinnar, sem hann flutti
í gær. „Frakkar eiga um líf eða dauða að velja“.
Petain marskálkur valdi lífið.
í samningunum, sem staðið hafa yfir undanfarið, kefir Hitler
aldrei lcrafist þess, að Frakkar ljetu flota sinn af hendi. „Jeg læt
flotann ekki af hendi við nokkurn nxann“, sagði Darlan. Hann sagði
að Þjóðvérjar hefðu ekki krafist þess að fá franskar nýlendur, eða
að Frakkar segðu Breturn stríð á hendnr.
Prien, frægasti
kafbðtsforingi
ÞjóOverja
hafir farist
Nafntogaðasti kafbátsforingi
Þjóðverja, Gúnther Prien,
sá er fór inn í Scapa-Flow í byrj-
un stríðsins og sökti þar breska
orustuskipinu „Royal Oak“, hefir
farist. í tilkynningT.1 þýsku her-
stjómarinnar í gær var skýrt frá
því, að kafbáts hans væri saknað,
og að gera yrði ráð fyrir að hann
hefði farist.
Prien var einn af þrem kafþáts-
fpringjum Þjóðverja, sem hlotið
höfðu riddarakross með eikarlaufi,
sem er æðsta viðurkenning þýska
hersins. Kreschmre, sem hloti'ð
hafði sömu viðurkenningu, er nú
stríðsfangi í Englandi, en þriðji
kafbátsforinginn, Schepke, fórst
með kafbát síuum nýlega.
Prien hafði sökt, samkvæmt til-
kynningum þýsku kerstjórnarinn-
ar, 25tí þús. smálest.um af skipa-
stól óvinanna. í tilkynningu þýsku
herstjórnarinnar segir, að minning
hans muni geyinast í hjörtum
þýsku þjóðarinnar.
„110 þús. smái. sukl"
Itilkynningú þýáku herstjóm
arinnar í gær, er skýrt frá
því, að þýskir kafbátar hafi
undanfarna daga sökt á At-
lantshafi skipastól sem var
samtals 110 þús. smálestir.
„Þjóðverjar byrjuðu stríðið ein-
ir, og þeir munu halda því áfram
einir, án tillits til hvaða ríkjasam-
bönd snúast gegn þeim.
Darlan sagði, að Frakkar myndu
halda áfram á þeirx-i braut, sem
þeir hefðu valið sjer. Frakkar
rnyndu fá þann frið, sem þeir ættu
sjáifir skilið.
Hann sagði, að það mætti ekki
gleymast, að' Frakkar hefðu nú
beðið hinn nxesta ósigur, sem um
getur í sögu þeirra. Þeir hefðu
beðið þenna ósigur vegna þess, að
þeir memi, sem voru við stjórn-
völinn í Frakklandi, er stríðið
hófst, hefðu tekið að sjer að
Vernda hagsmuni, sem ekki voru
hagsmunir Frakklands. Franska
þjóðin hefði verið látin taka að
sjer verndun smáríkjanua í Ev-
rópu, en þess liefði ekki verið
gætt að láta smíða vopnin, til þess
að geta veitt þessa vernd.
I júní x fyrra hefðxx Þjoðverjar
getað afmáð Frakkland af landa-
brjefinu, eu þeir gerðu það ekki.
Jean Darlau lauk máli sínu með
því að hvetja frönsku þjóðiixa tii
að fylg.ja Petaiix og stax-fi’ hans til
endurreisnar Frakklandi.
Hverju Darlan
slepti
ILondon vekur í'æða Darlans
athygli, einkum fyrir það,
sem aðmírállinn slepti að nxinn-
ast á. Hann mintist t. d. ekkert
á Sýrland og atburðina, sem
gerst hafa þar undanfarna
daga.
Hann mintist heldur ekki á
ræðu, sem Eden, utanríkismála-
ráðherra Breta flutti í breska
binginu daginn áður. í ræðu
jþessari sagði Eden, að Bretar
myndu dæma Vichystjórnina af
verkum hennar. Hann sagði að
ef stjórnin haldi áfram að veita
Þjóðverjum stuðning, þá muni
FRAMH. Á SJÖTTU SIÐU.