Morgunblaðið - 16.07.1941, Page 2

MORrjUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 16. júlí 1941.
Rússar tilkynna harða bardaga
á austurvígstöðvunum
Hernaðarsáttmál-
inn í Sýrlandi
Söguleg rjettindi
Frakka varðveilt
B
RESKA HERMÁLARÁÐUNEYTIÐ kunngerði
í gær skilmálana í hernaðarsamkomulaginu
(„military convention“), sem undirskrifað
var í Acca í Sýrlandi af fulltrúum Breta og Frakka í
íyrradag.
í Vichy er vakin athygli á því, að de Gaulle er hvergi nctGd
ur í þeasu samkomulagi, og ennfremur er skýrt frá því, að sam-
komulagið sje í verulegum atriðum frát/rugðið upprunalegum til-
lögum Breta.
Hjer sje um að ræða hreint hernaðarsamkomulag og pólitísk
rjettindi Frakka í Sýrlandi sjeu fullkomlega viðurkend.
SKILNÁLARNIR
Samkomulagið er í höfuðatrið
um þetta: Breskur her sest að í
Sýrlandi og Lebanan.
Franska hernum verður safn
að saman, á.ákveðnum stöðum,
þar sem hann hefir dvalarstað,
þ&r til hann verður fluttur til
Frakklands.
Allir herfangar úr liði Breta
og Frjálsra Ffakka verða látnir
lausir. einnig þeir, sem fluttir
hafa verið til Frakklands. —
Franskir herfangar verða látnir
lausir, eftir að Bretar erú bún
ir að leggja undir sig Sýrland.
Frönsku hermennirnir fá að ráða
því sjálfir, hvort þeir vilja held
ur ganga í lið með Bretum og
de Gaulle, eða verðá fluttir aft
ur til Frakklands.
Franska hernum verður full-
ur hernaðarlegur sómi sýndur,
hermennirnir og undirforingjar
Bandamenn
vorir, Rússar“

Churchill skýrði frá bresk-
rússneska hernaðarbanda-
laginu í breska þinginu í gær.
Ljetu þingmenn í ljós ánægju
sína yfir samkomulaginu.
Churehill 1 jet í Ijós þá skoðúj),
að bandalag þetta gæti haft inik’l
áhrif á framhald styrjaldarinnar.
Churehill sagði, að hjer vieri um
að ræða bandalag og að Rússar
væru nú bandamenn Breta.
I herfreguuni frá Rússlandi í
gærkvöldi talaði hreska útvarpið
um „bandamerm vora, Rússa“.
Chureliill sagði, að skoðun
bresku stjórnarinnar væri lýst með
orðum Smuts hershöfðingja er
Þjóðverjar segjast
hafa rofið nýja
varnarlínu Rússa
FREGNIR frá austurvígstöðvunum eru enn ó“
Ijósar. Þjóðverjar halda því stöðugt fram,
að herferð þeirra gangi samkvæmt áætlun,
en í tilkynningum Rússa er talað um harða bardaga, og
á tveim vígstöðvum, Eystrasalts-vígstöðvunum og syðst á
Dniestr-vígstöðvunum, segjast þeir hafa hrundið árásurn
Þjóðverja, og hrakið þýsku hersveitirnar á flótta.
í tilkynningu rússnesku herstjórnarinnar í nótt var
skýrt frá því, að harðir bardagar hafi staðið í gær fyrir
austan Peipus-vatnið á landamærum Rússlands og Eist,-
lands. Segjast Rússar hafa hrakið þýsku hersveitirnar til
landamæra Eistlands, króað inni þýskar herdeildir og
eyðilagt þær hverja af annari.
Það var á þessum vígstöðvum, sem þýska herstjórnin til-
kynti fyrir nokkrum dögum, að þýsku hersveitirnar sæktu í átt-
ina til Leningrad.
Þýska herstjórnin skýrði frá því í gær, að Rússar hafi reynt
að skipuleggja nýjar varnarlínur að baki Stalin-línunni og dregið
saman í því augnamiði hersveitir með öllum vopnategundum. En
Þjóðverjar hafi sundrað þessari nýju varnarlínu. Er valnum fyrir
austan Peipus-vatnið lýst þannig, að þar ægi sáman eyðilögðum
brynvögnum, yfirgefnum fallbyssum og líkum fallinna rúss-
neskra hermanna.
lajni sagði. ,,að úr því að mikil-
fá að halda vopnum sínum, og1 menskubrjálæði Hitlers hefði leitt
liðsforingjar fá að halda vopn
um sínum og skotfærum.
Franski herinn fær að halda
vjelbyssum sínum, brynvögnum
o. fl., en fallbyssur, loftvarna-
byssur o. fl geta Bretar tekið,
ef þeim þóknast.
Frakkar skila hfifnarmann-
virkjum, skipum og flugvjelum
óskemdum í hendur Breta.
Frakar, skulu skýra frá tund
urduflabeltum, sem þeir hafa
lagt við Sýrland.
Engar hefndarráðstafanir
verða gerðár gagnvart Sýrlend
ingum, sem barist hafa með
Frökkum. Einnig ábyrgjast Bret
ar viðskiftalega og fjárhagslega
afkomu Sýrlendinga.
Sjerstök 5 manna nefnd, skip
uð 3 Bretum og 2 Frökkum, sjer
um framkvæmd samkomulags-
ihs.
Samkomulagið, sem er í 22
greinum, var undirritað af Mait
land Wilsön hershöfðingja fyr-
FRAMH. Á SJÖTTU Sfi)U
hann til að ráðast á Rússland, og
Rússar verðu land 'sitt, þá bless-
aði liaim vopn þeirra, án jiess þó
að telja sig á nokkurn hátt bund
inn kominúnista-trúnni“.
.Ótrúlegur fjöldi*
eldsprengja yfir
Bukarest
A
gcenzia. Stefani (ítalska
frjettastofan) skýrði frá
því, að Rúsar hafi síðastliðna
nótt varpað niður ótrúlegum
fjölda af eldsprengjum yfir
Bukarest.
í opinberri tilkynningu, sem
gefin hefir verið út í Bukarest,
segir að Rússar hafi síðastliðna
r.ótt varpað niður mörgum litl-
um eldsprengjum yfir borgína,
en að slökkviliðinu hafi fljótt
tekist að sigrast á eldunum, sem
t'.pp komu. Það er þó viðurkent,
að tjón hafi orðið nokkurt.
MIÐ VÍGSTÖÐVARN AR
*
Nokkru sunnar, hjá Vitebsk,
á leiðinni til Smolensk og
Moskva, segir þýska frjettastof
an, að þýskar hersveitir hafi í
gærkvöldi tekið austasta virkið
i Stalin-línunni. Var þetta risa-
stórt steinsteypt virki, með neð
anjarðargöngum.
Rússar svöruðu áhlaupum Þjóð
ver.ja á virkið með skothríð úr
hríðskotafallbyssum. Stórar
þýskir fallbyssur jöfnuðu þá
virkið við jörðu og fórust allir
'rússnesku hermennirnir, sem ?
því voru. Þýskar hersveitir
hreinsuðu síðan svæðið um-
hverfis.
Orusta þessi stóð í 1*4 dag.
I tilkynningu Rússa í gær
segir aðeins að harðir bardág-
ar standi yfir á þessum vígstöðv
um. f
í þýskum fregnum er skýrt frá
loftárásum á járnbrautarlínuna
frá Smolensík til Moskva. Einn
ig er skýrt frá því- að margar
flotbrýr á þessari leið hafi verið
eyðilagðar.
Á syðri fylkingararminum,
fyrir sunnan Smolensk, eru
Rússar sagðir, skv. fregn, sem
birt var í Isvestia, hafa hrakið
Þjóðverja 19 mílur í vestur frá
Dniepr.
UKRAINA
Á suðáusturvígstöðvunum, í
Ukrainu, (virðast þýsku bryn-
vagnasveitirnajr vera komnar
langt á undan þýska fótgöngu-
liðinu. Sá orðrómur gekk í Ber-
lín í gær, að Þjóðverjar hefðu
þegar tekið Kiev.
En þýska frjettastofan skýrði í
gær frá Ilörðum bardögum milli
Jitomir og Berdichev, nm 100
km. fyrii’ vestan Kiev.
Rússar efu sagðir hafa gert
gagnárás á þýskar framvarðá-
sveitir, á þessunx slóðum, með
miklu ofureflí liðs, en jafnvel
jiótt, imiikróaðar rússneskar. lier-
sveitir áð baki þýsku herlínunni,
hafi um sama leyti gert, tilraun
til að hrjótast út, þá hafi þýsku
hersveitunum tekist að hafa betur
gegii ofurefliúu. Rússar eru sagðír
hafa teflt fram 50 smálesta og
70 súiálesta skriðdrekum og voru
sumir skriðdrekarnir með fallbyss-
ur með 15 cm. hlaupvídd.
FRAMH Á SJÖTTU SlÐU
„Langþjálf-
aðír sjólíðar
á Íslandí^
Það var, upplýst í Washing-
ton í gærkvöldi, að George
Marshall, yfirmaður foringja-
ráðs ameríska hersins hefði ný-
lega lýst yfir því á fundi her-
málanefndar Bandasríkjanna,
að það gæti orðið örlagaríkt
fyrir Bandarikin, ef ekki yrði
leyft að framlengja þjónustu-
tímabil htfrkvaddra amerískra
borgara úr þeim 12 mánuðum,
sem það er nú, og ennfremur
ef ekki yrði leyft að senda Banda
ríkjaherinn út fyrir vesturhvel
jarðar.
Marshall sagði, að erfiðleik-
arnir, sem þetta hefði í för með
sjer, hefðu m. a. komið fram í
því, að senda hefði orðið til ,Js-
lands lang-þjálfaða sjóliða, í
stað landhers.
Síðar í gær skýrði Pátterson,
settur hermálaráðherra Banda-
ríkjanna frá því, að Roosevelt
forseti væri því fylgjandi, að
leyft yrði að halda kyrrum í
herþjónustu varaliðsforingjum
og herkvöddum borgui'um fram
yfir 12 mánaða tímabilið.
3 milj, mama i har-
gagnaframleiðslu!
SanúaríRfanna
Sidney Hilleman, fulltnxi
verkamanna í n ífnd
þeirri, sem stjórnar hergagná-
framleiðslu Bandaríkjanna,
sagði 1 gær að hergagnafram-
leiðslu Bandaríkjanna væri nú
orðin meiri heklur en hergagna
framleiðsla öxulríkjanna.
Hann sagði, að 2,700,00 menn
störfuðu riú að hérgagnafram-
leiðslu í Bandaríkjunum, í stað
400 þús. manna um sama leyti í
fyrra
Þýsk blöð segja Roose-
velt vera að draga
Bandaríkin í stríðið
Þ
eið, að skjóta á,
á vegi anierískra
ÝSK BLÖÐ halda áíram að skrifa um síðustu
ráðstafanir Roosvelts, og i’áðast þau ákaft á
forsetann fyrir fyrirskipanir þær, sem hann
er sagður hafa gefið Bandaríkjaflotanum
Fyrirskipani r þessar eru sagðar vera á þá
þýsk hersfeip eða flugvjelar, hvar sem þær verði
lierskipa.
„Berliner Börsen-Zeitung“ segir, að nieð þessu hafi Roosevelt
Jagt kveikinn að púðúrtunnunni. En blaðið segir. að Roosevelt þurfi
ekki að lialda að hann geti hrætt Þjóðverja.
Önnur þýsk hlöð taka í sama streng og segja, að enginn vafi
sje á því, að markmið Roosevelts sje að egna til arekstrar, sem liann
geti notað, til þess að fara með Bandaríkin í stríðið með Bretum.