Morgunblaðið - 17.12.1941, Blaðsíða 2

2
M0RGUN3LAÐI3
Miðvikudagur 17. des. 1941.
Almenn sókn Japana
á Malakkaskaga
Japönsku
„sjálfsmorös“
kafbátarnir
Japanar segjast hafa
hafa ráðist yfir á
Hong-Kongeyju
Rússar taka
Kalinin
ÍFREGN FRÁ TOKIO í gær var skýrt frá því, að
Bretar væru byrjaðir að hörfa með lið sitt á Mal-
akkaskaga í áttina til Singapore. Herstjórnin í
Singapore birti enga tilkynningu á hádegi í gær, og er það
í fyrsta skifti, frá því að stríðið í Kyrrahafi hófst, að til-
kynning þessi fellur niður.
Á Hong Kong vígstöðvunum segjast Japanar hafa á
einum stað ráðist yfir sundið, sem skilur Viktoríu-eyjuna
frá meginlandinu.
Japanar seg.jast einnig bafa þaggafi nifiur í fallbyssunum í Hong
Kong virkinu.
í Englandi er þess ekki dulist, að fregnirnar frá Austur-Asíu
sjeu slæmar. Yar skýrt frá því í fregn frá London í gærkvöldi, afi
Japönum virtist hafa tekist að hefja almenna sókn á Malakkaskaga.
Hermálaritari Reuters segir, að frá því Japanar unnu
fyr$tp sigra sína, sem rót sína áttu að rekja til hinnar sviksamlegu
skyndiárásar þeirra, hafi þeir notað aðstöðu sína djarflega og með
dugnaði, einkum á Malakkaskaga.
Istkýrslu, sem ameríska flota-
málaráðuneytið hefir birt
gm tveggja manna kafbáta
Japana, sem gerðu árásina á
Pearl Harbour, er skýrt frá því
að áhafnir þessara smáskipa
sjeu við því búnar að tortíma
rjálfum sjer, ef því er að skifta.
í ,skýrslunni segir, að kafbát-
arnir sjeu sannkallaðir „sjálfs-
ntoirðs bátar“,
„í skut bátanna eru (segir í skýrsl-
unpi) geymd 300 pund af tundri, ér
hægt er að kveikja í með rafmagns-
straum, og er því hægt að npta það
til éyðileggingar, annað hvort til tor-
tíniíngar kafbátunum sjálfum, ef á
þá ér ráðist, eða til árása á skip
eðííi hafnarmánnýirki.
Ámislegt bendir til þess að áhafn-
irnar sjeu við því búnar að grípa til
Öþrifaráða, jafnvel að tortíma sjálf-
mn sjer, til þess að geta leyst af hendi
verkefni sín“.
Á bátunum er einn liðsforingi og
einn sjóliði, og þeir eru svo litlir
að hægt er að flytja þá á þilfari
stærri skipa óg setja þá út á sama
hátt (ffí björgunarbáta.
Kafbátarnír eru 41 fet á lengd,
bréiddin 5 fét, og skipstjórnarturn-
inn er fet frá þilfari.
Peir eru vopnaðir tveim tundur-
skeytahlaupum, hlaupvídd hvors
þeirra' er 18 þumlungar; til saman-
burðar, má geta þess, að vídd tund-
urskeytahlaupanna á amerískum kaf-
bátúm er 21 þumlungur.
Káfbátunum er skift í 5 klefa, og
eru í tveim þeirrá rafhlö,ður, sem
knýjá þá áfram 24 sjóm. á klúkku-
sturidi Þeir erú straumlaga, svartmál-
aðir og geta farið 350 km. án þess að
leita hafnar. • ‘
* ^ ^ ^------------
Japónsk herskip
skjóta á Hawai-eyjar
oginsókn Japana virðist
stefnt gegn löndum
Breta. Um árásirnar á amerísk
Iönd segir í tilkynningum frá
Wa^hington i kvöld:
Flotamálaráðunoy tiS tilkynnir, að
japönsk skip hafi undanfarinn sólar-
hring haldið uppi skothríð á eyjarn-
ar Johnston og Manui í Hawai-eyja-
kiasanum.
„Plotástöðin í .Johnstop kemur nú í
fyrstá skifti við sögu í Kyrrahafs-
stríðinu. Var skotið á hana eftir að
farið Var að skyggja. IJm sama leyti
hóf óvinakafbátur skothríð á höfnina
í Kapului á Manui-eyju. Talið er að
tjón hafi orðið lítið í báðum árásun-
mrt.“. ,
f tilkynníngu fiermálairáðuneytis-
ins segir að „áberandi minni hemað-
araðgerðir hafi átt sjer stað í gær í
Filippseyjum. Engar teljandi loftárás-
ir hafi verið gerðar og hernaðarað-
gerðir á landi sjeu staðbundnar“.
Hin slæmu tíðindi' hafa komið
þeim mnn meir á óvart, bg valdið
þeim mnn meiri vonbrígðúm, sem
fulltrúar Brétá óg Astralíurnanna
í Singapore höfðu Íaíið á sjer
skilja áður en stríðið hófst, að
þeir vséru við Öllu búhir.
Hermálaritarinn bendir k, gð
missir bresku orustuskipanna
„Prince of Wales“ og „Repulse"
hafi eýðilagt 'áform Breta í Apst-
ur-Asíu, þar sem Bretar befðu ella
getað haft yfirráðin á hafinu við
strendur Malakka. En nú geti Jáp
anar haldið uppi árásum á Mal-
akka næstum án nokkurra tálm-
ana, ekki síst þar sem þeir náðu
á sitt vald stærsta flugvellinum
fyrir norðan Singapore. í Kota
Bahrn, næstum áðúr en breska
setuliðið þar vissi að stríð væri
hafið.
Hin lævíslega árás á Pearl HarT,
bour (segir hermálaritárinnj gjor-
hreytti einnig áformum Banda-
ríkjanna. Sá möguleiki, að bresk
og amerísk herskip gætu stárfað í
' V.O ■' ■
samvinnti var útilokaður .fyrst um
sinn, a. m. k. eftir að breskú or-
ustuskipunum var sökt.
Japanar geta þessvégna flutt
miklu meiri her, heldur en gert
hafði verið ráð fyri r, til þess að
sækja að hinU tiltölulega litla
breska liði, sem ver Kedau og
Kelantan (í norðvestur og norð-
austurhorni Malakkaskagans). Lið
þetta hefir notað til hins ítrasta
varnarskilyr|5in í Norður-Mal-
akka, en hefir samt sem áður orð-
ið að hörfa, Meginhættan, sem að
því steðjar, er að Japönum takist
að setja lið á land að baki þeim,
sunnar á skaganum. En geri Jáp-
anar slíka tilraun, hafa Bretar
þeim mun betri aðstöðu til Joft-
árása á lándgöngulið þeirra,
sem árásin er gerð nær Singapore.
í Hong Kong heldur hreska
setuliðið uppi hugdjarfri vörn, en
Japanar eru sennilega. reiðubúnir
til að kaupa það dýru verði að ná
Hong Kong á sitt valdy þar sem
þeim er ljóst, að hersveitir Chi
ang Kai Sheks geti orðið þeim
skeinuhættar að baki þeim.
Herskipatjcnið
í Kyrrahafi
Frásögn Japana
T apanskeisari var sjálfur við-
” staddur setningu japanska
þingsins í gær og flutti setning-
arræðuna og sagði, að fjandskap-
ur Breta og Bandaríkjanna hefði
knúð Japana í stríðið.
Tojo forsætisráðherra skýrði frá
því, að Japanar hefðu þegar
fyrstu 10 daga styrjaldarinnar
greitt ameríska flotanum í Kyrra-
hafi rothögg.
Shimada, flotamálaráðheira, gerði
nánar grein fyrir árangrinum af herri-
aði Japana, og kvað tjón breska og
ameríska flotans hafa orðið:
Amerískum herskipum sökt:
Prjú orustuskip, einn kafbátur, eitt
tundurduflaskip og stór tundurspillir
og auk þess sennilega eitt flugvjela-
móðurskip.
Amerísk herskip löskuS:
4 orustuskip, 4 beitiskip, einn kaf-
bátur, 1 fallbyssubátur, og einn tund-
urduflabátur.
Auk þess hafa Bandarikin mist 298
flugvjelar.
Breskum herskipum sökt:
Tvö orustuskip, einn tundurspillir,
eitt varðskip og einn fallbyssubát.
Auk þess segjast Japanar hafa her-
tekið eða sökt 220 þús. smálesta kaup-
skipastól óvinanna.
Tjón Japana:
Einn tundurduflabátur, og annar
tundurduflabátur laskaður.
Japanar segjast hafa mist 40 ílug-
vjelar, og auk þess er 30 flugvje(a
saknað.
Sóknin heldur
áfram
Moskvaútvarpið skýrði frá
því í gærkvöldi, að Rússar
hefðu í gær tekið Kalinin, eftir
harða bardaga.
Ctvarþið segir að Rússar háfi
greitt þung högg 9. þýsþa hernum
undir stjórn Strauss hershöfðingja
Leifarnar af þýsku herfylkjun-
um (segir útvarpið) hörfa undau
vestur á bóginn. Meðal þýsku fót-
gönguliðsherfylkjauna, sem sigruð
voru, eru 86. herfylkið. 310., 129.,
162. og 251.
Mikið herfang var tekið. Rúss-
neskar hersveitir elta flótta Þjóð-
verja.
í tilbynningu rússnesku her-
stjórparinnar á miðnætti í nótt
var’ skýrt frá því, að „barist hefði j
verið á öllnra vígstöðvum“ og að á
vefitnr. Kalinirf, og súðvéstur víg-
stöðvunum hefðu rússúesku herirn
ir sótt. fram, eftir harða hardaga.
og tekið horgirnar Kalinin, Vyso-
kovsk (í vestur fvá Kaliniu), Novo
Petroskoye (í vestur frá Istra) og
Volovo (í suðaustur frá Tula).
í fregnum frá Moskva í gær
FRAMH. Á SJÖUNDU SÍÐU.
Árásír á frönsk
og spönsk skip
í Miðjarðarhafi
Bresks flotamálaráðuneytið birti í
gær tilkyrinirigu, þar sem lýst er
yfir því, að enginn breskur kafbátur
hafi verið nálægt Baleareyjum í Mið-
jarðarhafi, þegar franska skipinu St.
Denis var sökt þar síðastliðinn föstu-
dag.
í tilkynningunní er á hinn bóginn
vakin athygli á því, áð þýskir kafbát-
ar hafi undanfarna viku verið að
koma til Miðjarðarhafsins, og er gef-
ið í skyn, að það hafi verið þýskur
kafbátur sem sökti franska skipinu,
og að það hafi einnig verið þýskir
kafbátar, sem undanfarið hafa sökt
spönskum skipum í Miðjarðarhafi, til
þess að reyna með því að vekja á-
greining milli Breta og Frakka og
Breta og Spánverja.
Vichystjórniij birti á föstudaginn
tilkynningu um árásina á St. Denis,
og var fullyrt í tilkynningunni, að
breskur kafbátur hefði verið að verki.
Kafbáturinn stöðvaði skipið og
heimtaði að fá að sjá skipsskjölin, en
áður en hægt var að hlýða fyrírskip-
uninni var skipinu sökt.
1 tilkynningu Vichy-stjórnarinnar
var ógnað með því, að ráðstaíanir
myndu verða gerðar til þess að stöðva
árásir á frönsk skip í Miðjarðarhafi
(þ. e. með aðstoð franska flotans).
Herir Rommels
I Lfbyu króaðir
HaiðirbaíúagaíSOkm.
vestur frá Gazala
O amkvæmt fregn frá London í
^ gær, er nú svo komið fyrir
Rommel hershöfðingja í Libyu, að
herir hans eiga á hættu að vera
króaðir inni fyrir vestan Gazala.
Harðar orustur geisa um 80 km
í suðvestur frá iGazala, og segjast
Bretar hafa brotist þar úm í varn- ,
arlínu öxulsríkjanna miðja.
En samfímis hafa aðrar breskar
skriðdreka og brynreiðasveitir ráðist
fram lengra í vestur og suðvestur og
sótt að varaliði öxulsríkjanna að baki
aðal-bardagasvæðinu, og valdíð þar
allmiklu manntjóni og m. a. sprengt
300 smál. af skotfærum í loft upp.
Hefsveitir þessár halda áfram sókn
sinni og nálgast nú ströndina um 50
km. í vestur frá Gazala.
í London er gefið í skyn, að jafn-
vel þótt Rommel haíði hug á því, að
hörfa frá aðalbardagasvæðinu, til
þess að koma í veg fyrir að samband-
ið við bækistöðvar hans í vestri rofni,
þá geti verið að það sje um seinan.
Jafnframt er á það bent, áð á því
sjéu ýmsir annmafkar fyrir Rommel
að hörfa, m. a. þurfi hann þá að yf-
irgefa miklar olíubirgir, eri það út af
fyrir sig geti riðið honum að fullu, og
því sje ekki ólíklegt að hann kjósi að
berjast til úrslita, þar sem hann er f
staddur.
Varnarlínan, sem Bretar segjast
hafa ráðist inn í, er (.skv. tilkynningu
Kairoherstjórnarinnar) skipuð einu
þýsku herfylki og þrem ítölskum her-
fylkjum og auk þess öllum þeim skrið-
drekum, sem Rommel hefir yfir að
ráða.
Frjettaritari Reuters í Libyu símar
af það sem markverðast hafi verið
við gagnárás sem skriðdrekar öxuls-
rikjanna gerðu i fyrradag á yígstöðv- „vu
ar Indverja, til þess að reyna að
brjótast. út, hafi verið, að skriðdrek-
grnir hafi engan stuðning haft frá
steypiflugvjelum. Bresku flugvjelarn-
ar, segir frjettaritarinn, höfðu alger-'
lega yfirráðin í lofti.
Þýska herstjórnin tilkynti í gæv:
í Norður-Afriku hafa nýjar, harð-
ar varnárbernaðaraðgerðir hafist á
svæðinu í véstur frá Tobruk. Gagri-
árásir yoru gerðar og sigruðu þýsk-.
ítalskar hersveitir öflugar óvinasveit-
ir. Nokkur hundruð fanga þ. á. m.
hershöfðingi (Brigader General) voru
teknir til fanga og mikill fjöldi her-
gagna og fallbyssna téknar eða eyði-
lagðar.
Þýskar sprengjuflugvjelar kveiktu i
hafnarmannvirkjum í Tobruk. Aðrar
árásir voru gerðar á hina mikilvægu
járnbrautarendastöð í Abu-Shaidam í
Norður-Egiptalandi. Þýskur kafbátur,
undir stjórn Paulsen foringja, gerði
árás á breska beitiskipadeild í Austur
Miðjarfiarhafi, undan Alexandríu. —
Einu beitiskipi var sökt með tundur-
skeyti. Eftir mikla sprengingu klofn-
áði beitiskipið og sökk innan fárra
iriínútna.
HAWAI.
Roosevelt forseti hefir skipað 5
manna nefnd til þess að rannsaka
árásina á Hawai 7. þ. m.