Morgunblaðið - 06.01.1943, Blaðsíða 2

MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 6. janúar 1943
NýársboOskapur
Raosevelts
Hjer fer á eftir nýársboðskap-
ar Roosevelts forseta til Banda-
ríkjaþjóðarinnar og annara banda
manna.
Fyrir einu ári, undirrituðu
20 þjóðir yfirlýsingu hínna
sameinuðu þjóða hjer í Washing-
ton. Á^tandið í heiminum þá, var
vissulega óhugnanlegt. Samt sem
áður undirrituðu þessar þjóðir,
sem tengdar eru saman með hug-
sjónum Atiantshafssáttmálans, yf-
irlýsingu í trausti þess, að ágengn-
in Ojg samningsrofin og formæl
endur slíks skyldu verða vægðar-
laust barðir niður, og að helgu
meginrjettindi lífsins, frelsið og
leitin að gæfunni, slcyldu endur-
reist. Og þjóðir þessar voru mátt-
ugar, ekki aðeins vegna efnislegra
yfirburða þeirra, heldur einnig
vegna hugsjóna þeirra. Þrjár aðrar
þjóðir hafa síðan gengið í þetta
samband.
Eining sú, sem þannig var kom
ið á undir erfiðustu skilyrðum,
hefir borið góðan ávöxt. Hinar
sameinuðu þjóðir eru nú að fara
úr vörn í sókn.
En menn eru vei sjáandi á þá
tiauðsyn. að skipuleggja það:sem
eftir ófriðinn kemur, og að halda
áfram átökunum, sem færa til sig-
urg, eftir að sigurinn er unninn.
Vjer.sjáum það líka, að varðveisla
og verndun friðarins sje það allra
náuðsyhlegasta fyrír hvern ein-
stakan mann^
Þemia * nýársdag er verkefni
vort þrefalt: Fvrst að sækja fram
sáíneiuáðir, þar tíí að árásir glæpa
máttrranna á menning vora eru
brotnar á bak aftur. í öðrú lagi
að koma sambúð þjóða aftur í það
hörf, að öfl vilJiínennskunnar geti
ekki brotist úr böndum aftur. í
þríðja lagi, að vinna saman að því
markmiði, að mannkynið geti notið
frelsis og friðar, sem náðug for-
sjótt hefir kent oss að þekkja“.
Þjóðverjum I kar ekki
við erlenda veíkamenn
Sýdsvenska Dagbladet ræðir
um grein, sem fyrir
nokkru birtist í blaði leyniþjón-
ustunnar þýsku, — „Das
Schwartze Korps“, og segir þar
vera sagt m. a. um erlenda
verkamenn í Þýskalandi:
„Erlendir verkamenn, sem
hjer vinna eru algerlega
sneyddir vinnuaga og vinnu-
'anda. Það er alveg furðulegt
hvað þeir geta ómakað sig mik-
ið í þeim eina tilgangi að slóra
við vinnuna.
I vinnutímanum snýta þeir
sjer án afláts, klóra sjer í höfð-
inu og bak við eyrun, horfa
upp í loftið og eru sífelt að
gefa hver öðrum ráð, sem eiga
að vera viðvíkjandi vinnunni,
en ekki gera þeir þetta, nema
meðan þýsku umsjónarmenn-
irnir Iíta af þeim. Svo finnst
þeim þeir heimskir, sem ekki
haga sjer eins, og þetta er ein
af þeim ástæðum fyrir því, að
Þjóðverjar geta ekki notað þá
eins mikið og æskilegt væri“.
Rússar taka Tsimlyanskaya
Ringulreið (
Afilkiilðndum
Frakka
De Gaulle
London í gærkveldi.
Yfirlýsing útgefin af De Gaulle
staðha^fir, að ringulreið fari
vaxandi í Norður- og Vestur-
Afríkunýlendum Frakka.
Ástæðan fyrir þessari ringul-
reið er sú, segir De iGaulle, að
Stríðandi Frakkar hafa hvergi op-
inberlega viðurkenda fulltrúa í
þessum löndum.
De Gaulle sagði, að þessu mætti
kippa í lag, með því að setja á
stófn í þessum föndum styrka
stjórn, sem bygð Væri á þjóðlegri
einingii, haldin sigurvilja í stríð-
inu og fylgjandi lögum franska
lýðveldisins.
De Gaulle bætti því við, að
hann hefði á jóladag stungið upp
á því við Giraud hershöfðiugja, að
þeir hittust á franskri grund og
ræddu um þessi mál. De Gaulle
sagðist þeirrar skoðunar, að þetta
þyldi enga bið. REUTER.
; i Umrnæli amerísks
frjettaritara.
Frjettaritari The Columbia
Broadcasting Corporation í Norð-
nr-Afríkn Ijet svo um msölt í út-
varpssendingu t,il Bretlands í gær-
kveldi, að stjórnmálaástandið sje
mjög flókið í Afríkulöndum
Frakka, og sje þar raunverulega
ringulreið, því að fjöldi manna
af öllum mögulegum flokkum og
flokksbrotum togist þar á un
völdin, og jafnframt um völdin í
Frakklandi sjálfu að stríðinu
loknu.
Sandstormar
r
l
Líbýu
Iherst j ómartilkynningunni
frá Cairo í gær, er frá því
skýrt, að ekkert hafi verið um
að vera á Libyuvígstöðvunum
þann dag, vegna sandbylja, og
allur lofthernaður legið niðri.
Þá herma fregnir frá Cairo,
að frú Tedder, kona Tedders
flugmarskálks, sem stjórnar
flugher Breta í Libyu, hafi far-
ist í flugslysi í Egyptalandi í
fyrradag.
ítalir segja frá sandbyljun-
um í tilkynningum sínum, en
geta þess jafnframt, að Frakk-
ar herði sókn á stöðvar þeirra
í Suður-Libyu.
StórflóQ i BandH'
ríkfunum
jlAT iki.l flóð hafa orðið af völd-
uni vatnavaxta í nokkrum
fylkjum Bandaríkjanua, og hafa
þau valdið stórtjóni.
Herma fregnir, að um fiOOOO
manns sjeu húsviltir af völdum
flóða þessara, flestir í Ohio-fylki.
Hafa og tilkynnt fall Nal-
chik og Prokladnaya
Viðnám Þjóðverja harðn-
ar á Donvígstöðvunum
RÚSSAR gáfu út aukatilkynningu í gærkveldi,
þess efnis, að herir þeirra hefði seint í gær
tekið járnbrautarstöðina Tsimlianskaya, sem
er nærri Donfljóti, sunnarlegá í hmni miklu Donbugðu.
Ennfremur tilkynna Rússar, að þeir hafi tekið bæinn
Nalchik í Kákasus og járnbrautarstöðina Prokladnaya,
sem er um það miðja vega milli Nalchik og Mozdok. Þá
segir í tilkynningunni, að mótspyma Þjóðverja hafi farið
mjög harðnandi á Donvígstöðvunum, og hafi þeir þar
kallað varalið á vettvang. Rússar segjast hafa tekið mikið
herfang í bæjum þeim, er þeir tóku.
Ennfremur segjast Rússar
hafa tekið nokkur bygð svæði
fyrir vestan Velikie Luki, en
Þjóðverjar segja þá borg enn
á valdi sínu, og segjast hafa
eyðilagt 14 rússneska skrið-
dreka þar í gær, þegar Rússar
gerðu áhlaup.
Rússar segja í tilkynningum
sínum, að þeir hafi náð á vald
sitt sjúkrahúsum með mörgum
særðum þýskum hermönnum,
og ennfremur, að þeir sæki
fram á Kalmúkagresjunum
nærri Elista, en þar næði nú
sífeldir froststormar, og vatn
sje eklci að fá, nema með 30—
40 krn. millíbili. — Ennfremur
segjast Rússar fylgja fast eftir
sigrum sínum í Kákasus ,og
telja þeir her Þjóðverja þar í
mikilli hættu.
Þjóðverjar segjast hrinda
öllum áhlaupum Rússa á Don-
vígstöðvunum, og hafa ekki við
urkent fall neinna þeirra borga
er Rússar segjast hafa tekið.
Þjóðverjar tóku Nalchik í nóv-
ember s.L, og segja Rússar að
sjáanlegt sje, að þeir hafi ætl-
að að hafa þar bækistöð fyrir
herlið sitt í Kákasus.
Þá segja Rússar, að bardag-
arnir um Tsimilianskaya hafi
verið hinir hörðustu, og staðið
lengi. f
AðstaOa Japana
viðBunavonlaus
Það var tlikynt í aðalbækistöðv-
um Mac Arthurs í gær, að
bandamenn hafi nú náð á sitt vald
trúboðsstöðinni við Bnna, þar
sem Japanar hafa varist lengst, og
einnig að bandamenn hafi hafið
stórskotahríð á stöðvar Japana
þeirra, sem emo verjast á St. Ar-
anda höfða.
Hemaðarsjerfræðingar eru þeirr
ar skoðunar, að nú sje þannig
komið, að aðstaða Japana á Nýju-
Guineu sje algerlega vonlaus orð-
in og ekki nema tímaspursxnál,
hvenær ieifar hers þeirra þarna
ve'rði yfirbngaður.
Rússlandsvígstöðvarnar.
Kyrrahaflð:
Ráðlst ð Kiska
og Guadalcanar
Washington í gær.
Itilkynningu flotamálaráðu-
neytisins í dag, er sagt frá
því, að á nýársdag hafi flokkur
Liberator-sprengjuflugvjela, sem
Lightning-orrustuflugv j elar
fylgdu, ráðist á höfnina á Kiska
í Aleutaeyjum, og skotið niður
eina af orrustuflugvjelum Japana
og ennfremur hitt skip með
sprengjum.
Þá er skýrt frá því, að steypi-
flugv jelar hafi ráðist á aðalbæki-
stövar Japana á Guadalcanar, að
því er haldið er. Þar ér mikill
frumskógur, og var illt að sjá
árangur.
Þá var sprengjum kastað á
Munda í Nýju Gerorgíu, en ekki
er vitað um árangur. Allar flug-
vjelarnar komu aftur. Reuter.
Erfið barátta
norskra slöllða
Lundúnablöðunum er nú sogð
* sagan af skipalest, sem á
leiðinni til Bretlands háði Iiardaga
við kafbáta í fjóra sólarhringa
samfleytt. Var þar sökt, tveim
kafbátum. og aðrir skemdir.
Meðal fylgdarskipa voru nprsk-,
ar hersnekkjur, og meðal þeirra
skipa, sem sjerstaklega frækilegt
verk unnu, voru norsku her-
snekkjurnar Potentilla og Mont-
bretia. Fylgdarskipin unnu stöð-
ugt. að því, að varna kafbátuúum
að komast að skipalestinni. Var
haugasjór og ágjöf mikil. Margar
árásir voru gerðar á kafbátana óg
að minstá kosti tveir þeirra skadd-
aðir með djúpSprengjnm, sem
norska hersnekkjan Aeantus várp
FRAMH. Á SJÖUNDU SÍÐU
Þjöðverjar
segjast vinna
á í Tunis
K ýska herstjómin skýrir frá
því í gær, að Þjóðverjar
hafi unnið nokkuð á í áhláup-
um í Tunis, og tekið allmarga.
fanga. Ennfremur segir hier-*
stjórnin, að þýskar flugvjélar
hafi ráðist á flugvelli banda-'
manna og unnið þar mikið tjón.
Þýskar orustuflugvjelar skutu
niður 8 flugvjelar banda-
manna.
I herstjómartilkynningunhi
frá aðalbækistöðvum banda-‘
manna í gær, er sagt, að ekk-
ert hafi verið um að vera í
Tunis vegna illviðra og ófærð-
ar, annað en loftárásir, sesth
flugvjelar bandamanna gerðu
á Kairouan og á þorp, sem
Þjóðverjar hafa á valdi sínu,
Tvær flugvjelar komu ekki aft-
ur. —
Japanar
hóla sókn
fregnum frá Berlin í gær er
1 sbýrt frá því, að Jajaki nokk-
ur,. japanskur offursti hafi ritað
grein í eitt af japönsku blöðunum
um hernaðarfyrirætlanir Japana á
hinn, nýhyrjaða ári.
Honum segíst svo frá, að Jap-
anar muni hefja sókn, aðallega á
hendur Ástralíu og Indlandi á ár-
inu, „til þess að tryggja aðstöðu
! sína í Burma“, eins og hann orð-
ar það.
Segír offurstí þessi ennfremur,
að það sje fjarstæða að ætla, að
Japanar hafi ekki búið sig undir
sókn á síðari hluta ársins 1942, og
muni bandamenn bráðlega fá að
finna fyrir henni