Morgunblaðið - 18.05.1943, Blaðsíða 3

Þriðjudagur 18. maí 1943.
3
iUKbUNtíLAt)Itl
AnnaDist vöíu-
kaup fyrir 40
mil|. dollara
Hjáimar Björnson
á förum vestur
Hjálmar Björnsson viðskifta,-
fullt-rúi Láns- og leigir-
stofnunar Baiidaríkjanna hefir
dvalið lijer á landi að mestu síð-
án í desemb'er 1941. Hanu býst við
að hverfa hjeðan innan skamms.
og mun halda áfram slíkum störf-
um vestra.

v
I
Frá 17. maí hátíðahöldunum

Prófessor SigurSur Nordal heldur ræðu á Amarhólstúni. Barnaskrúðgangan leggur af stað.
(Myndimar tók V. Sigurgeirsson.)
Tíðindamaðm* blaðsins hitti
hann að máli í gær, og barst. starf
hans í tal. Hann komst m. a. að’
orði á þessa leið:
— Þegar jég kom hingað í des-
ember 1941, og setti hjer upp
skrifstofu, var jeg starfsmaÖur
landbúnáðarráðuneytis Bandaríkj-
anna. Það ráðuneyt hefir haft- á
heridi kaup á matvörum ATestra
fyrir Láns- og leigustofnuniná.
Mun þessi skrifstofa mín hafa
verið fyrsta xitibú stofnunarinnar
í útlöndura, að undanteknu Eng-
landi.
Starf mitt hjer hefir, sem kunn-
ugt er, aðallega verið það að
kaupa hjer matvörur fyrir fje
Láns- og leigustofnunarinnar, sem
sendar hafa verið til Englands.
Alls hefi jeg haft á hendi kaup
á iriatvörum; einkum íiski, fyrir
40 miljóriir dollara.
Af vörum þéim, sem stofnunin
hefir keypt hjer, hafa aðeins gær-
urífárið til Bandaríkjanna. Lánd-
búnaðarafurðirnar frá . árunum
1941 og 42 eru nú keyptar, nema
uliin, en samningar standa vfir
tim kaup á henni.
• En lýsið. Hefir ekki farið
t.alsvert af því vestur?
— Jú. En það sem þangað hef-
ir farið af þeirri vöru, hefir ver-
ið selt þar á frjálsum markaði og1
hefir ekki komið Láns- og leigu-
stofnuninni við.
Önnur hlið starfsins hefir svo
verið sú, að vera hjálplegur með
útvegun, á þeim vörum í Ameríku,
sem nauðsynlega hefir þurft að
fá hingað, fyrir framleiðslu lands-
manna og daglegt líf þjóðarinnar.
A því hafa verið margskonar erf-
iðleikar, því altaf þrengist fyrir
framleiðslunni þar, fleiri og fleiri
vÖrutegundir, sem hverfa af mark-
aðinum, ellcgar tmrða vandfengn-
ari'. En leiðin er löng vestur um
haf og þröngt um skipakostinn,
— Telur þú, að við getuiri
vænst þess að fá markað fyrir
fram 1 eiðsluvörur okkar í Vestur-
heimi að st.yrjöldimn lokinni?
— Vel mætti gera ráð fyrir
því, ef verðlágið og* vöruvöndunin
verður þannig, að þær verði sam-
kepníshæfar og frá þeim gengið
við hæfi amerískra kaupenda.
En mcnn verða að gera sjer það
ljóst., að eft.ir styrjöldina hlýtúr
alt verðlag að lækka*mjög mikið,
og samkepni verður þá ströng.
Plestar þjóðir, Bandaríkjamenn
eins og aðrir, hafa á styrjaldarár-
FRAMH. Á SJÖTTU SlÐU.
Eldvainafræðslan
Orsakir bVúna í. Reykja-
vík frá 19.13--1940:
Prá eldfærvun og l'jóstækjum
>254
reykháfum og reykpíp-
um 70
— raflögnum og rafmagns-
tæUjnm 140
eldsneyti 59
beyi Og rusli 45
vjelum . 33
—ýmislegri starfrækslu 08
— óvanalegri meðferð elds
. i-\/ , iv,; 98
Ikveikjur : : 52
Övíst um. i 110
Kveðja ríkissfjóra
tll Nore^skonun^s
Tjpins og skýrt var frá í sunnu-
dagsbiaði • Mbrgunbláðsins
sendi llákon Noregskonungur á-
varp til IsJeiidinga í tiíefní áf 17.
maí. Ríkisstjóri Sveinn Björnssoli
sendi konungi um hæl eftirfar-
andi kveðju:
„íslendingár téljá sjer styrk í
því að Tylla flokk lýðræðisþjóð-
anna. fyrst og fremst bræðraþjóð-
anri'á á Norðurlöndum. Utidanfar-
in þrjú ár hafa gcfið oss tækifæri
til sífelt aukinnar aðdáuriar fyrir'
norsku þjóðinni þæði heima og
erlendis undir handleiðslu Yðar
Hátigriar o g vj er alli r sámeinumst
17. maí í iririilegum og einlægum
árnaðaróskum Vðár Hátigri og
hinni hraustri riórsku frændþjóð
vorri“.
BRETAR MISSA KAFBÁT
Breska flotamálaráðuneytið
hefir tilkynt, að kafbát-
urinn „Splendid“ sje talinn af,;
en hann var undir stjórn fræg-
asta kafbátsforingja Breta, —
Fregnir hafa borist frá mönd-
ulveldunum um það, að foringi
kafbátsins og nokkuð af áhöfn
hans hafi verið tekið til fanga.
Næturlæknir er í læknavarðstöð
inrii í Austurbæjarskól amrm. Sími
5030.
hátíOahöld Norðmanna I gær
Skrúðganga barna og
samkoma á Arnarhóli
NORÐMENN búsettir hjer í bænum og vinir Nor-
egs hjeldu í gær hátíðlegan þjóðhátíðardag
Norðmanna með margvíslegu móti. Settu há-
tíðahöldin svip sinn á daginn, þótt hann væri almennur
vinnudagur hjer. Hátíðahöldin hófust með þvi, að Norð-
menn komu saman í kirkjugarðinum, þar sem lagðir voru
blómsveigar á leiði norskra hermanna og sjómanna, sem
hjer eru grafnir. *" ■"*
Klukkan 9 í gærmorgun gengu Norðmenn og vinir þeirra
inn í kirkjugarðinn, en Lúðrasveit Reykjavíkur ljek sorgar->
göngulag. Viðstaddir voru herra A. Esmarch sendiherra, Bay
ræðismaður, A. S. Priid blaðafulltrúi Norðmanna, sem er for-
maður hátíðarnefndarinnar* og auk þess margir fiáttsettir
foringjar iir fief Norðmanna. Var þetta hin hátíðlegasta stund.
Kl. 10 hófst hátíðaguðsþjón-
usta í Dómkirkjuftrii, þar sem
sr. Bjarni Jónsson vígslubisk-
up messaði. Sveinn Bjornsson,
ríkisstjóri, ráðherrar ísl. stjórn
arinnar og herra biskupinn Sig
urgeir Sigurðsson, voru við-
staddir. Kirkjari var þjettsetin
fólki, aðallega Norðmönnum,
sem hjer eru búsettii', en enn
fremur voru margir íslending-
ar í kirkju.
Fyrst var sunginn sálmurinn
„Du, Gud som gav os Norigs
land“. Þá bað presturinn bæn
fyrir Noreg og síðan var sung-
inn sálmurinn „Du Herre, som
er sterk og stor“. Að lokinni
trúarjáttningunni var sunginn
sálmurinn „Gud signe Norigs
land“.
Eftir prjedikun var sunginn
sálmurinn „Aa eg veit meg eit
land langt (fpruppe mot nord“.
Eftir bænarorðin „Guð varð-
veiti konunginn og fósturland-
ið“, ,var sunginn konungssöng-
urinn, „Gud, sign vaar Konge
god“. Gunnar Pálsson söng ein
söng og frú Gerd Grieg las upp
kvæði manns síns „17. Mai
1940“, „I dag staar flagstang-
en naken.“
Guðsþjónustunni lauk með
því, að sungin voru þrjú erindi
af þjóðsöng Norðmanna, tvö
erindi á undan kirkjubæninni
og blessunarorðunum og eitt á
eftir.
Að lokinni messu söfnuðust
norsk og íslensk börn saman
á heimili norska sendiherrans
á Fjólugötu 15 og kl. 1 var
lagt af stað þaðan í skrúðgöngu
til Arnarhóls. Fyrir barnaskrúð
göngunni gerigu þrír riorskir
hermenn með norska fánann,
en öll börnin báru litla norska
fána. Á Arriarhóli, hjá Ingólfs-
styttunni hafði verið komið fyr
ir íslenskum og norskum fán-
um og mágnáraútbúnaði. Þar
var og Lúðrasveít Reykjavíkur
og barnakórinn Sólskinsdeildin.
T. Haarde, formaður Nord-
manslaget setti útihátíðina með
nokkrum orðum, en síðan Ijek
lúðrasveitin ,,Norrönafolket“.
Þá las Haarde upp ávörp frá
Hákoni Noregskonungi til Is-
lendinga, (sem birt var hjer í
sunnudagsblaðinu)', ávarp frá
konungi til Norðmanna úti um
heim og kveðju frá 17. maí-
nefndinni norsku í London til
Norðmanna á íslandi.
Eftir að Sólskinsdeildin hafði
suftgið eitt lag, tók til máls
aðalræðumaður dagsins, Sig-
urður Nordal prófessor. Hann
mælti á norska tungu.
RÆÐA SIGURÐAR
NORDALS prófessors.
Nordal prófessor hóf mál
sitt með því, að minna á, að við
hjeldum hjer á íslandi hátíð-
FB.AMH. Á SJÖUNDU SÍÐU
Fyrsta
sameiginlega sksmtun Sjálf-
stæðisfjelaganna í Reykjavík
í Sýningarskálanum er í
kvöld.
SÖlMIiiðSÍÖð
hraðffysUhúsanDs
C ölumiðstöð hraðfly'sfiíbúsafíriæ
hjelt aðalfund sinn í gær.
Mættir voru fulltrúar í'vii r' 82
hraðfrystiliús víðsvegaf áð át'Tárid
inu. ( . • ■.
Fundarstjóraf vofu Jóri 1 A.
Jónsson forstjóri og Þorsteirin
Símonarson lögreglustj. Fundar-
ritari Einar Sigrirðsson forstj.
Form. Elías Þorst.einsson gaf *
skýrslu um starfsemi S. H.
Hraðirystihúsin hafa nú fryst
um 8000 smál. af i’iski .og firogn-
um og er það mun meira en fryst
var alt s.l. ár. Af flatíiski hefir
ekkert verið fryst.
I stjórn voru kosnir: Elías Þor-
steinsson, Ólafur Þórðarson, Jón
A. Jónsson, Einar Sigurðsson, Egg-
ert. Jónsson.
Herbergjagjafir^íil
stúdentagarðsini ~
A kureyri: Við afgreiðslu fjár-
** hagsáætluriaf Aktífeýrafbæj-
a,r nú fyiúr skömmit samþykti bæj-
arstjórnin að gefa kr; 20.000.00.
eða andvirði tveggja* herbergja,
til hyggmgar nýja Stúdentagarðs-
ins. — Ætlast- er til. hð forgangs-
rjett að berbergjnm. þessura hafi
stúdeutar frá A kureýri.
Vestur-Húnavatnssýsla: Á ný-
afstöðnum aðalfundi sýslunefndar
Vestur-Húnavatnssýslu var sam-
þykt að leggja fram kr. 10.000.00
sem andvirði eins herbergis í
nýja Garði. — Jafnframt óskaði
sýslunefndin þesS, að herbergið
yrði nefnt „Bjarg".
Næturvörður er í Tngólfs
Apóteki.