Morgunblaðið - 30.01.1944, Qupperneq 1

31. árgangur,
22. tbl. — Sunnudagur 30. janúar 1944
Isafoldarprentsmiðja h.f.
Á leið iil Þýskalands
Þær sprengjuflugvjelategundir, sem Bretar nota nú aðallega
til árásar á þýskar borgir, eru Pancaster- og Halirax-flug-
vjelar. Myndin sýnir tvær Halifax-flugvjelar á leið til Þýska-
lands í rásarleiðangur
Álitsgerð
lýðveldis-
nefndar
UM, ÞAÐ LEYTI sem þrír
stjórnmálaflokkar á Alþingi —
Sjálfstæðisflokkurinn, Fram-
sóknarfíokkurinn og Sósíalista
flokkurinn bundust samtökum
ujn að fylgja fram lausn sjálf-
stæðismálsins á þessu ári og
birtu um það yfirlýsingu 1. des.
f. á., kusu þeir samvinnunefnd
til þess að- arjnast ákvarðanir
og framkvæmdir í því efni. Er
hún skipuð þrem fulltrúum frá
hyerjum þessara flokka, alls
9, mönnum. Eru þeir þessir:
Gísli Sveinsson (form.), Bj.
Bpnediktsson, Olafur Thors,
Hermunn Jónasson, Hilmar,
Stefánsson, Jónas Jónsson, Áki
Jakobsson, Brynj. Bjarnason,
Einar Olgeirsson. Með nefnd-
inni starfa einnig að skilnað-
aðarmálinu tveir fulltrúar rík-
isstjórnarinnar, sem tilkynnti
um fylgi sitt við framgang
málsins þann 1. nóv. fyrra árs,
eins og kunnugt er.
Frá þessari nefnd er álits-
gerð sú í skilnaSarmálinu, sem
birt er á öðrum stað hér í blað-
inu. (Sjá bls. 2).
Síamsljóm flytur
frá Bangkok
FREGNIR hafa borist frá
Siam þes's efnis, að stjórn
landsins sje að flytja frá höf-
uðborginfii, Bangkok, vegna
loftárása bandamanna. Einnig
hafa margar þúsundir íbúanna
verið' fluttar til bækistöðva,
sem eru um 30 km. frá borg-
inni. Ekki hafa enn borist
neinar fregnir af því, hvar
stjórnin hafi í hyggju að setj-
ast að. — Reuter.
Þingvallaleiðin
verður opnuð
VONIR manna um, að leiðin
austur- yfir Fjall yrði fær í
gær, hafa brugðist mönnum.
Fannkoma var á Fjallinu í
fyrrinótt og gerði þá brátt ó-
færð, svo að nú er ekki fært
nema upp að Lögbergi. Austur
i Ölfusi, Flóa og Grímsnesi
mun hafa verið ófært í gær.
Vegamálaskrifstofan hefir þeg
ar gert ráðstafanir til þess að
cpna Þingvallaleiðina. Á henni
mun vera frekar lítið um tafir.
Indverskur liðsfor-
ingi segir frá grimd
Japana
London í gær.
INDVERSKUR liðsforingi,
sem er nýsloppinn úr haldi frá
Japönum, hefir skýrt frá hinni
hroðalegu grimd, sem Japanar
beita við fanga, sem þeir taka.
Hann var tekinn til fanga fyr-
ir einu ári ásamt 500 öðrum
breskum og indverskum föng-
um. Japanar ljetu fangana ekki
fá neinn mat svo dögum gkifti
og skipuðu þeim síðan að
ganga langar leiðir í ógurleg-
um hita. Er þeir komu að á
nokkurri, fengu fangarnir fyrst
vatn. Tveir fanganna ljetust
þegar.
Síðan voru fangarnir fluttir
i fangelsi og m. a. máttu þeir
ekki tala orð saman í fangels-
inu. Þegar, breskur ofursti
reyndi að halda guðsþjónustu
fyrir fangana, var hann barinn
með riffilskefti á hinn hrotta-
legasta hátt.
Síðar voru fangarnir sendir
í þrælavinnu við vegagerð í
Norður-Burma. Þar ljetust 65
fanganna úr malaríu og blóð-
kreppusótt.
Fangarnir fengu elcki að
jarða hina látnu fjelaga sína í
marga daga, heldur voru nevdd
ir til að sofa hjá líkunum.
Hússar ná Novosokoiniki,
Chudovo og Smyela
Hörfa úr þrem
bæjum í Ukraniu
London í gærkvöldi. — Einkaskeyti til Morg-
unblaðsins frá Reuter.
RÚSSAR TILKYNTU í KVÖLD, að þeir hefðu með
snörpu skyndiáhlaupi tekið járnbrautarbæinn Novosok-
ilniki, sem er alllang beint i norður af Vietebsk, og hefir
þar ekki verið mikið um bardaga að undanförnu. — Bær
þessi er allmikilvæg járnbrautarstöð. — Einnig tilkyntu
Rússar töku járnbrautarstöðvarinnar Chudovo, hinnar
síðustu sem Þjóðverjar höfðu á Leningrad-Moskva lín-
unni.
Litiar breyt-
ingar á Ítalíu
London í gærkveldi.
Einkaskeyti til Morgunblaðsins
frá Reuter.
AÐSTAÐA herjanna á Ítalíu
vígstöðvunum hefir lítið breyst
síðan í gær, enda hefir mikill
stormur og rigning erfiða all-
ar hernaðaraðgerðir. —- Fin^ti
herinn breski náði á sitt vald í
dag brú, sem er 12 mílur frá
Anzio, á Anzio—Albano veg-
inum. — Brú þessi er þrjár míl
ur frá Caracetto, þar sem Þjóð
verjar gerðu áköfust gagn-
áhlaup í gær. Voru 100 þýskir
hermenn teknir þar til fanga.
Herskip bandamanna halda
uppi ákafri skothríð úr stærstu
íallbyssum sínum á virki Þjcð-
verja í landi og flutningalestir
Flugvjelar bandamanna
höfðu sig nokkuð í frammi,
gerðu aðallega árásir á járn-
Japanar hraktir í
Etri-Burma_____________
London í gærkveldi.
KÍNVERSKAR hersveitir,
þjálfaðar af Bandaríkjamönn1
um, hafa hrakið baksveitir
Þjóðverjar tilkyntu í dag
að þeir hefðu yfirgefið járn
brautarbæinn Smyela, sem
er suðvestan Cherkassi, og
sem lengi hefir verið barist
um. Rússar segjast hafa orð
ið að yfirgefa þjár ónafn-
greinda bæi í Ukrainu,
vegna gagnárása Þjóðverja
að undanförnu.
brautarstöðvar og flugstöðvar.
Alls voru skotnar niður fyrir
andstæðingunum 36 flugvjelar
í gær, þar af 21 yfir Anzio-
vigstöðvunum.
Á vígstöðvunum fyrir sunn-
an hélda hérflutningar ,Amer-
íkumanna áfram yfir Rapido-
ána. Breski herinn á þessum
vígstöðvum ér í hægri sókn
norðaustur af Suio í Garligliano
hringgeiranum.
Japana í Efri-Burma all-langt
afturábak og tekið af þeim
nokkurt herfang. Er enn bar-
ist þarná í þjettum frumskóg-
um. — Á Arakanvígstöðvun-
um gerðu Japanar mikið á-
hlaup að næturlagi, en því var
hrundið eftir siiarpa viður-
eign. Er Bretum mikilsvert að
vénida veg einn á þessum slóð-
um, en Japanar eru komnir
ískyggilega nærri honum.
Næturárás á Berlín
og dagárás á
Frankfurt
London í gærkvöldi. — Einkaskeyti til Morgun-
blaðsins frá Reuter. %
LOFTSÓKN bandamanna á Þýskaland og meginland-
ið hefir verið meiri undanfarinn sólarhring, en nokkru
sinni fyr. í nótt gerðu breskar sprengjuflugvjelar árás
á Berlín, og í dag um 800 amerískar sprengjuflug-
vjélar í björtu á Frankfurt am Main. Auk þess hafa or-
ustuflugvjelar og sprengjuflugvjelar haldið uppi loftárás-
um á hernaðarstaði í Norður-Frakklandi og herteknu
löndunum í dag.
Doolilfle kominn til
Breliðnds
DOOLITTLE flugforingi,
einn af kunnustu flugmönnum
Bandaríkjanna, er nú kominn
til Bretlands og tekur hann
þar við yfirstjórn Bandaríkja-
flughersins, sem þar hefir
bækistöð, í stað Eakers herfor-
Jingja, sem nú ræður fyrir
flugher við Miðjarðarhaf.
Við Leningrad
Bardagar virðast nú hafa
minkað allmikið á vígstöðv-
unum suður við Leningrad
og voru síðustu bardagarn-
ir sem miklir gátu talist,
háðir fyrir norðan og um-
hverfis Chudovo, en þar var
sagt að setulið Þjóðverja
hefði verið innikróað og fall
ið. Frá vígstöðvunum suð-
vestan Leningrad er ekkert
að frjetta.
Árásin á Berlín
Arásin á Berlín í nótt var
önnur árásin á höfuðborg-
ina á tveimur nóttum og
einhver sú mesta, sem gerð
hefir verið á Berlín, en nú-
er búið að varpa meira en
20,000 smálestum af sprengj
um á borgina. Telja flug-
menn að ógurlegt tjón hafi
orðið af þessari árás.
Varnir Þjóðverja voru
Framhald á bls. 12
Fall Smyela
Smyela var bær, sem
mjög var getið í fregnum
fyrir nokkru síðan, er Rúss-
ar reyndu að ná staðnum,
en umræður um atburðinn
minkuðu aftur, er Þjóðverj-
ar hrundu áhlaupum Rússa
þarna. Nú tilkynna Þjóð-
verjar alt í einu að þeir hafi
yfirgefið þenna bæ, og virð-
ist það að mestu hafa verið
bardagalaust. Lítur svo út,
sem Þjóðverjar kunni að
hörfa frá þeim slóðum, sem
þeir enn eru á austur við
Dnieper I nánd við Char-
kassi.
Það munu vera hersveitir
Vatutins, sem næst voru
komnar Vinnitza, sem orðið
hafa að yfirgefa hina þrjá
bæi, sem Rússar tala um í
tilkynningu sinni í kvöld,
en Þjóðverjar hafa að und-
anförnu sagt frá nokkrum
ávinning á þessum slóðum.
I ga'r vöru éyðilagðar fyrir
Þ.jóðvcrjum 120 skri.ðdrekar á
öilum vígstöðvunum í Rúss-
jandi og 28 flugvjelar skotnar
niður.