Morgunblaðið - 23.03.1944, Side 12

12
Rússar taka
Pervomaisk
nálgast
Kovel
Lomion í gærkvoldi.
Einkaskeyti til Morgunblaðsins
frá Reuter.
- STAÍiIN gaf út dagskipati
í dag, l»ar sem hann skýrir
,frá }>ví. að herir Konievs
míwskálbs hafi hertekið borg
ina Pervomaisk við Neðri-
Btig,- og er þetta talinn mik-
ill sigur. Borg þessi er fyr-
ir suðvefttan Kirovograd og
virðist svo. sém rnestur {ntngi
sje í sókn Bti.ssa ttm }>ess-
ar slóðir, en varnir l»jóð-
verja eru aliharðar. }>ót.t
ekki s.je enn hægt að- sjá,
ffvört þeir hafi aðeins varu-
ariið til þess að verja undan-
hard meginherja sirma vestttr
að Djiiester.
f BESSARABlU.
■ Herstjórnartilkyttnrng Hússa
í kvröld segir, að }*að af her-
sveitííni Konicvs, sem komið
er yfir Ihiiester, eigi í hörð-
um bardögum, en hafi getað
tekið þarna nokkur þorp.
Norðar sækja Rússneskar
hersveitir frá Srnerinka, sem
Þjóðverjar segjast nú hafa
yfirgefið, og Vinnitza, en
nokkru norðar eru stórbar-
dagar háðir . við Proskurov
og l'arnopol. Kru orustur
þaraa harðastar af þeiru liar
dögúm, sem nú eru háðir á
Austurvígstöðvunum.
RÖSSAR KOMNIR
A3Ð KOVEL
Þjóðverjar segja í fregn-
um sínum í dag, að varnarlið
þeirra í borginni Kovel. setn
er eigi alllangt fyrir austan
síðustu landamæri Rússlands
og Þýskalands, eigi í Wirð-
urn bardögum. Engar fregnir
hafa borist frá Rússam um
það að þeir sjeu komnir
svoita langt ti! vesturs, cn
hafa þeir, að s.jálfra
enn sótt í áttina ti
frarn
sögn.
Lavov
Ríkisstjórnin hækkar farmgjöld
hjá Ríkisskip um 25—33%
Verðlagseftirlitið
ekki spurt
Fimtudag'ur 23. mars 1944,
Mentamála
ráð úthlut-
ar frœði-
manna-
FÁRMGJÖLT) hjá RikiSskip í strandflutningum, hafa hækkað
stórlega frá 1. mars s.l. að teija. Nemur hækkunin 25% á land-
búnaðar- og fóðurvörum, en 33% á öðrum vörum. Farmgjöldin
hjá Eimskip (í strandsiglingum) hafa hinsvegar ekki hækkað
ennþá; þau eru hin sömu og voru hjá Ríkisskip fyrir þessa
siðustu hækkun.
Hækkun farmgjalda hjá Rík
isskip frá því fyrir stríð, hefir
verið sem hjer segir: A land-
búnaðar- og fóðurvörum 300%,
á öðrum vörum 400%. Hinsveg
ar hafa fargjöld ekki hækkað
nema um 200 %.
Einhliða stjórnarákvörðun.
Morgunblaðið átti tal við verð
lagsstjóra og spurði hann um
þessa síðustu farmgjaldahækk-
un hjá Ríkisskip.
Verðiagsstjóri svaraði því til
að hann hefði engin afskifti
haft af þessu máli. Hjer væri
um að ræða ríkisstofnun, sem
ákvæði verðlagslaganna
næðu ekki til. Skipaútgerð rík-
isins væri að þessu leyti hlið-
stæð stofnun og Áfengisverslun
ríkisins og Tóbakseinkasalan.
Sem sagt. verðlagsstjóri
kvaðst engin afskifti hafa haft
af þessu múl. Skipaútgerð rík-
isins heyrði undir atvdnnumála
ráðherra og það væri hann, er
hefði ákveðið hækkun farm-
gjaldanna í samráði við for-
stjóra Skipaútgerðarinnar.
— Hefir ekki þessi farm-
gjaldahækkun áhrif á verðlag-
ið?, spurðum vjer verðlags-
stjóra.
— Jú, hún mun óhjákvæmi-
lega hafa áhrif á verðlagið út
um land, svarar verðlagsstjóri.
I,
VIÐ NIXOLAJEF.
Syðst á Ukrainuvígstöðvun.
um eru nokkrir bardagar
háðir, að sögn beggja aðila,
og eru hei'ir Malino'wski.s nú
komrár allnærri borginni Ni-
feolajev, en á þessu svæði er
aðstaðá Þ.jóðverja mjög erfið,
þar sem þeir hafa ekki nema
takmarkaðar leiðir vestur um
neðsta hluta Bugfljótsins.
Nýr, sænskur stjórn-
málaílokkur.
STOKKHOLMI:
Hinn fyrsti opinberí fundur
hins nýstofnaða radikalaflokks
var haldinn í Gautaborg fyr-
ír skemstu.Gekk hann ekki svo
vel sem skyldi, þar sem á hann
kom nazistaíoringinn Per Eng
ctahl með allmarga liðsmenn
sína og gerðu þeir talsvert
brauk og braml, áður en ró og
spekt yrði komið á. í fundarlok
var tilkynt, að hinp nýi flokk-
ur myndi bjóða fram við
ttotstu kosningar.
Ástteðan: Minka tckjuhallann.
Blaðið reyndi að ná tali af
forstjóra Skipaútgerðar ríkis-
ins, en það tókst ekki. Hins-
vegar náði blaðið taii af skrif-
Sijórnmálanám-
skeið Sjálfstæðis-
fjelaganna
NÁMSKEIÐIÐ var sett s.l.
mánudag. Hafa þegar verið
íluttir nokkrir fyrirlestrar.
í dag' kl. 6 síðdegis flytur
Ólafur Björnsson, docent, ann-
stofustjóranum hjá Ríkisskip ! an fyrirlestur sinn um hagkerfi
og staðfesti hann, að farm- kapitalismans.
gjöldin hefðu verið hækkuð j Kl. 8V2 í kvöld flytur Sig-
eins og fyr greinir. Hækkunin urður Bjarnason alþm., fyrir-
kom til framkvæmda frá og lestur um stjórnmálaflokka.
með 1. mars s.l. Mælskuæfing hefst að þeim
Ástæðuna fyrir þessari fyrirlestri loknum, eða klukk-
hækkun farmgjaldanna kvað an 9V2. -
skrifstofustjórinn vera þá, að
minka hinn gífurlega halla, er
orðið hefði á rekstri strand-
ferðanna tvö síðustu árin. Eít-
ir afgreiðslu fjárlaganna laust
fyrir síðustu áramót, háfði rík-
isstjórnin skrifað ríkisstofnun-
um brjef og lagt ríkt á við þær;
Námskeiðið fer fram í húsi
Sj á lfstæðisf lokksins.
Frá Árnesingum.
Framh. af bls. 8.
þátttaka almennings í þjóðar-
atkvæoagreiðslu þeirri, er fram
að reynt yrði að halda gjöld- fer um bæði málin, verði sem
um innan þess ramma, sem fjár
lög áætluðu. Þessu hafði Ríkis-
skip svarað þannig, fyrir sitt
leyti, að ekki væri viðlit að
halda gjöldunum innati þessa
ramma, nema stórlega yrði dreg
ið úr rekstri strandferðanna,
eða farmgjöld hækkuð veru-
lega. >!
Var síðan sú ákvörðun tek*-
allra almennust.
Sömuleiðis vill fundurinn
beina þeirri áskorun til sömu
aðila að gera sitt til að notkun
íslenska fánans aukist alment
frá því sem verið hefir og sjer-
stakleea verði sem víðast fán-
um skreylt þegar lýðveldi verð
ur sett á Islandi, sem væntan-
lega verður 17. júní n.k.“.
Sijórnar her
í Bessarabíu

in, að hækka farmgjöldin eins
og áður greinir.
Einkennilcg ráðstöfun.
Vafalaust mun mönnum koma
það einkennilega fyrir sjónir,
að ríkisstjórnin skuli fyrir-
skipa þessa stórfeldu farm-
gjaidahækkun, þar sem hún
hlýtur að hafa mikil áhrif á
verðlagið út um land. Þessi
mikla hækkun farmgjaldanna
í strandflutningum hlýtur
einnig að raska verðlagsgrund-
vellinum og skapa ósamræmi
milli þess verðlags, sem fram-
færsluvísitalan er reiknuð eft-
ir og verðlagsins í öðrum lands
hlutum.
Svo er það sá þáttur þessa
máls, sem snýr að framkvæmd
verðlagslaganna. Hann er ærið
íhugunarefni fyrir Alþingi. —
Ríkisvaldið hefir strangt efir-
lit með farmgjöldum hjá einka
rekstrínum, en fer sínar eigin
götur og hirðir ekkert um verð
lagsákvæði, þegar það á sjálft
í hlut.
Er nokkuð rjettlæti í þessu?
styrk
Þjóðverjar segja, að
/ von Kleist marskálkur hafi nú
tekið við stjórninni á vörn Þjóð
Vérja á suðurhluta austurvígstöð
vanna, en áður mun Mannstein h
afa stjórnað öllum þýsku herj-
unum frá Pripetmýrum til Svart
ahafs. Von Kleist er gamalre.vnd
ur hershöfðingi.
Fagnaður Kvenna-
deildar Slysavarna-
fjelagsins á ísafirði
KVENNADEILD Slysvarna-
fjelagsins hjelt hjer árlegan
einmánaðarfagnað og merkja-
sölu í fyrradag við ágætar und
irtektir bæjarbúa.
MENTAMÁLARÁÐ Islands
hefir úthlutað þannig fræði-
mannastyrk þeim, að upphæð
kr. 30.000.00, sem veittur er á
15. gr. fjárlaga 1944:
1800 kr.:
Skúli Þörðarson, mag. art.,
Steingrímur Þorsteinsson, mag.
art., Þorkell Jóhannesson,
doktor.
1200 kr.:
Árni Pálsson, fyrv. próf.,
Guðmundur Finnbogason, dokt
or, Guðni Jónsson, mag. art.,
Jóhann Sveinsson, mag. art.,
Kristján Albertsson, rithöfund-
ur, Sverrir Kristjánsson, sagn-
fræðingur, Þorleifur Bjarna-
son, rithöf., Þorsteinn Þ. Þor-
steinsson, rithöf.
900 kr.:
Asgeir Hjartarson, sagnfræð
ingur, Arnór Sigurjónsson, fyr-
verandi skólastjóri, Björn Guð
finnsson, lektor, Björn Sigfús-
son, mag. art., Björn Þórólfs-
son, doktor, Finnur Sigmunds-
son, bókavörður, Geir Jónas-
son, magister, Guðbrandur Jóns
son, prófessor, Indriði Indriða-
son, rithöf., Lárus Blöndal,
bókavörður, Lúðvík Kristjáns-
son, fræðimaður, Þorvaldux
Þórarinsson, lögfræðingur.
600 kr.:
Einar Guðmundsson, þjóð-
sagnaritari, Jóhann Hjaltason,
rithöf., Jón Thorarensen prest-
ur, Kristleifur Þorsteinsson.
fræðimaður, Pjetur Jónsson,
fræðimaður, Stefán Jónsson,
fræðimaður, Þorsteinn Bjarna
son, fræðimaður.
Vinnuheimili S IB S gef
ið byggingarefni í 5 íbúð
arhús og neyslufiskur til
eins árs
1 gær harst Vinnuheimili S.í.
B. S. stórhöfðingleg gjöf frá
Pípuverksmiðjunni h.f.
I brjefi forstjórans, Kristjáns
Guðmundssonar, segir: ,,Með
brjefi þessu viljum við láta yð-
ur vita, að við höfum ákveðið
að gefa til hins nýja vinnu-
heimilis berklasjúklinga að
Reykjum, byggingarefni úr
vikri í fimm einnar hæðar í-
búðarhús, og verði hvert um
sig ea. 65 ferm.“.
Með þessari stórgjöf hefir
Kristján Guðmundsson, forstj.,
frumkvöðull á sviði byggingu
úr vikursteini, sýnt óvenjuleg-
an stórhug og rausn, og auð-
velt stórlega fyrirælanir S. í.
B. S., að starfsemin geti hafist
nú á þessu ári. Þessi fyrsta
byggingarefnisgjöf til heimilis-
ins er S. í. B. S. kærkomin og
byggingarefnisgjafir koma sjer
einkar vel í náinni framtíð.
Þá barst vinnuheimili S. í.
B. S. og höfðingleg gjöf frá
Skúla Pálssyni, forstjóra h.f.
Laxinn. f brjefi Skúla til S. í.
B. S. scgir: ,,Yður tilkynnist
hjer með að h.f. Laxinn hefir
ákveðið að gefa vinnuheimili
berklasjúklinga neyslufisk er
hælið þarfnast fyrsta starfsár
þcss“.
S. I. B. S. hefir lenei verið
ljóst, að rekstur heimilisins
væri miklum fjárhagslegum
erfiðleikum bundinn og eru
með þessari gjöf þeir örðugleik
ar stórlega auðveidaðir og hef-
ir Skúli Pálsson með þessari
stórgjöf ijett áhyggjum S. í.
B. S. í þessum efnum