Morgunblaðið - 20.07.1944, Blaðsíða 4

1
4
M0E6UNBLAÐIÖ
Fimmtudagur 20. júlí 1944.
Sjálfstæðismenn halda mörg
hjeraðsmót í sumar
víða um land
UNDANFARIN SUMUR hefir það tíðkast í vaxandi
mæli, að Sjálfstæðisfjelögin og önnur samtök Sjálfstæðis-
landshlutum. Mót þessi eru víða hinar fjölmennustu
landshlutum. Mót þessi voru víða hinar fjölmennustu
samkomur, sem haldnar eru í viðkomandi hjeruðum,
ýmist útimót eða inni, eftir ástæðum.
1 gær hitti tíðindamaður
Morgunblaðsins framkvæmda-
stjóra Sjálfstæðisflokksins,
Jóhann Hafstein, og fjekk hjá
honum eftirfarandi upplýsing
ar um hjeraðsmótin og fyrir-
ætlanir flokksins um þau á
þessu sumri:
Hjeraðsmótin eru orðin mjög
þýðingarmikill liður í flokks-
starfseminni. Þau skapa auk-
ið samband milli flokksforyst-
unnar og fjelagssamtakanna
úti á landi, þar sem miðstjórn
flokksins og hjeraðssamtökin
starfa að jafnaði saman að
framkvæmd þeirra. Á þeim
mæta ætíð fulltrúar miðstjórn
ar eða þingflokks og og hafa
þá samband við flokksmenn í
hjeruðunum, auk þess, sem
þeim gefst kostur á því að
tala máli flokksins á mótun-
um. Allan undirbúning heima
fyrir sjá fjelagssamtökin á
hverjum stað um. Víða er það
svo, þar sem lengst og örugg-
ust reynsla er fengin, að hjer-
aðsmótin eru mjög eftirsótt-
ar samkomur og fólk sækir
þau úr heilum sýslum eða
Jandshlutum.
Það er víða erfitt um funda-
höld í sveitum á veturna og
því hentugt að nota sumar.
tímann, þegar samgöngur eru
greiðar, til stærri samkomu-
halda.
Vegna þjóðhátíðarinnar eru
hjeraðsmótin yfirleitt haldin
síðar nú en venja er til.
Það hafa þó þegar verið
haldin tvö mót.
★
Hjeraðsmót Sjálfstæðis-
manna í Rangárvallasýslu var
haldið að Hellu sunudaginn
9. júlí. Það var mjög fjölsótt,
alt að 1000 manns. Þar fluttu
ræður alþingismennirnir Ing-
ólfur Jónsson og Pjetur Otte-
sen, en Guðmundur Erlends-
son á Núpi, formaður Sjálf-
stæðisfjel. Rangæinga, stjórn-
aði mótinu. Annars hafa Sjálf
stæðisfjelag Rangæinga og
„Fjölnir", fjelag ungra Sjálf-
stæðismanna í sýslunni,
skipst á um það undanfarin
ár að annast um mótin. Fje-
lagsstarfsemi Sjálfstæðis-
manna í Rangárvallasýslu er
mikil og vaxandi. Fjelögin eru
nú að undirbúa að hefjast
handa um samkomuhússbygg-
ingu að Ilellu. I ágóðaskyni
hafa þau efnt til happdrættis
og ráðgert er að hefja bygg-
ingarframkvæmdir e. t. V. í
haust eða næsta vor.
★
Hjeraðsmot Sjálfstæðis-
manna á Akureyri og í Eyja-
fjarSarsýslu var haldið sunnu-
da"ginn 16. julí að Nausta-
borgum, en það er sumar-
skemmtistaður Sjálfstæðisfje-
laganna á Akureyri, skammt
fyrir ofan bæinn. Þar fluttu
ræður Jón Pálmason, alþing-
ismaður og Sigurður Eggertz,
bæjarfógeti. Jakob Ó. Pjeturs
son, ritstjóri, formaður Sjálf-
stækðisfjelags Akureyrar, setti
mótið og stjórnaði því. Mótið
fór vel fram og var fjölsótt.
Sjálfstæðisfjelögin á Akureyri
munu efna til fleiri skemtana
í sumar að hinum fagra skemti
stað sínum í Naustaborgum
og er líklegt að staðurinn
muni öðlast miklar vinsældir.
Onnur hjeraðsmót, sem þeg-
ar er ákveðið, að verði hald-
in, eru:
Hjeraðsmót Sjálfstæðis-
manna í Skagafirði, sem hald
ið verður sunnudaginn 30.
júlí í Melsgili við Reynistað.
Þar hafa " Sjálfstæðismen í
Skagafirði stöðugt haldið mót
undanfarin sumur og njóta
þau mikilla vinsælda í hjer-
aðinu.
★
Iljeraðsmót Sjálfstæðis-
manna í Snæfells- og Hnappa
dalssýslu verður haldið að
Vegamótum sunnudaginn 30.
júlí. Þar var haldið hjeraðs-
mót í fyrra að Fáskrúðar-
bakka og fór hið besta fram
og fjölmenni mikið.
★
1 Vestur-ísafjarðarsýslu
verður efnt til hjeraðsmóts,
sem haldið verðirr að Þing-
eyri þ. 29. júlí. Þar í sýslu
hafa ekki verið haldin hjer-
aðsmót undanfarin sumur, en
nú er vakandi áhugi fyrir að
efla flokkssamtökin.
Ákveðið er að halda sam-
eiginlegt mót Sjálfstæðis-
manna í Mýrasýslu, Borgar-
fjarðarsýslu og Kjósarsýslu
að Olver í Hafnarskógi sunnu
daginn 13. ágúst. Olver" er
sumarskemtistaður Sjálfstæð-
isfjelags Akraness. Þar á fje-
lagið stórmyndarlegan skála,
sem nú í sumar er rekinn sem
veitingahús. ITafa í því sam-
bandi verið gerðar ýmsar um-
bætur á staðnum. Lögð mið-
stöð í húsið og innrjettað fyr-
ir starfsfólk. Einnig lögð
vatnsveita um Yl km., svo að
þægindi öll eru fyrir hendi í
húsinu. Við Olver eru feg-
urstu tjaldstæði í skóginum
fyrír sumardvalargesti, sem
geta fengið fæði keypt í veit-
ingahúsinu. Um síðustu helgi
þegar ungir Siálfstæðismenn
úr Reykjavík fóru í fjelags-
ferð þangað upp eftir, var
þar hin álitlegasta tjaldborg,
alls um 100 tjöld. Sjálfstæð-
Framhalö á 8. síðu.
Geysilegl tjón í
Munchen af völdum
loftárása
London í gærkvöldi.
ÞRÍR SÆNSKIR ferðamenn,
sem fóru frá Munchen á fimtu-
daginn var, sáu þrjár miklar
loftárásir á borgina, segir
frjettaritari blaðsins News
Chronicle í Stokkhólmi. Áður
en þeir fóru burt úr borginni,
sáu þeir, að eldar voru komnir
upp á að minsta kosti sextíu
stöðum nálægt aðaljárnbrgut-
arstöðinní og í Oberwissenfeld-
hjeraðinu, þar sem BMW (Beyr
ische Motorenwerke) verksmiðj
an er. Flugvöllur er einnig í
þessu hjeraði. Þessir ferða-
menn, en einn þeirra hefir ver-
ið í Múnchen i nokkur ár, full-
yrða, að BMW-verksmiðjan
hafi verið eyðilögð að fjórum
fimtu hlutum, þegar þeir fóru.
Ferðamennirnir skýra frá
því, að sprengjur hafi aftur
hæft Brúna-húsið og megi það
nú heita í rústum. Tjón í miðri
borginni, einkum við aðaljárn-
brautarstöðina, er geypilegt.
Dómshöllin er brunnin til
grunna. Meðal þeirra bygginga,
sem eyðilagst hafa, eru aðal-
bækistöðvar Todt-fjelagsskap-
arins, Warweltungsbau, og for-
ingjaskóli nasista, „Fuhrerbau“.
— Reuter.
ALDREI
hægðalyf
ALTAF
þessa ljúffengu,
náftúrlegu fæðu
Hið stökka ALL-BRAN
bætir harðlífi.
• Það er heimska að nota hægða-
, lyf að staðaldri. Þau geta jafn-
, vel aukið harðlífi — og leitt til
alvarlegra veikinda.
Örugt ráð við harðlífi er að i
borða Kelloggs All-Bran reglu-
lega. Ljúffeng, náttúrleg fæða,
sem gerir meltingu á öðrum mat
auðveldari.
Yður mun líka þessi nærandi
fæða með mjólk og sykri, eða
ávöxtum. Reynið — og þjer mun-
uð undrast áhrifin. Biðjið um
ALL-BRAN í dag (3934 E).
Landsbankareikningurinn.
Erlend verðbrjefa-
eign hækkaði um
152,2 milj. kr.
L ANDSB ANKAREl KNIN G-
URINN fyrir árið 1943 er ný
kominn út. Segir svo í skýr-
ingrnn við aðalreikninginn:
Aðalnpphæð efnahagsreikn
ings seðlabankans var í árs-
lok 1943 480,243,527 kr., en
333,018,850 kr. árið áður. Hef
ir hún því hækkað um 147,2
milj. kr. Árið áður nam hækk
un hennar 138,0 milj. kr., ár-
ið 1941 103,5 mil.j. kr. og ár-
ið 1940 41,2 milj. kr.
Eins og þrji'f árin á undan,
stafar hækkun síðasta árs af
kaupum bankans á erlendum
gjaldeyri frarn yfir sölu. 1
árslok 1922 nam erlend eign
bankans, |). e. gjaldeyrisvara
sjóður, inneign hjá erlendum
bönkum, víxlar og ávísanir til
greiðslu erlendis, erlend verð-
brjef og erlendir seðlar og
málmpeningar, 281,8 mil.j. kr.,
en í árslok 1943 var hún
komin upp í 431,9 milj. kr.
Nemur sú hækkun 150,1 milj.
kr., eða 2,9 milj. kr. meiru
en aðalupphæðin hækkaði. Öll
aukningin er á einum lið, er-
lendum verðbrjefum , sem
Nemur sú hækkun 150,1 milj.
kr., og er það alt í amerísk-
um ríkis^kuldabrjefum til
skams tíma. Þau yoru í árs-
lok að upphæð 270,9 milj. kr.
Liðir þeir, sem geyma er-
lenda eign bankans, eru sam-
anlagðir hvorki meira nje
minna en 89,9% af aðalupp-
hæð efnahagsreiknings, og eru
því aðrir eignarliðir þýðing-
arlitlir í samanburði við þá.
Innlend verðbrjef hafa
lækkað um 453 þús. kr., vegna
útdráttar. Útlán, að meðtöld-
um skuldum viðskiptamanna
vegna ábyrgða, hafa lækkað
úr 39,5 milj. kr. í 38,8 milj.
kr. Liðurinn „innlendir víxlar
og ávísynir“ er nú horfinn
úr efnahagsreikningi seðla-
bankans. Sá liður nam 0,8
milj. kr. í árslok 1942, 0,9
iiiilj. kr. í árslok 1,941, en 12,0
milj. kr. í árslok 1940, auk
endurkeyptra víxla 4,1 milj.
kr. Yerulegar breytingar hafa
orðið á yfirdráttarlánum í
hlaupareikningi og á reikn-
ingslánum, en þess er að gæta,
að þessir liðir eru mjög breyti
legir.
Skuldamegin eru helstu
breytingar þessat': Inneign
sparisjóðsdeildar hækkaði
59,3 milj. kr., innlán 53,1 milj.
kr. og seðlar í umferð B6,7
milj. kr., samtals 149,1 milj.
kr. Hlaupareikningslán inn-
lendra banka og sparisjóða
eru nú í fyrsta sinn færð í
sjerstökum lið í efnahags-
reikningi. Þau hafa vaxið
mjög mikið á árinu, úr 18,7
milj. 'kr. í «48,0 milj. kr.
Ábyrgðir Vegna, viðskifta-
manna eru nær eingöngu
bankaábyrgðir (rembúrsar)
vegna vörukaupa í Banda-
u’íkjunum og Canada, sem
,ekki er búið að borga út, og
sem líka eru óuppgerðar við
hlutaðeigandi innflytjendur.
samanber jafn háan eignarlið.
Lítil breyting hefii^ orðið á
þessum lið, en árið áður þre-
faldaðist hann vegna liess að
þá var að eiga sjer stað flutn-
ingur á miklum hluta inn-
flutningsverslunarinnar frá
Bretlandi til Ameríku.
Tekjur seðlabankans námu
á árinu 5,454,805 (4,368,153
árið 1942).
Gjöldin námu 3,578,175 kr.
,Urðu því afgangs af tekjun-
um 1,876,630 kr. — á móti
2,004,141 kr. árið áðúr — en
óráðstafaður tekjuafgangur,
frá 1942 nam 302,867 kr. —
Tekjuafgangi var ráðstafað
.þannig: 200,000 kr, var varið
•til afskrifta af húseignum
bankans, 180,000 kr. (þ. e.
6% af 3 milj kr.) voru greidd
ar ríkissjóði í vexti af stofn-
fje, 81,394 kr. voru færðar á
afskriftareikning og 1,600,000
kr. voru lagðar í várasjóð. Er
.hann með því orðinn jafnhár
stofnfjenu, 4,8 milj. kr.
Óráðstafaður tekjuafgang-
ur, fluttur til næsta árs, er þá
,118,103 kr. Auk þess, sem
fært var á afskriftarreikning
af tekjuafgangi ársins, var
borgað inn á hann áður at'-
skrifað tap, tæpar 19 þús. kr.
þannig að hann var 1,1 milj.
kr. í árslok. Eigið fje bank-
ans, þ. e. stofnfje, varasjóð-
ur, afskriftareikningur, geng-
isreikningur og óráðstafaður
tekjuafgangur, hækkaði á ár-
inu úr 11,9 milj. kr. í 14,4
milj. kr.
Sparisjóðsdeildin. Aðalupp-
hæð efnahagsreikning’s spari-
sjóðsdeildar ásamt útibúiun
var í árslok 224,765,625 kr.,
en var árið áður 148,696,180
kr. ITefir því orðið 76,1 milj.
kr. hækkún á henni. Iljá
seðlabaiikanum er orsök út-
þenslunnar eignamegin, en er
í skuldahliðinni, aukning
innstæðufjár.
Eignamegin hefir mest breyt-
ing orðið á inneign sparisjóðs-
deildarinnar hjá seðlabankan-
um, nærri því tvöföldun. Inn-
lend verðbrjef hafa hækkað all
mikið, vegna yfirtöku bankans
síðast á árinu á skuldabrjefum
tveggja lána Reykjavíkurkaup-
staðar, að upphæð 11.4 mil. kr.
Þegar í janúar 1944 var búið
að selja meginhlutann af brjef-
um þessum, eins óg ætlunin
hafði verið. — Skuldamegin er
innstæðufje í sparisjóði yfir-
gnæfandi. Það hækkaði á ár-
inu um 73.7 milj. kr. Árið áð-
ur nam hækkun þess 44.2 milj.
kr., árið 1941 22.3 milj. kr. og
árið 1940 17.1 milj. kr. Aukn-
ing innstæðufjár í sparisjóði á
árinu er nær hin sama sem
hækkun aðalupphæðar. Hækk-
Framh. á bls. 8.