Morgunblaðið - 01.08.1944, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur, 1. ág'úst 1944.
\j framhaldssaga — Fylgist með frá byrjun
„Það eru sögur eftir Was-
hington Irving, sem er prýðileg
ur rithöfundur og vinur minn“,
sagði Nikulás. „Það er mjög
sennilegt, að þú rekist einhvern
tíma á hann“.
Nikulás hallaði sjer aftur á
bak í stólnum. Þetta snart eitt
af aðal áhugamálum hans.
Hann var auðvitað mjög vel að
sjer í gullaldarbókmentunum,
þótt föður hans hefði aldrei
komið í hug, að senda hann á
mentaskóla. Sú mentun, sem
því nær hver og einn gat aflað
sjer, jafnvel verslunarmenn og
bændasynir, var ekki samboð-
in höfðingjasyni. Hann hafði
því eingöngu haft einkakenn-
ara, þýska og enska.
Síðan hafði hann ferðast í
tvö ár um England, Frakkland,
Spán, Ítalíu og Þýskaland, áð-
ur en hann sneri aftur til
Dragonwyck. Þá var faðir hans
dáinn og hann orðinn ljens-
greifi.
Nikulás var því vel heima í
gullaldarritunum, en síðustu
fimm árin hafði hann fengið
mikinn áhuga á amerískum bók
mentum sinnar tíðar. Var hann
í því mjög ólíkur öðrum stjett-
arbræðrum sínum, er öpuðu alt
eftir Evrópumönnum og fyrir-
litu það, sem amerískt var.
Nikulás hafði mikla ánægju
af stöðu sinni sem ljensgreifi.
Hann hafði hálfvegis, án þess
að vera sjer þess meðvitandi,
tekið Lorenzo af Medici eða
Esterhazy prins sjer til fyrir-
myndar.
Heima í Dragonwyck las
hann hin nýju ritverk eftir
Bryant, Hawthorne, og glæsi-
legt, ungt skáld, að nafni Poe,
með einlægri ánægju sem var
aðeins lítið blandin lítillæti.
Því að sannfæring Nikulásar
um eigm yfirburði var honum
svo runnin í merg og Bein, að
hann þurfti ekki að sanna hana
fyrir öðrum, eins og þeir, sem
ekki eru eins öruggir. Hann var
af'Van Ryn ættinni, ljensgreifi
á Dragonwyck setri, engum
háður á himni eða jörðu.
Hann leit aftur á Miröndu,
sem sat og hallaði sjer áfram,
og horfði til strandarinnar. —
Andvarinn hafði blásið dálitl-
um roða í fölar kinnar hennar,
munnur hennar var hálfopinn,
og Iítil brjóst hennar und-
ir brúnni merinó-treyjunni
hreyfðust upp og niður. Það
gislaði frá henni ósvikinn, kven
legur unaður, og löng augu,
hennar, sem virtust því nær
gylt gegnum þjett, dökk augna
hárin, voru dásamlega fögur.
Það voru í rauninni tælandi
augu ástríðufullrar konu, þótt
það væru hreirm og saklaus
jómfrúr-augu.
Honum datt allt í einu í hug
frönsk greifafrú, sem hann
hafði átt vingott við í París,
en hafði svo loks gengið fram
af honum. Minningin um hana
gerði honum gramt í geði, og
hann sagði kuldalega:
„Jeg er hræddur um, að þú
sjert mjög fáfróð, Miranda. Jeg
mun reyna að bæta úr því, með
því að láta þig lesa góðar bæk-
ur“.
Miranda reyndi að bosa. —
Henni sárnaði, hve kuldaleg-
ur hann var. Hann hafði verið
svo vingjarnlegur og hrífandi
alla leiðina, að hún hafði un-
að sjer eins vel í návist hans
og hann hefðí verið jafnaldri
hcnnar. Henni kom því á ó-
vart, að hann skyldi allt í einu
fara að tala við hana, eins og
faðir hennar var vanur að gera.
Hún var hrædd um, að hann
væri orðinn þreyttur á sjer og
sannfærðist alveg um það, þeg-
ar hann stóð allt í einu á fætur
og sagði: „Jeg ætla að ganga
dálítið um hjerna á þilfarinu.
Þjer er óhætt hjerna á meðan“.
Hana langaði til þess að fara
mð honum. Hún var óvön að
sitja kyrr svona lengi. En hún
þorði kki að ympra á því við
hann. Þetta var fyrsta reynsla
hennar af hinu dulda skapi
hans, sem réyndari menn og
þroskaðri en hún, höfðu átt erf
itt með að skilja.
Eftir klukkustund kom hann
aftur, og hún sá þegar, að hann
var kominn í gott skap á ný.
Hann kom í áttina til hennar
og brosti. Bros hans var án allr
ar glaðværðar, en magnþrung-
ið og persónulegt.
„Innan hálfrar stundar erum
við komin til Dragonwick, Mir-
anda. Þetta þarna er Hudson-
þorpið“.
Hún horfði hlýðin á þessa
litlu og snotru húsaþyrpingu,
sem hann benti henni á, en með
sjálfri sjer fannst henni bæði
Newburgh og Poughkeepsie
fallegri.
„Jeg hfi verið að hugsa um
þetta nafn, Dragonwyck, Niku-
lás frændi“, sagði hún feimn-
islega. „Þú mátt ekki halda að
jeg sje með neina hnýsni“, flýtti
hún sjer að bæta við, þar eð
hún var hrædd um, að hún
myndi móðga hann aftur.
En Nikulási var ánægja af að
tala um allt, er laut að sögu
fjölskyldu hans og ættaróðals.
Hann settist þegar niður.
„Nafnið er sambland af ind-
verskri goðsögn og hollensku
— þýtt á ensku. Þegar Corne-
Iius Van Ryn, fyrsti ljensgreif-
inn, nam land hjer, þá sigldi
hann fyrst frá New Amster-
dam til þess að líta á landið og
velja stað fyrir húsið. Hann
valdi þenna klett, niður við
fljótið. En flokkur Mohikana
hafðist við rjett hjer hjá, og
hann komst brátt að því, að
þeir v.oru hræddir við klettinn,
sem hann var byrjaður að
byggja hús sitt á. Þeir forðuð-
ust hann eins og heitann eld-
inn, og þótt hann væri góður
við þá, óttuðust þeir hann líka.
Þegar hann kyntist þeim bet-
ur, komst hann að ástæðunni
fyrir ótta þessum. Þeir trúðu
því, að undir klettinum byggi
ægilegur dreki, sem tortímdi
öllu, er inn á umráðasvið hans
kæmi“.
„Og hjelt hann áfram að
byggja, þrátt fyrir það?“ spurði
Miranda.
„Auðvitað. Og hann kallaði
staðinn „Dragonwyck", sem er
hollenska og þýðir „staður
drekans“, og þannig hefir það
haldist í tvö hundruð ár.
„Og drekinn hefir aldrei á-
reitt ykkur?“ spurði Miranda
bæði í gamni og alvöru.
Nikulás hafði gaman af
spurningu hennar. „Nei. Það
eru til margar fleiri munnmæla
sögur hjeðan úr sveitinni. Jeg
vona að þú sjert ekki mjög á-
hrifagjörn, því að annars get-
ur Zélie gamla gert þig hrædda
hrædda með skrafi sínu um
galdranornir, vofur og drauga
-----“. Hjer stansaði hann allt
í einu, eins og hann hefði ætl-
að að bæta einhverju við.
FÍún beið þess kurteislega að
hann hjeldi áfram. En hann
gerði það ekki, og rjett í þessu
bljes skipið. „Þá erum við kom
in“, sagði hann.
Mörgum árum síðar vissi
Miranda, að áhrifamesta augna
blik í lífi hennar var, þegar
hún sá Dragonwyck í fyrsta
sinn. Hún starði á þessa risa-
stóru skuggamynd, sem b.ar
við austurhimininn, á turnspír-
urnar, gaflana og reykháfana.
Það var eins og það góða og
illa, hamingja sú og óhamingja,
sem hún átti eftir að reyna
undir þessu þaki, yrði að líkam
legu afli, sem þrengdi sjer yf-
ir fljótið, inn í sál hennar.
A meðan skipið sigldi upp
að einka landgöngubrúnni, stóð
hún við hliðina á Nikulási og
starði á höll þessa með ótta-
blandinni aðdáun. Nikulás leit
á hana og sá hvað henni leið,
og ljet hana því stara í þögn.
Heimili hans var hluti af
honm,- ytri tjáning á vilja hans.
Ofan á hollenska landsetrið,
sem hann hafði erft, hafði hann
sett þennan gotneska íburð,
sem þar var að sjá nú. Hann
hafði orðið hrifinn af hugmynd
um Andrew Downing, sem var
ungur byggingameistari, er
einkum bygði sveitasetur. En
Nikulás var ekki á því áð'til-
einka sjer hugmyndir annars,
og þegar hann hafði endur-
bygt gamla Van Ryn setrið fyr-
ir fimm árum, hafið hann að-
eins notað Downing sem leið-
sögumann. Upphaflega voru
herbergin tíu, en hann bætti 20
herbergjum við, göflunum,
litlu turnunum og háa turnin-
um, sem var fyrir miðjunni.
Þótt árangurinn líktist þýskri
höll á Rínarbökkum, sem orðið
hefði fyrir áhrifum af enskri
byggingarlist, og væri bland-
inn hreinni ímyndun, var hann
engu að síður amerískur, og
fór vel við umhverfið.
Ef Loftur j?etur það ekki
— þá hver7
Gullhöllin, sem sveif í loftinu
Æfintýr eftir P. Chr. Asbj‘rnsen.
13.
Svo var annar sendur, og það var Rauður riddari. En
bonum gekk ekki betur, því ekki skreið hann minna fyrir
tignar og valdsmönnum, og svo sendi konungsdóttir boð
í land og ljet segja, að ef hinn rjetti væri ekki sendur, Ijeti
hún hermenn sína á skipinu mikla, gera atlögu að staðn-
urft. Kom nú ótti mikill á alla hina öfundsjúku og varð
að ráði að dreypa lífsins vatni á hinn sofandi pilt og senda
hann á skipsfjöl. Hann var nú ekki að bukta sig og beygja,
en kinkaði brosandi kolli til konungsdóttur og sonar henn-
ar og svo tók hann úr barmi sínum stykkið, sem hann
hafði klippt úr kjólnum hennar í gimsteinahöllinni.
„Þetta er hann pabbi minn“, hrópaði barnið og fekk
honum gulleplið, sem það ljek sjer að. Þá varð mikil gleði.
í staðnum, menn losnuðu við ófrið, og konungur hafði
endurheimt sína langþráðu yngstu dóttur með fríðum
syni.
Þegar það fram, hvað elsta konungsdóttirin og Rauður
riddari höfðu gert við piltinn, vildi konungur láta hegna
þeim grimmilega, en piltur og unnusta hans báðu þeim
lífs og var þeim þá hlíft. — En þegar brúðkaup átti að
standa í konungsgarði, — þetta var um vor, — þá varð
pilti litið út um gluggann sinn, brúðkaupsmorguinn. Sá
hann þá, að verið var að láta út hestana, og sá síðasti,
sem út úr hesthúsinu kom, var tryppið góða, en var þá
svo magurt og máttf'arið, að það gekk á hnjánum út um
dyrnar. Varð pilti illa við, sem nærri getur og flýtti si: /
niður í hallargarðinn, þótt hann vissi ekki hvað hann gæti
gert, en tryppið sagði þá, að einn greiða og aðeins einn
gætj hann gert sjer, það væri að höggva af sjer höfuðið.
Piltur var lengi tregur til, en þó kom svo, að hann sótti
sverðið, sem hann hafði fengið í silfurhöllinni og hjó höf-
uð af sínum trygga förunaut, en um leið og höfuðið fauk
af tryppinu, losnaði álagahamurinn og stóð þar nú einn
fegursti konungssonur. Hann fekk næst yngstu konungs-
dótturina fyrir konu og gerðist nú veitsla mikil, þar sem
allir átu og drukku, sem þeir höfðu þol til, — en þó drek-
arnir mest. — Og illa er jeg svikinn, ef hrafninn, sem einu
sinni hjálpaði piltinum, hefir ekki sótt þá veitslu, — og
hver veit nema einhver tröllabörn hafi komið líka.
ENDIR.
Maður, sem var að "hlusta á
rjettarhöld í „Court of Sessi-
ons“ í Englandi, fór út úr saln-
um, þegar verjandinn hafði
talað nokkra stund. Hann kom
svo þangað áftur eftir langan
tíma og var þá sami maðurinn
enn þá að tala. Áheyrandinn
snjeri sjer að Cockburn lávarði,
lögfræðing og sagði:
„Maðurinn er auðsjáanlega
að eyða til ónýtis feykimiklum
tíma“.
„Tíma“, sagði lögfræðingur-
ínn. „Það er langt síðan hann
er búinn með allan tíma. Nú
gengur hann á rjett eilífðarinn-
ar“.
★
þangað til áheyrendur yðar
koma“.
★
Þegar John Drew ljek í )tRose-
mary“ þúrfti hann að raka af
sjer skeggið og við það breytt-
ist útlit hans mjög. Stuttu
Seinna hitti hann Max Beer-
bohm í anddyri leikhúss nokk-
urs í Londön, en Drew gat ekki
komið fyrir sig, hver það væri.
Mirmi Mr. Beerbohm var þó
betra og sagði hann:
„Ó, Mr. Drew, jeg er hrædd-
ur um að þjer þekkið mig ekki
vegna þess að þjer hafið rakað
af yður skeggið".
★
Alexander Smyth, hershöfð-
ingi frá Virginia, mikill dugn-
aðarjálkur, var annálaður fyrir
það í breska þinginu, hvað
hann hjeldi langar og þreyt-
andi ræður. — Eitt sinn; er
hann hafði haldið óvenju langa
og lýjandi ræðu, snjeri hann
sjer að Henry Clay, sem var
sessunautur hans og sagði:
„Þjer, herra, talið fyrir nú-
verandi kynslóð, en jeg tala fyr
ir þá komandi“.
„Já“, svaraði Mr. Clay, „og
þjer virðist staðráðnir í að tala,
Sir Josiah Stamp, hjelt eitt
sinn ræðu í Chicago-klúbbn-
um, og sagðist vona að hann
væri ekki búinn að tala of
lengi, því „jeg vildi ekki vera
í sömu aðstöðu og presturinn“,
hrópaði hann, „sem allt í einu í
í miðri ræðu stoppaði og sagði
ávítandi: Þið álítið að jeg viti
ekki að ykkur er orðið tíðlitið
á úr ykkar, en jeg veitti því
eftirtekt, þegar þið fóruð að
bera þau upp að eyranu, til
þess að gá að, hvort þau hefðu
ekki stansað“.