Morgunblaðið - 19.11.1944, Side 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 19. nóv. 1944
JfbtpwiMaMI*
Útg.: H.f. Arvakur, Reykjavflc
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson
Ritstjórar:
Jón Kjartansson,
Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson
Auglýsingar: Arni Óla
Ritstjóm, auglýsingar og afgreiðsla,
Austurstrœti 8. — Sími 1600.
Askriftargjald: kr. 7.00 á mánuði innanlands,
kr. 10.00 utanlands
f lausasölu 40 aura eintakið, 50 aura með Lesbék.
Vaxandi þróttur sjálí-
stæðisflokksins
EFTIR að Sjálfstæðisflokkurinn var stofnaður árið
1929, við samruna íhaldsflokksins og Frjálslyndaflokks-
ins, hefir hann alltaf átt að fagna mestudylgi pólitískra
flokka í landinu meðal þjóðarinnar.
Pólitísk flokkastarfsemi, í þeirri mynd, sem nú er, á
ekki langa sögu að baki hjer á landi. Skipulögð flokks-
starfsemi Sjálfstæðismanna hefir þróast jafnt og þjett
og gefið flokknum fastara form og meiri festu.
Sjálfstæðismenn hafa haft forystu um margt þar í
flokksstarfsemi hjer á landi, sem til góðs horfir og til
aukinnar pólitískrar þróunar. Þannig hófu Sjálfstæðis-
menn fyrstir flokkslegan erindrekstur, sem miðaði að
því 'að tengja böndin og sambandið milli miðstjórnar
flokksins og þingflokks og fólksins í dreifðum bygðum
landsins. Sjálfstæðismenn byrjuðu á því, að efna til hjer-
aðsmóta í sveitunum á sumrin, á þeirri árstíð, sem fólkið
í strjálbýlinu á hægast með að mæta á stórar samkomur,
til aukinna kynna og samstarfs. Sjálfstæðismenn byrj-
uðu fyrstir á því, að efna til stjórnmálanámskeiða með-
al yngri flokksmanna til þess að efla meðal þeirra fræðslu
og þekkingu á stjórnmálum.
Nú eru Sjálfstæðismenn hjer í Reykjavík að hefjast
handa um stórbyggingu á besta stað í bænum, við Aust-
urvöll. Slík bygging verður kjörin miðstöð fjelagsstarf-
seminnar í höfuðstaðnum og um leið miðstöð flokksstarf-
seminnar í öllu landinu. ,
Sá vaxandi þróttur, sem Sjálfstæðismenn sýna með
þessu átaki, er gleðilegur vottur þess vaxtar og lífænu
þróunar, sem innan flokksins á sjer stað.
Sjálfstæðisflokkurinn lagði sig allan fram til þess að
Koma á einingu þjóðarinnar um stjórnarsamstarf. Það er
gleðilegur vottur, að hann býr sig einnig inn á við undir
það, með hinni nýju glæsilegu húsbyggingu sinni, að mæta
kröfum komandi tíma með vaxandi þrótti og djörfung,
„Raddir nágrannanna“
SKÖMMU EFTIR að núverandi ríkisstjórn var mynd-
uð og Hermann og Eysteinn lentu í stjórnarandstöðu,
var tekinn upp sá nýi siður í Tímanum, að birta ýmsa
pistla undir fyrirsögninni: „Raddir nágrannanna".
Ýmsir hafa verið að leiða getum að því, hvort það hafi
aðeins verið tilviljun ein, að fyrsti „nágranninn”, sem
Tíminn tók að vitna í, skyldi einmitt vera Björn Ólafsson,
eða skrif hans í Vísi.
En það er þó ekki ein'báran stök í þessum efnum, Björn
Ólafsson mun nú ráða mestu um skrif Vísis, sem í bili
hefir valið sjer stað á „nágrannabekk” Tímans í and-
stöðu við ríkisstjórnina.
„Raddir nágrannanna” eru ekki ólíkar.
Eysteinn Jónsson segir í Tímanum 14.- þ. m. um stefnu
stjórnarinnar: „Allt, sem fyrirhugað er, verður til þess
að veikja traust manna á fjármálakerfi landsins og fram-
tíð atvinnuveganna”.
Björn Ólafsson í Vísi þ. 9. þ. m.: „Loforðin um hina
stórhuga nýsköpun atvinnuveganna eru, fallegar myndir,
en ljettvæg og innantóm orð —”.
Jú, — það er áð vísu ekki um að villast. Eftir er að
eins að vita, hvort sá hihn hvimleiði nákrannakritur
skyldi nú samt eiga eftir að stinga við stafni hjá „ná-
grönnunum” — og þá er naumast að sökum að spyrja, —
hvað sem líður vinskapnum í dag.
Eitt er víst, að einhvern tíma hefðu þótt tíðindi, að
Tíminn og Vísir lentu í pólitískt nábýli, — ekki til þess
að sameina krafta þjóðarinnar, — heldur hins, að vinna
gegn þeirri einingu, sem þjóðinni nú ríður á mestu.
Flugferð með
Gruman-bá)
Loftleiða
í GÆR bauð stjórn h.f. Loft-
leiða blaðamönnum í flugferð
í hinum nýja Grumman-flug-
báti sínum. Var lagt upp frá
Vatnagörðum, en þar hafa flug
vjelar Loftleiða bækistöð sína.
Flugbáturinn er eins og fyr
getur af Grumman-gerð, smíð-
aður hjá Grumman Aircraft
Engineering Corps. Báturinn
er af nýjustu gerð og hefir öll
nýtísku tæki, hin fullkomnustu
sjálfstýritæki og tæki til þess
að varna, að ísing geti sest á
flugbátinn.
Flugbáturinn hefir 8 sæti
fyrir farþega, í stefni hans er
póst- og farangursgeymsla, en
aftan við farþegaklefa er klefi
með hreinlætistækjum. Innrjett
ing og þægindi eru af hinni full
komnustu gerð farþegaflug-
vjela.
Flugbátar af þessari gerð eru
hinir traustustu. Eru þeir not-
aðir í Bandaríkjunum til björg
unar- og strandgæsluflugs. —
Tveir 540 hestafla hreyflar
knýja bátinn. Mesti hraði, er
báturinn getur náð, er 325 km.
á klukkustund, en hagkvæm-
asti flughraði 260 km. á klst.
Geymar bátsins geta tekið
bensínforða til 1300 km. flugs
án lendingar.
Einn mesti kostur flugbáts-
ins er, að hægt er að lenda
bæði á -landi og sjó, og þarf
mjög stutta braut til þess að
hefja sig til flugs af. Hann er
því af sjerfróðum mönnum tal
inn vera mjög hentugur og ör-
uggur til farþegaflutnings með
ströndum fram, með tilliti til
veðurfars og lendingarskilyrða,
enda er honum ætlað að halda
uppi ferðum til Vestfjarða, en
þangað hefir hann farið 25
ferðir þegar.
Sigurður Ólafsson flugmaður
flaug bátnum hingað, ásamt
ferjuflugmanni og loftskeyta-
manni.
Það er talið næsta furðulegt,
að takast skyldi að útvega nýja
flugvjel á þessum tímum, en
þar hefir fjelagið notið velvild-
ar og skilnings herstjórnar
Bandaríkjanna og sendiherra
okkar, Thor Thors. Er fjelagið
í mikilli þakkarskuld við þessa
aðila.
H.f. Loftleiðir hefir starfað
síðan í aprílmánuði s.l. Var
starfsemin hafin með einni 4—5
farþega vjel af Stinson-gerð.
Var sú vjel við síldarleit s.l.
sumar og reyndist prýði-
lega. Um síðustu mánaðamót
eignaðist fjelagið aðra vjel af
sömu gerð, búna öllum nýjustu
tækjum.
Við komu Grummans-báts-
ins hefir fjelagið því eignast
þrjár vjelar, eftir aðeins 6 mán
aða starfsemi.
I þjónustu fjelagsins eru nú
3 flugmenn: Kristinn Ólsen,
Sigurður Ólafsson og Alfreð
Elíasson og einn vjela- og eft-
irlitsmaður, Halldór Sigurjóns
son, sem nýlega hefir lokið
námi í Bandaríkjunum með
góðum vitnisburði.
Strandarkirkja. Það misritað-
ist í síðasta gjafalista A. G. 250,
en átti að vera A. E. kr. 250.00.
Samkomuhús
Sjálfstæðisflokksins.
SJÁLFSTÆÐISMENN hafa
ráðist i þarft fyrirtæki þar sem
er bygging samkomuhúss flokks
ins við Vallarstræti. Myndirnar
sem birtar voru hjer í blaðinu
og frásögnin um hið væntanlega
samkomuhús hefir að vonum vak
ið mikla athygli bæjarbúa. Það
er gleðilegt að sjá, að ekki er
neinn kotungsbragur á þessum
fyrirætlunum. Samkomuhúsið
verður alt hið glæsilegasta og
stærra og betra en við höfum átt
að venjast hjer í bæ í þeim efn-
um.
Þó að reikna megi með, að sam
komusalir Sjálfstæðismanna
verði fyrst og fremst fyrir starf-
semi flokksins og sjálfstæðisfje-
laganna, munu þessir glæsilegu
salarkynni og verða notuð af
öðrum fjelögum. Það hefir lengi
verið þörf fyrir rúmgóða og
smekklega samkomusali hjer í
bænum. Eins og er, geta fjölmenn
fjélög varla haldið mót, þar sem
það hefir sýnt sig, að þeir sam-
komusalir sem fyrir eru í bæn-
um, eru ekki nógu stórir. Það hef
ir t. d. komið fyrir, að sjálfstæðis
fjelögin hafa neyðst til, að halda
fundi eða skemtanir í tveimur
húsum í senn.
il
Tilbúið á næsta hausti.
ÞAÐ ER ráðgert að hið nýja
samkomuhús Sjálfstæðismanna
verði fullbúið á næsta sumri, eða
fyrir næsta haust. Vonandi er að
þær áætlanir standist. Það ætti
ekki að þurfa að hvetja Sjálf-
stæðismenn til að styrkja býgg-
ingu samkomuhússins með ráð-
um og dáðum. Innan fjelaganna
ríkir mikill áhugi fyrir bygging
unni, sem von er.
Eftir teikningum og áætlun-
um, sem birtar hafa verið um
samkomuhúsið, verður það sann
kölluð bæjarprýði fyrir Reykja-
vík. Herði Bjarnasyni arkitekt
hefir tekist prýðilega að sameina
það smekklega hinu hagkvæma.
Það er ástæða til að þakka
þeim mönnum, sem af viðsýni
sinni hafa lagt þessu máli lið og
með dugnaði sínum hafa kvatt
til þess að verkið væri hafið.
•
Erindin um
byggingamálin.
ÞAÐ HAFA margir-sprðið fyrir
vonbrigðum út af því að fá ekki
tækifæri til að hlusta á erindin,
sem flutt voru á byggingamála-
ráðstefnunni. Brjef, sem jeg hefi
fengið um þetta mál, eftir að jeg
hafði hreyft því hjer í dálkunum,
hve óheppilegur tími var valinn
til erindaflutningsins T útvarp,
sýna, að mjög almennur áhugi
hefir verið fyrir þessum erind-
um. St. G.-skrifar t. d. á þessa
leið:
„Vikverji“ mintist á það fyrir
stuttu síðan, að erindi þau, er
flutt voru í sambandi við Bygg-
ingamálaráðstefnuna, hafi verið
flutt á óhentugum tíma dags,
vegna almennings. Undir þetta
vildi jeg taka. Hvort sem það er
Útvarpsráði eða öðrum um að
kenna. Jeg hefi orðið þess var,
að menn eru óánægðir út af
þessu og að fjölmargir hafa orð-
ið að fara á mis við þessi vísindi
fyrir það á hvaða tíma þau voru
flutt. En hinsvegar talin mörg af
þeim mjög góð og fróðleg. Jeg
átti þess kost á að sjá sýninguna,
og taldi mjer ávinning að. En
erindin varð jeg að fara á mis
við, vinnu minnar vegna, og þótti
mjer það miður, svo fróðleg, sem
þau eru talin að hafa verið. En
líklega sjer stjórn byggingamála-
ráðstefnunnar sjer ekki fært að
birta þau almenningi í einni
heild, á annan hátt?“
•
Island var þar ekki
með.
VERSLUNARFYRIRTÆKI
eitt hjer í bænum hefir nýlega
fengið fregnir frá viðskiftavini
sínum í Kanada, að ríkisstjórnin
þar hafi nú tekið upp flugpósts-
ferðir til nokkurra landa, þar
sem áður var aðeins hægt að
senda flugpóst til kanadiskra her
manna.
Löndin, sem talin eru upp á
lista þessum, eru:
Bretlandseyjar, Ástralía, Nýja
Sjáland, Suður-Afríka, Rhodesia,
Indland, Ceylon, Malta, Iran,
Iraq, Austur-Afríka, Palestína,
Egyptaland, Sudan og Fiji-eyjar.
Eins og sjá má af lista þessum
er Island ekki tekið með. Það er
í sannleika sagt undarlegt, hve
póstmálum okkar hefir verið lít-
ið sint.
4500 ára gamlar
eplasneiðar finnast
í Svíþjóð
Stokkhólmi.
Það hefir vefið sannað með
4500 ára gömlum fundi hjá
Alvastra í Mið-Sviþjóð, að jafn
vel húsmóðir steinaldarinnar
vissi, hvernig geyma átti epli.
Sænskur vísindamaður, sem
fyrir nokkru var að rannsaka
gamlar steinaldarrústir, rakst
þar á nokkur epli og eplasneið-
ar á tveggja metra dýpi, og
voru nokkur eplanna sviðin. —
Hafði þeim bersýnilega verið
komið fyrir við eldstæði, til
þess að þurka þau. En það, sem
mesta athygli vakti, var ,að
eplin höfðu ekki aðeins verið
skorin í tvent, heldur höfðu þau
verið sneidd snyrtilega niður
með tinnuhníf, til þess að þau
þornuðu fyr og geymdust bet-
ur — eða þau höfðu, m. ö. o.
verið meðhöndluð nákvæmlega
eins og húsmóðir tutlugustu
aldarinnar hefði gert.
London—Kairo á 10
klst.
London í gærkveldi: — í gær
flaug bresk York-farþegaflug-
vjel fjögurra hreyfla frá Lond-
on til Cairo í Egyptalandi, beint
án millilendingar. Var flugvjel
in aðeins rúmar 10 klukku-
stundir á leiðinni og er það
með á þessari leið, hvað snert-
ir fjögurra hreyfla flugvjelar.
— Sex menn voru í flugvjel-
inni. — Reuter.
Rússar fá nikkelnámur.
Rússar hafa tekið við starf-
ráekslu nikkelnámanna við
Petsamo, og hefir Sovjetstjórn-
in greitt kanadisku stjórninni
fimm miljónir sterlingspunda
í bætur fyrir þetta, en tvö kana
disk námafjelög átlu námurn-
ar.