Morgunblaðið - 17.09.1946, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 17. 'sept. 1946
til al hitta
ífiróitaæsku ÍsEands aft«r“
—segir Per Hauge-Moe
Einn kunnasti íþrótta-
blaðamaður Noregs, Per
Hauge-Moe, ritstjóri við
„Sportsmanden“, hefir rit-
að eftirfarandi grein fyr-
ir Morgunblaðið um þátt-
töku íslcnsku íþrótta-
mannanna í Evrópumeist-
aramótinu:
ÞAÐ VORU gleðilegar fregn-
ir, sem oss bárust hingað til
Noregs nokkru áður en við byrj
uðum að undirbúa Evrópu-
meistaramótið í írjálsum íþrótt
um: ísland ætlaði í fyrsta
skipti að senda frjálsíþrótta-
menn til Noregs. Og ekki dró
það úr ánægjunni, að eitt af
helstu verkefnum vorum á
þessum fyrstu árum eftir styrj-
öldina er að auka gagnkvæma
kynningu þessara tveggja
þjóða- Ekki síst á sviði íþrótt-
anna, en þar höfum við verið
ófróðir hverjir um aðra. Is-
lendingar hafa að vísu kannast
við Birger og Asbjörn Ruud,
Ballangrud og Sonja Henie og
nú liöfum við hjer í Noregi sjeð
floltk íslenskra frjálsíþrótta-
manna. En þetta er nú aðeius
vísir að þeim samskiptum, sem
þessar þjóðir munu eiga í fram
tíðinni. Og Evrópumeistara-
mótið var sem sagt upphaf
þessa.
Að því, er íslensku íþrótta-
mennina snerti, höfðum við að
vísu fengið nokkrar upplýsing-
ar um þá ár^ngra, sem þeir
liöfðu áður náð. En þar sem
hjer var um að ræða á Evrópu-
meistaramót, þar sem geysi-
miklar kröfur eru gerðar til
æfingar og taugastyrks, þá var
ekki hægt að byggja mikið á
þessum upplýsingum.
Þess vegna er það enn á-
nægjulegra að geta nú, að mót-
inu loknu, slegið því föstu, að
frammistaða íslendinganna var
mjög góð. Raunar svo glæsileg,
að við getum strax farið að
hlakka til að mæta íslenskum
íþróttamönnum, hvort sem leik-
vangurinn verður í Osló eða
úti á Islandi. Jafnframt var okk
ur ljóst, að aðaltilgangur ís-
lensku íþróttamannanna með
þátftöku í mótinu var að sjá
og læra. Og ef maður ætlaði
sjer að læra, þá verður ekki
á betra kosið en einmitt þetta
framúrskarandi Evrópumeist-
aramót. Þó að íþróttamenn
flestra þjóða, sem þátt tóku í
því, hafi á síðustu árum haft
ýmislegt annað en íþróttir um
að hugsa, þá varð árangur móts
ins mjög góður.
Evrópumeistari og
spretthlaupari.
En nú skulum við snúa okk-
ur aftur að íslensku þátttak-
endunum í mótinu. Ef maður
ætlar að lýsa lítillega helstu
einkennum hvers einstaklings,
þá verða að sjálfsögðu fyrst
tveir menn: Evrópumeistarinn,
risinn Iíuseby, og svo Finn-'
björn Þorvaldsson, hinn stíl-
fagri spretthlaupari.
Strax snemma í vor byrj-
uðu að fara hjer miklar sögur
um Gunnar Huseby, og það
er best að segja það strax, að
hann brást á engann hátt. von-
um okkar. Jeg sá hann sjálfur
á æfingu. fyrir Evrópumeistara-
mótið, og varð þá strax hrif-
inn af getu hans og stíl. Við
höfum satt að segja haldið, að
Huseby væri eiginlega bara
kraftajötunn, en hraðinn og
tæknin aukaatriði. En á æfing-
unum kastaði hann hvað eftir
annað yfir 15 metra, og lengsta
kast hans, sem mælt var, reynd
ist 15.98 m. Þetta færði okkur
heim sanninn um það, að hann
var vel æfður ,,tekniker“, og
hraði hans og örj^ggi í köstum
voru trygging fyrir því, að
hann myndi verða I stöðugri
framför.
Þess vegna kom það mjer
engan veginn á ovart, að hinn
ungi Huseby skyldi næla í gull-
peninginn í keppni við úrval
fremstu kúluvarpara í Evrópu.
í þetta sinn kastaði hann 15.56
m., en það er ábyggilegt, að
pilturinn sá gæti kastað lengra.
En hjer verðum við að taka
með í reikninginn þær sálrænu
truflanir, sem koma frá áhorf-
endum og keppinautum. Og
auðvitað þarf maður ekki að
gera betur en sigra. Við hlökk-
um til þess að hitta Gunnar
Huseby aftur á næstu kross-
götum.
En að vissu leyti urðum við
jafnvel ennþá hrifnari af Finn-
birni Þorvaldssyni. Hann sigr-
aði bæði Valmy og Monti, tvo
af fremstu spretthlaupurum
Evrópu, í undanriðli í 100 m.
hlaupi. Þetta gaf eóð fyrirheit.
Hann stóð sig líka jafn prýði-
lega í milliriðli, og þótt hann
væri ekki með þeim fremstu
í úrslitunum, þá hefir hann
fulla ástæðu til þess að vera
ánægður. Hinn frjálsi og lipri
hlaupa-stíll hans var alveg að-
dáunarverður, og alger skortur
hans á virðingu fyrir hinum
miklu keppinautum sínum er
Ejkemmtilegur eiginleiki ungs
manns, sem í fyrsta skipti kem-
ur fram í slíkum fjelagsskap.
Ef Finnbirni verður ekki þræl-
að um of í keppnum á næst-
unni, þá verður hægt að færa
íslandsmetin í spretthlaupum
allverulega niður.
— Og hinir.
Hinir íslendingarnir komust,
eins og reyndar mátti búast
við, ekki upp á hátindinn. Það
hafði auðviíað enginn búist við
því, en þótt svo hafi farið nú
í fyrsta skipti, þá teljum við,
að ekki sje mikið upp úr því
að leggja. Sá lærdómur, sem
þessir ungu menn hafa aflað
sjer, mun hafa ómetanlega
Framh á bls. 12.
um
London í gærkveldi.
SMUTS hershöfðingi, forsæt-
isráðherra Suður-Afríku og að-
alfulltrúi á friðarráðstefnunni í
París, fór frá Aberdeen áleiðis
til París í kvöld, en hann hefir
um helgina dvalist með kon-
ungshjónunum í sumarbústað
þeirra til þess að ræða við þau
um væntanlega för þeirra til
Suður-Afríku snemma á næsta
ári. Smuts ræddi við blaða-
menn í Aberdeen. aðallega um
friðarráðstefnuna. Þar hefði
mörgum deginum verið eytt í
einskisverðar hnippingar og
orðaskak. En þó mættu menn
ekki missa alla von um árang-
ur af störfum hennar. Og það
væri ekki rjett að ætlast til
þess, að þjóðir þær, sem þátt
tækju í ráðstefnunni, gætu á
augabragði samlagast þeim að-
stæðum, sem þær hefðu barist ■
fyrir í styrjöldinni. Smuts sagði
að mikið lægi við að skipa mál-
um Þýskalands sem best. Það
yrði að brjóta þýska hernaðar-
andann á bak aftur. En hinsveg
ar yrði að gefa Þjóðverjum tæki
færi til þess að komast aftur í
samf jelag siðaðra þjóða. Nauð-
synlegt væri að tengja Þjóð-
verja sem sterkustum böndum
við vesturveldin, því að annars
myndi skapast of sterk sam-
steypa í austurvegi.
—Reuter.
Fyrsta bílferðin úr
Þjórsárdal, um Naut-
haga, í Kerlingarfjöll
LONDON. Stungið hefir ver-
ið upp á því, að þingmönnum
Lundúnaborgar verði fækkað
úr 60 niður í 40.
FYRSTA bílferð úr Þjórsár-
dal um Nauthaga, (undir Hofs-
jökli í grend við Arnarfell hið
mikla), í Kerlingarfjöll, var
farin 6: þ. m. Hefir Morgun-
blaðið fengið eftirfarandi upp-
lýsingar um ferð þessa frá leið-
angursmönnum.
Farið var á þremur jepp-
bifreiðum. Leiðangursmenn
voru 6, og voru þeir þessir. As-
ólfur Pálsson, bóndi að Ásólfs-
stöðum, Guðmundur Jónasson
frá Völlum, bifvjelavirki, Grím
ur Gíslason, framkv.stj., Einar
Arason, verkstj., Ari Einarsson,
loítskeytam. og Asgeir Jóns-
son, framkv.stj.
Lagt var upp úr Þjórsárdaln-
um, föstudagsmorguninn þ. 6.
sept. og ókum við fyrsta dag-
inn sem leið lá eftir Sprengi-
sandsvegi í Gljúfurleit. Þessi
kafli er stirður, en við vitum
að fá má betri leið með því
að fara öræfin vestar, sem við
höfum í hyggju að kanna síð-
ar.
Úr Gljúfurleit ókum við beint
inn á öræfin, sem kölluð eru,
vestur fyrir Öræfahnjúk, og
þaðan sem næst beina stefnu
á Arnarfellið mikla. Leið þessi
er sandur og grýttir melar, sem
þó rekjast furðu vel. Allar ár
fengum við góðar með því að
fara þetta ofarlega. í Naufhaga
komum við að kvöldi annars
— Færeyjar
Frh. af bls. 1
það augljóst mál, að þótt hon-
um entist ekki aldur til að taka
þátt í atkvæðagreiðslu þessari,
þá er það fyrir forustu hans
á undanförnum árum, fyrst og
fremst, að úrslitin urðu þessi.
Skilnaður vís.
Eins og fram kemur í um-
mælum danska blaðsins „Poli-
tiken“ og birt eru hjer á eftir,
mun næsti þáttur málsins verða
sá, að það verður lagt fyrir
Lögþing Færeyinga.
Undirlektirí Dan-
mörku
Khöfn í gær. Einkaskeyti
til Morgbl.
Hefir forsætisráðherra Dan-
merkur látið svo um mælt í til-
efni þjóðaratkvæðagreiðslunn-
ar, að skilnaður Danmerkur og
Færeyja verði að fara fram, úr
því að meirihluti kjósenda í
Færeyjum hafi óskað eftir því.
En hinsvegar sje nauðsynlegt,
að semja um það, með hverjum
hætti skilnaðurinn skuli fara
fram.
Christmas Möiler segir, að
taka verði tillit til atkvæða-
greiðslunnar, en úrslit hennar
bendi til þess, að nýir samn-
ingar verði að fara fram. Hann
segir, að tilboð dönsku minni-
hlutastjórnarinnar Færeyingum
til handa, þurfi ekki að verða
síðasta orð orð Dana í þessu
máli.
Ummæli blaðanna.
Dönsku blöðin harma það, að
úrslit þjóðaratkvæðagreiðsl-
unnar skyldu verða svo óglögg,
„Politiken" segir, að reyndar
hafi formlegur meirihluti atkv.
verið með skilnaðinum, en þó
sje hjer ekki um að ræða nema
30% af atkvæðisbærum mönn
um í Færeyjum. Þess vegna
verði danska stjórnin að bíða
eftir erindi frá Lögþingi Fær-
eyja, en Lögþingið muni líta svo
á, að þjóðaratkvæðagreiðslan
hafi aðeins ráðgefandi þýðingu.
„Socialdemokraten“ segir, að
150 atkvæða meirihluti sje ekki
sannfærandi úrslit. En hinsveg
ar virðist útilokað, að frekari
samningaumleitanir fari fram,
þar sem í tilboði dönsku stjórn
arinnar felist viðurkenning á
því, að virða verði úrslit at-
kvæðagreiðslunnar sem grund-
völl skilnaðarkrafna Færey-
inga.
„Nationaltidende“ segja, að
óvissa sje um framtíð Færeyja.
Úrslit atkvæðagreiðslunnar gefi
í raun og veru ekki til kynna
óskir meirihluta Færeyinga. •—
Að líkindum ætlist Færeyingar
ekki til þess, að út í æsar sje
tekið tillit til úrslita atkvæða-
greiðslunnar, en hinsvegar
verði ekki hægt að nota þau
til þess að þvinga Dani til frek-
ari eftirgjafa. Af þessu geti svo
leitt skilnað Dana og Færey-
inga.
— Páll.
dags, án þess að við teldum
neinar verulegar torfærur á
leiðinni nema Blautukvísl,
Blautukvíslareyrar og Miklu-
kvísl, en þar -er um talsvert
vatn að ræða og sandbleytur.
Úr Nauthaganum er frekar
stutt í Arnarfell hið mikla og
þangað hefði verið gaman að
koma, en hugur leiðangurs-
manna var allur við að opna
leið í Kerlingarfjöll. Þá leið
þekkti enginn okkar og ríkti
því óvissa um hana. Úr Naut-
haganum ókum við sömu leið
til baka yfir Blautukvísl og
Hnífa fyrir ofan Hnífárver, en
þar yfirgáfum við braut okk-
ar og hjeldum vestur Illahraun
norður fyrir Loðmund, og sem
leið lá í sæluhúsið í Kerlinga-
fjöllum. Þessi leið má heita
greiðfær eins og er að undan-
skildum smá höftum sjerstak-
lega við Ulahraun. í sæluhús-
ið komum við að kvöldi þ. 8
eftir ágætis ferð, engin óhöpp,
besta veður, og reyndust bílarn-
ir með ágætum, enda ferðin
bestu meðmæli með þeim.
Ferð þessa fórum við fyrst
og fremst okkur sjálfum til
ánægju, en ekki ber því að
neifa að okkur grunar að
margan ferðalanginn fýsi að
vita, hvort ekki muni mögu-
legt að fara þessa leið á bíl,
og ekki þætti hreppamönnum
verra að geta sent vistir fjall-
manna á bíl í leitarkofana í stað
þess að binda þær upp á hesta.
Ýmsa kafla leiðarinnar mætti
eflaust. fá betri en þá sem við
fórum, en leiðin er í heild frek-
ar jafnlend, og lítið þarf að laga
til að hún geti heitið fær bíl-
um með fjögra hjóla drifi. Þetta
er óhætt að fullyrða um leið-
ina að minnsta kosti inn að
Blautukvísl, en hvort lengra er
haldið verða menn að gera upp
við sjálfa sig í hverju einstöku
tilfelli.
Með því að tengja sarnan jafn
fallega staði og Hvítárvatn —■.
Hveravclli----Kerlingafjöll —•
Nauthaga — Arnarfell — Þjórs
árdal í eina hringferð, virðist
manni niargf ver farið en þótt
jarðýta væri látin vinna þar
nokkra daga, enda sjáum við í
anda eitt af sæluhúsum Ferða-
fjelagsins rísa upp á þessari
leið.
Vegalengdirnar reyndust
þessar: Frá Ásólfsstöðum í
Nauthaga um 112 km. Frá
Hnífá í sæluhúsið í Kerlingar-
fjöllum um 32 km. Alls er hring
urinn í óbyggðum Ásólfsst. —■
Brattholt um 240 km. Um ó-
bygðir ókum við um 140 km.
leið, sem enginn bíll hafði far-
ið áður.
Veiddu tundurdufl.
LONDON. Breskir fiskimenn
á togara einum fengu nýlega
tundurdufl í vörpuna. Innbyrtu
þeir duflið, reirðu það fast á
þilfarið og fóru með það til
hafnar, þar sem duflið var gert
óvirkt. ,