Morgunblaðið - 19.11.1946, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 19. nóv. 1946
MORGUNBLAÐIÐ
5
ELDSVOÐINN VIÐ AMTMANNSSTÍG
mn
Frh. af bls. 2.
í sundið með stiga til að
komast upp á kvist á nr. 4, því!
óttast var að þar væri eitthvað
eftir af fólki inni. En slökkvi-
liðsnienn urðu brátt að fara með
stigann burt úr sundinu sökum
hita og reyks, enda var hætta á
að það kviknaði í stiganum. Af
þessum ástæðum var heldur
ekki hægt að bjarga Amt-
jmannsstíg 4A nje íbúðar-
skúrnum, þar sem ekki var kom
ist að þeim húsum.
Kviknar i K.F.U.M.
Mjög fljótlega komst eldur í
hús K.F.U.M.. sem einnig var
við sundið, að vestanverðu. Hálf
byggingin er gömul timburbygg
íng, en helmingunnn er nýlegt
steinhús, næst olíuportinu. Eld-
urinn læsti sig efst í timburhús
K.F.U.M. og ennfremur í Amt-
mannsstíg 2, hús Sigfúsar Sig-
hvatssonar, sem er beint á móti
Amtmannsstíg 4, aðeins sundið
á milli. gekk slökkviliðið að því
að verja þessi tvö hús, svo og
hús Gunnþórunnar Halldórs-
dóttur Amtmannsstíg 5, sem
er stórt timburhús, og nýbygg-
ing úr steini. Ennfremur læsti
eldur sig í glugga á húsinu nr.
Húsið Amtmannsstígur 4 alelda, áður en það hrundi. Þessi
mynd er tekin skömmu eftir að slökk\úliðið kom á vett-
vang. (Ljósm. Guðm. Kr. Björnsson).
an upp aftur og varð að senda
menn á vettvang á ný.
Neistaflug suður um alt.
Neistaflug náði suður um all-
an bæ. Voru margir sem ótt-
uðust að eldurinn myndi breið-
ast út um öli Þingholtin. Við
Þingholtsstræti er Sóttvarnar-
húsið. Frk. María Maack, sem
þar stjórnar húsum, greip til
6 við Amtmannsstíg, sem erj, „ . , , . .
L , tt, x tÍ- u h þess raðs, ao lata dæla vatni ur
jvatnsslöngu á alt húsið hjá sjer.
Var það virðingarverð viðleitni,
sem slckkviliðsst.jóri hældi
steinhús. Húsin við Þingholts- |
stræti nr. 12, 14 og 16 voru
einnig í hættu og ennfremur
kviknaðií húsinu nr. 11 við Bók
hlöðustíg. Öll þessi hús tókst að
verja að mestu og að lokum var
ráðið við eldinn í þeim.
Tvisvar eða þrisvar töldu
slökkviliðsmenn sig hafa kæft
eldinn í suðurenda Amtmanns-
stígs 2, en eldur gaus þar jafn-
mjog.
Eldurinn i K.F.U.M.
FIús K.F.U.M. var lengi í
mikilli hættu. einkum sökum
þess að ekki var komist að því!
með slökkvitækin nema að j
vestan og norðanverðu frá, sök j
Grumman-
Loftleíða komu í
/Ttr
^KJCLlxUL
:ær
Alfreð Elíassois Slaeg elmmi feelrra frá
Georiía 0 Reykjaviur
i ________
ÞRÍR FLUGBATAR bættust við flugflotann í gær. —
Klukkan rúmlega 4 komu hinir þrír Grummanflugbátar
flugfjelagsins Loftleiðir h.f. Alfreð Eliasson, flugmaður,
flaug þeim er fyrst settist, en hinum tveim flaug amerísk
óhöfn.
Flugbátarnir eru af sömu®
gerð og eldri bátar fjelags- bátarnir eftir um 5 klukku-
íns. Fjelagið keypti þá af stunda flug.
Bandaríkjastjórn suður í
Georgiafylki ívrir mjög hag-
kvæmt verð. Þeir eru lítið
notaðir og hreyflar þeirra
eru alveg nýir. Alfreð flaug
einum þeirra alla leið frá
Georgia til Reykjavíkur.
Áður ep lagt var upp í ferð
Sna hingað heim voru auka-
bensíngeymar settir í flugbát-
ana, en síðan var k'aldið af
stað til íslands. Var fyrst
flogið til Goosebay í Labra-
dor. Þar voru flugbátarnir
veðurtepptir í 2 vikur, vegna
óveðurs í Grænlandi. Þeir
lögðu af stað til Grænlands
á laugardag og komu þangað
sam-dægurs. Frá Grænlandi
var haldið* í gærdag og á
Reykjavíkurflugvöll settust
Flugbátur sá, er Alfreð
Elíasson stjórnaði ber ein-
kennisstafina TF RVJ. —
Með honum var í fiugbátn-
um Jóhann Kristjánsson, for
stjóri. Hann var eini farþeg-
inn. Með Alfreð var loft-
skeytamaðurinn AVormser. —
Flugbáturinn TF RVI var
næstur, en honum stjórnaði
Hoover og vjelamaður með
honum, Elliot. Síðast kom
TF RVG. Honum stjórnaði
Baird, en siglingafræðingur-
inn Rover var með honum.
Rover var siglingafræðingur
er hin heimsfræga flugvjel
„Dreamboat“ flaug frá Guam
til Washington.
Loftleiðir eiga nú fimm
Grummanbáta.
um þess hve heitt var í sundinu
að austan. Steinnúsið, sem er
áfast timburhúsinu gerði það
einnig erfitt að komast að timb-
urhluta hússins að sunnan. En
slökkviliðsmönnum tókst að
koma slöngum sunnan vestan
og norðanmegin frá, og að lok-
um að austanverðu úr sundinu,
er bálið rjenaði i Amtmanns-
stíg 4 og 4C, cg kreldu þeir svo
þak hússins svo að aldrei kvikn
aði í sjálíu þakinu, heldur læsti
eldurinn sig milli baks og lofts,
sem er yfir aðaisal K.F.U.M.,
en eigi var liægt að komast ao
eldinum vegna þess, að engin
uppgangur er upp í risið og mur
húðun neðan á sailoftinu. Var
loftið rifið niður í ncrðvestur
horningu og þaðan sprautað inn
á loftið. Auk þess voru stigar
j reistir og menn sendir upp á
jþak með slöngu til slökkvistarfs
Fór svo að lokum að þakið fjell
á loftið yfir salrum og það
síðan niður.
í eldra K.F.U.M. húsinu urðu
því mestar skemdu’ á efri hæð-
inni og eyðilagð.ht fundarsal-
urinn þar, en í nýrri hluta urðu
ekki teljandi skemdir og lítið
brann á neðri. hæð gamla hús-
ins, þó skemdir vrðu af vatni
og reyk.
Slökkviliðið lagði mikið á sig
til að verja K.F.U M. og Olíu-
port Hins íslenska steinolíu-
hlutafjelags, sem barna er milli
Amtrnannsstígs og Bókhlöðu-
stígs.
Vatn sótt að úr ölum
áttum.
Það var mikið verk að koma
fyrir slöngum frá átta stöðum
þar á meðal var brotinn ísinn
á Tjörninni og vatni dælt það-
an. Annars var vatn sótt í
Bankastræti, LæK.iargötu, Þing
holtsstræti og í Tjörnina, auk
nærliggjandi brunahana. Voru
20 slöngustútar í notkun í einu.
Varð stöðugt að sprauta vatni á
húsin nr. 12—18 við Þingholts-
stræti auk húsanna Amtmanns-
stíg 5 og 5A og’ húsið nr. 11
við Bókhlöðustíg, sem kviknaði
í eins og fyr segir.
Húsið nr. 4 við Amtmanns-
stíg fjell um klukkan tæplega
8, eða tveimur tímum eftir að
eldsins hafði fyrst orðið vart
í því. Húsið nr. 4A og íbúðar-
skúrinn fjellu skömmu síðar. En
slökkviliðið var að bérjast við
eldinn í K.F.U.M.-húsinu og
öðrum húsum fram undir há-
degi.
6 klukkustunda þrældómur.
Það var um 6 kiukkustunda
þrældómur hjá sumum slökkvi-
liðsmönnum og hann erfiður.
Margir höfðu ekki unnið lengi
að slökkvistarfinu er þeir voru
orðnir rennandi votir inn að
skinni. Var reynt að senda þá
heim til að skifta um föt, en
margir unnu þó holdvotir lengi.
Fólk í næstu húsum bauð
slökkviliðsmönnum upp á kaffi.
Þannig hafði frk. María Maack
heitt kaffi allan morguninn fyr
ir slökkviliðsmenn og kona ei-ns
slökkviliðsmannsins kom með
fimm hitabrúsa með rjúkandi
kaffi til að gefa slökkviliðs-
mönnum þar sem þeir voru að
vinna. Var það þegið með þökk
um. En stundum höfðu slökkvi
liðsmenn engan tíma til að
drekka kaffibolla. því þeir voru
sóttir um leið og þeir ætluðu
að fara að fá sjer hressingu.
Síökkviliðið frá
fiugvellinum.
Klukkan rúmlega 6 hringdi
slökkviliðsstjóri tú. flugvallar-
ins og bað slökkviliðið þar að
koma til aðstoðar. Brá það fljótt
við og kom með tvo bíla og eina
dælu og 7 menn. Unnu þeir við
að aðstoða varðliðið og um tíma
tók flugvallarliðið að sjer húsið
Bókhlöðustíg 11 sem eldur
hafði læst sig í.
Um hádegið var slökkvistarf-
ið að mestu loldð og ekki eftir
nema varðstarf við rústirnar.
Þeir sem heima áttu í
húsumsm sem brunnu.
Samkvæmt uppiýsingum for-
stjóra manntalsskrifstofunnar
áttu heima í húsiou Amtmans-
stíg 4: Gunnar Þórðarson, skrif
stofustjóri, frú Guðlaug (Þor-
steinsdóttir, Þórður G. Edilons-
son, barn og Helga Gunnars-
dóttir barn, Hallgerður Snæ-
björnsdóttir, verksmiðjustúlka,
frú Þorbjörg Björnsdcttir, Ól-
afur J. Kalldórsson. Steinunn
Kristjánsdóttir, ekkja, Ari Arn-
alds, fyrv. bæjarfógeti, Einar
Blandon. þingvörður, Jón Jósefs
son, skrifstofum., Þorgeir Þor-
steinsson, innheimfumaður, Her
dís Jóhannesdóttir. starfsstúlka,
Jónína M. Pjetursdóttir, Sigríð-
ur Kristjánsdóttir, ráðsk., Inga
Gísladóttir, starfstúlka, Guðrún
Jónsdóttir, Jóhanna Guðlaugs-
dóttir og Vildís Jónsdóttir.
í bakhúsinu og litla timbur-
skúrnum bjuggu Hermann Jóns
son, vjelsmiður, S'gurlaug Jóns
dóttir, Guðrún Sigurlaugsdótt-
ir, Högni Jónsson. barn og Jón-
ína Kristofersdóthr.
Eigandi hússins Amtmanns-
stig 4 var Samvinoumötuneytið
í Reykjavík. Húsið keypti það
í sumar er það flutti úr Gimli
við Lækjargötu. Húsið var vá-
tryggt fyrir 412 900 krónur.
Bakhúsin bæði, Amtmannsstíg
4A voru vátryggð fyrir 21.500
krónur, þessi hús átti Hermann
Jónsson. K.F.U.M.-húsið var vá
tryggt fyrir 729.600 krónur.
Olíuportið.
Það vakti talsverðan ugg
meðal íbúa húsanna sem næst
stóðu brunasvæðinu að eldur-
inn var svo nálægt hinu svo-
nefnda olíuporti Hins íslenska
steinolíufjelags, en inngangur-
inn inn i portið er framhjá
K.F.U.M. .og husunum sem
brunnu.
Neistaflug var mikið yfir
portið, og því viðbúið, að þar
kynni að gjósa upp mikið við-
bótarbál, ef þar hefði verið
nokkuð verulegt sf eldfimum
efnum. Þarna voru nokkrir
tank-bílar og allmikið af olíu-
tunnum.
Blaðið átti í gær tal við for-
stjóra Hins íslenska steinolíu-
fjelags og spurði hann að því
hvort bensin hefði verið í tank-
bílunum og hve mikið hefði
verið þar af olíu a tunnum.
Hann skýrði svo frá, að sam-
kvæmt gildandi reglum um
notkun olíuports'ns væri það
skylda, að hafa tankana í olíu-
flutningabilunum tóma, er geng
ið væri frá þcim að kvöldi. Og
tunnurnar sem gevmdar eru í
portinu, eru allar tómar. Oðru-
vísi má ekki geyma þær þarna.
Einasta bensín, sem þarna
hefði verið, hefði verið það sem
var á bílunum sjálfum, til
reksturs þeim, og gat hann ekki
sagt hve mikið það hefði verið,
því hending rjeði hve mikið
væri á bílunum, er hætt væri
að nota þá að kvöldi.
rðuleg björgun
dsvoða
e
Það mun verða talið undr-
unarefni í sambandi við stór-
bruna þessa að enginn skyldi
farast eða'stórslasast í eldinum
einkum hvílík mildi það var
að allir íbúar hússins þar sem
eldurinn kom upp skyldu kom-
ast útúr eldinum.
Ekki er hægt að gera sjer
grein fyrir hve langur eða öllu
hcldur stuttur tími leið frá því
Jón Jósepsson, er fyrst varð
eldsins var smeygði sjer útum
suðurdyr hússins og þangað til
allir íbúar þess voru komnir
út.
Jón. kemst útúr ganginum lít-
illega brendur, en hefir ekki
ráðrúm til þess að gera sam-
býlisfólki sínu aðvart með öðru
móti en því að hann hrópar
upp yfir sig, að eldur sje í hús-
inu. Þegar Einar Blandon
vaknar kemst hann ekki útúr
herberginu sem fyrr segir, en
þeir voru andbýlingar á hæð-
inni Jón og hann. Herbergi
þeirra syðst í ganginum var
eftir endilangri hæðinni.
Þegar þær vakna sem sváfu
í nyrstu herbergjunum, Stein-
unn Kristjánsdóttir og ráðs-
kona mötuneytisins, Sigríður
Jónsdóttir. þá er eldurinn
kominn það langt norður eítir
ganginum, að þær komust ekki
að bakdyratröppunni sem var í
miðju húsinu austanverðu.
Sigríður álítur að hún hafi
kallað yfir ganginn til Stein-
unnar, til þess að gera henni
Framhald á bls. 7.