Morgunblaðið - 05.06.1947, Blaðsíða 8

8

MORGUNbLAÐID
Fimmtudagur 5. júní 1947
TJtg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson
Ritstjórar: Jón Kjartansson,
Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla,
Austurstræti 8. — Sími*1600.
Áskriftargjald kr. 10,00 á mánuði innanlands.
kr. 12,00 utanlands.
í lausasölu 50 aura eintakið, 75 aura með Lesbók.
Utanríkisstefna
kommúnista
ÞEGAR Miinchenar samningurinn var gerður sællar
minningar árið 1938 og Bretar og Frakkar neyddust
vegna vopnleysis síns til þess að láta ennþá einú sinni
undan ágengni nasismans, var það lýðræðissinnuðu
fólki um allan heim mikil vonbrigði. En almenningur
lýðræðisþjóðanna skyldi samt, hverjar hinar raunveru-
legu orsakir þeirrar undanlátssemi voru. Vesturveldin
voru að kaupa sjer frest til þess geta vígbúist. Þýska-
land hafði vígbúist á meðan þau ljetu kyrrt liggja og
hugðu styrjöld fjarlæga eða jafnvel óhugsanlega.
Kommúnistar þóttust ekki skilja þessa nauðsyn lýð-
ræðisþjóðanna. Þeir hófu hatrammar árásir á stjórnir
þeirra fyrir stuðning við nasismann og svik við fórnar-
dýr Hitlers. Þeir töldu frestinn til frekari viðbúnaðar
óþarfann ng yfirskyn eitt.
Svo liðu nokkrir mánuðir. Hitler snjeri nú hótunum
sínum gegn Pólverjum. En Bretar og Frakkar höfðu nú
eflt varnir sínar og lofuðu þeim fullum stuðningi ef til
árásar kæmi á land þeirra. Útlitið varð stöðugt ískyggi-
legra. Vjelahersveitir Hitlers nálguðust landamæri
Póllands. En Hitler hikaði um skeið. Honum leist ekki
á festu Vesturvaldanna. En allt í einu hvarf honum
allur efi um, hvað gera skyldi. Hann sló út því stærsta
pólitíska trompi, sem hann nokkru sinni hafði fengið á
hendina, vináttu- og bandalagssáttmálanum við Sovjet-
Rússland. Nú gat hann farið sínu fram. Rússland, sem
i áratug hafði vígbúist hraðar en öll önnur Evrópuríki
hafði gert við hann vináttusamning.
Heimurinn stóð agndofa. Sovíjetstjórnin hafði viku
eftir viku, mánuð eftir mánuð staðið í samningum við
Vesturveldin um sameiginlegar varnir gegn uppvöðslu
nasismans og öryggi Póllands. Þýsk-rússneski vináttu-
samningurinn kom þessvegna eins og þruma úr heið-
skíru lofti. Öllu lýðræðissinnuðu fólki blöskraði flátt-
skapur Sovjetstjórnarinnar rússnesku.
★
ÚR DAGLEGA LÍFINU
9 — 0.
ÞAÐ VAR EKKI neinn glæsi
legu^_ dagur fyrir knattspyrn-
una okkar í fyrrakvöld á í-
þróttavellinum. •— Úrslitin
hefðu þó ekki átt að koma nein
um á óvart, sem fylgist með
knattspyrnu og þau skifta ekki
svo ýkja miklu máli í raun og
veru. Það hlýtur að hafa vak-
að fyrir þeim, sem stóðu að
heimþoði Queens Park Rang-
er liðsins, að fá þá hingað til
að sýna okkur góðan leik, en
ekki er líklegt að þeir hafi al-
ið neinar sigurvonir í brjósti.
Hafi þetta verið tilgangur-
inn tókst hann með afbrigðum
vel, því sjaldan hefir erlent
knattspyrnulið leikið betur
hjer á vellinum og sýnt meira
drenílyndi í leik. Það var veru
legur fengur að fá þetta lið
hingað frá því sjónarmiði sjeð.
— Úrslitin, 9—0 skifta því ekki
svo miklu máli, enda hefðu
þau eins getað orðið 15-—0.
•
Drengilegur leikur.
FRAMKOMA breska liðsins
á vellinum vakti sjerstaka at-
hygli og hrifningu áhorfenda.
Þeir sýndu í alla staði drengi-
legan leik og þó hafa breskir
atvinnuknattspyrnumenn orð
fyrir að leika hart og vera ó-
hlífn.ir, bæði við sjálfa sig og
mótleikara. Eina meiðslið, sem
varð í leiknum, stafaði af því
að tveir Ísíendingar rákust
saman. Leikmaðurinn. sem
meiddist, varð að fara út af
vellinum um stund og láta
lækni skoða sig. Um leið fór
einn leikmaður úr breska lið-
inu út af vellinum og kom ekki
aftur. fyr en um leið og sá
meiddi gat aftur haltrast inn á
völlinn.
Bretum var dæmd víta-
spyrna á íslendinga, sem í flest
um tilfellum er það sama og'
mark. En þeir kærðu sig ekki
um að notfæra sjer það, held-
ur Ijeku .knettinum laust til
markmanns íslendinga. Fleiri
atvik komu fyrir sem sýndu að
það eru drengir góðir, sem í
þessu breska liði eru.
•
Oskufall og brandarar.
EINS og oft vill verða á vell
inum voru margir gamansamir
meðal áhorfenda, sem ljetu
brandarana fjúka í tíma og ó-
tíma. Einn gaf í skyn, að það
væri ekki hægt að fylgjast
með markafjöldanum í svona
leik nema að hafa með sjer
samlagningavjel.
Lítill drengur, sem talaði
dönsku, spurði í hjartans ein-1
feldni, þegar komin voru 8
mörk: „Har Islænderne seks?“j
„Áfram KR“, hrópaði annar
patti og mælti á íslensku.
En_ það, sem kom íþrótta-
vallargestum mest á óvart var
öskufall frá Heklu, sem dembd
ist vfir þá, svo að Ijósar yfir-
hafnir manna og hvítir hansk-'
ar ývenfólksins varð grátt af
öskunni.
Sýningargripirnir í
Þjóðminjasafninu. |
LÖGREGLAN sá fyrir því,
að enginn gat horft á leikin
endurgjaldslaust með því að
láta bíla standa fyrir utan á
Suðurgötunni, eins og alvana-1
legt var hjer áður fyr. En í
stað þess kemur Þjóðminja-j
safnsbyggingin nýja. Þar höfðu
margir klifrað upp um allar I
hæðir. Á meðan leikurinn sjálf
ur á vellinum var daufur var,
það hin besta skemtun manna,
sem voru vestan til á vellinum, |
að sj.á lögregluna eltast við að ^
reka þessa menn úr bygging-
unni. Lögreglan fór með sigur
af hólmi!
•
Vantar klukku.
ÞAÐ ER ENGIN klukka á í-
þróttavellinum ennþá, en von-
andi kemur hún í sumar. Það
er nauðsynlegt að hafa klukku
svo að menn geti fylgst með
tímanum.
Ennfremur ætti ekki að vera
mikil fyrirhöfn, að koma fyrir
spjöldum sem sjá mætti alstað-
ar af á vellinum og þar sem til-
kynt væri hvernig leikar stæðu
á meðan verið er að leika. Ef
við eigum von á mörgum jafn
ójöfnum leikjum í sumar, sem
væntanlega verður þó ekki, þá
er blátt áfram nauðsynlegt að
hafa slík spjöld. því það er
ekki hægt að ætlast til þess, að
menn muni markafjöldann, að
minsta kosti ekki þeir, sem
sjaldan koma á völlinn.
•
Engin leikskrá.
ÞÁ MUNU áhorfendur hafa
saknað þess, að ekki var hægt
að fá keypta leikskrá. Það er
sjerstaklega nauðsynlegt þegar
erlend lið koma hingað til
kepni að hafa leikskrá, helst
með myndum af bæði erlendu
og innlendu keppendunum. Nú
er það orðin vani víða, að hafa
leikmepn merkta með tölustöf-
um og ef tölustafir þeirra. eru
merktir í leikskrár er enginn
vandi að þekkja þá í sundur.
Vonandi að ekki gleymist að
prenta leikskrá fyrir lands-
kepnina við Norðmenn í sum-
ar. —
Annars mun það vera mál
flestra, sem horfðu á leikinn í
fyrrakvöld. að hann hafi ver-
ið ágætur, vel undirbúinn af
hálfu mótttökunefndar og á-
horfendur sýndti þann rjetta
þroska og íþróttaanda með óað-
finnanlegri framkomu sinni.
4-------------------—-------
I MEÐAL ANNARA ORÐA ....
M var allt saman Hiller ai kenna
En kommúnistum út um lönd ofbauð ekki þetta at-
ferli lærifeðra sinna í Moskva. Þeir töldu það sjálfsagt
og eðlilegt. Hvað kom verkalýðsríkinu rússneska árás
Hitlers á Pólverja við? Hversvegna skyldi það ekki semja
um grið og vináttu við þýsku nasistan'a í staðinn fyrir
að taka upp baráttuna við hlið Breta og Frakka gegn
yfirdrottnunarstefnu Hitlers. Nei, kommúnistum fannst
þetta allt í lagi. Póllandsstyrjöldin og stríð vesturveld-
anna við hið nasistiska Þýskaland var einkamál auð-
valdsins, hrafnarnir voru bara að plokka augun hver úr
öðrum. Það máttu þeir gera í næði.
Þannig leið fram á sumarið 1941. Þá var svo komið
að flest lönd Evrópu lágu fyrir fótum Hitlers. En þá
var röðin komin að Rússlandi. Og nú breyttist tónninn í
kommúnistum skyndilega. Nú varð styrjöldin dálítið
annars eðlis. Nú var þýsk-rússneski vináttusáttmálinn
ekki annað en herkænskubragð Moskvamanna til þess
að kaupa sjer frest til þess að vígbúast gegn Hitler.
Ekkert var sjálfsagðara en slíkur frestur, Rússum var
hanrt nauðsynlegur. Berum nú þessa afstöðu kommún-
ísta um allan heim saman við viðhorf þeirra til Munchenar
frestsins, sem Vesturveldin tóku sjer til þess að treysta
varnir sínar. Sá frestur var á þeirra máli glæpur og stuðn-
mgur við nasismann. •
Hverjum getur nú dulist línudans kommúnista í afstöðu
þeirra til alþjóðamála. Hver er sá að hann hafi nokkurn-
tíma sjeð örla á sjálfstæðri skoðun hjá þeim í utanríkis-
málum? Islendingar þekkja framkomu ísl.. kommún-
ista á styrjaldarárunum. Hún mótaðist af því sama og alls-
staðar annarsstaðar, vindáttinni frá Moskva, og henni
eihni saman. «
ÞEGAR AMERISKI stjórn-
málamaðurinn Stassen kom til
Moskva á dögunum, heimsótti
hann Stalin, sem sjálfsagt var.
Þeir ræddust við um stjórn-
málin.
Hitler að kenna.
Það vakti sjerstaka athygli
Bandaríkjamannáins, hvernig
Stalin talaði um hinn forna sam
herja sinn, Hitler. Það var,
sagði hann, öldungis Hitler að
kenna. að vináttan þeirra í
milli skyldi fara svo skyndilega
út um þúfur. Það var Hitler
sem rjeðist alt í eiu á Rúss-
land. Bannsettur dóninn. Hefði
hann ekki tekið upp á þeim
fjanda, þá var ekkert því til
fyrirstöðu, að vináttan hefði
getað haldist á milli þessara
tve^gja einræðisherra.
Þeir höfðu, éins og menn
muna, skift Póllandi bróður-
lega á milli sín. Og íslenskir
kommúnistar höfðu glaðst í
hjarta sínu og látið í ljósi gleði
sína í blöðum, yfir þeim mikla
bróðurhug sem ríkti við þau
skifti, og yfir því að nokkrar
miliónir Pólverja skyldi svo að
segja á einum degi hafa hrokk.
ið ofan i Rússann.
„Landráð“ að vinna
gegn nasismanum.
Menn muna hjer á landi sem
annarsstaðar, hve kommúnist-
um allra landa var meinilla við
andstæðinga Hitlers sáluga, og
hve skeleggir þeir voru í bar-
áttu sinni við að eyða allri mót
spyrnu, sem gerð var gegn nas
ismanum. Hjer á landi kölluðu
kommúnistar það landráða-
vinnu að vinna að flugvöllum,
sem gátu komið að gagni, við
orustuna um Atlantshafið.
Á einni nóttu snerist dálæti
kommúnistanna á nasistunum
upp í fullan fjandskap. En það
var, eftir því sem æðsti maður
þeirra upplýsir. og mönnum
var í rauninni kunnugt áður,
engum öðrum en Hitler og her-
sveitum hans að kenna. Það var
sá einræðisherra, sem kom því i
til leiðar, að Þjóðviljinn og þeir
menn, sem í hann skrifa, eru
ekkj, nasistavinir enn í dag.
Skollaleikur.
Þjóðviljamenn þykjast nú
vera hinir frjálslyndustu menn
þjóðarinnar(l) Þeir sem eru
kommúnismanum andvígir,
eiga eftir kokkabókum komm
únista að vera afturhaldssamir
og ófrjálslyndir.
Slíkur skollaleikur með hug
tök. getur ekki staðist lengi.
Kommúnistar eru, alveg eins
og beim er sagt að vera. Bæði
hjer á landi og annarstaðar.
í átökum þeim, sem staðið
hafa yfir í Austurríki nú um
skeið, hafa kommúnistar þar
í landi sýnt sig að fylgja mál-
stað Rússa svo fast eftir, að
þeir eru kröfuharðari fyrir
hönd Rússa en Rússar sjálfir.
Rússar heimta verksmiðjur
og annað góðgæti frá Austur-
ríkismönnum. Austurrískir
kommúnistar fara lengra í
kröfunum um fríðindi til handa
Rússum en þeir sjálfir. Þetta
er ættj arðarást kommúnista
þegar hún fær að njóta sín.
Frjálslyndi kommúnistanna
lýsir sjer í því, að þeir eru alt
af á sama máli og Rússar, hvort
heldur er um að ræða innan-
lansdmál eða annað. Og ekkert
geta þessir skoðanalausu menn
sagt um það, hvort stefna sú^
sem þeir taka upp. eða eiga að
taka upp, er frjálslynd eða
ekki.
Blómleg forlieimskun.
En reynslan sýnir og það á-
takanlega, hvort kommúnistar
hafajeyfi til að kalla sig frjáls
lynda. Þeir vinna fyrir ein-
ræðisríki. Þeir vinna fyrir
menn, sem hafa kúgað hverja
þjóðina af annari með ofbeldi.
Hvar sem kommúnistar ráða,
er alt frelsi manna útþurkað.
Svo þykjast íslenskir komm
Frh. á bls. 12.