Morgunblaðið - 12.06.1947, Blaðsíða 2

a
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 12. júní 19-17] j
Voriimar9 sem tengdar
voru við samvinnu komm-
únjsta9 brugðust
Aðalfundi Landssam-
bands íslenskra
útvegsmanna lokið
Þegar litiö er til hegðunar
kommúnista síðustu mánuðina,
er eigi að undra þótt menn
furði á, að aðrir flokkar skyldu
nokkru sinni geta átt samvinnu
við þá. En aðstæðurnar voru
mjög ólíkar því sem nú er, þeg-
ar sú samvinna komst á haust-
ið 1944.
VERMDU SIG
VIÐ ANNARA ELD.
Ófriðurinn stóð þá enn og ó-
gleymanleg afrek Rússa vörp-
uðu að vonum Ijóma á þá og
stjórn þeirra. — Endurskin af
þeim ljóma setti hugnæmari
blæ á kommúnista, en birtan
af hversdagsverkum sjálfra
þeirra.
Á þessum árum dáðust menn
að vonum mjög að hreysti
Rússa og vígfimi. Menn heyrðu,
að þeir hefðu hafið á ný til vegs
hinar fornu dygðir. Þegar til
átti að taka voru það ekki hin-
ar socialistisku kennísetningar,
sem voru hafðar til að stæla
fólkið upp, heldur föðurlands-
ást og guðstrú. Óspart var vitn-
að til fornra afreka rússnesku
þjóðarinnar og kirkjan leyst úr
áratuga banni.
Jafnframt var því mjög hald-
ið á lofti, að Rússar væru í fje-
lagsskap með lýðræðisþjóðun-
um og vildu vinna að sigri hug-
sjóna þeirra. Þá var komitern
uppleyst, og fullyrt, að hver
kommúnistaflokkur yrði hjeðan
af að sjá sjá.lfum sjer farborða.
TÖLUÐU FAGURT,
EN HUGSUÐU FLÁTT.
Samkvæmt fyrri reynslu
töldu menn, að sú stefnubreyt-
ing, sem á var orðin austur þar,
mundi bráðlega segja til sín hjá
kommúnistum hjer á landi.
Varð og sú raunin á, að
kommúnistar hjer breyttu um
stefnu í orði kveðnu. Þeir hófu
lýðræðisríkin til skýjanna og
hömpuðu mjög lýðræðis- og
frelsisást sjálfra sín. Þeir gerð-
ust skyndilega hinir mestu á-
hugamenn um varðveislu ís-
lensks þjóðernis, og töldu sig
hafa mikinn hug á, að lýðýeldi
yrði stofnað á Islandi 1944.
Að vísu leið ekki á löngu áður
en í því efni sæist á hrosshófa
kommúnista. Manna á meðal
fóru kommúnistar, eða einstak-
ir leiðtogar þeirra, ekki dult
með, að þeir hefðu engan áhuga
haft fyrir lýðveldisstofnuninni
fyrr en Bandaríkjamenn höfðu
1942 mælst til þess, að íslend-
ingar frestuðu henni um sinn.
Þá var það af andúð við Banda-
ríkin en ekki af einlægum vilja
til að vera í sjálfstæðu íslensku
lýðveldi sem forsprakkar komm
únista tóku upp baráttuna fyrir
stofnun þess. Þrátt fyrir það,
þótt hvatirnar væri blendnar
hjá kommúnistum varð starf
þeirra að stofnun lýðveldisins
samt til að byggja brú á milli
þeirra og hinna mestu áhuga-
manna um það mál.
Peir hættu aidrei
Mldvörpiistðrfinu
KOMMÚNISTAR LOFUÐU
191,1, AÐ STÖÐVA VERÐ-
BÓLGUNA.
Um þessar mundir þóttust
kommúnistar einnig hafa mik-
inn hug á stöðvun dýrtíðar-
innar. Þeir sögðu að vísu, sem
satt var, að ástæðulaust væri
þá að lækka grunnkaup, en hitt
væri sjálfsagt, að mynda sam-
tök um að stöðva almenna
grunnkaupshækkun í landinu,
vegna þess að hún hlyti fyrr
eða síðar að verða afdrifarík til
ills fyrir atvinnulíf landsmanna.
Það kann að hafa verið barna
legt að leggja trúnað á, að
kommúnistar hefðu í einu ein-
asta af þeim atriðum, sem að
framan getur, snúist til betri
vegar. Enda hefur reynslán
sýnt, að innræti þeirra og fyrir-
ætlanir hjeldust alla tíð óbreytt.
En ekki var óeðlilegt, að
menn óskuðu eftir dómi sjálfr-
ar reynslunnar um þessi efni.
Ekki síst, þar sem þá hafði um
langa hríð verið ókleift að
mynda þingræðisstjórn í land-
inu, svo að margra góðra kosta
var ekki völ.
KOMMÚNISTAR
RANGHVERFA RJETTRI
MERKINGU ORÐA.
Því miður hefur reynslan af
kommúnistum orðið öll önnur
en litbrigði þeirra 1944 gáfu
efni til að ætla. Ósjálfstæði
þeirra gagnvart hinu austræna
kenningakerfi einræðis-social-
ismans, hefur á þessum árum
reynst auðvirðilegra en nokkru
sinni áður.
Kommúnistar hafa raunar
mjög belgt sig af þjóðernisást
sinni að undanförnu. En ein-
ungis til þess að efla andúð
gegn þeim vinaþjóðum okkar,
sem þeir eru fjandsamlegir og
í því skyni að geta lagst þeim
mun flatar fyrir hinum, er þeir
hefja til skýjanna.
Enn tala kommúnistar mikið
um lýðræði og lýsa með fögr-
um orðum ást sinni á því. En
þegar betur er skoðað verður
öllum Ijóst, að það hugtak, sem
þeir nefna lýðræði, er einmitt
algjör mótsetning þess, sem
þjóðirnar hafa frá fyrstu skilið
, við það oi^ð. í munni kommún-
ista merkir lýðræði einræði
sjálfra þeirra og kúgun fjöld-
ans.
GRUNNKA UPSHÆKKUNIN
191,6 HEFUR EYÐST 1
VAXANDl VERÐBÓLGU.
Áhugi kommúnista til að
berjast á móti dýrtíðinni kom
fram í því, að alla stjórnartíð
sína unnu þeir að stöðugum
kauphækkunum. Þeir stofnuðu
beinlínis til Dagsbrúnarverk-
falls snemma á árinu 1946 til
að knýja fram grunnkau.ps-
hækkanir, þvert ofan í undir-
stöðu stjórnarsamningsins 1944.
Þessi viðleitni þeirra bar
ríkulegan ávöxt. Kauphækkan-
irnar áttu sjer stað. Dýrtíðin
fór vaxandi og áhrifin sögðu til
sín í snöggri eyðslu á innstæð-
um þjóðarinnar erlendis. Áhrif
verðbólgunnar, sem m. a. óx
stórlega við grunnkaupshækk-
unina 1946, koma m. a. fram í
því, að Dagsbrúnarmenn telja
sig nú þurfa nýja grunnkaups-
hækkun til að ýega upp á móti
þeirri verðrírnun krónunnar,
sem spratt af stöðugum kaup-
hækkunum.
ÞJÓÐIN VÆNTIR ILLS AF
KOMMÚNISTUM.
Flest hið góða, sem menn
ætluðu að ná með samvinnu við
kommúnista, sviku þeir. Að
vísu voru þeir þátttakendur í
nýsköpuninni. Það er góðra
gjalda vert. Og hefði hún þó
verið framkvæmd með meiri
fyrirhyggju án þeirra þátttöku,
því að skynsamlegar ráðagerðir
og karlmannleg átök almenn-
ingi til góðs, eru kommúnistum
fjarri skapi. Áhugi þeirra í
stjórn miðaðist fyrst og fremst
að því að eyða sem allra mestu
f je í hvað sem var og koma sín-
um mönnum í stöður, stórar
sem smáar.
Af þeim, sem svo hegðuðu'
sjer á meðan þeir fóru með völd 1
og áttu að bera ábyrgð, er
vissulega ekki góðs að vænta,
þegar þeir eru í hatramri
stjórnarandstöðu. Máttur þeirra
til að gera ilt í andstöðunni er
síst meiri en meðan þeir voru
við völd, og viljinn til að sundra
þjóðskipulaginu hefur ætíð ver-
ið hinn sami, því að þeir feng-
ust ekki einu sinni til að láta
af illu á meðan þeir voru í
stjórn. Þá hjeldu þeir uppi
harðri stjórnarandstöðu sam-
tímis sem forystuhjörð þeirra
stóð við stalla ríkisfjárhirsl-
unnar.
Þjóðin mun þess vegna halda
braut sína vitandi. um þau á-
föll, sem kommúnistar geta
veitt henni. Hún mun bæta úr
skakkaföllunum eftir föngum,
en aldrei láta kommúnista
hrekja sig frá því marki, að
halda hjer uppi blómlegu at-
vinnulífi og sjálfstæðu lýðveldi.
.1111111111111111111111111111111
iiiaii ii laiiiiifiisiiiiiiiiiiiiiiiiiB
EF
barnlaus hjón, helst bú-
sett utan við bæinn, vilja
taka nokkurra ára gamalt
stúlkubarn til fósturs, þá
geri þau svo vel og sendi
nöfn sín, ásamt upplýs-
ingum afgr. Morgunblaðs-
ins. merkt: „Stúlkubarn
— 715“. I
iHHHIIIIIII—HIMMIMIIIWIIIIIIIIIIimilllHllimHHIIIIIHI
BEST AÐ AUGLÝSA
! MOBGUNBLAÐINU
AÐALFUNDUR Landssam-
bands íslenskra útvegsmanna
hófst mánudaginn 9. júní s.l.
kl. 10,00 árdegis og lauk eftir
tveggja daga fundarhöld.
í upphafi fundarins flutti for
maður Landssambands ís-
lenskra útvegsmanna Sverrir
Júlíusson, skýrslu stjórnarinn-
ar, og var hún hin ítarlegasta
í alla staði, enda hefir birst
útdráttur úr ræðu hans í blöð-
unum. Fundarstjóri var kosinn
Ólafur B. Björnsson útgerðar-
maður á Akranesi, sem hingað
til hefir stjórnað öllum fundum
sambandsins með mikilli rögg-
semi, en fundarritarar voru
kjörnir þeir Björn Thors og
Jón Halldórsson útgerðarmaður
í Hafnarfirði.
í Landssambandi íslenskra
útvegsmanna eru nú starfandi
32 fjelög útvegsmanna víða um
landið, auk þess fjölmargir ein-
staklingar.
Fulltrúar frá 16 fjelögum.
Sökum mikilla anna að af-
lokinni vertíð og vegna undir-
búnings að síldarvertíðinni,
gátu ekki öll útvegsmannafje-
lög sent fulltrúa á aðalfundinn
að þessu sinni, og m. a. vegna
þess að ljóst er, hve erfitt er
fyrir útvegsmenn að Sækja að-
alfundi sambandsins á þessum
tíma árs, lá fyrir fundinum laga
breyting um það, að framvegis
skyldu aðalfundir Landssam-
bandsins haldnir að haustinu
til, eða fyrir miðjan nóvember
mánuð. Á þessum aðalfundi
Landssambandsins voru mættir
fulltrúar frá:
Fjelagi íslenskra botnvörup-
skipaeigenda,
Útvegsmannafjel. Akraness.
Útvegsmannafjel. Akureyrar,
Útvegsmannafjel. Arnarfjarðar,
Útvegsmannafjel. Gerðahrepps,
Útvegsmannafjel. Grindavíkur,
Útvegsmannafjel. Grundarfj.,
Útvegsmannafjel. Hafna,
Útvegsmannafjel. Hafnarfj.
Útvegsmannafjel. Keflavíkur,
Útvegsmannafjel. Reykjavíkur,
Útvegsmannafjel. Stokkseyrar,
Útvegsmannafjel. Stykkish.,
Útvegsmannafjel. Súgandafj.,
Útvegsbændafjel. Vestm.eyja,
Útvegsmannajel. Hnífsdals,
Útvegsmannafjel. Súðavíkur.
Á fundinum ríkti mjög mikill
einhugur útvegsmanna og sam-
þykti fundurinn að útvegsmenn
kæmu aftur saman til fundar-
halda á komandi hausti, og er
það gert í samræmi við þær
lagabreytingar, sem fundurinn
samþykti um að framvegis skuli
aðalfundir Landssambandsins
haldnir á haustin.
Innkaupadeildin.
Á fundinum gerði formaður
framkvæmdaráðs Innkaupa-
deildar Landssambandsins
grein fyrir störfum deildarinn-
ar á s.l. ári, og gat þess m. a.,
að Innkaupadeildin hefði haft
með höndum mest öll innkaup
á salti til landsins, auk þess
minti hann á kaup Innkaupa-
deildarinnar á olíum, kolum,
snurpunótabátum, snurpunót-
um og fleiri veiðarfærum, jafrs
framt því sem skýrt. var frá, að
möguleikar hefði nú opnast til
þess að Innkaupadeildin gæti
hafið mjög aukna starfsemi á
innkaupum veiðarfæra fyrir
næstu vertíð.
«»
Framkvæmdastjóri Landssam
bandsins Jakob Hafstein gerði
grein fyrir fjárhag sambands-
ins og skýrði reikninga þess
fyrir s.l. ár. Síðari fundardag-
inn, eða þriðjudaginn 10. júní,
sátu allir fulltrúar og fundar-
menn árdegishóf með stjórn
Landssambandsins í Sjálfstæð-
ishúsinu í Reykjavík.
Sfjórnarkosning.
__ • '1
í lok fundarins fór fram
stjórnarkosning í Landssam-
bandírlu og var Sverrir Júlíus-
son endurkjörinn formaður
Landssambandsins, og hefir
hann ni^ gegnt því starfi frá
því er sambandið var endur-
skipulagt á haustmánuðunum
1944. Varaformaður Landssam-
bandsins var kosinn Loftui?
Bjarnason útgerðarmaður |
Háfnarfirði. Aðrir stjórnar-
nefndarmenn voru kosnir þeir^
Kjartan Thors, forstjóri. Rvík,
Ásgeir G. Stefánsson, forstjóri,
Hafnarfirði, Sveinn Benedikts-
son, fórstjóri, Rvík, Ólafur B.
Björnsson, útgerðarm., Akra-
nesi, Ingvar Vilhjálmsson, út-
gerðarmaður, Rvík, FinnbogS
Guðmundsson, útgerðarmaður,
Gerðum, Jóhann Þ. Jósefsson,
fjármálaráðherra og Finnut;
Jónsson, alþm.,
En varamenn þessara manna
voru kjörnir þeir:
Þórður Ólafsson, útgerðarm.,
Rvík, Ólafur Tr. Einarsson, út-
gerðarmaður, Hafnarfirði, Ól-
afur H. Jónsson, útgerðarmað-
ur, Rvík, Þorbergur Guðmunds
son, útgerðarm., Bræðraparti,
Gerðum, Hafsteinn Bergþórssoní
útgerðarm., Rvík, Ólafur Jóns-
son, útgerðarm., Sandgerði, Jóní
Árnason, útgerðarmaður, Akra-
nesi, Jón Halldórsson,- útgerðar-
maður, Hafnarfirði.
Endurskoðendur fyrir reikn-
inga Landssambandsins voru
kjörnir þeir sömu og áður, eðai
þeir:
Beinteinn Bjarnason, útgerð-
armaður, Hafnarfirði og Öskar
Jónsson, útgerðarm., Hafnar-
firði.
Alímörg mál lágu fyrir fund-
inum til afgrpiðslu og verðg
þau síðar birt hjer í blaðinu og
samþyktir þær, sem fundurinq.
gerði að þessu sinni.
WASHINGTON: — Banda-
ríska utanríkisráðuneytið hef-
ur tilkynt, að meir en 3.100
bandarískir uppgjafahermenn
stundi nú nám í erlendum skó|
um. Þeir njóta styrks frá Bandsi
ríkjunum.
Flestir uppgjafahermann-
anna stunda nám í Kanada, eþj
næst koma Mexico og Bretland,