Morgunblaðið - 26.06.1947, Blaðsíða 6

^TT^IPPS
MORGUWBLABID
Fimtntudagur 26. júní 1947

Útg.: H.f. Árvakur, Rrykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson
Ritstjórar: Jón Kjartansson,
Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson
' Auglýsingar: Arm Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla,
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 10,00 á mánuði innanlands,
kr. 12,00 utanlands.
í lausasölu 50 aura eintakið, 75 aura með Lesbók.
Æskufylgið |
SÁ ATBURÐUR gerðist í sambandi við Alþingishá-
tíðina á Þingvöllum 1930, að ungir Sjálfstseðismenn
efndu til fundar í Almannagjá og stofnuðu Samband
ungra Sjálfstæðismanna. Skyldi sambandið vera lands-
samtök ungra Sjálfstæðismanna.
Ekki væri rjett að segja, að borið hefði mikið á þessum
stofnfundi Sambands ungra Sjálfstæðismanna í hinu
mikla mannhafi hátíðahaldanna, sem þarna fóru fram.
En á þessum tíma voru hin einstöku fjelög ungra Sjálf-
stæðismanna fá og á fyrsta bernskuskeiði — en Heim-
dallur í Reykjavík, sem var elsta fjelagið og fjölmenn-
ast, hafði haft höfuðforgöngu um Sambandsstofnunina.
Eins og kunnugt er, hjelt Heimdallur 20 ára afmælis-
fagnað sinn í vetur. Um síðustu helgi var háð níunda
Sambandsþing ungra Sjálfstæðismanna á Akureyri og
er það fyrsta þing S. U. S. utan Reykjavíkur eða Þing-
valla.
Hvorttveggja eru þetta nokkuð merk tímamót, en með
þeim það sameiginlegt, sem gerir þau merkust. Heim-
dallur hefir aldrei verið fjölmennara og öflugra fjelag
en nú og Samband ungra Sjálfstæðismanna hefir aldrei
verið öflugra en nú, þegar það ræðst í það í fyrsta skifti
að efna til þinghalds á Norðurlandi.
Frjettir af Sambandsþingi ungra Sjálfstæðismanna
bera það með sjer, að um glæsilega samkomu ungs fólks
er að ræða. Hundrað og ellefu þingfulltrúar, víðsvegar
að af landinu sitja þingið. Það tekur til meðferðar og
ályktar um afstöðu ungra Sjálfstæðismanna til helstu
iandsmála.
Það vakti sjerstaka athygli að fjelagssamtök ungra
Sjálfstæðismanna voru einu fjelagssamtökin meðal stjórn
málsamtaka ungra manna, sem efndu til Fulltrúaráðs-
íundar í fyrra vor, og mörkuðu með eindregnum
ályktunum stjórnmálaafstöðu sína og viðhorf til kosning-
anna.
Sjálfstæðisflokknum er að sjálfsögðu ómetanlegur
styrkur í öflugu fjelagslífi ungra flokksmanna. Hið öfl-
uga fylgi æskunnar í landinu við sjálfstæðisstefnuna er
þá einnig eitt vissasta táknið um framtíðareflingu og
lífrænt gildi þessarar stjórnmálastefnu.
í almennu ávarpi Sambandsþingsins til íslenskrar æsku
segir m. a.:
„Aukin velmegun á efnahagssviðinu, nýir og áður ó-
þektir möguleikar til öflúnar mikilla verðmæta við góð og
næg atvinnuskilyrði, hafa fært æsku landsins og upp-
rennandi kynslóð nýjar vonir og bjartari viðhorf til mann
sæmandi lífsafkomu og þróttmikillar uppbyggingarstarf-
semi. Æskan hefir litið á þá alhliða nýsköpun, sem í
framkvæmd er á sviði atvinnulífsins til lands og sjávar
sem öruggastan varasjóð framtíðarinnar.
Sjálfstæðisflokkurinn sameinaði sundurleit öfl and-
stæðra stjórnmálaflokka um nýsköpunarstefnuna. Þjóðin
skipaði sjer um þá stefnu í alþingiskosningunum á liðnu
ári.
Einn merkasti vitnisburður stjórnmálabaráttunnar í
landinu á liðnu ári er sá, hversu æska landsins skipaði
sjer eindregið til fylgis við sjálfstæðisstefnuna. Enginn
stjórnmálaflokkur hjer á landi hefir, hvorki fyrr nje síð-
ar, átt slíku æskufylgi að fagna sem Sjálfstæðisflokk-
urinn í bæjar- og sveitarstjórnarkosningunum og alþing-
iskosningunum síðastliðið ár Með einsdæmum er sú efl-
ing fjelagslífs ungra Sjálfstæðismanna, sem raun bar þá
vitni um.
Sjálfstæðisstefnan geymir vaxtarbrodd og gróanda
lýðræðishugsjónanna, áræðis og framtaks upprennandi
kýnslóða og frelsishyggju þjóðarinnar.
Sambandsþing ungra Sjálfstæðismanna sendir æsku
landsins áskorun sína um að fylkja liði í sókn og vörn um
varðveislu þjóðlegra verðmæta, fágun íslenskrar tungu
og menningar“.
DAGLEGA LÍFINU
Enginn með strætó.
ÞEGAR STRÆTISVAGN -
ARNIR stöðvast sjest best hve
mikill þáttur þeir eru í dag-
legu lífi fólksins í bænum.
Reyþjavík er bygð á svo stóru
svæði, að það eru hreint ekki
litlar vegalengdir, sem margir
verða að fara til að komast til
og frá vinnu sinni.
í gærmorgun mátti líta hópa
af fólki á leið til bæjarins úr
öllum áttum. Innan úr Klepps-
holti, Kringlumýri, Fossvogi og
Kópavogi og Seltjarnarnesi.
Margir urðu að fara á fætur
klukkustund fyr en vant er til
þess að komast til vinnu sinn-
ar nógu snemma. Það er ekki
viðlit fyrir þá, sem búa í út-
hverfunum að fara heim í há-
degismatinn og á kvöldin koma
menn dauðþreyttir heim eftir
langa göngu.
•
Breyting matmáls-
málstímans.
EKKI ER ÓLÍKLEGT, að
menn muni einmitt nú á með-
an strætisvágnarnir eru stöðv-
aðir taka betur eftir því en ella
hve kjánalegt það er, að þenja
sig í einum spreng á hverjum
degi langar leiðir frá vinnu-
stað, til þess að borða hádegis-
mat í stað þess að hafa hann
með sjer á vinnustað, njóta
hvíldarinnar betur og hætta fyr
á kvöldin.
Hefir oft verið orðað hjer í
dálkunum, að tími væri til
kominn, að breyta matmálstím
anum um hádegið. Hafa þær
tillögur yfirleitt fengið góðar
undirtektir. Og þótt ekkert hafi
verið gert í því alment, hafa
einstöku fyrirtæki tekið upp
hið nýja fyrirkomulag með á-
gætum árangri.
•
Aðeins tvö dæmi.
„ÞÚ HEFIR svo oft í dálk-
um þínum verið að dá hversu
við íslendingar værum háttvís-
ir þjóðhátíðardaginn okkar 17.
júní, m. a. hversu menn, sem
annars neyta víns, gættu þess
van^lega að vera ekki við öl
opinberlega“, skrifar O. B.
„Þetta er víst að mörgu leyti
alveg. rjett, þó verð jeg að segja
að út af þessu var brugðið s. 1.
17. júní. Jeg átti leið urn Hafn-
arstræti kl. rúmlega 10 um
kvöldið og þar var hina vönu
sjón að sjá, drukknir menn —
jeg man ekki hve margir -—-
flangsandi utan í þeim, er um
götuna gengu. Er jeg svo
nokkru síðar gekk Hringbraut-
ina hjá gamla Stúdentagarðin-
um ,sá jeg 3 unglinga alla
drukna vera að drekka „Svarta
dauða“ af stút vestan undirher
mannabílskúrunum, er standa
við veginn að Háskólanum.“
•
Þarf meira til.
ÞAÐ ÞARF VÍST meira til
en einn þjóðhátíðardag til þess,
að þeir þarna í Hafnarstræt-
inu breyti út af vana sínum og
ef dæma má eftir ástandi þeirra
flesta daga ársins vita þeir víst
ekki altaf hvaða dagur er, karl
arnir þeir. En sem betur fer
eru þeir ekki neinn samnefn-
ari fyrir almenning í bænum.
Hitt er ljótara að heyra um
unglingana og' svartadauðann.
En því aðeins læra börnin mál-
ið, að það er fyrir þeim haft.
Áfengisreglugerð okkar er þann
ig, að það er ætlast til þess. að
meiin drekki brennivín af stút
og það ekki úr neinum smáílát-
um,_ því sá drykkur er ekki
seldur . í minni' skömtum en
þriggja pela flöskum. Er sú ráð
stöfun að undirlagi bindindis-
manna í landinu, að því að for
stjóri Áfengisverslunarinnar
upplýsti á árunum. — Má segja,
að þar hafi höggvið sá er hlífa
skyldi.
•
Tekið undir.
í EFTIRFARANDI BRJEFI
tekur einn af lesendum okkar
undjr málefni, sem lengi heí'ir
verið hamrað á í „Daglega líf-
inu“:
„Herra Víkverji!
Það er gott að heyra að út-
lendingar taki eftir því, sem
vel fer hjá þjóð vorri eins og
þjer getið um í sambandi við
17. júní.
En er það því miður of marg
ir útlendingar, sem hafa orð á
sóðaskapnum að því er snertir
yfirgefnu braggana umhverfis
bæinn. Jeg átti nýlega tal við
mann, sem hafði dvalið hjer
um stund. Þessi. maður, sem
vill íslenskri þjóð áreiðanlega
alt hið besta, vítti mjög harð-
lega seinaganginn á því að af-
má stöðvar setuliðsins, sem
hjer dvaldi. Þá má líka með
sanni segja að þetta er smán —
þjóðarsmán.
•
Rjett lýsing.
„HJER MJÖG NÆRRI bæn-
um, eru gömul braggahverfi,
sem fljótt á litið líkist meira
sorphaugum, en gömlum her-
bækistöðvum, sem orðið hefðu
fyrir loftárás. Margir kofarnir
niðurfallnir •— sumir brunnir
og iárnaruslið þekur landið —
rúður og hurðir farnar — húsa
líkin standa þarna, sem talandi
tákn hernámstímabilsins í sögu
þjóðarinnar og framtaksleysi
og aumingjaskapar lands-
manna að þrífa ekki af sjer ó-
þverrann.
Á kostnað land-
eigenda.
NÚ FER að líða að Snorra-
hátíðinni og von margra góðra
gesta. Það er því nauðsynlegt
að láta þetta ekki viðgangast
lengur, ríki og bæir ætti að af-
má ósómann og þar sem að um
landareignir einstaklinga er að
ræða verður ríkisvaldið að láta
framkvæma þetta á kostnað
landeiganda, sem fengið hafa
herstöðvarnar fyrir landspjöll
og eru þegar búnir að rífa og
selja fvrir stórfje alt nýtilegt,
en ætla sjer síðan að láta
skrokkana standa öllum til ills,
en þjóðinni í heild til smánar“.
Og rjett er nú það.
MEÐAL ANNARA ORÐA . . . .
Hjálpin til Evrópuþjóðanna
Washington, 23. júní.
Truman forseti hefir skipað
þrjár nefndir til þess að rann-
saka vandlega á hvern hátt
framhaldandi hjálp til Evrópu-
þjóða getur komið að bestum
notum, en sú hjálp er nauðsyn-
leg til að lífga við heimsversl-
unina og er eina leiðin tfl frið-
ar, sem er grundvallaður á lýð-
ræði og frelsi.
Forsetinn sagði í ræðu, sem
hann flutti sunnudaginn 22.
júní, að ópólitísk nefnd skipuð
19 mönnum undir forustu versl
unarmálaráðherrans Harri-
mans, ætti að kynna sjer fjár-
mál, verslun og atvinnumál
Bandaríkjanna til hlítar og síð-
an að ákveða hvernig og hve
mikil hjálpin eigi að vera og
vera ráogjafar forsetans um hve
mikið er mogulegt að auka
hana.
Rannsókn á hve mikil
hjálpin getur orðið.
Tvær aðrar rannsóknir munu
fara fram nú á næstunni. Önn-
ur verður gerð af sjerfræðing-
um til að fá nákvæmt yfirlit
yfir auðlindir Bandaríkjanna
sjálfra til að sjá hve mikið
má af þeim taka. Hin verður
rannsókn á því hvaða áhrif slík
hjálp hefir á atvinnulíf Banda-
ríkjanna.
Forsetinn bauð þessum nefnd
um að skila áliti innan skemsta
mögulegs tíma. Hann benti á að
þetta mál hefði vakið eftirtekt
margra ríkisstjórna og nú |
mætti ekkert til spara að árang!
ur af starfi nefndanna yrði sem
mestur.
Hjer fer á eftir hluti af
ávarpi forsetans.
„Áhrif þau sem þessi aðstoð
til Evrópuþjóðanna getur haft ^
er mál, sem er mjög þýðingar-
mikið fyrir hvern Bandaríkja-
mann.
Jeg trúi því, að við sjeum
yfirleitt sammála um það, að |
endurreisn iðnaðarins erlendis j
sje frumskilyrði, fyrir friðj
bygðum á lýðræði og frelsi
verði komið á í heiminum. |
Hjálpin er líka nauðsynleg til
þess að lífga heimsverslunina j
svo að verslunarmenn, bændur
og verkamenn njóti góðs af út-
flutningi, sem að viðskiftavinir
þeirra geta borgað. Aftur á
móti er nokkuð erfiðara að á-
kveða hve mikil hjálpin á að
vera til þess að hún hlaupi ekki
út í öfgar og um það verður að
fara fram nákvæm rannsókn.
Ríkisstjórnirnar hafa
áhuga á málinu.
Margar ríkisstjórnir eru full-
ar áhuga á þessum ráðagerð-
um. og auk þess margir ein-
staklingar, sem sýna þeim mik
inn áhuga. Árangur af fyrri at-
hugunum hefir ekki verið sam-
ræmdur eða færður í slíkt
form, að geti orðið til leiðbein-
ingar í þessum málum.
Þessvegna, voru þessar þrjár
nefndi.r skipaðar og eiga þær
ao hraða störfum sínum eins og
mögulegt er og rannsaka hvern
ig best er að samræma slíka
stórfelda hjálparstarfsemi og
innlent atvinnulíf. Tvær nefnd
anna munu starfa með ríkis-
stjórninni, en ein mun verða
algiörlega borgaraleg, en vera
undir forsæti innanríkisráð-
herrans.
Borgaralega nefndin á að
ákveða hve langt Bandaríkin
Framh. á bls. 8