Morgunblaðið - 05.07.1947, Blaðsíða 6

8
MORGXJ'KBiiAÐIÐ
Laugardagur 5. júlí 1947.
I
Útg.: H.f. Árvakur, Rr-ykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla,
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 10,00 á mánuði innanlands.
kr. 12,00 utanlands.
f lausasölu 50 aura eintakið, 75 aura með Lesbók.
Þeir eru eins hjer
sem þar
AÐFARANÓTT þess 22. júní 1941, var lokið hinni póli-
tísku einangrun íslands. Menn veittu þessu ekki athygli
fyrri en seint og síðarmeir. Það var á því eftirminnilega
augnabliki, er slitnaði uppúr vináttu Hitlers og Stalins.
Þetta breytti gersamlega aðstöðunni í styrjöldinni, eins og
öllum er minnisstætt.
En þá kom það í fyrsta skifti í Ijós að sá hluti hins
alþjóðlega flokks kommúnista, sem hefir íslenskan borg-
ararjett, var ekki nema angi af kommúnistaflokki allra
landa. Svo gersamlegá sýndu hinir íslensku kommúnistar
hlýðni við þær fyrirskipanir, er þeir, sem öðrum flokks-
mönnum voru gefnar.
Fram til síðustu ára höfum við íslendingar litið svo á,
sem við hefðum stjórnmál okkar útaf fyrir okkur. Við
hefðum okkar vandamál að leysa. Þau kæmu ekki öðrum
við. Og annara mál væru okkur óviðkomandi.
Frá því augnabliki, sem einn af stjórnmála flokkum
landsinsær ekki sjálfstæður flokkur, heldur deild úr al-
þjóðasamtökum, og fylgir í blindri hlýðni þeim fyrir-
mælum, sem koma frá erlendum yfirboðurum geta ís-
lensk stjórnmál, á hvaða augnabliki sem er, orðið þáttur
úr átökum og togstreytu, sem ná til annara þjóða, og eru
rekin án nokkurs tillits til þess, sem íslensku þjóðinni
hentar.
Þegar íslenskir kommúnistar efna til verkfalla, og segj-
ast gera það í því skyni, að bæta hag íslenskra verka-
manna, þá trúa því ýmsir í dag að hjer sje verið að vinna
að íslensku máli, hag íslenskra manna, hvort þeir fái
meira eða minna að bíta og brenna. Ýmsir menn eru ekki
enn farnir að setja verkföll þau, sem kommúnistar stofna
hjer til, í samband við það sem samtímis er að gerast í
öðrum löndum.
Aðgerðir hinna íslensku kommúnista undanfarnar vik-
ur hafa þó orðið til þess, að þeim fækkar óðum sem átta
sig ekki á hvernig verkfallsbrölt kommúnistanna hjer, er
í beinu sambandi við aðgerðir sama flokks annarstaðar
í heiminum.
Sá hluti kommúnistaflokksins, sem á heima fvrir vestan
„Járntjaldið“ hefir það á stefnuskrá sinni, að eyðileggja
fjárhag og lífsafkomu þjóða þeirra sem hafa ekki gengið
Rússum á hönd eða eru ekki komnar undir hið rússneska
ok. Þar er það stefna þeirra að auka á dýrtíðina, eftir því
sem þeir frekast geta. En afleiðingarnar af mikilli dýrtíð
og lágu peningagildi verða, og hafa orðið, fyrst og fremst
þær, að verkafólk lendir í háskalegu atvinnuleysi, og
verður að líða margskonar skort.
Þegar svo er komið, er áróðurinn fyrir hinu austræna
lýðræði magnaður um allan helming. Því kommúnistar
líta svo á, að eftir því sem hinar vinnandi stjettir þjóð-
anna hafa við verri lífskjör að búa eftir því geti þær orðið
tilleiðanlegri, til þess að afsala sjer frelsi sínu og mann-
rjettindum, á sama hátt og þær þjóðir hafa orðið að gera
sem lúta hinu austræna valdi.
Meðan á verkföllunum hjer hefir staðið, hefir málgagn
kommúnista þrásinnis skýrt frá því, að kommúnistum í
Frakklandi miði áfram, í skemdarstarfsemi sinni þar.
En þar vinna þeir einbeittlega að því, að draga stjórnar-
taumana hækka dýrtíðina og þar með torvelda heilbrigt
atvinnulíf í lanainu, í þeirri von að þeim muni takast að
koma áhrifum sínum betur fram, þegar komið er almennt
og algert fjárhagshrun í landinu.
Til þess að skilja aðgerðir,hinna íslensku kommún’sta
í verkfallsmálum og aðrar athafnir þeirra til fulls, er það
nauðsynlegt að veita því athygli, og gefa því gaum sem
flokksbræður þeirra erlendis eru að bjástra við. Ef það
er ekki tekid með í reikninginn, er hætt við að margir
éigi erfitt með að átta sig á því, sem íslenskir kcmmúnistar
aðhafast, '
'\Jiluerji ólripar:
ÚR DAGLEGA LlFINU
Pestinni boðið heim.
HUGSANDI menn í bænum
hafa miklar áhyggjur af því,
að ekki skuli vera hreinsað
sorp við hús manna núna um
hásumarið. Ástæðan fyrir því
er kunn. Það er verkfallið, en
svo hlálega vill til, að það er
ekki af því að sorphreinsunar-
menn sjálfir sjeu í verkfalli,
heldur stafar það af því, að
það fæst ekki bensín á hreins-
unarbílana.
Hjer er því miður um meira
en hneykslismál að ræða, því
með því að láta sorpið safnast
fyrir í bænum er bókstaflega
verið að bjóða pestinni heim.
•
Sóttkveikjur —
maðkar og rottur.
FYRIR alllöngu síðan var ráð
inn til bæjarins ungur og efni-
legur læknir, dr. Jón Sigurðs-
son, til að koma heilbrigðis-
málum bæjarins 1 lag. Hugðu
margir gott til þessarar ráð-
stöfunar. í gær sneri jeg mjer
til dr. Jóns og spurði hann
hvernig honum litist á þetta á-
stand, að ekki skuli vera hreins
að sorp í bænum.
„Illa líst mjer á það“, var
svarið. „Sóttkveikjur hljóta að
magnast gríðarlega. Maðkur
kviknaj og flugum og rottum
fjölgar ískyggilega mikið. Sjúk
dómshættan eykst einkum, þeg
ar smábörn eru að leikjum í
námunda við fleytifull sorp-
ílát, róta þá e. t. v. í sorpinu
með fingrunum og setja síðan
upp í sig, eins og börnum er
tamt.
Jón Sigurðsson hef-
ir ekki heilbrigðis-
eftirlit.
„EN HINSVEGAR ber jeg
ekki ábyrgð á heilbrigðiseftir-
litinu í bænum“, segir Jón Sig
urðsson. Varð jeg satt að segja
dálítið hissa á þeirri yfirlýs-
ingu hans, því jeg vissi ekki
betur, en að hann hefði verið
ráðinn til þess. „Jeg hefi enn
ekki tekið að mjer að sjá um
sorphreinsunina, eða hafa eftir
lit með mafvælaverslunum,
veitingahúsum, e. þ. h.
— Hver annast þau störf?“
spurði jeg Jón.
— Þeir sömu og áður, hjer-
aðslæknir, Ágúst Jósefsson og
heilbrigðislögreglan.
„Strax og verkfallið
er búið“. i
DR. JÓN SIGURÐSSON
sagði, að sjer væri kunnugt um, I
að strax og verkfallinu væri
lokið myndu verða gerðar ráð- j
stafanir til, að fá nógu marga (
menn til að hægt væri að
hreinsa sorpið í bænum á
stuttum tíma.
Það er útaf fyrir sig virð-
ingarvert, að bæjaryfirvöldin
eru vakandi fyrir þeirri nauð-
syn, en krafa bæjarbúa hlýt-
ur að vera sú, að sorphreins-
unarbílar fái nú þegar nægjan
legt bensín til að sorphreinsun-
armenn, sem ekki eru í verk-
falli geti unnið sitt starf.
Það getur ekki verið í þágu
verkfallsmanna, að bærinn
fyllist af rottum og óþrifnaði
og að sýkingarhættan sje auk-
in svo gífurlega í bænum, að í
hreinan voða sje stefnt.
•
„Þjóðvörn“ í skóg-
artúr.
• HVAR ERU nú hinir sjálf-
kjörnu „útverðir íslensks þjóð-
ernis og menningar", sem hæst
hefir látið í stundum, spyrja
menn í sambandi við styttu-
hneyksli kommúnista.
Hvar er Þjóðvarnarfjelagið
mikla? — í skógartúr með for-
manninum, segja gárungarnir.
Hvar eru stúdentarnir?
spurði Sigurður frá Veðramóti
í Morgunblaðinu í gær. —
Ekkert svar.
Dýrt að vera gras-
æta.
SENNILEGT má telja, að
Bretar verði ekki eins hrifnir
af bananaræktinni á íslandi, er
þeir heyra verðið. Það er að
vísu langt síðan að þeir hafa
fengið tækifæri til að kaupa
þá, en að þeir fáist til að
borga 5 krónur fyrir stykkið
af þeim er vafasamt.
En það er ekki til neins að
vera að tala um ávaxtaræktun
á íslandi eins og er. Það getur
verið gaman að því, að gera
sjer það til dundurs, að rækta
suðræna ávexti, en svo er það
búið. Það þarf ekki annað en
að sjá hvað það er dýrt að jeta
gras og grænmeti.
Það er dýrt að vera grasbít-
ur á Islandi.
•
We have no bananas!
NOKKUR BRESK blöð hafa
undanfarið birt rosafrégnir um,
að nú væri hægt að fá nóg af
bönunum frá Islandi.
Merkt blað, eins g Yorkshire
Post. skrifar alllanga grein um
málið og skýrir út hvernig á
því standi, að íslendingar geti
framleitt þenna lostæta ávöxt.
Það er vitanlega hverahitinn,
sem veldur því.
Auðsjeð er á öllu, að einhver
sem hjer hefir verið, hefir
hlaupið með þessa bananasögu.
En hætt er við, að það verði
að bíða enn um stund, að Bretar
fái að kitla bragðlauka sína
með íslenskum banönum.
Fyrir allmörgum árum var
dægurlag eitt mjög vinsælt
„We have no bananas“. Firma
eitt hjer á landi, sem fjekk
fyrirspurn frá Englandi um hve
mikið það gæti fengið af þess-
um ávexti og bað um sambönd,
skrifaði aftur:
„We have no bananas“.
MEÐAL ANNARA ORÐA
Marshall ræðir um ulanríkismál
MARSHALL utanríkisráð-
herra Bandaríkjana lýsti því
yfir fyrir öldungadeildinni. að
hann teldi það hafa meginþýð-
ingu ,að aðrar þjóðir gætu skil
ið friðsamlegar fyriráetlanir
Bandaríkjanna.
Hann lýsti því yfir, að stjórn
málastefnur og athafnir
Bandaríkjana væru oft mis-
skildar og færðar úr vegi er-
lendis. Hann skoraði á þingið,
að samþykkja sem fyrst reglu-
gerð um stöðuga upplýsinga-
deild.
Utanríkisnefnd öldungadeild
ar hefur nú til meðferðar
Mundt-frumvarpið, sem að
fulltrúadeildin* hefur samþykt.
Með því frumvarpi gengu í
gildi víðtæk nemenda og kenn-
araskifti milli Bandaríkjanna
og Evrópu. Einnig væri þá haf-
ist handa um að koma banda-
rískum bókasöfnum upp í öðr-
um löndum.
Staðreyndum hef-
ur oft verið snúið
við. —
Marshall hjelt áfram. Stað-
reyndir og sannleikurinn um
Bandaríkin er oft látinn falla
niður og jafnvel er honum oft
tjlgjörlega rangsnúið. Athafnir
okkar eru alls ekki altaf svo
skýrar að fólk geti skilið hina
rjettu meiningu þeirra og því
þurfum við að fá ofurlítinn
skilning frá öðrum þjóðum.
Starfandi og sterk upplýs-
ingadeild með útbú um allan
heim, yrði mjög þýðingarmik-
ill liður í utanríkisviðskiftum
okkar.
Sem svar við spurningu,
sagði Marshall, að eins og al-
heimsstjórnmálunum væri nú
háttað, væri það augljóst, að
Bandaríkin ættu í miklum erj-
um nú sem stendur, og ef mink
uð yrði upplýsingarstarfsemin,
væri það hið sama og að af-
vopna her í styrjöld.
Marshall sagði, að skifting á
tæknilegum sjerfræðingum
gæti orðið þýðingarmikill þátt-
ur í að skapa Bandaríkjunum
álit meðal annara þjóða. Einn-
ig benti hann á að eitt aðal-
starf bókasafna ætti að vera að
kynna verklegar framfarir í
Bandaríkjunum.
Utanríkisráðuneyti Banda-
ríkjanna hefur fengið beiðnir
frá mörgum erlendum ríkis-
stjórnum um að fá bandaríska
tæknilega ráðunauta, en eins
og málum er nú komið, er ekki
leyfilegt að senda verkfræð-
inga erlendis á vegum ríkisins.
Barátta milli
tveggja hugsjóna.
Alexander Smith öldunga-
deildarmaður frá New Jersey,
benti á það, að upplsýingaþjón-
usta ætti fyrst og fremst að
bera fram bandarískan anda og
áætlanir eftir styrjöldina. Hann
sagði að hún ætti líka að vera
gagnráðstöfun gegn andstæð-
um áróðri.
Heimurinn stendur í baráttu
milli tveggja hugsjóna. Bar-
áttu milli einræðis og hins vest
ræna frelsis, sagði Smith.
í þessari baráttu milli hug-
sjóna ætti að leggja staðreynd-
irnar fyrir fólkið, svo að ekki
sje hægt að læða ósannindum
þar að. Það skal fá að vita hvað
bandaríska þjóðin hefur trúað
á, síðan hún var stofnuð.
Við ætlum að fara að leggja
biljónir dollara í að reisa við
Evrópulöndin, og það er þýð-
ingarmikið, að þjóðirnar skilji
hví við gerum það.
Þjóðir veraldarinnar ættu að
vita, hvað við erum að gera og
hví við erum að reyna að
byggja upp úr styrjöldinni frið.
Coloradobjöllur í Englandi.
Londonu — Tvær Coloradobiöllur
fundust nýlega i grennd við Dover í
Englandi. Eru garðeigendur áhyggju-
fullir út af þessu.