Morgunblaðið - 08.07.1947, Blaðsíða 10

10
Friðrik Magnússon frá
Látrum sjötugur
í DAG lítur Friðrik Magnús-
son frá Látrum í Aðalvík yfir
70 ára æfiferil harðrar lífsbar-
áttu hins vestfirska útvegs-
bónda. Þótt heimili hans sje nú
í höfuðborginni, mun hugur
hans, eins og oft áður, en alveg
sjerstaklega í dag; fljúga yfir
fjöll og firði og dvelja vestur í
Aðalvík, þar sem vagga hans
stóð, þar sem hann reisti sjer
bú fyrir nálega hálfri öld síð-
an, ól sín börn og háði sína
lífsbaráttu á landi og sjó.
Foreldrar Friðriks, Magnús
Dósótheusson og kona háns
Guðrún Friðriksdóttir bjuggu
bæði á Látrum, og þar fæddist
Friðrik, hinn 8. júlí 1877, og
átti þar heimili í 68 ár sam-
fleytt.
Tuttugu og eins árs gamall
gerðist Friðrik formaður á ára-
bát, en svo iið segja undir eins
og vjelbátar voru teknir í notk-
un hjer á landi, fjekk Friðrik
sjer vjelbát, til þess' að geta
hert sóknina og dregið meiri
björg í bú. Það mun hafa verið
árið 1907. Má líkt segja um
atfylgi Friðriks við sjósóknina,
eins og Grímur Thomsen segir
um Þorbjörn Kolka:
,,Enginn fleytu ýtti úr sandi,
ef að Þorbjörn sat í landi“.
Hann var djarfur sjósóknari,
en þó gætinn í hvívetna og ör-
uggur stjórnari og hlekktist
áldrei á, þótt stundum yrði
' mjótt á milli lífs og dauða.
Friðrik Magnússon er þrí-
kvæntur. Árið 1899 gekk hann
að eiga fyrstu konu sína Gunn-
vöru Brynjólfsdóttur hrepp-
stjóra á Sljettu. Hófu þau hjón
þegar búskap á hálfri jörðinni
Látrum, og stundaði Friðrik
búskapinn ásamt sjósókninni,
eins og algéngt var á Vestfjörð-
um þá, og tíðkast reyndár enn
á sumum stöðum vestur þar.
Þeim hjónum varð þriggja
barna auðið. Eitt þeirra dó í
bernsku, en tveir synir þeirra
náðu fullorðins 'aldri, en fórust
saman á vjelbát frá ísafirði, að
jeg ætla árið 1924.
Onnur kona Friðriks var Sig-
ríður Pálmadóttir. Hún dó af
barnsförum eftir skamma sam-
búð. Frá því hjónabandi á
Friðrik eina dóttur, Pálínu, sem
gift er Guðmundi Rósa Bjarna-
syni í Tungu í Skutulsfirði.
Með þriðju konu sinni Rann-
veigu Ásgeirsdóttur frá Eiði
á Friðrik einn son, Gunnar Frið
riksson heildsala, og hjá hon-
um býr hann nú að Grenimel
13 í Rvík.
Friðrik Magnússon frá Látr-
um er, eins og sjá má af þess-
um fáu línum lífsreyndur mað
ur. En hann Ijet aldrei bug-
ast. Hann var þrekmikill dugn-
aðarmaður, sem átti þess næg-
an kost um áratugi að þjálfa
seiglu og þol í erfiðri baráttu
við úfinn sjá og grýtta jörð.
Illa búinn að tækjum sleit hann
kröftum sínum fyrir Vestfirði,
eins og alþýðumennirnir hafa
ojrðið að gera á liðnum öldum
oig verða víða að gera enn um
sinn. En von hans og von okk-
ar allra er það, að vel miði á
næstu árum og áratugum að
því marki, að skapa alþýðu
landsins og þjóðinni allri betri
aðstöðu til að neyta hæfileika
sinna og líkamlegrar og and-
legrar orku.
Til hamingju með sjötugs-
afmælið. Þú lítur yfir langan
og vel nýttan vinnudag. Vest-
firðingar mundu unnvörpum
vilja taka í hönd þjer í dag, en
verða flestir að láta sjer nægja
að senda þjer óskir um bjarta
elli.
Hannibal Valdimarsson.
Bresk árttun á
vegabrjef ekkl
nauðsynleg
FRÁ 1. júlí mega íslenskir
þegnar fara til Bretlands með
gild íslensk vegabrjef, án breskr
ar áritunar. Hið sama gildir um
breska þegna, er fara vilja til
íslands.
Framh. af bls. 5
dóttir, Dagbjört Guðbrands-
dóttir, Ólöf Bjarmarsdóttir,
Sólveig Jónsdótíir, Sigríður
Ólafsdóttir, Lilja Enoksdóttir,
Sigrún Stefánsdóttir, Maddý
Guðmundsdóttir og Þórhalla
Gunnlaugsdóttir.
Glímufjelagið Ármann sá
um mótið að þessu sinni og fór
það í alla staði vel fram. Allir
leikirnir voru leiknir hjer á
íþróttavellinum og var Haf-
steinn Guðmundsson, íþrótta-
kennari aðaldómari mótsins, —
dæmdi alla leikina og fórst það
vel úr hendi.
Á sunnudagskvöld hjelt Ár-
mann samsæti í Breiðfirðinga-
búð fyrir alla keppendur og
starfsmenn mótsins. Hófst það
með sameiginlegri kaffi-
drykkju, en meðan setið var að
borðum voru sigurvegurunum
afhent verðlaun, sem er stytta
er Belgjagerðin gaf og kept er
nú um í þriðja sinn. Iþrótta-
bandalag ísafjarðar vann stytt-
una í fyrsta sinn, síðan Haukar
og nú Ármann.
í hófinu buðu handknattleiks
stúlkurnar frá Tý, Ármanns-
stúlkunum að koma til Vest-
mannaeyja, er þjóðhátíðin verð
ur haldin þar í sumar, með það
fyrir augum að keppa þar einn
eða jafnvel fleiri leiki.
Ármannsstúlkurnar tóku boð
inu.
Á. Á.
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 8. júli 1947
Framleiðsla tfala í hröðum vexti
Með síðustu ferð Lyru kom
hingað cendiherra ítala, Gugli-
elmo Rulli í Oslo, en hann er
um leið sendiherra ítala hjer á
landi. '■
Kom hann hiftgað til þess að
afhenda forseta íslands embætt-
isskilríki sín. En auk þess kom
hann til að kynnast hjer við-
skiftamálum og ýmsum máls-
metandi mönnum.
Hann fer hjeðan loftleiðis í
fyrramálið. ,
Tíðindamaður frá Morgun-
blaðinu hitti sendiherrann að
máli í gær að Hótel Borg með
ræðismanni ítala hjer, Kjartani
Thors, og spurði hann m. a. um
erindislok hans hjer og hvernig
honum hafi líkað koman hing-
að.
Hann sagði m. a.:
— Áðalerindi mitt var, að
flytja hingað fyrstu opinberu
kveðju frá Ítalíu síðan íslenska
lýðveldið var stofnað Er mjer
það hin mesta ánægja sökum
þess, hve þjóðirnar hafa lengi
haft vinsamleg viðskifti sín á
milli bæði á hinu menningar-
lega sviði og verslunarviðskift-
um.
Fisksalan.
En annað erindi mitt hingað
hefur verið það, að undirbúa að
viðskifti þjóðanna megi aukast
að nýju, því eins og kunnugt er,
seldu þið Islendingar okkur mik
ið af fiski fyrir styrjöldina og
keyptuð allmikið af okkur í
staðinn. Jeg hef hjerna tölurn-
ar yfir innflutning ykkar af salt
fiski til Italíu. Hann var á árun-
um 1927—1939 samtals hvorki
meira nje minna en 203.000
tonn. Mestur var hann á einu
ári 1931, nál. 24 þús. tonn. Er
hjer ekki meðtalinn annar inn-
flutningur hjeðan, svo sem af
þurfiski.
Viðskiftin hafa verið lítil síð-
an styrjöldinni lauk. Þau eru að-
eins í byrjun. Dálítið höfum við
keypt af saltfiski eins og í
gamla daga og eins ofurlítið af
frosnum fiski. En okkur þykir
íslenski fiskurinn góður og við
vitum að hann er altaf fyrsta
flokks vara.
Iðnframleiðslan eykst.
— Hverig er útflutningi ykk-
ar háttað nú?
— Framleiðsla okkar er nú í
hröðum vexti. Telja má að iðn-
framleiðslan sje nú orðin að
magni, um það bil 80—90% af
því, sem hún var fyrir styrj -
öldina.
í vefnaðarvöru er framleiðsl-
an orðin nú 10—20% meiri en
hún var fyrir stríð.
— Var ekki mikið af iðjuver-
um landsins eyðilagt í styrjöld-
inni?
— Sú eyðilegging var ekki
eins mikil og maður gat búist
við. — Þjóðverjar höfðu sett
sprengjur í allar eða flestar
verksmiðjurnar, í þeim tilgangi
að sprengja þær í loft upp, áð-
ur en þeir færu. En heimavarn-
arlið okkar, eða skæruliðar
höfðu svo góðar njósnir af öll-
um tiltækjum Þjóðverja, að þeir
gátu náð sprengjunum í tæka
tíð, eða gert þær óvirkar, svo
eyðileggingin varð ekki eins mik
il eins og Þjóðverjar höfðu stofn
að til.
Óska eftir viðskiftum
við Islendinga
Samtal við Guglielmo
Rulli sendiherra
Guglielmo Rulli.
Margskomar vörur.
— Hvaða útflutningsvörur
eru það aðallega, sem ítalir geta
látið fyrir þann fisk, sem hjeðan
yrði seldur?
— Við getum selt margskon-
ar vörur, svo sem salt, ávexti,
vefnaðarvörur, rafmagnsvörur
og allskonar vjelar og verkfæri.
Og skip, ekki má gleyma þeim.
Norðmenn hafa t. d. keypt af
okkur 19 skip, og það stór, síð-
an stríðinu lauk. Nokkuð af
verði 5 þeirra hefur verið greitt
í fiski. Fleiri þjóðir hafa keypt
af okkur skip, svo sem Argen-
tínumenn og Svíar.
-— Endurreisn atvinnuveg-
anna hefur gengið sæmilega vel,
eftir styrjöldina, úr því iðn-
framleiðsla landsins er þegar
orðin svo mikil?
— Erfiðleikarnir hafa að
sjálfsögðu verið miklir á mörg-
um sviðum. En nú er alt farið
að ganga betur vegna þess við
erum farnir að koma fólki til
vinnu betur en fyrsta sprettinn
eftir styrjöldina. Og vinnuaf-
köstin fara mjög batnandi.
— Hefur tekist að útrýma at-
vinnuleysinu?
— Því miður ekki enn. Nú
munu vera um 2 miljónir at-
vinnuleysingja í landinu. Eu
þeim fækkar óðum.
— Og hvað um lággengið og
dýrtíðina?
— Stjórninni hefur tekist að
stöðva verðbólguna m. a. með
því að setja ný skattalög. Enn
vantar okkur tilfinnanlega efni-
vörur ýmsar vegna skorts á er-
lendum gjaldeyri. En þetta er
alt að lagast.
Jeg vil að endingu taka það
fram, að jeg er mjög hrifinn af
komu minni hingað, og þeim
móttökum, sem jeg hef hjer
fengið. Jeg get fullvissað yður
um, að þegar jeg segi þetta, þá
er ekki um að ræða innantóm
kurteisisorð. Þetta er mín hjart-
ans alvara. Mjer hefur líkað svo
vel við þá mennGsem jeg hef
hitt hjer, og hef kynst. Mjer
þykir viðmót þeirra svo aðalað-
andi. Það er bæði fljótlegt og
gott að kynnast íslendingum.
Þó jég hafi ekki verið hjer nema
fáa daga, hef jeg eignast hjer
vini, sem mjer þykir vænt um
að hafa kynst.
wimmnmniimieiiiMiiniMiwiinwnnwiinHiwwB
j
\ Asbjörnsons ævintýrin. —
Ógleymanlegar sögur
9
3
| Sígildar bókmentaperlur.
bamanna.
mmiimnuinnnmiimiiiimiiiiniiuiiniiiiiwiwon

Stúlka
óskast nú þegar.
Húsnæði.
Góður vinnutími — Gott kaup. —
J4ótel VíL
Stofa til leigu
í nýju húsi. Upplýsingar í kvöld kl. 8—9 i Stórholti 18. S