Morgunblaðið - 23.11.1947, Blaðsíða 9

Sunnudagur 23. nóv. 1947
MORGmSBLAÐlÐ
9
Jj
Svar tll Jóhannesar Snorrasonar flugmanns
Framh. af bls. 8
því lagi, sem er í brautinni nú,
myndi kosta um milljón krónur
og dygði þó aðeins í fá ár. Eig-
endur Melgerðismela hafa boðið
melana til sölu, en verðið er að
allra dómi of hátt og auk þess á
því kvaðir, og á meðan ríkis-
sjóður ekki á melana, er ekkert
vit í því, að kosta til þeirra stór-
'fje, sem svo yrði að endurkaupa
ef rr.elarnir yrðu keyptir, eins
og ríkissjóður varð að gera, þeg
ar landið undir flugvöllinn á
Egilsstöðum var tekin eignar-
námi.
Stjórnarsandsflugvöllur.
Stjórnarsandur við Kirkju-
bæjarklaustur hefur aldrei þótt
heppilegur fyrir neinar flugvjel-
ar, og því síður fyrir Douglas
DC-3. Flugfjelagið Loftleiðir
raun fyrst hafa auglýst ferðir
þangað á „Anson“ flugvjel fje-
lagsins, sem tekur 8 farþega, og
þá bregður svo við, að Flugfje-
lag Islands auglýsir allt í einu
ferðir þangað líka og notar til
þess „Douglas DC-3 farþegaflug
vjel, m.ö.a. það er fjelag J. Sn„
sem fyrst lendir þar með stóra
flugvjel, og vegna þess, að flug-
f jelagið hafði lent þar, var þessi
lendingarstaður tekinn með í
skýrslu til blaðanna. Það er
margt sem veldur því, að ekki
hefur verið hafist handa um lag
Xæringu á Stjórnarsandi. — í
fyrsta lagi er það ætlun Klaust-
ursbræðra að veita Skaftá yfir
sandinn til þes að græða hann
upp. Til þess að það sje hægt,
er ætlunin að hólfa sandinn í
reiti með lágum görðum svo á-
veituvatnið renni ekki burtu. í
öðru iagi er ekki hægt að valta
þennan sand svo að gagni komi,
íreKar en aðra foksanda og ætti
J. Sn. að kynna sjer ofurlítið
betur, hvernig aðstæður eru á
þessum stað, áður en hann fer
að íullyrða um ágæti sandsins.
Eða hefur J. Sn. máski aldrei
komið að Kirkjubæjarklaustri ?
Melatangi í Hornafirði.
Melatangi í Hornafirði er einn
af þeim fáu stöðum, sem eru
hæfir til lendingar fyrir stórar
farþegaflugvjelar (t.d. DC-3),
frá náttúrunnar hendi. Mjer er
þó' nær að halda, að Jóhannes
hafi aldrei .komið þangað, eða
er honum ekki kunnugt um það,
að lengd norður-suður brautar-
innar takmarkast í suðri - aí
sjálfu Norður-Atlantshafinu og
í norður af Hornafjarðarlóninu.
Og hvað heldur hann að muni
kosta að lengja þá braut, sem
þannig er ástatt með, auk þess
sem örsjaldan þarf að nota hana
þar ::em vindur stendur \ nær
öllum tilfellum eftir hinum
tveim brautum, sem þarna eru
merktar? — Flugmálastjórnin
ljet merkja allar þrjár brautirn-
ar seinnipartinn 1 sumar og eru
allir þeir flugmenn, sem jeg hefi
átt tal við og þangað hafa flogið
mjög ánægðir með völlinn. Hitt
er aftur á móti rjett, að vind-
poka og stöng vantar þar nú sem
stendur. Hvað völtun flugbraut-
ánna viðvíkur þá eru nú aðstæð-
ur á Hornafirði þannig, að ó-
mögulegt er að flytja þangað
þung vinnutæki, svo sem valt-
ara og dráttarvjelar, en án
þungra tækja er þýðingarlaust
að valta brautirnar. Reynt mun
þó verða að steypa valtara á
staðnum, en verklega aðstoð er
erfitt að fá á Hornafirði.
Legufæri sjóflugvjela.
Það sem J. Sn. skrifar um
legufæri þau fyrir sjóflugvjelar,
sem sett hafa verið niður víða
um land, ber vott um mikið
þekkingaríeysi hans á því máli,
sem öðrum, er grein hans fjallar
um.
Þar sem sýnt þótti, að
niðursetning legufæranna og
viðhald myndi hafa talsverðan
kostnað í för með sjer, var bæj-
arstjórnum og hreppsfjelögum
úti á landi skrifað og þeim boð-
ið, að fá legufærin með því skil-
yrði, að þau aðstoðuðu við að
koma legufærunum fyrir, lán-
uðu bát og menn, endurgjalds-
laust, en flugmálastjórnin legði
til mann frá sjer, sem hafði kynt
sjer niðursetningu þeirra. Tóku
allir aðilar, er leitað var til, vel
í þetta mál (að undanskildri
bæjarstjórn Sigluf jarðar, sem
enn hefur ekkert látið til sín
heyra). Um það hvar á landinu'
legufærunum yrði komið fyrir,
var höfð fyllsta samvinna við
bæði flugfjelögin hjer, Flugfje-
lag íslands h.f. og Loftleiðir h.f.
og algerlega farið eftir óskúm
þeirra. Á hverjum stað, þar sem
legufærum var komið fyrir varð
auðvitað að hafa samvinnu við
viðkomandi hafnaryfirvald, því
vitanlega verður að taka tillit
til skipa og báta á hverjum stað,
og ganga þannig frá hlutunum,
að legufærin trufli ekki ferðir á
sjó.
Það er rjett að einn af starfs-
mönnum Flugf jelags Islands var
fenginn til þess af flugmála-
stjórninni, að koma legufærum
fyrir á nokkrum stöðum á Aust-
fjörðum, eyddi hann sumarfríi
sínu í þetta og fjekk fulla borg-
un fyrir. Flugmálastjórnin hafði
þá ekki mann til þessa verks,
og þar sem kunnugt var, að þessi
starfsmaður Flugfjelagsins var
mjög vel til þess fallinn að vinna
verk þetta, náðist samkomulag
við hann að hann tæki þetta að
sjer.
Ljósprammar.
Um ljósprammana skal jeg
taka fram að prammar þessir,
sem reyndar eru litlir bátar með
einu mastri, voru boðnir til sölu
af breska setuliðinu. Voru þeir
í kössum og höfðu aldrei verið
, taldir nothæfir hjer. Mr. Pringle
sem dvaldi hjer á vegunf R.A.F.
sem yfirmaður sjóflugdeildar
hersins, upplýsti, að tæki þessi
væru algerlega gagnslaus og
ekki-yrði kostað upp á flutning
á þeim til Englands. Vissi flug-
málastjórnin síðan ekkert um
tæki þessi eða hvað af þeim
varð. Fyrir ca. þremur vikum
upplýstist að bátar þessir höfðu
lent í skúr, er Flugfjelag ís-
lands h.f. hefur haft til afnota
á flugvellinum. Það er þá fyrst
nú, að ganga má út frá því, að
flugvöllurinn eigi báta þessa.
Má nú ganga úr skugga um,
hvort bátar þessir eru nothæfir,
en illa lýst mjer á, að hentugt
reynist að nota þá hjer, auk þess
sem hjer er aðeins um eina ís-
lenska sjóflugvjel aö rœöa, og
yrðu lendingagjöld á sjó senni-
lega að hækka töluvert frá því
sem nú er, ef halda yrði dýrum
mönnum til taks að koma bát-
um þessum á flot í þau örfáu
skifti, sém sjóflugvjelin lendir
eftir að dimma tekur. Aftur á
móti er ávalt til taks hraðskreiði
báturinn, sem áður hefur verið
bent á og búinn er Ijóskastara,
ef óskaö er eftir honum í tima,
en slíkt er hægurxvandi fyrir
Catalina-flugbátinn, þar sem
hann er búinn hinum fullkomn-
ustu og langdrægustu loftskeyta
tækjum og heíur fastan loft-
skeytamann.
Menntun flugmanna.
J. Sn. virðist ekki skilja, hvaða
rjettindi sá flugmaður öðlast,
sem að afloknu prófi vestanhafs
eða í Bretlandi fær skírteini til
atvinnuflugs (Commercial Pil-
ot). Rjettindi þessi veita flug-
mönnum heimild til að fljúga
með farþega fyrir borgun, þ. e.
a. s, til óreglubundins atvinnu-
flugs á þeim flugvjelum, er þeir
hafa rjettindi til að stjórna.
Sjálfur greinarhöfundurinn
Jóhannes Snorrason fjekk þessi
rjettindi í Kanada að afloknu
prófi, alveg sömu rjettindin og
þeir flugmenn hafa, sem undan-
farið hafa komið frá Bandaríkj-
unum og Bretlandi. Að afloknu
prófi bauðst honum ásamt tveim
öðrum íslenskum flugmönnum
sem útskrifuðust um líkt leyti,
atvinna hjá kanadiska flughern-
um, sem flugkennarar.
Hefði nú ekki þannig viljað
til, að styrjðld stóð yfir, er þeir
útskrifuðust og þeir þess vegna
fengið atvinnu við flugkennslu,
þá hefðu allir þessir menn kom-
ið heim til Islands að námi loknu
með h. u. b. 150 klst. og auðvit-
að farið fram á að fá íslenskt
skírteini til atvinnuflugs, sem
þá heimilaði þeim að fljúga með
farþega fyrir borgun „hvert á
land sem er“. Býst jeg við að
þeir hefðu ekki sætt sig við að
neinar takmarkanir hefðu verið
settar á hvert þeir mættu fljúga.
Jeg get fullvissað J. Sn. um,
að jeg er þeirrar skoðunar, að
flugtími sá, er flugmenn koma
með heim að námi loknu er síst
of mikill, og er sjálfsagt að þeir
menn, er byrja að starfa hjá|
flugfjelögunum í reglubundnu
atvinnuflugi sjeu látnir fljúga
sem aðstoðarmenn sem allra
lengst til þess að fá sem besta
æfingu. En hvað um hina, sem
ekki fá atvinnu, að loknu dýru
flugnámi? Sumir þeirra hafa
upp á eigin spýtur keypt sjer
flugvjelar og taka að sjer flug-
kenslu og leiguflug. Hvernig
eiga þeir að fara að því að bæta
við flugtíma sinn? Heldur J. Sn.
að þeir öðlist nokkura verulega
reynslu með því að fljúga hring-
inn í kringum flugvöllinn í Rvík
klukkutímum saman, eða hvern-
ig fór J. Sn. að því að fá sína
reynslu í flugi hjer heima? Áuð-
vitað með því að fljúga um land-
ið þvert og endilangt, og hann
lenti áreiðanlega á mörgum
stöðum á landinu án þess að
hafa komið þar áður með öðr-
um flugmanni.
J. Sn. virðist sjá ofsjónir yfir
því, að flugmálastjórnin hefur
eignast flugvjel, útbúna full-
komnum loftskeyta- og blind-
flugstækjum, í stað þeirrar
„litlu hentugu flugvjelar" eins
og J. Sn. orðar bað, er keypt
var frá Bretlandi fyrir tilstilli
flugmálaráðunauts ríkisins 1944
Hinni nýju fullkomnu og geysi-
verðmætu flugvjel flugmála-
stjórnarinnar, sem þó fjekkst
fyrir sama verð og litla vjelin
var seld á, eru ætluð mikilvæg
verkefni til bætts öryggis í flug-
málum okkar. Flugmálastjórnin
festi kaup á tveim „Link Train-
ers“ og hefur anhað tækið þegar
verið tekið í notkun og er í gangi
alla daga, fil þess að þjálfa flug-
menn í blindflugi. Sökum þess,
hve hin nýja flugvjel flugmála-
stjórnarinnar er vel búin öllum
tækjum til æfinga í blindflugi,
verður flugmönnum þeim, er
þess óska, gefinn kostur á að
fá hana leigða til slíkra æfinga-
fluga að „Link-námi“ loknu og
til þess að viðhalda blindflugs-
rjettindum sínum. Það er álit
mitt, að flugvjel þessi sje betur
komin í höndum flugmálastjórn-
arinnar, notuð til framan-
greindra hluta, heldur en að
ganga kaupum og sölum milli
flugskóla og einkaflugmannanna
fyrir hækkandi verð, eins og átt
hefur sjer stað með margar flug
vjelar, sem upprunalega fengust
fluttar til landsins til flug-
kenslu. Um fullyrðingar Jóhann
esar um að litla flugvjelin, sem
flugmálastjórnin seldi, sje búin
loftskeytatækjum, sem gera
sama gagn og í hinni nýju flug-
vjel, þá þori jeg óhikað að leggja
það undir dóm hvers ílugmanns
að dæma um hvort þetta sje
rjett.
„F. í. A.“
Svargrein mín til J. Sn. er nú
orðin nokkuð lengri en ætlast
var til í byrjun, en það er með
öllu óhæft að láta slíka grein
eins og J. Sn. óátalda. Ef hann
í fullri alvöru álítur að greinar
sem þessar verði til þess að
koma á samvinnu milli flugmála
stjórnarinnar og „starfandi at-
vinnuflugmanna“ eins og hann
orðar það, þá fer hann villur
vegar. Síðastliðinn vetur var
stofnað hjer í bæ Fjelag ísL
atvinnuflugmanna ;,F. í. A.‘‘.
Vandlega var þess gætt, að eng-
ir aðrir en „starfandi atvinnu-
jflugmenn“ gætu haft þar at-
kvæðisrjett. Kom í ljós á stofn-
fundi fjelagsins að atvinnuflug-
menn töldu sjer og fjelagsskaþ
sínum mundi stafa hætta af þvi,
að fjórir elstu fíugmennirnir
hjer á landi fengju inntöku og
óskert fjelagsrjettindi i f jelag-
inu. Hvers var að óttast frá
þeirra hálfu? Var f jelagsskapur
inn fyrst og fremst til þess að
starfandi atvinnuflugm. kæmu I
fram ákveðnum sjerhagsmuna-1
málum sínum eða hvað ? Ætlaði |
f jelagið ekki einnig að bera J
fram tillögur til úrbóta í „ör-
yggismálum“ flugsir.s og ræða
við flugmálastjórnina um ýms
þau mál, er hinir reyndu „starf-
andi atvinnuflugmenn" höfðu
fundið að iagfæra þurfti? Ekk-
ert hefur he.yrst frá þessu fje-
lagi í þessa átt, en bágt á jeg
með að trúa því að nokkur fje-
lagsmannanna eigi þátt í þessu
frumhlaupi formanns fjelagsins,
Jóhannesar Snorrasonar.
Hin öra framþróun í flugmál-
um okkar íslendinga síðustu tvö
árin sýnir, að við erum á franv*
fara leið með flugmál ökkar, og
það er augijóst mál, að ölíu
verður ekki kippt í lag í einu
vetfangi. Verkefni eru mörg og
með samvinnu allra hlutaðeig-
andi aðila, flugfjelaganna, f lug-
mannanna og þeirra er fara með
yfirstjórn ílugmálanna, náum
við settu marki, en ekki með
því, að.éina til óverðskuldaðra
árása, sem verða til þess eins að
fjarlægja þá menn, er helst eiga
að vinna saman.
Reykjavík 5. nóv. 1947.
Sigurður Jónsson.
Framh. af bls. 1
verða g'ereydd, brend og alger-
lega ótoyggileg. Vera kan.n að
öllu Mfi verðj útrýmt. Em verði
‘einhverjir ef.tir uppistamdaiuli,
þá verða þeir á sama stigi, eins
og mannkynið var fyrir þús-
und árem.
Framleiðsla þeirra, sem cft-
irlifa, verður ekki hægt að líkja
•wið núverandi iðnframleiðstu
manna.
Nýlega birtu nokkrir menn
grein um áhrif kjarnorkustyrj-
aldar, er vissu hvað þeir sungu.
Þeir lýstiui því, að með 12—20
kjamoirkusprenigjum væri hægt
að þurka út alt líf í Banda-
ríkjununi ekki aðeins mönnum
og dýrumi, toeldur líka öilum
gróðri.
Engin önm'ir leið er t«1, en :ú,
að komast hjá styrjöld.'
Rússar lhafa varla sprengjima
enn,
Er prófessorinn var að því
spurður hvort hSr.n liti svo á,
að Rússar h'efðu komið sjer upp
kjarnorkusprengjum, sagði
hann, að það vær; hans álit, að
svo værj ekki.
Hann kvaðst byggja þessa
skoðun sína á því, áð svo mikl-
um þyrfti að koma upp, til þess
að hægt sje að hefja framleiðsl-
una. Þessj undirbúningur gæti
naumast. tekið skemri tíma* on
þrjú ór. Svo hanr, byggist ekki
við að Rússar hefðu koroið
þessn í kring. hjá sjer fyrr en
að ári.
(Ur Pohtikén).
REPUELIKANAR í öldunga-
deild Bandaríkjaþings tilkyntu
í dag, að frumvarpið um 597
miljón dollara bráðabirgðaað-
stoð til handa Frökknm, ítölum
og Austurríkismönnum mundi
verða tilbúið fyrir næstkomandi
niiðvikudagskvöld. Fjárveitinga
nefnd deildarinnar fær frura-
varpið þá t:il meðferðar, e.n þar
er búist við skjótri afgreiðslu
þess.
Eugcne Milken, formaður fjár
veitinganefndar, hefur tjáð
frjettamönhum, að ekkert bendi
til þess, að neinir stórvægilegir
hlutir komi til með að teíja fyrir
endanlcgri afgreiðslu aðstöðar-
innar. — Reuter.