Morgunblaðið - 30.12.1947, Qupperneq 2

2
MORGUISBLAÐIÐ
Þriðjudagur 30. des. 1947!
Strandferðaskipið Herðubreið komiðj Kommúnistaróánægðir
með stjórn BSRB
Snúa við samþykkt hennar
ANNAÐ hinna minni strand-
ferðaskipa, sem Skipaútgerð
ríkisins hefur látið byggja í
Skotlandi er komið til landsins.
Þetta skip heitir Herðubreið.
Það fer í fyrstu för sína 3. jan.
Með komu þessa skips, hefur
stórt spor verið stigið til þess
að koma sem bestum samgöng-
um við hinar smærri hafnir
Iandsins.
í gær bauð Skipaútgerðin
nokkrum gestum að skoða skip-
ið, þar sem það liggur við Gróf
árbryggju. Meðal gesta var sam
göngumálaráðherra, Emil Jóns
son.
Þeg'ar gestirnir höfðu skoð-
að skipið var þeim boðið íil
kaffidrykkju í veitingasafskips
,íns og við það tækiíæri hjelt
jPálmi Loftsson forstjóri ræðu
Og' mæltist honum svo:
A þessum uppgangs- og ný-
sköpunartímanum, þegai ný og'
rnyndarleg skip koma til lands-
ins að heita má vikulega, get-
ur það í sjálfu sjer ekki talist
Frá móttöku skipsins
í gær
þar sem í sjeu menn frá öllum
stjórnmálaflokkum til þess að
gera meðal annars tillögur um
framtíðarskipulag strandferð-
anna. Alyktun þessi var skv.
tillögu til þingsályktunar frá
alþingismönnunum, Jónasi Jóns
syni, Bjarná Benediktssyni og
Haraldi Guðmundssyni. I nefnd
ina jvoru skipaðir h,r. Pálmi
Loftsson, hr. Gísii Jónsson al-
þingism., hr. Jón Axel Pjeturs-
son bæjarfulltrúi og hr. Arn-
finnur Jónsson kennari. Arið
1945 skilaði nefnd þessi áliti
til ríkisstjórnarinnar og var
ekki fyllilega sammála, en bar
þó tiltölulega lítið á milli í
aðal atriðunum. Samgöngumála
ráðherra, hr. Emil Jónsson, tók
málið með skilningi og dugn
neinn stórviðburður, þó að eitt, aði og fjekk samþykkt á Al-
300—400 tonna skip bætist í
höpinn. Þó er það nú samt,
'vegna þess að hjer er um að
ræða sjerstaka tegund nýsköp-
unar. Skip þetta, Herðubreið,
er eins og kunnugt má vera,
einn liður í því strandferða-
kerfi, sem ákveðið hefir verið
að býggja upp til þess að leysa
úr aðkallandi erfiðleikum þess
fólks, sem lifir meðfram strönd-
tun landsins og á allt sitt undir
-Jþvi, að samgöngum sje sem hag
anlegast fyrir komið.
Upphaf málsins.
Upphaf þessa máls er það, að
é Alþingi 1943 er samþykkt á-
fyktun þess efnis að skipa nefnd
þingi heimild til að láta byggja
eitt strandferðaskip ámóta og
Esja og tvo strandferðabáta, og
er þessi bátur, Herðubreið, ann
ar þeirra. Hinn báturinn, Skjald
breið, er væntanlegur fyrri part
inn í febrúar, en strandferða-
skipið, sem verið er að smíða
í Aalborg i Danmörku er vænt-
anlegt í vor.
Fyrirkomulag strandferðanna.
Fyrirkomulag st.randferðanna,
þegar þessi skip öll eru komin,
er í stórum dráttum hugsað
þannig:
Strandferðaskipin gangi hrað
ferðir kringum land, hafi flutn-
ing til og frá þeim höfnum, sem
imímimiiimmiiiiiiiiiHniiiiiiinnmmmimiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiitiiimiimiuiiiiiiiiiiimiiniiimiiimiiiiiiiimii)
Þetta eru
1
SKÓR
við yðar
hæfi
• John White fiamleiðir svo
mikið af skóm að liann getur
haft í þjónustu sinni færustu
menn og hefir á að skipa i öll-
um sínum átta verksmiðjum
nýjustu og bestu vjelum sem
völ er á.
Það er skýringin á þvi hvers-
vegna skómir eru svo stílhrein-
ir og þægilegir, klæða svo vel
og eru svo ódýrir.
Immmmmmiiimimimmiiiummiimmmm
SKOFATIMAÐIJR
Framleitt í Englandi.
hafa stórar bryggjur og góð
afgreiðsluskilyrði, en komi við
á hinum smærri höfnum aðeins
vegna farþega. Flutningaþörf-
in til og frá smærri höfnunum
verði leyst með strandferðabát-
unum og þeim verði fjölgað
eftir því sem ástæður leyfa og
þörfin krefur. Ennfremur verði
unnið að því að þrjár hafnir
utan Reykjavíkur verði umskip
unarhafnir, ein á Vesturlandi,
ein á Norðurlandi og ein á Aust
urlandi.
Það er óhætt að fullyrða, að
beðið hefir verið eftir strand-
ferðabátunum með mikilli ó-
þreyju, því að ástandið á hin-
um minni höfnum, þar sem hin
stærri strandferðaskip ekki
komast að bryggju er þannig,
að nær ógerningur er að fá
nægan mannafla til upp- og út-
skipunar á bátum, og þegar það
fæst er kostnaðurinn við það
gífurlega mikill. En strandferða
bátarnir eru byggðir með það
fyrir augum að geta lagst upp
að bryggjum á hinum minni
höfnum, sem flestar hafa feng-
ið eða eru að fá bryggjur fyrir
lítil skip.
Lýsing af Herðubreið.
Skip þetta er smíðað hjá
George Brown skipasmíðastöð
í Greenock í Skotlandi. Kostar
um 1.7 millj. kr. Það er 361
stærðartonn og nettó 215. Er
140 fet á lengd, 24,9 fet á breidd
og 11 fet á dýpt. Lestarnar eru
um 15 þús. teningsfet, þar af
rúm 4 þús. teningsfet frysti-
rúm. Skipið hefur hvílur fyrir
12 farþega í 3 herbergjum auk
þess setsal fyrir farþega. Tvær
lestar eru í skipinu, önnur
frystilest og tvær bómur og tvö
spil við þverja lest. Þar af ein
bóma, sem getur lyft 10 tonna
þunga. Auk þess er hraðvirkt
akkerisspil og eitt spil aftur á
til hjálpar við að binda skipið
við bryggjur.
Allar mannaíbúðir og sömu-
leiðis farþegaherbergi eru aft-
ur í skipinu. Þiljur í setsal eru
úr „mahogn^L Skipið hefur
650 ha. aðalvjel auk þess tvær
hjálparvjelar, tvær frystivjel-
ar og yfirleitt öll nýjustu tæki,
sem tilheyra nýmóðins vjelaút-
búnaði. Ennfremur eru í skip-
inu sjálfritandi dýptarmælir,
sjálfritandi hraðamælir og tal-
stöð. Tvöfaldur botn er undir
öllu skipinu og á milli botn-
anna eru hylki, sem eru ætluð
til að fylla í olíu. Ennfremur
eru sverir listar utan á skips-
hliðunum til þess að hlífa skip-
inu, þó að það liggi við hryggju
í öldugangi.
Ganghraði skipsins á reynslu
ferð var 11,2 míhir á klst., og
var þó hálfhlaðið.
Forstjóri Skipaútgerðar ríkis
ins hefur ráðið gerð skipsins og
fyrirkomulagi öllu og notið þar
aðstoðar skipaskoðunarstjóra,
hr. Olafs Sveinssonar, og hr.
Páls Pálssonar skipasmiðs í
Landssmiðjunni. Eftirlit með
smíði skipanna í Skotlandi haía
þeir haft Guðmundur Guðjóns-
sön skipstjóri og Kristján Sig-
urjónsson vjelstjóri. Skipinu
hingað sigldi Guðmundur Guð-
jónsson og Ólafur Sigurðsscn 1.
vjelstjóri. Nú tekur við skip-
stjórn á Herðubreið Gnmur
Þorkelsson, en Guðmundur
Guðjónsson tekur við skipstjórn
á Skjaldbreið.
Þess var getið hjer í blaðinu
fyrir nokkrum dögum, að Þjóð-
viljinn hefði rangfært samþykt
stjórnar Bandalags starfsmanna
ríkis og bæja, varðandi hin
nýju lög um dýrtíðarráðstaf-
anir. En þar var sagt, og haft
eftir Brynjólfi Bjarnasyni, að
stjórn bandalagsins hefðí sam-
þykt ályktun, er beint væri
gegn lagafyrirmælum þessum.
Síðar voru blekkingarnar um
afstöðu bandalagsstjórnarinnar
endurteknar í Þjóðviljanum
með miklum þjósti og remb-
ingi. Vár þvi beint til Morg-
unblaðsins að rjett væri, að
bera það undir stjórn banda-
lagsins, hvort rjett væri hermt
að stjórnin hefði samþvkt á-
lyktun sem beint væri gegn
hinum nýju lögum.
Blaðið hefir síðan átt tal við
formann bandalagsstjórnarinn-
ar, til þess að tekin væri af öll
tvímæli um það, hvað vekti fyr-
ir stjórninni, með samþykt
þeirri, er hún hefir gert viðvíkj
andi hinni nýju lagasetningu.
En formaðurinn, Lárus Sigur-
björnsson, sagði sem er, að ekki
þarf annað, en líta á samþykt-
ina til þess að menn sjái af-
stöðu stjórnarinnar til þessa
máls svo ekki verði um vilst.
I nýútkomnu blaði Banda-
lags starfsmanna ríkis og bæja
er skýrt frá þessari samþykt.
Þar segir svo:
„Stjórn B.S.R.B. hefir á
fundi sínum 16. des. 1947 ein-
róma samþykkt svohljóðandi
ályktun vegna framkomins frv.
til laga um dýrtíðarráðstafanir:
Stjórn B.S.R.B. telur tíma-
bært að gerðar sjeu ráðstafanir
til þess að stöðva verðbólguna
og telur frv. ríkisstjórnarínnar
tilraun í þá átt.
Hins vegar er það álit banda-
lagsstjórnarinnar að ákvæði
frumvarpsins, sem þar að lúta,
fullnægi ekki kröfu launþeg-
anna um sanngjarna skiptingu
þeirra byrða, sem lagðár eru á
þjóðfjelagsþegnana og telur að
ákvæðin um eignaskatt nái
langt of skammt, og rjett að
þeim ákvæðum verði breytt svo,
að lagður verði á víðtækár og
allþungur stóreignaskattur.
Þá vill stjórnin og benda á
það, að ákvæði 12. gr. frum-
varpsins eru . óviðunandi fyrii’
launþegana, nema tryggt verðí.
að framfærslukostnaður hækkí
ekki frá því sem nú er.
Verði samþykkt þessa frv.
til þess, að stjettafjelög, með
frjálsan samningsrjett, knýji
fram grunnkaupshækkanir, tel
ur stjórnin sjálfsagt rjettlætis-
mál, að opinberir starfsmenn
fái samsvarandj kjarabætur.
enda liafa þegar, svo sem kurm-
ugt er, nær öll stjettafjelög náð
fram stórfelldum grunnkaups-
hækkunum frá því er núgild-
andi launalög voru samin.
Loks vill stjórnin ítreka fyrri
kröfur bandalagsins um endan-
lega afgreiðslu laga um rjett-
indi og skyldur opinberra starfs
manna.“
Hjer er, einsog allir sjá, um
skýlaus meðmæli að ræða, hvort
sem kommúnistum kann að
líka betur eða verr.
Gullbrúðkaup
GULLBRUÐKAUP eiga í
dag merkishjónin Ingveldur
Magnúsdóttir og Hannes Hann-
esson, Bjargi, Grímsstaðaholti.
Þau hjónin eru nú háöldruð orð
in, en bera aldurinn vel eins
og annað á lífsleiðinni, hvort
það hafa verið sorgir, eða gleði
sem þeim hefir mætt. Dugnaði
þeirra beggja er viðbrugðið hjá
þeim, sem til þeirra þekkja.
Hannes og Ingveldur hafa
eignast sex börn. Þau urðu fyr-
ir þeirri sorg, að missa tvö efni-
leg börn sem miklar vonir voru
tengdar við á besta aldri. Fjög-
ur börn þeirra, sem eftir lifa
hafa öll komist vel til manns
og eru nýtir borgarar í þjóð-
fjelaginu, Einnig hafa þau alið
upp dóttur-dóttur sína og kost-
að hana til menta.
Gullbrúðkaupshjónin búa í
litla bænum sínum og hafa kom
ist af án hjálpar annara, þrátt
fyrir háan aldur.
Góðar ættir standa að þeim
Ingveldi og Hannesi. Hún er
ættuð af Akranesi, en Hannes
er sonur Hannesar pósts. og konu
hans Kristínar Árnadóttur, en
þau voru þjóðkunn merkishjón,
sem gamlir Rcykvíkingar muna
vel.
Að Bjargi hefir oft verið glatt
á hjalla, því lífsglöð og glað-
lynd hafa þau hjónin jafnam
verið. Fjölda margir vinir munu
í dag minnast þeirra með hlýju
og þakklæti og óska þeim allra
lieilla á þessum heiðursdegi
þeirra.
Málvcrkum stolið
MUNCHEN — 82,000 punda virði
af málverkum hefir verið stolið
frá Albert Berr, sem er frægut*
málari.