Morgunblaðið - 06.01.1948, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 6. janúar 1948.
Útp.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.).
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsinga.r og afgreiðsla,
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjala kr. 10,00 á mánuði innanlands,
kr. 12,00 utanlands.
í lausasölu 50 aura eintakið 75 aura með Lesbók
Hrakningar og björgun
BJÖRGUN sjómannanna frá Djúpavogi er að sjálfsögðu á
livers manns vörum. Svo merkileg er hún, hrakningar þeirra,
hvemig þeir hvað eftir annað lenda í heljargreipum. En láta
ekki bugast, tlalda baráttunni ótrauðir áfram. Verða fyrir
vonbrigðum, þegar þeir eygja möguleika til bjargar. Uns bat-
urinn er kominn að því að sökkva, og þeir hafa staðið i austri
í 1 y2 sólarhring, þeim er bjargað, þegar öll sund virðast
vera að lokast fyrir þeim, til lífsins.
Það veitir landsmönnum nokkra innsýn i líf sjómannanna.
að aldrei hræðast þessir menn dauða sinn. Gefa sjer aldrei
tíma til þess alla vikuna, sem þeir eru velkjast í stórviðrum
á hafinu, í bát, með bilaða vjel. Hreysti þeirra, æska og hug-
prýði, er aðdáunarverð.
Einu má ekki gleyma í sambandi við hrakninga þessara
manna. Að þeir, sem hafa með höndum björgunarmálin hjer
á landi verði aldrei of íljótir á sjer, að gefa upp vonina, um
báta, er hverfa af miðunum. Er ekki með þessum orðum
verið að gefa í skyn, á nokkurn hátt, að hjer hafi nokkuð
verið forsómað, við leit að bát þessum. Því hans var leitað,
bæði af sjó og úr lofti, sem kunnugt er.
En eftirtekarvert er, í fyllsta máta, að allan tímann, sem
Bjargar-menn voru í hrakningum sínum, þá voru þeir að
heita má á skipaleiðum. En fundust samt ekki í leit þeirri er
gerð var.
Mönnum er í fersku minni hrakningar vjelbátsins Krist-
jáns, er rak á haf út undan Reykjanesi á vetrarvertíð árið
1940. En skipulögð leit var gerð að bátnum á mörgum skip-
um. En báturinn fannst ekki, og var þó allan tímann á svæði
því, sem leitarskipin fóru um.
Nú hefur tæknin opnað mönnum nýjar leiðir í þessu máii
þar sem flugvjelarnar eru. Sú tækni kom að vísu ekki að
haldi að þessu sinni. En telja má líklegt að það hafi að ein-
hverju leyti stafað af því, að þar var ekki mönnum á að
skipa, sem kunnugir eru hjer við land.
★
UR DAGLEGA LIFINU
Jólalok.
í DAG ER ÞRETTÁNDINN
og bar með lýkur jólahátíðinni,
samkvæmt gamallri venju. I
gamla daga var það siður að
gera sjer dagamun á þrettánd-
anum með því að „spila út
jólin“ og borða síðasta bitann
af iólaskamtinum.
Nú til dags er sá siður að
mestu horfinn, að minsta kosti
í bæjunum, þar sem allir dag-
ar eru hver öðrum líkir og há-
tíðisdagarnir verða hversdags-
legir vegna þess að fólkið er
altaf að skemta sjer á rúmhelg
um dögum.
Tilbreytingin er svo sáralít-
il, að dagar eins og þrettándinn
hverfa með öllu og gleymast.
•
Hvernig legst árið
í menn?
„KOMDU BLESSAÐUR OG
SÆLL, gleðilegt ár og þakka
þjer fyrir það gamla. Hvernig
leggst nýja árið í þig?“ Þessi
kveðja hefir verið algeng und-
anfarna daga og jeg hefi gert
það að gamni mínu að spyrja
mína kunningja hvernig hið ný
byrjaða ár legðist í þá.
Og nærri undantekningar-
laust legst árið vel í þá. Með
nýja stífpressaða peningaseðla
upp á vasann. litla eða enga
skuld hjá kaupmanninum, gott
veðurfar og síldina í Sundun-
um, getum mönnum ekki ann-
að en litist vel á hið nýja ár.
•
Síldin lætur ekki að
sjer hæða?
SÍLDIN er svo oft búin að
gera okkur grikk, að það er
enginn, sem treystir henni leng
ur. Þess vegna er það. að allir
búast við að hún hverfi þá og
þegar úr Hvalfirðinum og dag-
lega spyrja menn hvort hún
veiðist enn.
Og þrátt fyrir fullyrðingar
sjerfræðinganna um, að hún
geti ekki verið mikið lengur í
Hvalfirðinum eða í sundunum
við Reykjavík, lætur hún það
ekki á sig fá heldur syndir sína
leið og lætur ekki að sjer hæða.
•
Kynlegt kapphlaup.
ÞAÐ ER KYNLEGT kapp-
hlaup. sem á sjer stað í sam-
bandi við Hvalfjarðar og sunda
síldi"a. Það er eins og það sje
lífsspursmál að vera fyrstur
með ,þá frjett, að síldin sje nú
farin. Og ef hún skyldi hverfa
einhvern daginn, þá setja þeir
upp spekingssvip, sem mest
hafg keppst um, að segja hana
horfna og minna á, ,,að þetta
sagði jeg altaf“. En vonandi
kémur frjettin um að síldin sje
farin til hafs ekki of snemma.
Við þurfum á henni að halda
og megi hún vera sem lengst
hjá okkur.
•
Dásamlegar frjettir.
ÞAÐ VORU góðar frjettir,
sem bárust um bæinn á sunnu-
dag- að sjómennirnir fjórir á
,,Björgu“ væru komnir heilir á
húfi til lands. Þeir höfðu bjarg
ast um borð í þýskan togara út
af suðurströndinni.
Fátt vekur eins einlægan
fögnuð og frjettir um, að menn,
sem taldir voru af, hafi bjarg-
ast.
Hitt vekur svo aftur til um-
hugsunar, að bátar og flugvjel-
ar. sem leituðu að ,,Björgu“
skuli ekki hafa fundið hana.
Það bendir til þess, að leitin
hafi ekki verið nógu vel skipu-
lögð og það sannar ennfremur,
að aldrei skyldi hætta of fljótt
leit, að skipi, sem horfið hefir.
En í þessu tilfelli er það að-
alatriðið að mennirnir eru
kcmnir að landi.
o
Sól hækkar á lofti.
UNDANFARNA góðviðris-
daga hafa menn tekið eftir því
að sólin er farin að hækka á
lofti og daginn er tekið að
lengja. Unga fólkið er farið að
hugf^ til fjallaferða er það sjer
sólina stafa á mjallarhvít fjöll-
in.
Bæjarbúarnir vona að snjór-'
inn verði sem lengst á fjöllun-
um en bændurnir, sem eru
heylitlir eftir vætusamt sumar,
vonast eftir blota og þíðviðr-
um.
Hvað ofaná verður um veð-
urfarið ræður forsjónin ein og
veðurguðirnir. en mennirnir
geta engu um breytt hvað ofan
á verður.
o
Betra skautasvcll.
ÞAÐ ER FJÖLDI manns,
einkum unga fólkið í bænum,
sem biður um betra skautasvell
á Tjörninni. Það þarf ekki mik
ið til. að sópa blett á ísnum
o^sprauta á hann vatni til þess
að mesta fyrirmyndarsvell
verði hjer dag eftir dag, eins
og veðráttunni er háttað um
þessar mundir.
Það er altaf verið að skamma
ung.a fólkið fyrir að það velji
sjer óhollar skemtanir. flækist
á götunum og sjoppunum í stað
þess að velja sjer góðar skemt
anif. En til þess verður að veita
unga fólkinu tækifæri til hollra
skemtana og ein leiðin er sú
að sjá um, að jafnan sje gott
skautasvell á Tjörninni. þegar
hún er ísi lögð.
MEÐAL ANNARA ORÐA . . . .
■' - ------ | Eftir g. /. A. | — -—— ——•
Þó árangurinn af leitinn úr lofti yrði enginn að þessu sinni
þá er full ástæða til, eftir fyrri reynslu í þessu efni, að gera
sjer hinar bestu vonir um, að einmitt með því að hafa flug-
vjelar til slíkra leita, muni fást hið mesta öryggi, sem hægt
er að fá um það, að bátar finnist, sem týnast af fiskislóð-
um, en ofansjávar eru.
Tvent verður að athuga í sambandi við þetta mál og láta
þar ekki sitja við orðin tóm. Úr því að Landssíminn hefur
það hlutverk að lána talstöðvar í fiskibáta, þá þarf sú stofn-
un að sjá um, að nóg sje til af slíkum tækjum í öllum ver-
stöðvum landsins. Ekki aðeins, að þar sjeu tæki fyrir hvern
bát, heldur líka tæki til vara, sem hægt er að setja í bátana
til bráðabirgða, þegar einhver þeirra bila, eins og Henry
Hálfdánarson rjettilega benti á í útvarpinu á sunnudags-
kvöld.
Eins má það ekki koma fyrir, að heil hjeruð sje sam-
bandslaus í marga daga, þegar eitthvað er að veðri, eins og
átt hefur sjer stað með Djúpavog, og nágrenni nú undan-
farið. Þegar síminn bilar, á að vera hægt að ná sambandi
með einhverskonar loftskeytum.
Sagan, sem skipverjar af Björgu höfðu að segja, um tog-
cira, sem þeir sáu allnærri sjer út af Ingólfshöfða, er svo
raunaleg að ekki tekur tali. Það er ekki hægt að ímynda sjer,
að nokkrir sjófarendur, sem verða varir við lítinn bát í of-
viðri, er ber þess merki, að skipverjar sjeu í sjávarháska,
geti látið slíka sjón afskiptalausa.
' En hvaða skýring er á því, að togararnir undan Ingóifs-
höfða á nýársdag, sýndu engin merki þess, að skipverjar
yrðu varir við hinn litla bát frá Djúpavogi?
Það kann að vera mörgum huggun, að útilokað sje, að þar
hafi verið íslensk veiðiskip á ferð.
★
Og svo var það loksins blessuð síldin í Hvalfirði, sem ó-
beinlínis varð til þess, að bátverjum var bjargað á'síðustu
stundu. Því skipverjar á togara, sem kom hingað að sækja
síld, urðu þeirra varir, og tóku þá tií lands.
Að stingas! á hausinn í snjóskafl
EF NOKKUR hlutur er
skemtilegri en að horfa á
leikna skíðamenn bruna sjer á
fleygiferð niður hlíðar fjall-
anna, er það eflaust það, að
verða sjónarvottur að því, er
viðvaningurinn klöngrast más-
andi og blásandi upp einhverja
brekkuna, lítur bænaraugum
til himins og slagar svo af stað
niði'" á jafnsljettu.
Það mátti sjá töluvert af
þessu upp við Kolviðarhól og
Skíðaskála um síðastliðna
helm. Fólkið notaði hvíldardag
inn til að fara á skíði. og þetta
var æði mislitur hópur eins og
endranær.
• •
Tvær tegundir.
Jeg held það sjeu til tvær
tegundir af skíðafólki: það,
sem fer til þess.að vera úti og
anda að sjer hreina loftinu og
steypast á höfuðið í brekkun- ’
um og hitt, sem heldur að
skíðafötin fari sjer vel.
Það er geysigaman að horfa
á það síðarnefnda, sjerstaklega
þó hegar það bætist ofan á fall
egu skyrturnar og mislitu háls
klútena, að garparnir geta ekki
komast hænufet á skíðum. Auð
vitað verða þeir þó að halda
virðingu sinni, svo ef þeir
hætta sjer upp í einhverja hlíð
ina. taka þeir öllum föllum
með hátíðlegum og heimspeki-
legum svip, líkt og þeir vildu
segja: „Nei, hver skollinn, þar
datt jeg .... Fyrsta skifti í
mörg ár“.
• •
Einn af mörgum.
Jeg horfði á einn núna um
helgina. Eitthvert ófyrirgefan-
legt kæruleysi hafði orsakað
það, að hann arkaði allhátt upp
í brekku í nánd við Kolviðar-
hól .og niður varð hann auð-
vitað að fara aftur á skíðunum
sínum fínu. Hann sneri sjer
við í brekkunni, rann af stað
og steyptist á höfuðið. Hann
stóð upp, dustaði snjóinn vand-
lega af buxunum sínum. lag-
færði eldrauðan hálsklútinn og
lagði aftur af rtað.
i iigur skíðamaður á Landa-
koístúni.
Hann datt á ný. Enn stóð hann
upp, endurtók sömu athöfnina
og‘ áður og stakkst enn einu
sinpi á hausinn. En niður komst
hann. það má hann eiga og þótt
hann hjeldi ekki upp brekkuna
á nýjan leik, hrópaði látbragð
hans það til fjöldans. að hann
hefði nú staðið stærri brekkur
en þetta, og ef fjöllin hans öll
í þetta skifti væru ekki skíð-
unum að kenna. væri það að
minsta kosti einhverju allt öðru
en skíðaleikni hans.
• •
Góð íþrótt.
Annars held jeg flestir þeir,
sem á skíði fara, sjeu sammála
um, að fáar íþróttir geti verið
skemtilegri, þrátt fyrir allar
bylturnar. Það fylgir því ein-
hver sjerstök ánægja að ganga
sjer til hita yfir snjóbreiðurn-
ar, og það er alveg sjerstaklega
hressandi að stingast á höfuðið
inn í snjóskafl og uppgötva
það. að maður getur farið hin
furðulegustu heljarstökk án
þess að fá skrámu.
! KoEðframleaÍsla Breta
i
London í gærkvöldi.
KOLAFRAMLEIÐSLA Breta
síðastliðið ár varð 199,700,000
tonn. Takmark stjórnarinnar
var 200,000,000 tonn, en verk-
föll og aðrar tafir ollu því, að
því takmarki varð eýki náð.
— Reuter.