Morgunblaðið - 28.02.1948, Blaðsíða 1

m\M KRÖFl
Harriman varar við
yfirgangi komm-
únisia
Washington í gærkveldi.
AVERELL HARRIMAN, versl-
unarmálaráðherra Bandaríkj-
anna, aðvaraði í dag þingmenn
Bandaríkjanna við að líta of
stórum augum á Alaska sem her
stöð en heldur líta nánar á við
burðina sem eru að gerast. í
Evrópu.
Hann sagði að ef Bandaríkin
sneru bakinu við atburðum
þessum myndu ekki líða mörg
ár áður en ástandið yrði þannig
að erfitt yrði að stemma stigu
fyrir útbreiðslu kommúnismans
Við getum í dag, sagði Harri-
man, stöðvað ágang komúnista
en ef við látum þá ná algjör-
um yfirráðum í Evrópu þá er
ekki víst. að við getum stöðvað
þá lengur. — Reuter.
VegðbrJefsáriSim fi!
SAMKOMULAG hefur náðst
við ríkisstjórn. Sviss um afnám
vísumskyldu íslenskra ríkisborg
ara, sem ferðast vilja til Sviss,
og gagnkvæmt, enda sje eigi
um dvöl í atvinnuskyni að
ræða.
Samkomulag þetta gengur í
gildi hinn 15. mars 1948.
(Frá Utanríkisráðuneytinu)
Það bar yið fyrii nokkru, að
vitavörðurinn og fjölskylda
hans í Wolf Rock-viía var orð-
in ms.tarlaus vegna þess, að
síæmt veður hafði hindrað mat
vælafluíninga til vitans sjó-
leiðina. Var ekki annað fyrir-
sjáanlcgt, en að fólkið í vitan-
um yrði hungurmorða. — En
þá var tckið það ráð, að fá
Helicopterflugvjel til að fara
með matvæli til vitans og tókst
það vel. Sjest hjer á myndinni
er vjelin var yfir vitabygging-
unni. — Eins og kunnugt er
stendur yfir söfmm til að kaupa
Helicopter vjel fyrir Slysavarna
fjelag Islands til nota við björg
unarstörf.
Algjört einræði í
Tjekkóslóvakíu
Prag í gærkvöldi.
Einkaskeyti til Morgunblaðsins frá Reuter.
RÁÐHERRAR tjekknesku stjórnarinnar sóru í dag embættiseið
sinn og samtímis hafa ýms ofbeldisverk verið unnin í nafni þeirra.
Sex andstöðublöð voru bönnuð í dag og stúdentum vikið úr skól-
um en prófessorum úr embættum vegna skoðana þeirra. Gengur
ósvífni stjórnarinnar jafnvel svo langt að frjettariturum erlendra
blaða hefur verið tjáð að hingað til hafi þeir notið of mikils frelsis
og hjer eftir verði þeir að birta það eitt, sem stjórnin afhendir
þeim. Starfsniönnum stjórnarinnar hefur verið vikið úr embætti
svo þúsundum skiftir vegna samneytis þeirra við Vesturveldin.
Ræðu Benes hefur enn verið frestað um óákveðinn tíma og fór
hann og kona hans til búgarðs síns í dag strax eftir að ráðherr-
arnir höfðu svarið eið sinn.
Bidault hvetur frjálsar þjóðir
til að sameinast.

1 franska þinginu hófu þing-
menn fagnaðaróp þegar Bidault
utanríkismálaráðherra ræddi
viðburðina í Tjekkóslóvakíu og
lagði jafnframt áherslu á að
fíýta bæri sem mest samein-
ingu frjálsra þjóða Vestur
Evrópu. Sagði hann að nú væri
,sú stund komin að allar þjóðir
sem ynnu frelsi yrðu að líta á
staðreyndirnar eins og þær
væru og að engin takmörk
væru fyrir valdagræðgi komm-
únista. Kvað hann þingmenn
skilja þar sem utanríkis-
stefnu Frakklands væri byggð
á því að halda frið í heiminum
að síðustu atburðir í Tjekkó-
slóvakíu hefðu stefnt heims-
friðnum í mikla hættu. Enn einu
sinni, sagði Bidault, eru hjörtu
þeirra, sem unna friði og frelsi
gripin skelfingu, og atþurðir
þessir hljóta að breyta ástandi
heimsins í alþjóðamálum.
\
IJSSA Á HENDUR FlfMIMUIVi
Stalin biður um hernaðarbanda-
lag, sem finska þingið er á móti
Óttast að kröfurnar sjeu upphaf
allgjörrar undirokunar
FINNLAND er næsta landið, sem Rússar ætla að kúga undir ok sitt og raunar eina landið
við vesturiandamæri Rússlands, sem ekki er (ullkomlega á valdi Rússa og stjórnað af
kommúnistum, sem fara í einu og öllu eftir fyrirskipunum frá Moskva. Varð þetta ljóst í
gærmorgun, er það var opinberlega tilkynt í Helsinki, að Stalin marskálkur hefði fyrir
nokkrum dögum sent Paasikivi forseta Finnlands brjef og stungið upp á því, að Finnar
gerðu hemaðarbandalag við Rússa. En um leið er og farið fram á stjórnmálalegar og
menningarlegar breytingar i Finnlandi, að vilja Rússa.
Á Norðurlöndum hefur þessum kröfum Rússa á hendur Finnum hvarvetna verið tekið
illa oasbUiftin í Svíþjóð, Noregi og Danmörku fara ekki leynt með, að hjer sje um beina
kúgun að ræða og raunverulega ætli Rússar að svifta Finna því sjálfstæði, sem þeir
enn hafa, þar sem vitað er að mikill meiri hluti finska þingsins er algjörlega andvígur
hernaðarbandalagi við Rússa.
KOMMÚNISTABLÖÐIN EIN FARA LOFSAMLEGUM ORÐUM UM KRÖFUR RÚSSA
Á HENDUR FINNUM.
Smábarnaskóli Vesf-
urbæjar iekur fi!
UM þessar mundir er að taka
til starfa smábarnaskóli í Vest-
urbænum og hefur hann verið
nefndur Smábarnaskóli Vestur
bæjar. Skóiastjóri hans er Arn-
grímur Kristjánsson skólastjóri
Melaskólans. Fræðsluráð hefur
leyft skólanum afnot af Mela-
skóla.
Skólinn, sem er fyrir börn á
aldrinum 5 til 7 ára, verður
fyrst um sinn starfræktur í
þrem deildum. Fyrsta náms-
tímabilið hefst 1. mars og stend
ur til 31. apríl. Á haustin starf-
ar skólinn frá 1. sept. til 31.
okt. Kennarar verða þær Ásdís
Steinþórsdóttir og Fríða Sig-
urjónsdóttir, en báðar eru þær
taldar mjög hæfir kennarar.
Mynd Sfafins í öll-
um tjekkneskum
Prag í gærkveldi.
NYJASTA tilskipun
kommúhistastjórnarinnar
í Tjekkóslóvakíu er sú að
í öllum skólasíofum bæði
í barnaskólum og æðri skól
um skuli hanga mynd af
Stalin, hins nýfengna
verndara landsíns. Hefur
fyrirskipun þessi verið gef
in í öllum borgum lands-
ins og þegar hafist handa
um prentun myndanna.
—Reuter.
1 Reutersskeytum til Morgunblaðsins segir á þessa leið um
þessa ofbeldistilraun kommúnista:
Krafa en ekki málaleitun
í Svíþjóð er ekki talin minsti vafi á, að brjef Stalins til for-
seta Finnlands sje raunverulega krafa, eða fyrirskipun til finska
þingsins um, að samþykkja hernaðarbandalagssáttmálann.
Samkvæmt stjórnarskrá Finnlands getur hvorki forsetinn nje
ríkisstjórnin gert hernaðarbandalag við erlenda ríkisstjórn, án
þess að ’nafa til þess samþykki þingsins, eftir umræður þar og
atkvæðagreiðslu.
Ef finska þingið neitaði að gera slíkan samning virðist vera
um þrjár leiðir fyrir finsku þjóðstjórnina að ræða:
1) Að neita kröfum Rússa.
2) Brjóta stjórnarskrána, eða
3) að rjúfa þing og láta fara fram nýjar þingkosningar.
Aðeins 1/5 þingmanna með Rússum.
Það er vitað, að aðeins einn flokkur í þingi Finna vill gera
hernaðarbandalag, en það er hinn svonefndi „þjóðlegi lýðræðis-
flokkur“, 'en í honum eru kommúnistar og jafnaðarmenn, sem
lengst eru til vinstri. Þessi flokkur hefur aðeins 49 þingmenn og
er það aðeins einn fimmti hluti finskra þingmanna.
Það er þó talið hugsanlegt, að finska þingið muni neyðast til
að samþykkja hernaðarbandalagið við Rússa til þess eins að forða
vandræðum. En allir flokkar eru sammála um, að reyna að hafa
vinsamlega sambúð við Rússa.
Aðeins byrjunin
í Stokkhólmi er bent á, að Rússar krefjist nú samskonar hern-
aðarbandalagssamnings við Finna, eins og þeir gerðu 1943 við
Tjekkoslóvakíu.
Er bent á, að ólíklegt sje, að Rússar myndu láta þar við sitja,
beldur færa sig upp á skaftið, þar til þeir hefðu ráð Finna algjör-
lega í hendi sjer.
Sje þessi krafa aðeins einn liður í útþenslustefnu Rússa og' öll
líkindi sjeu til, að Finnar telji sig ekki hafa bolmagn til að hafna
kröfum Rússa.
Órói í Helsinki
Formenn stjórnmálaflokkanna hafa undanfarna daga rætt við
flokksmenn sína og Paasikivi forseti hefur rætt vio leiðtoga flokk-
anna, en ekkert var vitað í kvöld (föstudag) hvaða afstöðu flokk-
arnir taka til kröfu Rússa.
í Helsinki og öðrum finskum borgum hefur orðið vart óróa
síðan frjettin um kröfur Rússa var birt í morgun.
(