Morgunblaðið - 16.10.1948, Blaðsíða 5

f Laugardagur 16. okt. 1948.
MORGUISBLAÐIÐ
^J^venhjó&in og. ^JJeimiíiÉ
1
SÍTTHVMi UM
Fyrst og fremst ætluð til
notkunar við matargerð
og bakstur
" —a—i-—■ " ■ " -
Frásögn Sveins Tryggvasonar,
mjólkurfræSings
NÚ ER KOMINN sá timi árs-130 gr. af nýmjólkurdufti til
mjólkureklan fer að þess að hlutföllin verði þau
JÓLK
jns, er
gera vart við sig og skömmtun
á mjólk hefur þegar verið haf-
jn hjer í Reykjavík. En í fyrsta
sinn hafa verslanir nú á boð-
stolum fyrir almenning ís-
lenska þurmjólk. Það var Mjólk
ursamlag Húnvetninga á
Blönduósi, sem hóf framleiðslu
á henni um síðastliðin áramót.
Með því að senda hana á mark-
aðinn Setti að vera bætt úr
forýnni þörf í mjólkurleysinu.
Kvennasíðan sneri sjer til
Sveins Tryggvasonar mjólkur-
fræðings og bað hann að segja
lesendum eitthhvað frá þurr-
mjólkinni. Varð hann fúslega
við þeirri beiðni.
Alt þurrefni mjólkurinnar.
— Það, sem við köllum þurr-
mjólk, sagði Sveinn, er alt þurr
efni mjólkurinnar — eða öll
efni mjólkurinnar að vatninu
undanskildu. Þurrmjólkin hef-
ur því nákvæmlega sama nær-
íngargildi og venjuleg mjólk
■— í henni eru- öil sömu bæti-
bfnin.
Tvc-nns konar.
■— Á markaðinum hjer er nú
íiéanleg tvenns konar þurr-
mjólk. í fyrsta lagi er það ný-
mjólkurduft, sem samsvarar að
öllu leyti nýmjólkinni og í öðru
Sagi er það undanrennuduft, er
samsvarar undanrennu. Verðið
á duftinu er mjög svipað og
jpað er á nýmjólk annars vegar
og undanrennu hins vegar.
Vð matargerð og bakstur.
— Hvað viljið þjer segja um
) dkun á þurrmjólkinni?
— Hún er fyrst og fremst
; luð til notkunar við matar-
} rð og bakstur. Hún er ekki
! iffeng til drykkjar vegna þess
1 -q mikið suðubragð er af
} nhi. En hún er prýðileg í all-
; ' mat og ættu húsmæður að
ta sparað sjer mörg sporin
s' - í mjólkurkaup með því að
r 'a hana.
?•: (kunarreglur.
— Notkunarreglur?
— Duftið er látið út í vatn
c ; gildir einu hvort vatnið er
I alt eða heitt. Síðan er það
þeytt með venjulegum þeytara
þar til duftið hefir alveg sam-
lagast vatninu.
■ — í einn líter af vatni, þarf
sömu og í nýmjólkinni. Vilji
húsmæðurnar fá feitari mjólk,
er vandinn ekki annar en sá,
að nota minna af vatni og
meira af duftinu. Sjeu t. d. not-
uð 130 gr. af nýmjólkurdufti
í % iíter af vatni, fæst mjólk
sem hefir 7% fimtumagn, o.
s. frv.
— Af undanrennuduftinu
eru notuð 90 gr. í einn líter
af vatni til þess að fá sömu
hlutföll og í undanrennunni.
Sykursparnaður.
— I bakstur má aftur á móti
nota duftið þurrt, blanda því
saman við hveitið og hræra svo
deigið út með vatni. Annars
geta húsmæður auðvitað hag-
að því eftir eigin geðþótta. Þá
má benda á það, að með því
að nota þurrmjólkina, geta hús-
mæður sparað sykur, þar eð
hlutfallslega er meiri sykur í
duftinu en í mjólkinni, eins og
að líkum lætur.
Notuð við iðnað.
,, — Þurrmjólk
— Þá er mikið framleitt af
þurrmjólk í Hollandi og tals-
vert í Danmörku. Við höfum
keypt þurmjólk af Dönum. —
Árið 1947 voru t. d. keypt af
þeim á annað hundrað tonn. —
En framvegis þurfum við ekki
að kaupa þessa vöru af Dönum
nje öðrum. Við getum framleitt
hana sjálf — með góðum ár-
angri.
M.

hefir verið
mikið notuð við iðnað hjer á mánuði.
landi, s. s. súkkulaðigerð, kex-
gerð, niðursuðu á fiskibollum
o. fl. og hefir gefist mjög vel.
Með því að nota hana hafa auk-
ist möguleikar framleiðenda á
því, að hafa meira af mjólkur-
þurrefnum í vörunni.
Geymist vel.
— Hvað er hægt að geyma
þurrmjólkina lengi?
— Nýmjólkurduftið má
geyma í 3—6 mánuði, á þurr-
um stað. Sól má ekki skína á
það, því að þá breytist mjólkur
feitin. Undanrennuduftið geym
ist von úr viti. í því er lítil feiti
sem' getur breyst. En það verð-
ur auðvitað að geymast á þurr-
um stað.
Þurvmjólk keypt af Dönum.
— Hefur þurrmjólk ekki ver
ið notuð víða erlendis?
— Jú, einkum og sjerstaklega
hefir hún verið notuð mikið og
með góðum árangri í Banda-
ríkjunum. Á stríðsárunum fekk
framleiðsla hennar byr undir
báða vængi og gátu Bandaríkja
menn sjeð öllum sínum her-
mönnum fyrir nægilega mikilli
mjólk, hvar sem þeir voru á
hnettinum.
Það er dýrt spaug að kaupa sjer
oft nyjan hatt — en á hinn bóg
inn ógjörningur að ganga alltaf
með sama hattinn, eins og hver
maður getur skilið. Greifafrú
MonÍQue de le Moissonire, sem
á stóia hattaverslun í París
fjekk cinn góðan veðurdag þá
snjöllu hugmynd að leigja kon
um haíta, einhvern ákveðinn
tíma — fyrir ríflega borgun
auðviiað. Og á þessari hugmynd
sinni hefir hún grætt stórfje.
Það kostar 20 krónur að Ieigja
hatt í 24 klukkustundir — en
greiði maður 150 krónur fær
maður leigða 12 hatta á einum
m
Mikilvægt er fyrir útiitið, að
halda húðinni vel hreinni. Notið
volgt vatn, feita en ekki sterka
sápu og ekki of grófan bursta.
Þvoið sjcrstaklega vel umhverf
is nefið, liökuna, ennið og fyrir
neðan augun. Þar safnast ó-
hreinindin helst. Eftir að hafa
hreinsað húðina vel með sópu
og bursta, er hún fyrst skoluð
úr volgu vatni, og síðan úr
köldu vatni. Eftir að hún liefh'
verið þurrkuð með mjúku hand
klæðs, er gott að bera á hana
þunnt lag af kremi.
HJER SKAL getið nokkurra
nýrra þingmála, sem lögð voru
fram á Alþingi í gær.
Vegir með ísafjarðardjúpi.
Sigurður Bjarnason flytur
rv. um að eftirtaldir vegir
verði teknir í þjóðvegatölu:
Sandeyrarvegur frá Bæjum
á Snæfjallaströnd að Sandeyri,
Strandavegur frá Sætúns-
bryggju í Grunnavík um Stað-
arheiði í Furufjörð, Vatnsfjarð-
arvegur.úr ísafjarðarbotni um
Reykjanes og Reykjarfjörð í
Vatnsfjörð, Skálavíkurvegur
frá Bolungavík til Skálavíkur
og Fjarðavegur frá Súðavík um
Álftafjörð, Seyðisfjörð, Hest-
fjörð og Skötufjörð í Ögur.
Bann við innflutningi þurr-
mjólkur.
Jón Pálmason flytur frv. um
að benna innflutning á niður-
soðinni mjólk og þurrmjólk.
í greinarg. frv. segir m. a.:
Á árunum 1946 og 1947 reisti
Sláturfjelag Austur-Húnvetn-
inga á Blönduósi, þurrmjólkur-
stöð. með aðstoð ríkisins. Byrj-
aði framleiðsla mjólkurdufts
um síðustu áramót og hefur
gengið ágætlega síðan.
Fyrst framan af gekk sala a
duftinu- vel, en síðustu mánuði
hefur verið tregt um hana.
Var talið, að orsökin væn
skortur annara efna til fram-
leiðslu þeirra fyrirtækja, sem
aðallega nota þessa vöru.
Fyrir fáum dögum fekk jeg
af tilviljun fregnir af því, að
eitt viðskiftafyrirtæki hjer
bænum hafi flutt inn allmikið
af mjólkurdufti á þessu ári og
fengið til þess leyfi viðskifta
nefndar. Kom mjer þetta mjög
á óvart, því að bæði Búnaðar
ráð og síðan Framleiðsluráð
landbúnaðarins höfðu gefið lof
orð um að sjá til þess, að eigi
yrði flutt inn mjólkurduft, ef
framleiðslan fullnægði eftir
spurn, sem í upphafi var eigi
fullvíst.
Jeg hef nú fengið að vita
hjá framkvæmdastjóra Fram
leiðsluráðs, að umræddur inn-
flutningur hefur átt sjer stað
án vitundar þeirrar stofnunar.
En við athuguri fekk framkv,-
stjórinn upplýst, að flutt hefur
verið inn af mjólkurdufti
þessu ári 17,4 smálestir fyrir
ca. 128 þús. kr. Samtímis liggja
miklar birgðir af þessari vöru
hjá því fyrirtæki, sem stofn-
sett hefur verið til að fram-
leiða hana, framleiðendum
sveitanna til hags. Er hjer eitt
daemi um meðferð gjaldeyris
og framkvæmd viðskiftamál-
anna.
Stjórnarfrumvörp.
Ríkisstjórnin flytur frumv.
um veitingu ríkisborgararjett-
ar, þar sem lagt er til að veifa
32 körlum og konum íslenskan
ríkisborgararjett.
Þá er frumvarp um heimild
fyrir ríkisstjórnina að selja frú
M. Rasmus lóð á horni Þver-
holts og Satkkholts í lögsagn-
arumdæmi Reykjavíkur.
Þá eru tvö frumvörp, sefn
lögðu voru fram á síðasta Al-
þingi: frv. um Landsbókasafn
og frv. un> afhcndingu skyldu-
einíaka til bókasafna.
Loks er frumvarp um með-
Framh. á bls. 12.
gskemtun
Guðrúnar Á Símðíw
UNGFRÚ Guðrún Á. Símcn-
ar hjelt fyrstu söngskemmtun
sína, eftir að hún kom heim frá
námi í Englandi, í Gamla Bíó í
gærkvöldi. Hvert sæti var skip
að í húsinu og t.óku áhorfendur'
söngkonunni fádæma vel. Yarð
hún að syngja fjögur aukalög
og endurtaka sum lögin á söng-
skránni.
Söngkonunni bárust kynstur
öll af blómum. eða samtals nm
30 þlómvendir.
— Rússar neita
Framh. af bls. 1
væri aðeins varpað fram me«5
eitt fyrir augum: Það væri ver-
ið að gera tilraun til að draga
sendinefnd Rússa á allsherjar-
þinginu inn í umræður, æm
þeir hefðu þegar sagt, að beir
vildu ekki koma nálægt.
Mjer þykir leitt . . .“
Ymsum kynni að finnast
þetta mikið kænskubragð. -agði
Vishinsky, en sannleikurinn
hinsvegar sá, að framkoma
hlutlausu landanna væri 5 aila
staði hin barnalegasta. Rússar
teldu sig ekki skylduga til að
svara neinum spurningum. :njo
gefa nokkrar upplýsingar iur»
Berlínardeiluna. ,,Mjer þykir
því leitt, herra forseti, að þurfa
að lýsa því yfir, að rússneska
sendinefndin er ekki, reiðubúin
til þess á nokkurn hátt að svara
þeim tveim spurningum sem
þjer hafið lagt fram“.
Geta svarað, ef þeir vilja
Áður en fundi var slitið i
Öryggisráði, svaraði Bramuglia
Vishinsky í stuttri ræðu. Benti
hann meðal annars á það, aS
Rússar gætu svarað ofangreinci
um spurningum brjeflega —■
þyrftu með öðrum orSum
als ekki að breyta þeirri á-
kvörðun sinni að taka ekki þátt
í umræðum Öryggisráðs um
Berh^tardeiluna. — Bramuglia
bætti því við. að hann f æki
ekki alvarlega stóryrði Vis-
hinskys í garð hlutlausu lancl-
anna — ummælin væru sýni-
legí óhugsuð og sett fram i
hita ræðunnar.
- Skuggi dbeltiiims
Framh. af bls. 1
að með umræðum sínum um
Berlínardeiluna hefðu smáþjóð
irnar í Öryggisráði alls ekki
hugsað sjer að taka fram fyrir
hendur ráðsins. Þær haíi að-
eins leitast við að kynna sjer
deilumálið sem best. enda gerðu
þær sjer fyllilega Ijóst, að Ör-
yggisráð yrði sjálft að taka end
anlega ákvörðun um lausn þess.
Því verður þó ekki leynt,
sagði hersböfðinginn, a<S
skuggi ofbeldisins vofir yfir
umræðum Oryggisráðsin;. nm
þetta mál.
Ekki Ieysí umræðulaust.
Fulltrúi Sýrlands, sem tók
tvívegis til máls í dag, and-
mælti þeim fullyrðingum* Vish-
inskys að Berlínardeilan eigi
ekki heima fvrir Qryprv áði.
Þetta mál verður ekki leýst,
sagði Sýrlendingurinn, én um-
ræðna.
Öryggisráð kemur næst ,sam-
an efíir hádegi á þriðjudag.